|
Dziennik z Mozambiku: Sybilla
Piotr Naskręcki
| 2014-03-01
|
Portret Sibylla pretiosa – łatwo o wrażenie, że ten owad naprawdę myśli.
W dzisiejszych czasach, jeśli Bóg przemawia bezpośrednio do ciebie, czy to o dokładnej dacie końca świata, czy o jego zdaniu na temat czyichś preferencji seksualnych, jesteś albo szaleńcem, albo kompletnym szaleńcem typu Kościoła Baptystycznego Westboro. Starożytni Grecy, wyraźniej bardziej otwarci w takich sprawach, mówili o kobietach ze zdolnościami prorokowania działań Boga, używając znacznie milej brzmiącego tytułu – Sybilla.
Być może XIX wieczny entomolog szwedzki C. Stål dostrzegł trochę tego szaleństwa w rysach twarzy smukłej modliszki z Afryki południowej i ochrzcił ją Sibylla pretiosa – Drogocenna Sybilla. Patrząc na tego niezwykle antropomorficznego owada istotnie łatwo uznać, że jakieś dziwne myśli przelewają się w jego mózgu.
Kiedy po raz pierwszy spotkałem Sibylla wiele lat temu w Zimbabwe, byłem zdumiony widokiem tych dużych modliszek, niemal przypominających duchy swoimi szczupłymi ciałami i jasnym zabarwieniem, jak śmigały w górę i w dół po gładkich pniach drzew. W zeszłym roku znowu znalazłem Sibylla, kiedy zbierałem owady wysoko w koronie dużego drzewa Combretum w Parku Narodowym Gorongosa. Niestety, była to malutka nimfa. W tym miesiącu jednak, kiedy byłem w Gorongosa w szczycie pory deszczowej, było ich tam pełno na pniach drzew i wokół świateł Obozu Chitengo.
Samiec Sibylla czyszczący swoje anteny.
Mimo kruchego wyglądu te owady są sprawnymi myśliwymi, zdolnymi do schwytania i schrupania ofiary przynajmniej połowy swojej długości i niemal równie ciężkiej jak one same. Powoli podchodzą świerszcze i ćmy znajdujące się na korze, z nieustannie wibrującymi antenami w sposób podobny do wielu pasożytniczych os, co może wskazywać na używanie sygnałów chemicznych do znajdowania zwierzyny. Widziałem także te modliszki, jak żerowały w nocy, co dodatkowo wspiera możliwość używanie nie wizualnych wskazówek podczas polowania.
Młode gatunku Sibylla wyglądają bardzo patykowato i znajdują się na ogół na liściach lub czubkach cienkich gałązek.
Chociaż na pierwszy rzut oka podobna do modliszek Empusidae, Sibylla jest bliżej spokrewniona z innym zdumiewającym naśladowcą martwych liści, modliszką liściogłową (Phyllocrania paradoxa), którą dopiero muszę znaleźć w Gorongosa (ale tutejszy rezydent mówił mi, że jedną widział). Większość z 14 znanych gatunków rodzaju Sibylla znajduje się w Afryce Zachodniej i Środkowej, a osobniki z Gorongosa są pierwszymi świadectwami tego rodzaju owadów w Mozambiku.
Modliszki Sibylla są blisko spokrewnione z modliszkami liściogłowymi (Phyllocrania paradoxa). Jeszcze nie znalazłem żadnej w Gorongosa, ale jestem całkiem pewien, że je tutaj mamy.
Niestety, po złapaniu sporej liczby modliszek Sibylla, które przyciągnęło światło mojej lampy rtęciowej, jestem obecnie przekonany, że ten śliczny owad nie ma daru przepowiadania przyszłości. Inaczej wiedziałby, że jeśli podleci do mojej lampy, nigdy nie odleci.
Mozambique Diary - Sibylla The Smaller Majority, 15 lutego 2014 Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska
Piotr (Peter) Naskręcki Entomolog, fotograf, popularyzator nauki. Ukończył studia na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, doktorat na University of Connecticut, pracuje w Museum of Comparative Zoology, Harvard University. Piotr Naskręcki prowadzi znakomity blog naukowy The Smaller Majority. Jego zdjęcia owadów (i nie tylko owadów) fascynują i kuszą, żeby je sobie natychmiast ściągnąć. Nie należy tego jednak robić bez pozwolenia, gdyż zarówno zdjęcia, jak i teksty zastrzeżone są prawami autorskimi.
Znalezionych 1479 artykuły.
|
|
|
|
|
|
Nie – żadne chi nie istnieje |
|
Novella |
|
2020-12-21 |
Moc nauki dostarczyła najlepszej możliwej wiadomości w tym koszmarnym roku |
|
Ridley |
|
2020-12-18 |
Szczątkowa cecha ptaków, która mogła być funkcjonalna u przodków: zdalne wyczuwanie drgań dziobem (nadal czynne u kiwi) |
|
Coyne |
|
2020-12-16 |
Paradoks wielce niedoskonałego dobra |
|
Koraszewski |
|
2020-12-11 |
Nasiona roślin ewoluują, by upodobnić się odchodów antylopy, a oszukane żuki gnojowe odtaczają i zagrzebują nasiona |
|
Coyne |
|
2020-12-10 |
AI – asystent lekarza |
|
Novella |
|
2020-12-09 |
Czy problem zwijania białka został rozwiązany? |
|
Coyne |
|
2020-12-05 |
„Gryzoń skunksowy”, który żuje trujące rośliny i wypluwa truciznę na swoje futro |
|
Coyne |
|
2020-12-02 |
Intensywne zbieranie leczniczej rośliny przez ludzi prowadzi do ewolucji nowych kolorów liści i kwiatów |
|
Coyne |
|
2020-11-28 |
Jak ewoluuuje altruizm? |
|
Coyne |
|
2020-11-25 |
Filozof zainfekowany efektem potwierdzenia wyjaśnia, dlaczego ewolucja dowodzi Boga |
|
Coyne |
|
2020-11-23 |
Według nowych badań są cztery gatunki pingwinów białobrewych, a nie tylko jeden |
|
Coyne |
|
2020-11-19 |
Gra w łajdactwo, by zrozumieć łajdaków |
|
Novella |
|
2020-11-18 |
Ewolucja psów |
|
Novella |
|
2020-11-09 |
Genomowa i ewolucyjna analiza wymarłego kota szablozębnego |
|
Coyne |
|
2020-10-31 |
Zakład Simon-Ehrlich po 40 latach |
|
Gale L. Pooley |
|
2020-10-23 |
Używające narzędzi mrówki budują struktury, by spijać roztwór cukru w pojemnikach, nie topiąc się |
|
Coyne |
|
2020-10-22 |
Czego pandemia nauczyła nas o nauce? |
|
Ridley |
|
2020-10-19 |
Przeddarwinowscy “darwiniści” |
|
Berry |
|
2020-10-16 |
Covid 19 może przejmować kontrolę nad receptorami bólu, uśmierzając ból i podnosząc szerzenie się choroby: możliwy rezultat doboru naturalnego |
|
Coyne |
|
2020-10-15 |
Znowu wrzawa, że “teoria ewolucji wywrócona”, ale jak zwykle, robią z igły widły |
|
Coyne |
|
2020-10-13 |
Intelektualna pustka numeru “New Scientist” o ewolucji: 4. Rzekome znaczenie dryfu genetycznego w ewolucji |
|
Coyne |
|
2020-10-09 |
Chromosomy Y ludzi, neandertalczyków i denisowian |
|
Novella |
|
2020-10-08 |
Intelektualna pustka numeru “New Scientist” o ewolucji: 3. Rzekome znaczenie epigenetyki w ewolucji |
|
Coyne |
|
2020-10-07 |
Intelektualna pustka numeru “New Scientist” o ewolucji: 2. Rzekome nieistnienie gatunków |
|
Coyne |
|
2020-10-05 |
Intelektualna pustka numeru “New Scientist” o ewolucji: 1. Genetyczna plastyczność |
|
Coyne |
|
2020-10-03 |
“New Scientist”: Darwin jednak miał rację |
|
Coyne |
|
2020-10-01 |
Uprawy GMO i wzrost plonów |
|
Novella |
|
2020-09-28 |
Książka o psychologii ewolucyjnej, która pokazuje wartość tej dziedziny – ale nie wartość memów |
|
Coyne |
|
2020-09-22 |
Przyjemności seksu i jagód |
|
Ridley |
|
2020-09-18 |
Czy można falsyfikować naukowe teorie? Naukowiec odpowiada, że “nie” |
|
Coyne |
|
2020-09-12 |
Naukowe pismo “Nature” przystaje do Przebudzonych twierdząc, że zarówno płeć, jak gender są niebinarne |
|
Coyne |
|
2020-09-09 |
Wybór ostatecznej wolności |
|
Witkowski |
|
2020-09-07 |
Polio zlikwidowane w Afryce |
|
Novella |
|
2020-09-05 |
Czy wyrazy ludzkiej twarzy są uniwersalne w okazywaniu emocji? |
|
Coyne |
|
2020-09-02 |
Barwny erudyta J.B.S. Haldane |
|
Coyne |
|
2020-08-28 |
Modelowanie zbijania się pingwinów cesarskich w gromadę: każdy dostaje równie dużo ciepła |
|
Coyne |
|
2020-08-25 |
Jak algorytmy wpływają na twoje życie |
|
Novella |
|
2020-08-24 |
Z okazji dziewięćdziesiątych urodzin Thomasa Sowella |
|
Jacoby |
|
2020-08-22 |
Prawdziwie długa szyja: 6-metrowy wodny gad z triasu z szyją długości 2,7 metra |
|
Coyne |
|
2020-08-19 |
Wątrobiane duszki |
|
Novella |
|
2020-08-17 |
Rozrzedzanie krwi bez groźby krwawienia |
|
Novella |
|
2020-08-14 |
Nowy raport: Bakteria po stu milionach lat nadal żywa! |
|
Coyne |
|
2020-08-08 |
Modlitwa to nie jest lekarstwo |
|
Nowella |
|
2020-08-07 |
Maleńki, 10-centymetrowy dinosaur, który zjadał owady |
|
Coyne |
|
2020-08-06 |
Piękny skoczek, który upodabnia się do mrówki |
|
Coyne |
|
2020-08-03 |
Urodziny Rosalind Franklin! |
|
Cobb |
|
2020-07-31 |
Kondor wielki: ptak, który rzadko kiedy macha skrzydłami |
|
Coyne |
|
2020-07-28 |
Czy ludzie byli w Nowym Świecie ponad 30 tysięcy lat temu? |
|
Coyne |
|
2020-07-26 |
Oszaleć na punkcie nietoperzy w czasach korony i politykierstwa |
|
Collins |
|
2020-07-25 |
Dwa gatunki dały zdolną do życia hybrydę, mimo że rozeszły się 150 milionów lat temu |
|
Coyne |
|
2020-07-23 |
Niccolo Tartaglia jego tajemnica |
|
Jacoby |
|
2020-07-20 |
Akcja afirmatywna w wieloetnicznym narodzie |
|
Hyams |
|
2020-07-17 |
Dekolonizacja ewolucji (i Darwina) była nieunikniona |
|
Coyne |
|
2020-07-15 |
Filtr mózgu (czyli czego nie widzimy) |
|
Novella |
|
2020-07-14 |
Homeopatia jest bezwartościowa a czasami szkodliwa |
|
Novella |
|
2020-07-10 |
Pięć błędnych wyobrażeń o ewolucji: jedno jest wątpliwe, jedno niesłuszne |
|
Coyne |
|
2020-07-08 |
Wiecznie kurczący się tranzystor i wynalezienie Google |
|
Ridley |
|
2020-07-06 |
Postmodernizm: filozofia, która stoi za naszymi wojnami kulturowymi i postępującym nihilizmem |
|
Hill |
|
2020-07-02 |
Bodźce do innowacji w końcu pokonają COVID-19 |
|
Ridley |
|
2020-06-27 |
Maleńkie stworzenia morskie budują olbrzymie, fantastyczne domy, by chronić się i zdobywać pokarm |
|
Coyne |
|
2020-06-25 |
Rośliny uprawne z edytowanym genomem pomagają farmerom i środowisku |
|
Ridley |
|
2020-06-20 |
Czy klucz do COVID można znaleźć w rosyjskiej pandemii? |
|
Ridley |
|
2020-06-18 |
Skąd więc wziął się ten wirus? |
|
Ridley |
|
2020-06-16 |
Nowe dane o tym, jak działają grzyby „mrówek zombie” |
|
Coyne |
|
2020-06-15 |
Czy brytyjski naukowy establishment popełnił największy błąd w historii? |
|
Ridley |
|
2020-06-13 |
Błysk światła w mroku |
|
Sheagren |
|
2020-06-12 |
Poczucie pewności napędza efekt potwierdzenia |
|
Novella |
|
2020-06-08 |
Czy możemy zobaczyć osobowość? |
|
Novella |
|
2020-06-05 |
Rozwiązanie dla obecnego kryzysu |
|
Ridley |
|
2020-06-02 |
Lokalizacja funkcji wykonawczych |
|
Novella |
|
2020-05-30 |
Przestańcie wierzyć w naukę |
|
Greenfield |
|
2020-05-28 |
Ewolucyjne korzenie sztuki |
|
Koraszewski |
|
2020-05-27 |
Innowacji nie można wymusić, ale można je zdławić |
|
Ridley |
|
2020-05-26 |
Stymulowanie kory wzrokowej |
|
Novella |
|
2020-05-23 |
Pora na telemedycynę |
|
Novella |
|
2020-05-19 |
Czy mrożącą krew w żyłach prawdą jest, że decyzja o zamknięciu społeczeństwa opierała się na luźnych matematycznych spekulacjach? |
|
Ridley |
|
2020-05-15 |
MMR jest bezpieczna i skuteczna |
|
Novella |
|
2020-05-14 |
Odporność stada na fakty |
|
Koraszewski |
|
2020-05-13 |
O COVID wiemy wszystko – i nie wiemy niczego |
|
Ridley |
|
2020-05-12 |
Nanotechnologia zastosowana do leczenia choroby Alzheimera |
|
Novella |
|
2020-05-11 |
COVID-19 – To są szkody |
|
Novella |
|
2020-05-05 |
Nadmiar teorii wszystkiego |
|
Koraszewski |
|
2020-05-04 |
Zawodnicy – i trudności – w wyścigu do wyleczenia COVID |
|
Ridley |
|
2020-04-30 |
Psychologia sprzeciwu wobec szczepień |
|
Novella |
|
2020-04-25 |
Prowokator czy prowokowany? |
|
Witkowski |
|
2020-04-24 |
Nauka on-line jest skuteczna |
|
Novella |
|
2020-04-23 |
Mądrość w pułapce autorytetu |
|
Witkowski |
|
2020-04-18 |
Znaleziono najstarszego “bilaterian”: odkryto podobne do robaka stworzenie wraz z jego skamieniałymi śladami |
|
Coyne |
|
2020-04-16 |
Nietoperze i pandemia |
|
Ridley |
|
2020-04-14 |
Pandemia ludzkiej głupoty |
|
Novella |
|
2020-04-12 |
W miarę postępu badań natura naszego wroga staje się coraz wyraźniejsza |
|
Ridley |
|
2020-04-04 |
Wzmacnianie układu odpornościowego podczas pandemii |
|
Novella |
|
2020-04-02 |
Dlaczego ten wirus inaczej dotyka pokolenia? |
|
Ridley |
|
2020-03-30 |
Czaszka maleńkiego dinozaura/ptaka znaleziona w bursztynie |
|
Coyne |
|
2020-03-27 |
Szczepionka na koronawirusa nie przybędzie szybko |
|
Ridley |
|
2020-03-25 |
Niebawem dowiemy się jak solidna jest nasza cywilizacja |
|
Ridley |
|
2020-03-23 |
Żywotność wirusa Covid-19 na różnych powierzchniach (rada: używaj rękawiczek, kiedy odbierasz paczki i nie otwieraj ich przez 24 godziny) |
|
Coyne |
|
2020-03-21 |
Dzień był krótszy 70 milionów lat temu |
|
Novella |
|
2020-03-20 |
Jak często powstają ptasie hybrydy? |
|
Coyne |
|
2020-03-18 |
|
« Poprzednia strona Następna strona » |
| | |