Prawda

Wtorek, 19 marca 2024 - 08:31

« Poprzedni Następny »


Oszaleć na punkcie nietoperzy w czasach korony i politykierstwa


Liat Collins 2020-07-25


Na początku miesiąca komunikat prasowy donosił: “Badacze z uniwersytetu w Tel Awiwie: Nietoperze nawigują tak samo jak ludzie, używając swego doskonałego wzroku i mentalnej mapy”. I to, już w samym tytule, podważa powiedzenie “ślepy jak nietoperz”. Artykuł pochwycił moją uwagę, ale jak na artykuł naukowy, raczej rozbija on nasze stereotypy niż dostarcza przełomowej wiedzy.   

 

Chociaż nietoperze są bardzo oczerniane, zawsze mnie fascynowały – i to nie tylko z powodu zdolności spania z głową w dół. Mój wzrok jest nędzny; dysonans poznawczy raczej niż mentalna mapa prowadzi mnie przez życie, a moje poczucie kierunku jest tak marne, że nazwanie mnie “nawigacyjnie ułomną” byłoby pochlebstwem.  


Chociaż, podobnie jak olbrzymia większość ludzi, lubię być pomocna, zawsze obawiałam się tego, co się stanie, kiedy turysta popełni błąd i zapyta mnie o drogę, a ja pomylę się i dam mu błędne wskazówki. (Och, mieć teraz szansę na spotkanie turysty w Jerozolimie!)  

 

Historia izraelskich nietoperzy poszybowała wysoko i wylądowała na pierwszej stronie w prestiżowym piśmie „Science”. Badacze z TAU – profesor Jossi Jowel razem ze studentami Amitaiem Katzem, Lee Hartenem, Ają Goldstein i Michalem Handelem z Laboratorium Percepcji Czuciowej i Poznania na wydziale Zoologii – wzięli, żeby tak powiedzieć, pod swoje skrzydła 22 nietoperze i śledzili je, kiedy przemierzały miasto w poszukiwaniu pokarmu. 

 

Jak piszą autorzy rezultaty były zaskakujące: “Nietoperze owocowe, tak samo jak ludzie tworzą mentalną mapę poznawczą przestrzeni wokół siebie, używając rzucających się w oczy punktów orientacyjnych. W tym wypadku, młode nietoperzy z uniwersytetu w Tel Awiwie poznały miasto przez patrzenie na duże, wyjątkowe budowle, takie jak wieże Azrieli i Centrum Dizengoffa, itp.”

 

Jest to szczególnie imponujące dla kogoś takiego jak ja. Potrafię zgubić się w dzielnicy, w której mieszkam od ponad 20 lat i ledwo potrafię znaleźć drogę wyjścia ze stacji autobusowej w Tel Awiwie, nie mówiąc już o nawigowaniu w innych dzielnicach tej metropolii. I to z Waze i mapami Google.

 

“Jest odwieczną zagadką, jak zwierzęta potrafią nawigować na długich dystansach – stwierdza profesor Jowel w komunikacie prasowym. – Nietoperze uważa się za mistrzów świata w nawigacji: przelatują dziesiątki kilometrów zaledwie w kilka godzin, a potem wracają do punktu wyjściowego. Do tego badania użyliśmy maleńkich urządzeń GPS – najmniejszych na świecie, zbudowanych przez nasz zespół, do eksperymentu, jakiego nigdy wcześniej nie próbowano: śledzenie młodych nietoperza od momentu, kiedy rozpościerają skrzydła, aż do dorosłości, żeby zrozumieć, jak rozwijają się ich umiejętności nawigacyjne…”

“Wyniki pokazują, że nietoperze telawiwskie nawigują w przestrzeni nad miastem w zasadzie w ten sam sposób, jak ludzcy mieszkańcy miasta. Nietoperze używają swoich sonarów do nawigacji na krótkie dystanse – na przykład, koło drzewa. Sonar nie działa na większe odległości. Do tego nietoperze owocowe używają wzroku. W sumie zmapowaliśmy 2000 nocy lotów nietoperzy w Tel Awiwie. Odkryliśmy, że nietoperze budują mentalną mapę: uczą się identyfikować i wykorzystywać istotne orientacyjne… Najwyraźniejszym dowodem na taką mentalną mapę jest  ich zdolność lotu na skróty.

 

Podobnie jak ludzie, na pewnym etapie nietoperze dostają się z jednego punktu do drugiego bezpośrednią, nową drogą, którą wcześniej nie leciały. Ponieważ znaliśmy historię lotu każdego nietoperza, zawsze mogliśmy powiedzieć, kiedy dany nietoperz wybrał po raz pierwszy drogę na skróty. Odkryliśmy, że lecąc nowym, nieznanym szlakiem nietoperze leciały powyżej budynków. To był kolejny znak, że używają punktów orientacyjnych”.  

Na tym etapie czytania raportu już zazdrościłam zarówno nietoperzom, jak badaczom. Moje próby chodzenia na skróty kończą się zwykle tak katastrofalne, że tego unikam. Wolę zarezerwować sobie dodatkowy czas na dostanie się z punktu A do punktu B powolną, malowniczą trasą.

 

Miło mi, że mogę dla odmiany dać nietoperzom dobrą prasę. Te biedne stworzenia mają poważny problem z public relations. Oczywiście ostatnio, były obwiniane jako źródło pandemii COVID-19. Osobiście uważam, że wina nie leży po stronie tych dzikich, latających ssaków, ale tych, którzy je chwytają i jedzą. Badania nietoperzy mogą nas poinformować nie tylko o zdolnościach nawigacyjnych nietoperzy, ale może także o tym, dlaczego nietoperze same są odporne na wirusy, które przenoszą. To jest wystarczajaco dobry powód, żeby nietoperze nas kręciły.

 

Siedząc i rozmyślając (o co tak łatwo w epoce koronawirusa), zdałam sobie sprawę z tego, że powinnam przeprosić mały, oblężony kraj: Tajwan. W rzeczywistości uważam, że cały świat powinien przeprosić Tajwan, ale zacznę od siebie.

 

Miałam dość szczęścia, by odwiedzić Republikę Chińską trzy razy, ostatnio w 2016 roku na inauguracji pierwszej kadencji prezydent Tsai Ing-wen. Po każdej sympatycznej wizycie dowcipkowałam na temat tego, co wydawało się obsesją na punkcie czystości. Przyjeżdżając z Izraela wydawało się dziwne, że musiałam umyć ręce przy wejściu do rządowego budynku, ale nikt nie sprawdzał zawartości mojej torby. Ludzie na ulicach noszą maseczki jako coś zupełnie oczywistego i ogłoszenie na stacji kolejowej informuje pasażerów, że powinni “Trzymać się poręczy. Są dezynfekowane”.  

 

Nie śmieję się już dłużej. Jak dotąd Tajwan dostarczył dobrego przykładu tego, jak zapobiec szerzeniu się wirusa i ograniczyć wypadki śmiertelne, których jest mniej niż 10 w społeczeństwie liczącym ponad 23 810 000 ludzi, bez powodowania ekonomicznej ruiny. Wszyscy moglibyśmy uczyć się z ich doświadczenia. Gdybyśmy mieli szansę. Tajwan nie jest członkiem WHO. Ten światowy organ nie uznaje Tajwanu, ponieważ ta mała, demokratyczna republika upiera się przy swojej suwerenności. Tsai oznajmiła wyraźnie, że nie akceptuje zasady “Jeden kraj dwa systemy”. Jeśli chcesz zrozumieć, dlaczego, wystarczy popatrzeć na to, co dzieje się w Hong Kongu. Mimo zasady autonomii w zeszłym miesiącu Chiny narzuciły szeroko zakrojone “prawo bezpieczeństwa”, które może zniszczyć wolność słowa i prawo do protestowania, a niektórzy mieszkańcy Hong Kongu mogą stanąć przed sądem w samych Chinach, sądzeni według prawa karnego Ludowej Republiki, które nie pozostawia miejsca na żaden sprzeciw.  

 

Wracając do nietoperzy (przepraszam za odejście od tematu), filozofując i antropomorfizując, zaczęłam śpiewać: “Czy wiesz dokąd idziesz?”

 

Jak uczy nas Miszna: Da me’ayin bata, u’l’an ata holech; v’lifnei mi ata atid liten din veheshbon. “Wiedz, skąd przychodzisz i dokąd idziesz; i przed kim zdasz rachunek”. Jest to zdanie recytowane na żydowskich pogrzebach, gdzie brzmi jak ostrzeżenie dla żałobników. Dotyczy jednak także życia, a nie tylko śmierci, i w liceum mojego syna użyto tę sentencję jako tematu na końcowym egzaminie latem zeszłego roku (co teraz wydaje się ogromnie dawno temu).

 

Podczas kryzysu z powodu koronawirusa wydaje się jasne, że rząd stracił z pola widzenia potrzebę planowania, a zawsze był kiepski ze zdawania rachunków. Nie można z minuty na minutę otwierać i zamykać szkół, przedsiębiorstw, publicznego transportu, restauracji, obiektów sportowych i tak dalej bez poważnych efektów ubocznych. Nawet Izraelczycy – słynni z umiejętności improwizowania – potrzebują pewnej stabilności i minimum czasu na przygotowania. Jeśli cokolwiek doprowadzało do szaleństwa to ogłoszenie wszechstronnego planu ekonomicznego jednego dnia; dodanie obietnicy finansowego wsparcia dla wszystkich kilka dni później; i szybkie wycofanie jednego i drugiego. Rządowe decyzje nie powinny przypominać lotu pijanego nietoperza.

 

Jako istoty ludzkie – bez dalekowzroczności nietoperzy – musimy wiedzieć, kiedy spytać o kierunek – i kogo spytać. To nie jest oznaka słabości.

 

A nade wszystko, musimy wiedzieć, kiedy jesteśmy bezpieczni i kiedy wiać od niebezpieczeństwa tak szybko jak nietoperz z pożaru.

 

Going batty in times of corona an politicking

Jerusalem Post, 24 lipca 2020

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Liat Collins

Urodzona w Wielkiej Brytanii, osiadła w Izraelu w 1979 roku i hebrajskiego uczyła się już w mundurze IDF, studiowała sinologię i stosunki międzynarodowe. Pracuje w redakcji “Jerusalem Post” od 1988 roku. Obecnie kieruje The International Jerusalem Post.

 

Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj




Komentarze
1. Doskonały artykuł Marek 2020-07-25


Nauka

Znalezionych 1467 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Ideolodzy: dlaczego nauczanie genetyki musi mieć charakter społeczno-polityczny   Coyne   2024-03-19
Przepływ genów od neandertalczyków i denisowian do ludzi „współczesnych” i odwrotnie   Coyne   2024-03-14
Wejdź – skoro nalegasz   Tonhasca Júnior   2024-03-09
Czy “bezpłciowe” bakterie tworzą biologiczne gatunki?   Coyne   2024-03-06
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Kolejna błędna próba skorygowania ewolucji   Coyne   2024-02-22
Ryjący w ziemi przedsiębiorcy   Tonhasca Júnior   2024-02-15
Olbrzymie armie o niezliczonych umiejętnościach    Tonhasca Júnior   2024-02-08
Wejdź, powiedziała, dam ci schronienie przed burzą   Tonhasca Júnior   2024-01-15
Czy ludzie wyewoluowali w wodzie?   Coyne   2024-01-08
Jak upadają wielcy   Tonhasca Júnior   2024-01-04
Oczy reniferów zmieniają kolor, żeby łatwiej im było dostrzec jadalne porosty   Coyne   2023-12-30
Życzliwi przestępcy   Tonhasca Júnior   2023-12-28
Conor Friedesdorf (i Alexander Barvinok) o ideologicznym przymusie na amerykańskich uczelniach   Coyne   2023-12-26
Zdumiewający manipulatorzy   Tonhasca Júnior   2023-12-25
Nie gryzie się ręki, która cię zapyla   Tonhasca Júnior   2023-10-19
Rewolucja komunikacyjna   Hannam   2023-10-18
BBC szerzy propagandę rolnictwa organicznego, a biedni na świecie cierpią   i Kathleen Hefferon   2023-10-13
Niezwykły przypadek koewolucji i specyficzności zapylacz/storczyk   Coyne   2023-10-07
Płeć męska lub żeńska: nie ma nic pomiędzy   Elliot   2023-10-03
Myślenie intuicyjne i analityczne   Novella   2023-09-29
„Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja   Williams   2023-09-25
Jak (i dlaczego) ośmiornica edytuje swój RNA   Lewis   2023-09-23
„Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci?   Lewis   2023-09-15
Do jakiego stopnia pary mają wspólne cechy?   Novella   2023-09-14
Kenia daje zielone światło 58 projektom GMO – naukowcy na całym świecie kontynuują badania w dziedzinie biotechnologii, mimo procesów sądowych i dezinformacji   Ombogo   2023-09-08
Lancet atakuje anty-przebudzenie, a czytelnik odpowiada   Coyne   2023-08-24
Więcej wyrafinowanej teologii: uczony religijny zastanawia się, czy neandertalczycy mieli nieśmiertelne dusze   Coyne   2023-08-16
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Mało znana strona ryjkowców   Tonhasca Júnior   2023-08-11
Dlaczego nie można być osobą transrasową?   Coyne   2023-08-10
Walka z malarią za pomocą inżynierii genetycznej   Novella   2023-08-08
Jak restrykcje Unii Europejskiej podsycały głosy przeciwko GMO, jak również głód na globalnym Południu, a zwłaszcza w Afryce   Oria   2023-08-02
Nieznośni mali pomocnicy   Tonhasca Junior   2023-07-29
Macedońskie skarby   Tonhasca Júnior   2023-07-26
GMO i motyle   Novella   2023-07-25
Narzucanie ideologii naturze: Kew Garden celebruje „rośliny queer”   Coyne   2023-07-24
Smak miesiąca   Tonhasca Júnior   2023-07-20
Kłopoty na wylocie   Szczęsny   2023-07-18
Ideologiczne podważanie biologii   i Luana S. Maroja   2023-07-17
Role mężczyzn i kobiet w polowaniu, raz jeszcze   Coyne   2023-07-15
David Hillis o specjacji   Coyne   2023-07-13
Niechętni dawcy i pracowici biorcy   Tonhasca Júnior   2023-07-08
Grube problemy z jelitem   Szczęsny   2023-07-07
Badaczka z Leakey Foundation twierdzi, że kości orangutanów mówią nam, że biologiczna płeć jest spektrum, a nie binarna   Coyne   2023-06-30
Przez dziurkę od klucza   Szczęsny   2023-06-24
Nowa (nie podparta żadnymi dowodami) hipoteza, która eliminuje role płciowe w społecznościach łowców-zbieraczy   Coyne   2023-06-22
Błędne wyobrażenia o ewolucji   Coyne   2023-06-16
Influencerzy z podziemia   Tonhasca Júnior   2023-06-13
Jak wyewoluowało ubarwienie ostrzegawcze?   Coyne   2023-06-12
„San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci   Coyne   2023-06-09
Kolczasty problem   Tonhasca Júnior   2023-06-06
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.   King   2023-06-03
Błędna krytyka genetycznych testów na pochodzenie   Coyne   2023-06-02
Zdatny do lotu   Tonhasca Júnior   2023-06-01
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki    i Jerry Coyne   2023-05-29
Główny problem w filogenezie zwierząt wydaje się być rozwiązany   Coyne   2023-05-26
Americana   Tonhasca Júnior   2023-05-24
Czy uprawa jabłek odzwierciedla bigoterię?   Coyne   2023-05-18
Kenia: Musimy zająć się brakiem bezpieczeństwa żywnościowego, ale najpierw musimy położyć kres dezinformacji na temat upraw modyfikowanych genetycznie   Oria   2023-05-16
Czytanie myśli z fMRI i AI   Novella   2023-05-05
Jest lepiej niż myślisz   Lomborg   2023-05-03
Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce     2023-05-01
Niewygodna historia   Ferguson   2023-04-28
Biologia rezygnacji z działania: kiedy kontynuować, a kiedy spasować   Coyne   2023-04-26
Porywacze ciał   Tonhasca Júnior   2023-04-25
Porażka jest kluczowym składnikiem innowacji   Ridley   2023-04-22
Używanie roślin jako biofrabryk   Novella   2023-04-14
Dawno zmarli przemawiają do nas   Tonhasca Júnior   2023-04-12
Wątpliwi pomocnicy    Tonhasca Júnior   2023-04-08
Uganda: aktywiści przeciwni biotechnologii szerzą dezinformację   Wetaya   2023-04-05
Anglia pozwala na uprawy poddane edycji genów   Novella   2023-04-03
Recenzja z książki  Can “The Whole World” Be Wrong?   Rose   2023-04-01
Psychologia ewolucyjna dla początkujących   Coyne   2023-03-27
“Konwergentna” ewolucja mrówek grzybiarek Starego i Nowego świata   Coyne   2023-03-23
Gigantyczna armia małych zabójców   Tonhasca Júnior   2023-03-22
Colin Wright broni binarności płci u zwierząt   Coyne   2023-03-15
AI: gorąca randka z “Sydneyem ”   Gotefridi   2023-03-15
Zmienić język w ekologii i biologii ewolucyjnej! Przykład anemii sierpowatej   Coyne   2023-03-13
Wzrost liczby nieobecnych ojców i towarzyszące temu społeczne problemy   Geary   2023-03-11
No pasarán    Tonhasca Júnior   2023-03-04
Dezinformacja o GMO: Kenijczykom będzie trudno podejmować racjonalne decyzje i to może kosztować życie   Mykonyo   2023-02-24
Twardy kwiat do zgryzienia    Tonhasca Júnior   2023-02-22
ChatGPT niemal zdaje lekarski egzamin końcowy   Novella   2023-02-21
“Rogi” trylobitów mogły być używane jako broń w walkach między samcami   Coyne   2023-02-15
Postmodernizm obnażony   Dawkins   2023-02-14
Powody naszych wierzeń. Jak i dlaczego irracjonalność trzyma nas w swoich szponach i jak możemy z tym walczyć?   Pinker   2023-02-13
Kiedy zapada noc i ziemia jest ciemna   Tonhasca Júnior   2023-02-10
W nowej książce jest słuszna krytyka idei, że są lepsze i gorsze gatunki, ale jest także błędne twierdzenie, że gatunki nie są realne   Coyne   2023-02-06
Kolczatki wydmuchują bąbelki śluzu z nosa, żeby się ochłodzić   Coyne   2023-02-02
Mali i zręczni influencerzy   Tonhasca Júnior   2023-01-31
Dowody na ewolucję: Bezwłose zwierzęta mają martwe geny na sierść   Coyne   2023-01-23
Krew, znój, łzy i pot   Tonhasca Júnior   2023-01-19
Bąkojady czyszczą nosorożce   Coyne   2023-01-18
Mózg używa geometrii hiperbolicznej   Novella   2023-01-16
O wspaniały nowy świecie   Tonhasca Júnior   2023-01-12
Ciepło zabija. Zimno zabija wielu więcej   Jacoby   2023-01-09
Po co badać przestrzeń kosmiczną?   Jacoby   2023-01-04
Rdzenni Amerykanie żądają doczesnych resztek pumy z Griffith Park   Coyne   2023-01-03
Świetny artykuł o epigenetyce   Coyne   2022-12-30

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk