Prawda

Wtorek, 19 marca 2024 - 12:53

« Poprzedni Następny »


Niebawem dowiemy się jak solidna jest nasza cywilizacja


Matt Ridley 2020-03-23


Trudności, które są przed nami nie przypominają niczego, co znamy.


W niedzielę, samotny jak chmurka, wędrowałem po owianych wiatrem wrzosowiskach w County Durham i minąłem samotny kamień piaskowy z małym, okrągłym wgłębieniem na szczycie i starym pensem przyklejonym do dna wgłębienia. Nosi nazwę Butter Stone [Maślany kamień] i tam podczas zarazy 1665 roku, mieszkańcy okolicznych miast i wsi zostawiali monety w kałuży octu na wymianę z farmerami za żywność. Pomysł polegał na tym, że farmer lub jego klient podchodzili do kamienia dopiero, kiedy ten drugi był w bezpiecznej odległości.


Na kamieniu leżały teraz cztery nowoczesne monety, anonimowa ofiara dla duchów wrzosowiska. Nigdy przez moich sześćdziesiąt lat życia nie spodziewałem się powrotu do świata XVII wieku społecznego i fizycznego oddalenia jako kwestii życia lub śmierci.


Nie ma tu dobrego zakończenia. Wielu ludzi umrze przedwcześnie. Wielu straci pracę. Wiele przedsiębiorstw przewróci się. Wielu ludzi doświadczy żałoby, samotności i rozpaczy, nawet jeśli unikną wirusa. Niebawem dowiemy się, jak solidna jest nasza cywilizacja. Trudności przed nami nie przypominają niczego, co znamy.


Brytyjski rząd zachował się niezwykle, stopniowo wprowadzając nakazy społecznego dystansowania się, zamiast wprowadzić je wszystkie od razu. Wynikło z tego niemało konsternacji i krytyki, z której część jest uzasadniona. Motywem napędowym był niepokój, że powrót wirusa po jego początkowym zdławieniu będzie miał katastrofalny skutek, ponieważ ludzie nie pozwolą na dwukrotne narzucenie restrykcji na wychodzenie z domu, więc  wybranie momentu czasowego musiało być poprawne. Straszne doświadczenie Włoch zmieniło jednak wszystko. Kiedy więc modele pokazały, że jeden „kontrolowany” szczyt, prowadzący do odporności stada, może zabić 260 tysięcy ludzi i przytłoczyć Narodową Służbę Zdrowia, strategia zmieniła się z „opóźniamy” na „dławimy”.   


Rząd praktycznie przyznaje obecnie, że nawet jeśli drastyczne restrykcje na wychodzenie z domów doprowadzą do kolejnych fal zarazy, może to być mimo wszystko lepsze. Jest to nadal przytłaczająca perspektywa. Kolejne fale oznaczają kolejne restrykcje i kolejne ciosy w gospodarkę. Jeśli przyciśniemy mocno teraz i tempo szerzenia się zakażeń spadnie, moglibyśmy być w stanie powoli i ostrożnie ponownie uruchomić gospodarkę latem, ale musimy przycisnąć znowu, jeśli wirus powróci. Każde powtórzenie tego będzie bardziej bolesne, ale przynajmniej służba zdrowia będzie znacznie lepiej przygotowana, z większą liczbą łóżek przeznaczonych na intensywną opiekę, większą możliwością izolowania chorych, większą liczbą respiratorów, większą liczbą lepszych zestawów do testowania, większą ilością danych o skuteczności leków obecnie używanych w przypadkach innych chorób.   


Ponadto, za każdym razem kiedy wirus pojawi się ponownie, będzie więcej odpornych ludzi, by pomóc w opiece nad chorymi. Kiedy raz przebyło się tę chorobę i przy założeniu, że nabyta odporność jest długotrwała (co jeszcze nie jest pewne), to zaliczasz się do specjalnej kategorii osób, które mogą zostać zatrudnione – lub zgłosić się na ochotnika – do pracy, która w innym wypadku byłaby niebezpieczna, i do opieki nad starymi ludźmi. Każda fala choroby może więc być mniej straszliwa.


Jednym ze skutków ubocznych podejścia rządu metodą „krok za krokiem” jest to, że ludzie wyprzedzili władze. Wielu ludzi dobrowolnie zrezygnowało z uczestnictwa w zgromadzeniach, jeśli mogą pracują z domu i podróżują mniej zanim ich o to poproszono.  Chór skarg w zeszłym tygodniu w mediach społecznościowych, że rząd nie robi wystarczająco dużo, jest sygnałem, że ludzie mówią teraz rządowi, co ma robić – a tak powinno być w demokracji. Premier jest krytykowany za to, że nie nakazuje nam robienia pewnych rzeczy, ale „doradza” nam. To jest lepiej niż odwrotnie. Jak to napisał w poniedziałek libertarianin Douglas Carswell: „Traktuj ludzi jak odpowiedzialnych dorosłych, a będą zachowywać się bardziej odpowiedzialnie”.


Do tego roku sądziłem, że tego rodzaju zakaźna epidemia nie może zdarzyć się w dzisiejszych czasach. Pokonanie chorób zakaźnych jako przyczyny śmierci było tak wszechstronne, że wydawało się zwycięskie: dżuma, czarna ospa, cholera, tyfus, odra, polio, koklusz i wiele innych zwalczonych lub niemal zwalczonych. Niemożność przerażających, nowych, pochodzących od zwierząt wirusów, takich jak Hanta, Marburg, Sars, Mers, ebola, świńska grypa, ptasia grypa i zika, by spowodować coś więcej niż tylko lokalną, chwilową przerwę w marszu postępu, uczyniło nas zbyt pewnymi siebie. (Tylko HIV rozprzestrzenił się globalnie.) Postępy nauki, pozwalające na szybkie odczytanie genomu nowego koronawirusa dały nam fałszywą pewność: będziemy wiedzieli, jak go pokonać zanim wydostanie się z Chin. Wydawało się, że  tylko najłagodniejsze przeziębienia i mniej groźne postaci grypy potrafią pozostać wszechobecne. A koronawirusy są przyczyną przeziębień, więc (mimo SARS) wydawały się być kociakami, nie tygrysami.   


Okazuje się, że i ja, i wielu innych bardzo poważnie myliliśmy się. Ludzkość przez cały czas grała w epidemiologiczną rosyjską ruletkę. Matce Naturze zabrało dużo czasu włożenie kuli we właściwe miejsce w bębnie, łącząc wysoką zakaźność z bezobjawowymi nosicielami i znaczną śmiertelnością, ale zrobiła to. 


Wiemy teraz, że powinniśmy byli tworzyć lepsze przygotowania na taki wypadek. Światowa Organizacja Zdrowia spała przy sterze. Wellcome Trust dobrze zachował się, ustanawiając w 2017 roku Coalition for Epidemic Preparedness Innovation w partnerstwie z Gates Foundation i rządami Indii i Norwegii, ale należało zacząć znacznie wcześniej.


Nadmierna ostrożność wobec wielu rodzajów potencjalnych zagrożeń jest błędem i wyrządza więcej szkód niż czyni dobra przez hamowanie innowacji – ale nie w wypadku zagrożeń, które mogą eksplodować wykładniczo z małych początków. Poza Singapurem, który zbudował specjalny szpital po SARS, i Koreą Południową, która przygotowała się do testów i zbierania danych na masową skalę, świat zrobił zdecydowanie zbyt mało, by przygotować się na taką możliwość. Wszystko teraz jest doganianiem. A próbujemy dogonić najszybszego biegacza ze wszystkich: wykładniczą krzywą.


Liczba przypadków choroby poza Chinami wzrasta dziesięciokrotnie, z grubsza, co dziesięć dni. Jeśli będzie kontynuować w tym tempie, za dwa miesiące wirus zakazi 100 milionów ludzi. Odbywa się olbrzymi eksperyment, kiedy różne kraje próbują różnych strategii, z niektórymi krajami w Azji odnoszącymi znacznie większy sukces niż inne w Europie. Jednak powstrzymanie sytuacji, w której ten wirus zapuści korzenie w ludzkiej populacji, będzie wymagało, by każdy z tych eksperymentów zadziałał.


Na długą metę przezwyciężymy to. Znajdziemy skuteczne leki. Metody utrzymywania bardzo chorych przy życiu będą lepsze. Łagodniejsze odmiany tego wirusa prawdopodobnie wypchną bardziej zjadliwe odmiany. Szczepionka może jeszcze zadziałać – chociaż było niezłym szokiem odkrycie, jak niewiele poprawiło się tworzenie szczepionek w ostatnich dziesięcioleciach. Genomika pozwala nam na błyskawiczne odczytanie genomu wirusa i na stworzenie szczepionek informacyjnego RNA, dzięki którym organizm wytwarza wirusowe białka, co likwiduje potrzebę wprowadzania do organizmu zabitych lub osłabionych wirusów. Niemniej artykuł naukowy, który przeoczyłem w zeszłym roku, ostrzegał: „Obecny stan rozwoju szczepionek jest kosztownym, powolnym i mozolnym procesem, kosztującym miliardy dolarów, z sukcesem poniżej 10 procent”. 


Nie wolno nam wpaść w rozpacz ani powrócić na stałe do autarkii i lokalizmu. Przy odpowiednich środkach ostrożności jest możliwy otwarty świat – z wolnym handlem, swobodnym przemieszczaniem się, z innowacjami, i bez pandemii – a jest on niezbędny, by podnosić standardy życia. Rząd musi zarówno chlusnąć gotówką, jak i chlasnąć wydatki na wiele rzeczy, które nie są absolutnie konieczne, by złagodzić ludzkie cierpienie, a jest go mnóstwo. Wśród całego tego nieszczęścia bądźmy wdzięczni za jedną rzecz: w odróżnieniu od wielu zaraz, ta zaraza oszczędza dzieci.


We are about to find out how robust civilisation is

Rational Optimist, 21 marca 2020

Tłumaczenie: Małgpoiorzata Koraszewska



Matt Ridley


Brytyjski pisarz popularnonaukowy, sympatyk filozofii libertariańskiej. Współzałożyciel i b. prezes International Centre for Life, "parku naukowego” w Newcastle. Zrobił doktorat z zoologii (Uniwersytet Oksfordzki). Przez wiele lat był korespondentem naukowym w "The Economist". Autor książek: The Red Queen: Sex and the Evolution of Human Nature (1994; pol. wyd. Czerwona królowa, 2001, tłum. J.J. Bujarski, A. Milos), The Origins Of Virtue (1997, wyd. pol. O pochodzeniu cnoty, 2000, tłum. M. Koraszewska), Genome (1999; wyd. pol. Genom, 2001, tłum. M. Koraszewska), Nature Via Nurture: Genes, Experience, and What Makes us Human (także jako: The Agile Gene: How Nature Turns on Nurture, 2003), Rational Optimist 2010.
 

Tipsa en vn Wydrukuj



Nauka

Znalezionych 1467 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Ideolodzy: dlaczego nauczanie genetyki musi mieć charakter społeczno-polityczny   Coyne   2024-03-19
Przepływ genów od neandertalczyków i denisowian do ludzi „współczesnych” i odwrotnie   Coyne   2024-03-14
Wejdź – skoro nalegasz   Tonhasca Júnior   2024-03-09
Czy “bezpłciowe” bakterie tworzą biologiczne gatunki?   Coyne   2024-03-06
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Kolejna błędna próba skorygowania ewolucji   Coyne   2024-02-22
Ryjący w ziemi przedsiębiorcy   Tonhasca Júnior   2024-02-15
Olbrzymie armie o niezliczonych umiejętnościach    Tonhasca Júnior   2024-02-08
Wejdź, powiedziała, dam ci schronienie przed burzą   Tonhasca Júnior   2024-01-15
Czy ludzie wyewoluowali w wodzie?   Coyne   2024-01-08
Jak upadają wielcy   Tonhasca Júnior   2024-01-04
Oczy reniferów zmieniają kolor, żeby łatwiej im było dostrzec jadalne porosty   Coyne   2023-12-30
Życzliwi przestępcy   Tonhasca Júnior   2023-12-28
Conor Friedesdorf (i Alexander Barvinok) o ideologicznym przymusie na amerykańskich uczelniach   Coyne   2023-12-26
Zdumiewający manipulatorzy   Tonhasca Júnior   2023-12-25
Nie gryzie się ręki, która cię zapyla   Tonhasca Júnior   2023-10-19
Rewolucja komunikacyjna   Hannam   2023-10-18
BBC szerzy propagandę rolnictwa organicznego, a biedni na świecie cierpią   i Kathleen Hefferon   2023-10-13
Niezwykły przypadek koewolucji i specyficzności zapylacz/storczyk   Coyne   2023-10-07
Płeć męska lub żeńska: nie ma nic pomiędzy   Elliot   2023-10-03
Myślenie intuicyjne i analityczne   Novella   2023-09-29
„Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja   Williams   2023-09-25
Jak (i dlaczego) ośmiornica edytuje swój RNA   Lewis   2023-09-23
„Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci?   Lewis   2023-09-15
Do jakiego stopnia pary mają wspólne cechy?   Novella   2023-09-14
Kenia daje zielone światło 58 projektom GMO – naukowcy na całym świecie kontynuują badania w dziedzinie biotechnologii, mimo procesów sądowych i dezinformacji   Ombogo   2023-09-08
Lancet atakuje anty-przebudzenie, a czytelnik odpowiada   Coyne   2023-08-24
Więcej wyrafinowanej teologii: uczony religijny zastanawia się, czy neandertalczycy mieli nieśmiertelne dusze   Coyne   2023-08-16
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Mało znana strona ryjkowców   Tonhasca Júnior   2023-08-11
Dlaczego nie można być osobą transrasową?   Coyne   2023-08-10
Walka z malarią za pomocą inżynierii genetycznej   Novella   2023-08-08
Jak restrykcje Unii Europejskiej podsycały głosy przeciwko GMO, jak również głód na globalnym Południu, a zwłaszcza w Afryce   Oria   2023-08-02
Nieznośni mali pomocnicy   Tonhasca Junior   2023-07-29
Macedońskie skarby   Tonhasca Júnior   2023-07-26
GMO i motyle   Novella   2023-07-25
Narzucanie ideologii naturze: Kew Garden celebruje „rośliny queer”   Coyne   2023-07-24
Smak miesiąca   Tonhasca Júnior   2023-07-20
Kłopoty na wylocie   Szczęsny   2023-07-18
Ideologiczne podważanie biologii   i Luana S. Maroja   2023-07-17
Role mężczyzn i kobiet w polowaniu, raz jeszcze   Coyne   2023-07-15
David Hillis o specjacji   Coyne   2023-07-13
Niechętni dawcy i pracowici biorcy   Tonhasca Júnior   2023-07-08
Grube problemy z jelitem   Szczęsny   2023-07-07
Badaczka z Leakey Foundation twierdzi, że kości orangutanów mówią nam, że biologiczna płeć jest spektrum, a nie binarna   Coyne   2023-06-30
Przez dziurkę od klucza   Szczęsny   2023-06-24
Nowa (nie podparta żadnymi dowodami) hipoteza, która eliminuje role płciowe w społecznościach łowców-zbieraczy   Coyne   2023-06-22
Błędne wyobrażenia o ewolucji   Coyne   2023-06-16
Influencerzy z podziemia   Tonhasca Júnior   2023-06-13
Jak wyewoluowało ubarwienie ostrzegawcze?   Coyne   2023-06-12
„San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci   Coyne   2023-06-09
Kolczasty problem   Tonhasca Júnior   2023-06-06
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.   King   2023-06-03
Błędna krytyka genetycznych testów na pochodzenie   Coyne   2023-06-02
Zdatny do lotu   Tonhasca Júnior   2023-06-01
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki    i Jerry Coyne   2023-05-29
Główny problem w filogenezie zwierząt wydaje się być rozwiązany   Coyne   2023-05-26
Americana   Tonhasca Júnior   2023-05-24
Czy uprawa jabłek odzwierciedla bigoterię?   Coyne   2023-05-18
Kenia: Musimy zająć się brakiem bezpieczeństwa żywnościowego, ale najpierw musimy położyć kres dezinformacji na temat upraw modyfikowanych genetycznie   Oria   2023-05-16
Czytanie myśli z fMRI i AI   Novella   2023-05-05
Jest lepiej niż myślisz   Lomborg   2023-05-03
Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce     2023-05-01
Niewygodna historia   Ferguson   2023-04-28
Biologia rezygnacji z działania: kiedy kontynuować, a kiedy spasować   Coyne   2023-04-26
Porywacze ciał   Tonhasca Júnior   2023-04-25
Porażka jest kluczowym składnikiem innowacji   Ridley   2023-04-22
Używanie roślin jako biofrabryk   Novella   2023-04-14
Dawno zmarli przemawiają do nas   Tonhasca Júnior   2023-04-12
Wątpliwi pomocnicy    Tonhasca Júnior   2023-04-08
Uganda: aktywiści przeciwni biotechnologii szerzą dezinformację   Wetaya   2023-04-05
Anglia pozwala na uprawy poddane edycji genów   Novella   2023-04-03
Recenzja z książki  Can “The Whole World” Be Wrong?   Rose   2023-04-01
Psychologia ewolucyjna dla początkujących   Coyne   2023-03-27
“Konwergentna” ewolucja mrówek grzybiarek Starego i Nowego świata   Coyne   2023-03-23
Gigantyczna armia małych zabójców   Tonhasca Júnior   2023-03-22
Colin Wright broni binarności płci u zwierząt   Coyne   2023-03-15
AI: gorąca randka z “Sydneyem ”   Gotefridi   2023-03-15
Zmienić język w ekologii i biologii ewolucyjnej! Przykład anemii sierpowatej   Coyne   2023-03-13
Wzrost liczby nieobecnych ojców i towarzyszące temu społeczne problemy   Geary   2023-03-11
No pasarán    Tonhasca Júnior   2023-03-04
Dezinformacja o GMO: Kenijczykom będzie trudno podejmować racjonalne decyzje i to może kosztować życie   Mykonyo   2023-02-24
Twardy kwiat do zgryzienia    Tonhasca Júnior   2023-02-22
ChatGPT niemal zdaje lekarski egzamin końcowy   Novella   2023-02-21
“Rogi” trylobitów mogły być używane jako broń w walkach między samcami   Coyne   2023-02-15
Postmodernizm obnażony   Dawkins   2023-02-14
Powody naszych wierzeń. Jak i dlaczego irracjonalność trzyma nas w swoich szponach i jak możemy z tym walczyć?   Pinker   2023-02-13
Kiedy zapada noc i ziemia jest ciemna   Tonhasca Júnior   2023-02-10
W nowej książce jest słuszna krytyka idei, że są lepsze i gorsze gatunki, ale jest także błędne twierdzenie, że gatunki nie są realne   Coyne   2023-02-06
Kolczatki wydmuchują bąbelki śluzu z nosa, żeby się ochłodzić   Coyne   2023-02-02
Mali i zręczni influencerzy   Tonhasca Júnior   2023-01-31
Dowody na ewolucję: Bezwłose zwierzęta mają martwe geny na sierść   Coyne   2023-01-23
Krew, znój, łzy i pot   Tonhasca Júnior   2023-01-19
Bąkojady czyszczą nosorożce   Coyne   2023-01-18
Mózg używa geometrii hiperbolicznej   Novella   2023-01-16
O wspaniały nowy świecie   Tonhasca Júnior   2023-01-12
Ciepło zabija. Zimno zabija wielu więcej   Jacoby   2023-01-09
Po co badać przestrzeń kosmiczną?   Jacoby   2023-01-04
Rdzenni Amerykanie żądają doczesnych resztek pumy z Griffith Park   Coyne   2023-01-03
Świetny artykuł o epigenetyce   Coyne   2022-12-30

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk