Prawda

Wtorek, 19 marca 2024 - 03:22

« Poprzedni Następny »


Przyjemności seksu i jagód


Matt Ridley 2020-09-18


Recenzja książki Adama Harta Unfit for Purpose: When human evolution collides with the modern world dla “The Critic”:


Nasi przodkowie spędzili co najwyżej kilkaset lat w miastach. Przedtem, spędzili miliony lat na wiecznej wycieczce kempingowej, większość z tego w Afryce. Nic dziwnego, że ludzi łatwiej przestraszyć wężem niż samochodem, głęboką wodą niż prędkością, pająkami niż pistoletami. Jesteśmy w większym stopniu przystosowani do środowiska, w którym wyewoluowaliśmy, niż do tego, które obecnie zamieszkujemy.  


To niedopasowanie wyjaśnia całkiem dużo naszych obecnych problemów i Adam Hart, entomolog i prezenter, postanowił zobaczyć, jak dalece i jak przekonująco to niedopasowanie może wyjaśnić rzeczy takie jak alergie, otyłość i naszą zależność od substancji stymulujących, mediów społecznościowych, a nawet od fake news. Jego książka jest szczególnie wartościowa, ponieważ nie opowiada uproszczonych bajeczek bez sprawdzenia najpierw rzeczywistych dowodów.  


W wypadku otyłości teoria niedopasowania mówi, że nasi przodkowie objadali się pełnymi cukru owocami i tłustym żarciem, kiedy tylko mieli na to szansę, bo głód był tuż za rogiem. Teraz zamiast głodu jest wieczna obfitość, więc ta tendencja prowadzi nas do otyłości z cukrzycą. To jest znane jako hipoteza gospodarnego genu i powierzchownie rzecz biorąc, ma sens.


Hart uznał jednak, że szwankuje. Z wyjątkiem mieszkańców Samoa, którzy z łatwością przybierają na wadze, ale niełatwo dostają cukrzycy (prawdopodobnie z powodu bardzo długich, bardzo głodnych podróży kajakami, podczas których grubi przeżywali, a chudzi nie), większość dowodów pokazuje na coś innego niż gospodarne geny, kiedy zaczyna się badać szczegóły. Na przykład, tylko dziewięć ze 115 genów związanych z otyłością, pokazuje ślady doboru, a pięć z nich zostały dobrane, by promować szczupłe ciała.   


Zamiast tego, mówi Hart. tym, co powoduje, że gromadzimy tłuszcz, jest to, że nie gonią nas już tygrysy szablozębne i inni drapieżnicy. Kiedy przestaliśmy być regularną zwierzyną łowną,  a stało się to całkiem dawno temu, niekorzyść bycia grubasem zniknęła. Nasze geny „dryfowały” więc do pozwolenia nam na zyskanie zbyt wielkiej wagi, kiedy mamy łatwy dostęp do bogatej w węglowodany diety.


Stały wzrost chorób autoimmunologicznych, alergii i nietolerancji żywnościowych można najlepiej wyjaśnić zubożeniem różnorodności i obfitości bakterii, które zamieszkują nasz przewód pokarmowy. Staliśmy się tak bezwzględnie higieniczni, że nasz system nie otrzymuje dłużej bakterii, których oczekuje ciało, a to powoduje zbyt silną reakcję immunologiczną.


Tutaj sądzę że Hart nie docenia własnej tezy. Ta „hipoteza higieny” nigdy mnie w pełni nie przekonywała, dopóki nie przeczytałem An Epidemic of Absence Moisesa Velasquez-Manoffa. Ta książka rozwiązała mój problem, którym było pytanie, dlaczego układ odpornościowy miałby reagować zbyt silnie, jeśli nie jest używany. Przecież się nie nudzi. Velasquez-Manoff wskazuje na to, że pasożyty szybko wyewoluowały tak, by tłumić immunologiczne reakcje gospodarza. To rozpoczyna się ewolucyjny wyścig zbrojeń, w którym gospodarz rozwija nadmiernie wrażliwy układ odpornościowy. Zabierz pasożyty, a  system reaguje zbyt silnie na pyłki traw.  


I rzeczywiście, nie brakuje dowodów, że po usunięciu robaków z (na przykład) etiopskich wsi, po raz pierwszy pojawia się katar sienny, astma i tym podobne. W eksperymentach z myszami stwierdzono, że zainfekowanie ich robakami zmniejsza alergie, zapalną chorobę jelit, a nawet cukrzycę i schorzenie podobne do stwardnienia rozsianego. Leczenie ludzi robakami także pokazało, że działa to przeciwko tym chorobom, chociaż nie jest to zbyt pociągająca wymiana, bo zakażenie robakami to żadna przyjemność. Hart wspomina robaki tylko na marginesie, skupiając się głównie na bakteriach, ale nie ulega wątpliwości, że wiele nowoczesnych schorzeń wynika zarówno z wytępienia pasożytów, jak przyjaznych stworzeń w nas.


W pomysłowym rozdziale Hart argumentuje, że nasz problem z mediami społecznościowymi wypływa z faktu, że wyewoluowaliśmy do posiadania sieci społecznej składającej się z około 150 ludzi, nie zaś tysięcy. Ta liczba nazwana liczbą Dunbara, od nazwiska biologa ewolucyjnego, Robina Dunbara, wynika z schludnej korelacji między rozmiarami mózgu i wielkością grupy naczelnych i pasuje zdumiewająco dokładnie do liczby ludzi w staromodnej książce adresowej lub wielkości firmy zanim staje się zbyt nieporęczna do zarządzania. Dzisiaj mamy realne i wirtualne sieci, które daleko wykraczają poza tę liczbę i niezbyt dobrze dajemy sobie z tym radę.   


Tutaj jest inne, ciekawe niedopasowanie. Dlaczego tak bardzo lubimy alkohol, że stajemy się od niego uzależnieni? Są na to genetyczne wskazówki. Zmutowana wersja genu o nazwie ADH4 powstała około 10 milionów lat temu u przodków afrykańskich małp człekokształtnych, powodując, że jesteśmy około 40 razy sprawniejsi w trawieniu etanolu. Bycie na rauszu było niewielką ceną do zapłacenia za zdobyte kalorie. Prawdopodobnie dawało znaczącą korzyść żerowania na gnijących owocach.


Wraz z innymi substancjami, które stymulują układ mózgowy uruchamiany przez orgazm, pisze Hart: “nowoczesne środowisko jest środowiskiem wielkiej pokusy i bogactwa nowych i sugestywnych okazji do zawładnięcia mózgiem, który wyewoluował do cieszenia się i nagradzania przyjemności seksu i dojrzałych jagód”.  


Być może najbardziej oryginalny z argumentów Harta jest ten, którym wyjaśnia fake news. Mamy głęboko wyewoluowaną tendencję do przyjmowania rzeczy na wiarę. “Jest bardzo cienka linia między zaufaniem koniecznym w codziennym życiu, a naiwnością lub łatwowiernością, które mogą nas doprowadzić do wiary w fake news”. Malujemy naszym bohaterom aureole albo jako skutek uboczny tendencji do zakochiwania się w partnerach o wysokim statusie, albo jako skutek uboczny podążania przez miliony lat za liderami do bitwy przeciwko wrogom plemienia. Plemienna lojalność “my-oni”, ta głęboko zakorzeniona ludzka tendencja dokonuje reszty, zostawiając nas podzielonych na grupy z niezachwianym przekonaniem do „faktów”, które czasami są uderzająco błędne.


Moim ulubionym przykładem tej tendencji jest eksperyment, jaki wykonał z ponad tysiącem ludzi Hans Rosling, nieżyjący już niestety autor Factfulness. Po prostu zapytał ich: „Czy procent populacji świata, która żyje w skrajnej biedzie (a) zmniejszył się o połowę, (b) podwoił, czy (c) pozostał na tym samym poziomie przez ostatnie 20 lat?” Tylko 5 procent odpowiedziało poprawnie, że zmniejszył się o połowę; 65 procent sądziło, że podwoił się. Rosling podkreślił, że gdyby napisał te trzy odpowiedzi na trzech bananach i rzucił je szympansom, wybrałyby prawidłową odpowiedź 33 procent razy, uzyskując sześciokrotnie lepszy wynik niż ludzie w odpowiedzi na pytanie o ludzkie społeczeństwo.  


To właśnie niedopasowanie między naszą tendencją do ufania elokwentnym ludziom a zetknięciem z szarlatanami z globalnymi megafonami wyjaśnia najgorsze aspekty nowoczesnego świata: pęd na łeb na szyję do kultów, czy jest to Trump, Mahomet, Marks, Corbyn, Ayn Rand, czy Foucault. (Nawiasem mówiąc, to jest moja lista, nie Harta.) Ta książka jest więc dobrym miejscem, by zacząć rozumieć więcej o dwudziestym pierwszym wieku, od otyłości do Donalda Trumpa, przez przyznanie, że nadal jesteśmy małpami.  


Pleasures of sex and berries

Rational Optimist, 13 września 2020

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Matt Ridley


Brytyjski pisarz popularnonaukowy, sympatyk filozofii libertariańskiej. Współzałożyciel i b. prezes International Centre for Life, "parku naukowego” w Newcastle. Zrobił doktorat z zoologii (Uniwersytet Oksfordzki). Przez wiele lat był korespondentem naukowym w "The Economist". Autor książek: The Red Queen: Sex and the Evolution of Human Nature (1994; pol. wyd. Czerwona królowa, 2001, tłum. J.J. Bujarski, A. Milos), The Origins Of Virtue (1997, wyd. pol. O pochodzeniu cnoty, 2000, tłum. M. Koraszewska), Genome (1999; wyd. pol. Genom, 2001, tłum. M. Koraszewska), Nature Via Nurture: Genes, Experience, and What Makes us Human (także jako: The Agile Gene: How Nature Turns on Nurture, 2003), Rational Optimist 2010.

Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj




Komentarze
1. Jednak cywilizacja górą Paweł 2020-09-18


Nauka

Znalezionych 1466 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Przepływ genów od neandertalczyków i denisowian do ludzi „współczesnych” i odwrotnie   Coyne   2024-03-14
Wejdź – skoro nalegasz   Tonhasca Júnior   2024-03-09
Czy “bezpłciowe” bakterie tworzą biologiczne gatunki?   Coyne   2024-03-06
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Kolejna błędna próba skorygowania ewolucji   Coyne   2024-02-22
Ryjący w ziemi przedsiębiorcy   Tonhasca Júnior   2024-02-15
Olbrzymie armie o niezliczonych umiejętnościach    Tonhasca Júnior   2024-02-08
Wejdź, powiedziała, dam ci schronienie przed burzą   Tonhasca Júnior   2024-01-15
Czy ludzie wyewoluowali w wodzie?   Coyne   2024-01-08
Jak upadają wielcy   Tonhasca Júnior   2024-01-04
Oczy reniferów zmieniają kolor, żeby łatwiej im było dostrzec jadalne porosty   Coyne   2023-12-30
Życzliwi przestępcy   Tonhasca Júnior   2023-12-28
Conor Friedesdorf (i Alexander Barvinok) o ideologicznym przymusie na amerykańskich uczelniach   Coyne   2023-12-26
Zdumiewający manipulatorzy   Tonhasca Júnior   2023-12-25
Nie gryzie się ręki, która cię zapyla   Tonhasca Júnior   2023-10-19
Rewolucja komunikacyjna   Hannam   2023-10-18
BBC szerzy propagandę rolnictwa organicznego, a biedni na świecie cierpią   i Kathleen Hefferon   2023-10-13
Niezwykły przypadek koewolucji i specyficzności zapylacz/storczyk   Coyne   2023-10-07
Płeć męska lub żeńska: nie ma nic pomiędzy   Elliot   2023-10-03
Myślenie intuicyjne i analityczne   Novella   2023-09-29
„Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja   Williams   2023-09-25
Jak (i dlaczego) ośmiornica edytuje swój RNA   Lewis   2023-09-23
„Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci?   Lewis   2023-09-15
Do jakiego stopnia pary mają wspólne cechy?   Novella   2023-09-14
Kenia daje zielone światło 58 projektom GMO – naukowcy na całym świecie kontynuują badania w dziedzinie biotechnologii, mimo procesów sądowych i dezinformacji   Ombogo   2023-09-08
Lancet atakuje anty-przebudzenie, a czytelnik odpowiada   Coyne   2023-08-24
Więcej wyrafinowanej teologii: uczony religijny zastanawia się, czy neandertalczycy mieli nieśmiertelne dusze   Coyne   2023-08-16
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Mało znana strona ryjkowców   Tonhasca Júnior   2023-08-11
Dlaczego nie można być osobą transrasową?   Coyne   2023-08-10
Walka z malarią za pomocą inżynierii genetycznej   Novella   2023-08-08
Jak restrykcje Unii Europejskiej podsycały głosy przeciwko GMO, jak również głód na globalnym Południu, a zwłaszcza w Afryce   Oria   2023-08-02
Nieznośni mali pomocnicy   Tonhasca Junior   2023-07-29
Macedońskie skarby   Tonhasca Júnior   2023-07-26
GMO i motyle   Novella   2023-07-25
Narzucanie ideologii naturze: Kew Garden celebruje „rośliny queer”   Coyne   2023-07-24
Smak miesiąca   Tonhasca Júnior   2023-07-20
Kłopoty na wylocie   Szczęsny   2023-07-18
Ideologiczne podważanie biologii   i Luana S. Maroja   2023-07-17
Role mężczyzn i kobiet w polowaniu, raz jeszcze   Coyne   2023-07-15
David Hillis o specjacji   Coyne   2023-07-13
Niechętni dawcy i pracowici biorcy   Tonhasca Júnior   2023-07-08
Grube problemy z jelitem   Szczęsny   2023-07-07
Badaczka z Leakey Foundation twierdzi, że kości orangutanów mówią nam, że biologiczna płeć jest spektrum, a nie binarna   Coyne   2023-06-30
Przez dziurkę od klucza   Szczęsny   2023-06-24
Nowa (nie podparta żadnymi dowodami) hipoteza, która eliminuje role płciowe w społecznościach łowców-zbieraczy   Coyne   2023-06-22
Błędne wyobrażenia o ewolucji   Coyne   2023-06-16
Influencerzy z podziemia   Tonhasca Júnior   2023-06-13
Jak wyewoluowało ubarwienie ostrzegawcze?   Coyne   2023-06-12
„San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci   Coyne   2023-06-09
Kolczasty problem   Tonhasca Júnior   2023-06-06
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.   King   2023-06-03
Błędna krytyka genetycznych testów na pochodzenie   Coyne   2023-06-02
Zdatny do lotu   Tonhasca Júnior   2023-06-01
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki    i Jerry Coyne   2023-05-29
Główny problem w filogenezie zwierząt wydaje się być rozwiązany   Coyne   2023-05-26
Americana   Tonhasca Júnior   2023-05-24
Czy uprawa jabłek odzwierciedla bigoterię?   Coyne   2023-05-18
Kenia: Musimy zająć się brakiem bezpieczeństwa żywnościowego, ale najpierw musimy położyć kres dezinformacji na temat upraw modyfikowanych genetycznie   Oria   2023-05-16
Czytanie myśli z fMRI i AI   Novella   2023-05-05
Jest lepiej niż myślisz   Lomborg   2023-05-03
Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce     2023-05-01
Niewygodna historia   Ferguson   2023-04-28
Biologia rezygnacji z działania: kiedy kontynuować, a kiedy spasować   Coyne   2023-04-26
Porywacze ciał   Tonhasca Júnior   2023-04-25
Porażka jest kluczowym składnikiem innowacji   Ridley   2023-04-22
Używanie roślin jako biofrabryk   Novella   2023-04-14
Dawno zmarli przemawiają do nas   Tonhasca Júnior   2023-04-12
Wątpliwi pomocnicy    Tonhasca Júnior   2023-04-08
Uganda: aktywiści przeciwni biotechnologii szerzą dezinformację   Wetaya   2023-04-05
Anglia pozwala na uprawy poddane edycji genów   Novella   2023-04-03
Recenzja z książki  Can “The Whole World” Be Wrong?   Rose   2023-04-01
Psychologia ewolucyjna dla początkujących   Coyne   2023-03-27
“Konwergentna” ewolucja mrówek grzybiarek Starego i Nowego świata   Coyne   2023-03-23
Gigantyczna armia małych zabójców   Tonhasca Júnior   2023-03-22
Colin Wright broni binarności płci u zwierząt   Coyne   2023-03-15
AI: gorąca randka z “Sydneyem ”   Gotefridi   2023-03-15
Zmienić język w ekologii i biologii ewolucyjnej! Przykład anemii sierpowatej   Coyne   2023-03-13
Wzrost liczby nieobecnych ojców i towarzyszące temu społeczne problemy   Geary   2023-03-11
No pasarán    Tonhasca Júnior   2023-03-04
Dezinformacja o GMO: Kenijczykom będzie trudno podejmować racjonalne decyzje i to może kosztować życie   Mykonyo   2023-02-24
Twardy kwiat do zgryzienia    Tonhasca Júnior   2023-02-22
ChatGPT niemal zdaje lekarski egzamin końcowy   Novella   2023-02-21
“Rogi” trylobitów mogły być używane jako broń w walkach między samcami   Coyne   2023-02-15
Postmodernizm obnażony   Dawkins   2023-02-14
Powody naszych wierzeń. Jak i dlaczego irracjonalność trzyma nas w swoich szponach i jak możemy z tym walczyć?   Pinker   2023-02-13
Kiedy zapada noc i ziemia jest ciemna   Tonhasca Júnior   2023-02-10
W nowej książce jest słuszna krytyka idei, że są lepsze i gorsze gatunki, ale jest także błędne twierdzenie, że gatunki nie są realne   Coyne   2023-02-06
Kolczatki wydmuchują bąbelki śluzu z nosa, żeby się ochłodzić   Coyne   2023-02-02
Mali i zręczni influencerzy   Tonhasca Júnior   2023-01-31
Dowody na ewolucję: Bezwłose zwierzęta mają martwe geny na sierść   Coyne   2023-01-23
Krew, znój, łzy i pot   Tonhasca Júnior   2023-01-19
Bąkojady czyszczą nosorożce   Coyne   2023-01-18
Mózg używa geometrii hiperbolicznej   Novella   2023-01-16
O wspaniały nowy świecie   Tonhasca Júnior   2023-01-12
Ciepło zabija. Zimno zabija wielu więcej   Jacoby   2023-01-09
Po co badać przestrzeń kosmiczną?   Jacoby   2023-01-04
Rdzenni Amerykanie żądają doczesnych resztek pumy z Griffith Park   Coyne   2023-01-03
Świetny artykuł o epigenetyce   Coyne   2022-12-30
Śmiało podążaj tam, gdzie nie dotarł jeszcze żaden owad   Tonhasca Júnior   2022-12-28

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk