Prawda

Wtorek, 19 marca 2024 - 12:27

« Poprzedni Następny »


Psychologia sprzeciwu wobec szczepień


Steven Novella 2020-04-25


Szczepionki są prawdopodobnie  najbardziej opłacalnym działaniem w zakresie zdrowia publicznego, działaniem o niesłychanie pozytywnym stosunku korzyści do ryzyka. Jest to rzeczywista medycyna prewencyjna, która naprawdę może wzmocnić układ immunologiczny przez uzbrojenie go przeciwko danemu patogenowi. Szczepionka jest także naszą najlepszą nadzieją przeciwko pandemiom takim jak obecna choroba COVID-19, która przetacza się przez świat. Wielu ekspertów obawia się, że będziemy w stanie rzeczywiście zakończyć tę pandemię, dopiero kiedy zdobędziemy odporność stada przez szczepienia. Do tego czasu możemy tylko spowolnić ją innymi środkami.

Z tych i innych powodów jest zaskakujące, że tak wielu ludzi boi się szczepień i zaprzecza ich skuteczności. Jest to intrygujące do tego stopnia, że psycholodzy próbują zrozumieć, co powoduje antyszczepionkowcami. Odpowiedź brzmi oczywiście – to jest skomplikowane. Są  rozmaite grupy o rozmaitych motywacjach, a odpowiedź na każde pytanie typu „natura czy wychowanie”  brzmi: jedno i drugie. Możemy jednak dostrzec główne czynniki, które wydają się wpływać na postawy antyszczepionkowców. Niedawne badanie dodaje trochę do tego coraz wyraźniejszego obrazu i omówię je poniżej, a potem przejdę do innych badań, które naświetlały to zjawisko.


Badanie autorów LaCour i Davisa jest zatytułowane: “Vaccine skepticism reflects basic cognitive differences in mortality-related event frequency estimation” [Sceptycyzm wobec szczepień odzwierciedla podstawowe różnice poznawcze w ocenie częstotliwości zdarzeń związanych z śmiertelnością]. Poinformowali o dwóch eksperymentach. W pierwszym oceniali stopień odrzucania szczepień przez 158 badanych, a następnie zadawali im serię pytań dotyczących częstotliwości negatywnych wydarzeń, takich jak częstotliwość zgonów z powodu rozedmy płuc w USA. Znaleźli korelację między poziomem odrzucania szczepień a zawyżonym szacowaniem niezwiązanych z szczepieniami negatywnych wydarzeń. To sugeruje, że częściowo tym, co powoduje niektórymi antyszczepionkowcami, jest tendencja do zawyżania ryzyka i szkód.

 

W drugim eksperymencie z 109 badanymi powtórzyli pierwszy eksperyment, ale także włączyli neutralne i pozytywne wydarzenia. Znaleźli korelację między postawą antyszczepionkową a zawyżonym szacowaniem negatywnych wydarzeń, ale nie wydarzeń neutralnych lub pozytywnych. Nie wydaje się więc, by była to ogólna tendencja do zawyżania rzadkich wydarzeń, ale tylko negatywnych. Główny autor, LaCour, zadaje pytania związane z tymi wynikami:

Czy niektórzy ludzie mocniej zapisują w pamięci przerażające historie (na przykład, wiadomość o dziecku, które dostało ataku padaczki po zaszczepieniu) niż inni, a więc potem łatwiej pamiętają te anegdotyczne dane? Czy też zamiast tego mają pewne postawy i usilniej szukają w pamięci dowodów na poparcie swoich przekonań? A może jedno i drugie po trochu? Jak można przeciwdziałać tym procesom?

To są wszystko powszechnie uznane błędy poznawcze, być może działające nieco mocniej u antyszczepionkowców. Błąd potwierdzenia jest tendencją do wyszukiwania, pamiętania i akceptowania informacji, która potwierdza to, w co już wierzysz, ignorując informację, która tego nie potwierdza. Jest także heurystyka dostępności, która jest tendencją do mylenia tego, jak łatwo jest pomyśleć o przykładzie danego zjawiska z tym jak często występuje lub jak jest prawdopodobne to zjawisko. Jeśli więc z łatwością przypominamy sobie anegdotę o kimś, kto odniósł szkodę z powodu skutków ubocznych szczepionki, uważamy, że ten skutek uboczny jest częsty.   


Znany jest fakt, że ludzie są marnymi statystykami. Mamy tendencję do unikania ryzyka i przeceniania go. Mylimy także to, jak dramatyczne jest niebezpieczeństwo z prawdopodobieństwem szkody – ludzie martwią się bardziej atakami rekinów i spadaniem orzechów kokosowych na głowę niż ryzykiem codziennej jazdy samochodem do pracy. Innymi słowy – nasz niepokój ogólnie jest nieproporcjonalny do statystycznego prawdopodobieństwa. To prowadzi do podejmowania złych decyzji, takich jak zaprzeczanie olbrzymim korzyściom szczepienia wobec maleńkiego ryzyka szkody.  


Wiemy jednak także, że nie działają tu tylko błędy poznawcze. Antyszczepionkowcy żyją we własnym ekosystemie informacyjnym, ekosystemie, który częściowo tworzy antyszczepionkowców. Pytanie brzmi: jak predysponowane muszą być jednostki, by wpaść w bańkę antyszczepionkową, czy też chodzi w większości tylko o zetknięcie się z propagandą? Na ile dobór oparty jest na stylu poznawczym?


Innym zjawiskiem, jakie widzimy w ruchu antyszczepionkowym, jest efekt Dunninga-Krugera (DK). Przy normalnym efekcie DK malejąca wiedza koreluje z malejącą samoceną wiedzy, ale rozziew między nimi wzrasta w miarę zmniejszania się wiedzy. Tak więc, im mniej wiesz, tym bardziej przeceniasz swoją wiedzę. Jednak w dwóch badanych tematach zachodzi super efekt DK, w którym ludzie, którzy wiedzą najmniej, uważają, że wiedzą najwięcej. Tymi dwoma tematami są szczepienia i GMO.

W jednym z badań autorzy piszą:

Znaleźliśmy także silne dowody efektu Dunninga-Krugera w naszej próbie. Sześćdziesiąt dwa procent tych, którzy wypadli najgorzej w teście na wiedzę o autyzmie, wierzyli, że wiedzą tyle samo lub więcej niż lekarze i naukowcy o przyczynach autyzmu, w porównaniu do zaledwie 15 procent tych, którzy wypadli najlepiej na teście wiedzy. Podobnie, 71 procent tych, którzy mocno popierali błędną informację o związku między szczepieniami a autyzmem, uważali, że wiedzą równie wiele lub więcej niż lekarze o przyczynach autyzmu, w porównaniu do zaledwie 28 procent tych, którzy najsilniej odrzucali tę błędną informację.  

Sam Dunning ładnie podsumował to zjawisko:

Umysł ignoranta nie jest nieskazitelnie czystym, pustym pojemnikiem, ale jest wypełniony chmarą nieistotnych lub wprowadzających w błąd doświadczeń życiowych, teorii, faktów, intuicji, strategii, algorytmów, heurystyki, metafor i przeczuć, które, niestety, wyglądają i są odczuwane jako użyteczna i ścisła wiedza.  

Problemem nie jest ignorancja, ale iluzja wiedzy. Do listy Dunniga dodałbym narrację, która wyewoluowała z izolowanego zaściankowego ekosystemu informacyjnego w mediach społecznościowych.  


Są jeszcze inne badania, które pokazują korelację między pewnymi stylami poznawczymi a antyszczepionkowymi przekonaniami. Głównym wśród nich jest tendencja do dawania wiary teoriom spiskowym. To ma sens, ponieważ u sedna antyszczepionkowej narracji leży gigantyczny spisek rządów, firm farmaceutycznych i instytucji opieki zdrowotnej, by ukryć przed społeczeństwem prawdziwe ryzyko szczepienia. W tym samym badaniu stwierdzono: 

Antyszczepionkowym postawom towarzyszyła nietolerancja wobec tych, którzy ograniczają ich wolność, wstręt wobec krwi i igieł oraz indywidualistyczny światopogląd.

Może być prawdą, że ludzi o takich cechach pociąga ruch antyszczepionkowy, ale ten ruch także wzmacnia te cechy. Te czynniki wydają się także ponadkulturowe. W australijskim badaniu z 2019 roku autorzy piszą:

W porównaniu do tych, którzy akceptują, ci którzy odrzucają i wahający się wykazywali wzmożoną moralną preferencję do swobody (wiara w prawa jednostki) i szkody (troska o dobro innych). W porównaniu do tych, którzy akceptują i którzy wahają się, odrzucający przejawiają wzmożoną moralną preferencję czystości (odraza do nieczystości ciała) i zmniejszoną moralną preferencję wobec władzy (szacunek wobec ludzi sprawujących władzę).

Wszystko to mówi nam, że postawy antyszczepionkowe nie polegają tylko na niedostatku wiedzy i nie da się tego załatwić informacjami o szczepionkach i chorobach zakaźnych. Pisałem poprzednio o tym, co może działać i co zdecydowanie nie zadziała, więc nie będę tego tutaj powtarzał. Zasadnicze jest jednak to, że postawy antyszczepionkowe są złożone i różnorodne, i że żadna strategia nie wydaje się działać. Na krótką metę antyszczepionkowcy muszą zostać ujawnieni i zmarginalizowani. Ich postawy są i były bardzo niebezpieczne, nawet zanim mieliśmy pandemię obejmującą cały świat.

 

The Psychology of Vaccine Denial

Science Based Medicine, 15 kwietnia 2020

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Steven Novella 

Neurolog, wykładowca na Yale University School of Medicine. Przewodniczący i współzałożyciel New England Skeptical Society. Twórca popularnych (cotygodniowych) podkastów o nauce The Skeptics’ Guide to the Universe. Jest również dyrektorem Science-Based Medicine będącej częścią James Randi Educational Foundation (JREF), członek Committee for Skeptical Inquiry (CSI) oraz członek założyciel Institute for Science in Medicine. Prowadzi blog Neurologica.

Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1467 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Ideolodzy: dlaczego nauczanie genetyki musi mieć charakter społeczno-polityczny   Coyne   2024-03-19
Przepływ genów od neandertalczyków i denisowian do ludzi „współczesnych” i odwrotnie   Coyne   2024-03-14
Wejdź – skoro nalegasz   Tonhasca Júnior   2024-03-09
Czy “bezpłciowe” bakterie tworzą biologiczne gatunki?   Coyne   2024-03-06
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Kolejna błędna próba skorygowania ewolucji   Coyne   2024-02-22
Ryjący w ziemi przedsiębiorcy   Tonhasca Júnior   2024-02-15
Olbrzymie armie o niezliczonych umiejętnościach    Tonhasca Júnior   2024-02-08
Wejdź, powiedziała, dam ci schronienie przed burzą   Tonhasca Júnior   2024-01-15
Czy ludzie wyewoluowali w wodzie?   Coyne   2024-01-08
Jak upadają wielcy   Tonhasca Júnior   2024-01-04
Oczy reniferów zmieniają kolor, żeby łatwiej im było dostrzec jadalne porosty   Coyne   2023-12-30
Życzliwi przestępcy   Tonhasca Júnior   2023-12-28
Conor Friedesdorf (i Alexander Barvinok) o ideologicznym przymusie na amerykańskich uczelniach   Coyne   2023-12-26
Zdumiewający manipulatorzy   Tonhasca Júnior   2023-12-25
Nie gryzie się ręki, która cię zapyla   Tonhasca Júnior   2023-10-19
Rewolucja komunikacyjna   Hannam   2023-10-18
BBC szerzy propagandę rolnictwa organicznego, a biedni na świecie cierpią   i Kathleen Hefferon   2023-10-13
Niezwykły przypadek koewolucji i specyficzności zapylacz/storczyk   Coyne   2023-10-07
Płeć męska lub żeńska: nie ma nic pomiędzy   Elliot   2023-10-03
Myślenie intuicyjne i analityczne   Novella   2023-09-29
„Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja   Williams   2023-09-25
Jak (i dlaczego) ośmiornica edytuje swój RNA   Lewis   2023-09-23
„Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci?   Lewis   2023-09-15
Do jakiego stopnia pary mają wspólne cechy?   Novella   2023-09-14
Kenia daje zielone światło 58 projektom GMO – naukowcy na całym świecie kontynuują badania w dziedzinie biotechnologii, mimo procesów sądowych i dezinformacji   Ombogo   2023-09-08
Lancet atakuje anty-przebudzenie, a czytelnik odpowiada   Coyne   2023-08-24
Więcej wyrafinowanej teologii: uczony religijny zastanawia się, czy neandertalczycy mieli nieśmiertelne dusze   Coyne   2023-08-16
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Mało znana strona ryjkowców   Tonhasca Júnior   2023-08-11
Dlaczego nie można być osobą transrasową?   Coyne   2023-08-10
Walka z malarią za pomocą inżynierii genetycznej   Novella   2023-08-08
Jak restrykcje Unii Europejskiej podsycały głosy przeciwko GMO, jak również głód na globalnym Południu, a zwłaszcza w Afryce   Oria   2023-08-02
Nieznośni mali pomocnicy   Tonhasca Junior   2023-07-29
Macedońskie skarby   Tonhasca Júnior   2023-07-26
GMO i motyle   Novella   2023-07-25
Narzucanie ideologii naturze: Kew Garden celebruje „rośliny queer”   Coyne   2023-07-24
Smak miesiąca   Tonhasca Júnior   2023-07-20
Kłopoty na wylocie   Szczęsny   2023-07-18
Ideologiczne podważanie biologii   i Luana S. Maroja   2023-07-17
Role mężczyzn i kobiet w polowaniu, raz jeszcze   Coyne   2023-07-15
David Hillis o specjacji   Coyne   2023-07-13
Niechętni dawcy i pracowici biorcy   Tonhasca Júnior   2023-07-08
Grube problemy z jelitem   Szczęsny   2023-07-07
Badaczka z Leakey Foundation twierdzi, że kości orangutanów mówią nam, że biologiczna płeć jest spektrum, a nie binarna   Coyne   2023-06-30
Przez dziurkę od klucza   Szczęsny   2023-06-24
Nowa (nie podparta żadnymi dowodami) hipoteza, która eliminuje role płciowe w społecznościach łowców-zbieraczy   Coyne   2023-06-22
Błędne wyobrażenia o ewolucji   Coyne   2023-06-16
Influencerzy z podziemia   Tonhasca Júnior   2023-06-13
Jak wyewoluowało ubarwienie ostrzegawcze?   Coyne   2023-06-12
„San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci   Coyne   2023-06-09
Kolczasty problem   Tonhasca Júnior   2023-06-06
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.   King   2023-06-03
Błędna krytyka genetycznych testów na pochodzenie   Coyne   2023-06-02
Zdatny do lotu   Tonhasca Júnior   2023-06-01
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki    i Jerry Coyne   2023-05-29
Główny problem w filogenezie zwierząt wydaje się być rozwiązany   Coyne   2023-05-26
Americana   Tonhasca Júnior   2023-05-24
Czy uprawa jabłek odzwierciedla bigoterię?   Coyne   2023-05-18
Kenia: Musimy zająć się brakiem bezpieczeństwa żywnościowego, ale najpierw musimy położyć kres dezinformacji na temat upraw modyfikowanych genetycznie   Oria   2023-05-16
Czytanie myśli z fMRI i AI   Novella   2023-05-05
Jest lepiej niż myślisz   Lomborg   2023-05-03
Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce     2023-05-01
Niewygodna historia   Ferguson   2023-04-28
Biologia rezygnacji z działania: kiedy kontynuować, a kiedy spasować   Coyne   2023-04-26
Porywacze ciał   Tonhasca Júnior   2023-04-25
Porażka jest kluczowym składnikiem innowacji   Ridley   2023-04-22
Używanie roślin jako biofrabryk   Novella   2023-04-14
Dawno zmarli przemawiają do nas   Tonhasca Júnior   2023-04-12
Wątpliwi pomocnicy    Tonhasca Júnior   2023-04-08
Uganda: aktywiści przeciwni biotechnologii szerzą dezinformację   Wetaya   2023-04-05
Anglia pozwala na uprawy poddane edycji genów   Novella   2023-04-03
Recenzja z książki  Can “The Whole World” Be Wrong?   Rose   2023-04-01
Psychologia ewolucyjna dla początkujących   Coyne   2023-03-27
“Konwergentna” ewolucja mrówek grzybiarek Starego i Nowego świata   Coyne   2023-03-23
Gigantyczna armia małych zabójców   Tonhasca Júnior   2023-03-22
Colin Wright broni binarności płci u zwierząt   Coyne   2023-03-15
AI: gorąca randka z “Sydneyem ”   Gotefridi   2023-03-15
Zmienić język w ekologii i biologii ewolucyjnej! Przykład anemii sierpowatej   Coyne   2023-03-13
Wzrost liczby nieobecnych ojców i towarzyszące temu społeczne problemy   Geary   2023-03-11
No pasarán    Tonhasca Júnior   2023-03-04
Dezinformacja o GMO: Kenijczykom będzie trudno podejmować racjonalne decyzje i to może kosztować życie   Mykonyo   2023-02-24
Twardy kwiat do zgryzienia    Tonhasca Júnior   2023-02-22
ChatGPT niemal zdaje lekarski egzamin końcowy   Novella   2023-02-21
“Rogi” trylobitów mogły być używane jako broń w walkach między samcami   Coyne   2023-02-15
Postmodernizm obnażony   Dawkins   2023-02-14
Powody naszych wierzeń. Jak i dlaczego irracjonalność trzyma nas w swoich szponach i jak możemy z tym walczyć?   Pinker   2023-02-13
Kiedy zapada noc i ziemia jest ciemna   Tonhasca Júnior   2023-02-10
W nowej książce jest słuszna krytyka idei, że są lepsze i gorsze gatunki, ale jest także błędne twierdzenie, że gatunki nie są realne   Coyne   2023-02-06
Kolczatki wydmuchują bąbelki śluzu z nosa, żeby się ochłodzić   Coyne   2023-02-02
Mali i zręczni influencerzy   Tonhasca Júnior   2023-01-31
Dowody na ewolucję: Bezwłose zwierzęta mają martwe geny na sierść   Coyne   2023-01-23
Krew, znój, łzy i pot   Tonhasca Júnior   2023-01-19
Bąkojady czyszczą nosorożce   Coyne   2023-01-18
Mózg używa geometrii hiperbolicznej   Novella   2023-01-16
O wspaniały nowy świecie   Tonhasca Júnior   2023-01-12
Ciepło zabija. Zimno zabija wielu więcej   Jacoby   2023-01-09
Po co badać przestrzeń kosmiczną?   Jacoby   2023-01-04
Rdzenni Amerykanie żądają doczesnych resztek pumy z Griffith Park   Coyne   2023-01-03
Świetny artykuł o epigenetyce   Coyne   2022-12-30

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk