Prawda

Czwartek, 30 maja 2024 - 03:52

« Poprzedni Następny »


Niespójne koncepcje Boga.


Lucjan Ferus 2017-09-10


Co jest najbardziej przekonującym dowodem na to, iż wszyscy nasi bogowie zostali stworzeni ludzką wyobraźnią w czasie kulturotwórczego procesu, trwającego kilkadziesiąt tysięcy lat? Otóż jest to owa niespójność koncepcji Boga, jaką można choćby zaobserwować w trzech największych religiach monoteistycznych: judaizmie, chrześcijaństwie i islamie. Każda z tych religii odwołuje się do jednego, jedynego Boga, zatem koncepcja tegoż Boga powinna być jednakowa dla nich wszystkich, nieprawdaż?

Każda z tych religii jest pewna tego, iż to jej Bóg jest jedynie prawdziwy i poza nim nie ma innego, który byłby godny miana prawdziwego Boga. Jest to niepodważalnym dogmatem w każdej z nich. Dlaczego zatem Bóg judaizmu Jahwe (czyli wcześniejszy Jestem, Który Jestem) i jego syn Jezus Chrystus, Bóg chrześcijaństwa i katolicyzmu, nie są identyczni z Bogiem islamu Allahem, którego „objawił” światu jego prorok Mahomet w VII w. n.e.?

 

Najstarsza z tych trzech religii to judaizm, z którego wyrosło chrześcijaństwo, w katolicyzmie (który uważa się za religię chrześcijańską), oraz w islamie. Zacznę zatem od zaprezentowania judaistycznej koncepcji Boga, która przedstawiona jest w Biblii (Stary Testament). Jest to dość prymitywna koncepcja Boga, który chociaż Wszechświat stworzył słowem: „Niechaj się stanie!”, to już człowieka – swoją „koronę stworzenia” ulepił z prochu ziemi, a do budowy kobiety wykorzystał żebro pierwszego mężczyzny.

 

Jest to koncepcja Boga, który z racji swych nieskończonych możliwości mógł stworzyć istoty doskonałe, jednakże stworzył je bardzo ułomne (religia twierdzi, że one były doskonałe, tylko same „popsuły się”, przeciwstawiając się Bogu w raju). A mimo to, przeznaczył on je na protoplastów przyszłej ludzkości, tak jakby się nic nie stało, mimo tego, iż doskonale wiedział jakie będą tego tragiczne skutki w przyszłości. Zamiast od razu naprawić tę sytuację, tak, aby rodzaj ludzki począł się z doskonałej pary, Bóg obarczył ludzi winą za zło istniejące w jego dziele i ukarał ich m.in. nakazem rozmnażania się z grzeszną naturą.

 

Jest to koncepcja Boga nie potrafiącego przewidywać skutków swoich decyzji i poczynań. Np. nie przewidział on, iż kara nałożona na ludzi w raju spowoduje, że cała ludzkość popadnie w grzech, co poskutkowało u Boga podjęciem decyzji o potopie, bo cała „Ziemia została skażona w oczach Boga” (Rdz 6,11). Stwórca nie przewidział też, że ocalając z potopu Noego z rodziną i przeznaczając ich na protoplastów „odrodzonej” ludzkości, w niczym nie naprawi zaistniałej sytuacji, ponieważ ocaleni z potopu ludzie mają także natury skażone grzechem, który drogą płciową przeniesie się na następne pokolenia.

 

Jest to koncepcja Boga bezlitosnego i okrutnego, którego wyznawcy i innowiercy powinni przede wszystkim się bać i lękać, co wielokrotnie przypominane jest w tekście owego przerażającego „słowa bożego”. Koncepcja Boga, który wydaje się nie pojmować, iż mógł on z łatwością zapobiec wszelkiemu złu tego świata zanim zaistniało ono w rzeczywistości, ponieważ było to w jego mocy i zależało tylko od jego dobrej woli. Nieprawdą jest, że Bóg musiał ukarać pierwszych ludzi w raju; karze ten, kto nie może zapobiec dziejącemu się złu, a Bóg może z racji na posiadane atrybuty.

 

Ta koncepcja Boga jest sprzeczna w swojej wymowie, w porównaniu z inną koncepcją tego samego ponoć Boga, z którą można się zapoznać na podstawie niektórych wypowiedzi Boga Jahwe o sobie samym, zawartych w jednej z dalszych ksiąg Starego Testamentu:

„… tylko Ja istnieję. Boga utworzonego przede Mną nie było, ani po Mnie nie będzie. Ja, Pan, tylko Ja istnieję i poza mną nie ma żadnego zbawcy. /../ Ja jestem Bogiem, owszem, od wieczności Nim jestem. I nikt się nie wymknie z mej ręki. Któż może zmienić to, co Ja zdziałam?” (Iz 43,10,11,13).


„Ja tworzę światło i stwarzam ciemności, sprawiam pomyślność i stwarzam niedolę. Ja, Pan, czynię to wszystko. /../ Ja własnoręcznie rozpiąłem niebo i rozkazuję wszystkim jego zastępom. /../ Tak, Ja jestem Bogiem i nie ma innego, Bogiem, i nikogo nie ma jak Ja. Obwieszczam od początku to, co ma przyjść, i naprzód to, co się jeszcze nie stało. Mówię: Mój zamiar się spełni i uczynię wszystko, co zechcę” (Iz 46,9,10).


„Niebiosa są moim tronem, a ziemia podnóżkiem nóg moich. Jakiż to dom możecie Mi wystawić i jakież miejsce dać Mi na mieszkanie? Przecież moja ręka to wszystko uczyniła i do Mnie należy to wszystko – wyrocznia Pana” (Iz 66,1,2).


„Ja, któremu na imię jest Jahwe, chwały mojej nie odstąpię innemu, ani czci mojej bożkom”. (Iz 42,8).

Z powyższych słów wynika, iż wypowiadający je ma niezbędne atrybuty jedynego Boga: wszechmoc, wszechwiedzę, wieczne trwanie i wszechobecność w swym dziele. Podobnie też widzą go jego wyznawcy, o czym świadczą poniższe słowa z Biblii:

„Potężnie działać zawsze jest w Twej mocy i któż się oprze potędze Twego ramienia? Świat cały przy Tobie jak ziarenko na szali, kropla rosy porannej, co spadła na ziemię. Nad wszystkim masz litość, bo wszystko w Twej mocy, i oczy zamykasz na grzechy ludzi, by się nawrócili. Miłujesz bowiem wszystkie stworzenia, niczym się nie brzydzisz, co uczyniłeś, bo gdybyś miał coś w nienawiści, nie byłbyś tego uczynił. Jakżeby coś trwać mogło, gdybyś Ty tego nie chciał? Jak by się zachowało, czego byś nie wezwał? Oszczędzasz wszystko, bo to wszystko Twoje, Panie, miłośniku życia! Bo we wszystkim jest Twoje nieśmiertelne tchnienie” (Mdr 11,21-26).

Jakże odmienna od poprzedniej jest ta koncepcja Boga. Tu wyraźnie widać tę wielkość Boga, stwórcy Wszechświata, której próżno by szukać w tamtej koncepcji. Przede wszystkim, jest on stwórcą wszystkiego co istnieje, nie tylko dobra, ale też zła. Mając wyżej wymienione atrybuty nie mogło być zresztą inaczej: Bóg, który z racji swych nieskończonych możliwości i wcześniejszej wiedzy dotyczącej swego całego dzieła musi być odpowiedzialny za jego całokształt, a nie jego ograniczone stworzenie – człowiek, który nawet w drobnym procencie nie posiada tychże możliwości, co jego Stwórca. 

 

Z cytowanych słów powinno wynikać, iż Bóg o takich atrybutach nie będzie dzielił swoich stworzeń na lepsze i gorsze (np. czyste i nieczyste, wiernych i niewiernych itp.), bo tylko od jego zamysłu i woli zależało, że stworzył je takimi właśnie, a nie innymi. W związku z tym byłoby nielogiczne z jego strony deprecjonować którekolwiek z nich za to, że takie są, skoro to nie ich wina, lecz ich stworzyciela, który miał taką koncepcję w tym względzie. Dziwny jest też pogląd, że boże istoty żyją w relacji grzechu do swego Stwórcy, a on ma jeszcze o to do nich pretensje. Gdyby bowiem cokolwiek miało mu się nie podobać w jego dziele, nie stworzyłby przecież tego sobie na złość. Czyli jest tak, jak twierdzi Biblia:

„Na rozkaz Pana, na początku, stały się Jego dzieła i gdy tylko je stworzył, dokładnie określił ich zadanie. Uporządkował je na zawsze, od początku aż w daleką przyszłość” (Syr 16,26,27).

Można też oczywiście dopatrzeć się w Biblii zaprzeczenia podstawy monoteizmu, gdyż znajdują się tam również i takie słowa: „Któż jest pośród bogów równy Tobie, Panie, w blasku świętości, któż Ci jest podobny, straszliwy w czynach, cuda działający!” (Wj 15,11). Albo: „Bóg powstaje w zgromadzeniu bogów, pośrodku bogów sąd odbywa” (Psalm 82). Jednakże Biblia (jak i inne „święte księgi”) ma to do siebie, że zawiera wiele podobnych sprzeczności i to nierzadko na sąsiadujących stronach. Nie będę z tego robił problemu.

                                                           ------ // ------  


Następnym Bogiem w kolejności chronologicznej, należącym do trzech wielkich religii monoteistycznych jest Syn Boga Jahwe – Jezus Chrystus. Ponieważ określenie „syn” w rozumieniu ludzi jest nieco mylące (oznacza inną osobę od swego rodziciela), przypomnę, iż wg założeń monoteizmu mamy do czynienia z jednym i tym samym Bogiem, który np. w przypadku Jezusa Chrystusa wcielił się w swego Syna, będąc nadal jego Ojcem. Ten złożony problem teologiczny stara się przybliżyć nam dogmat o Trójcy Świętej.

 

W „Catholic Encyklopedia” napisano: „Jest tylko jeden Bóg w trzech Osobach Boskich: Ojca, Syna i Ducha Świętego i każda z tych Osób zachowuje pełną odrębność od pozostałych. Tak więc zgodnie ze słowami atanazjańskiego wyznania wiary: Ojciec jest Bogiem, Syn jest Bogiem i Duch Święty jest Bogiem, lecz nie są oni trzema Bogami, lecz jednym Bogiem”.

Natomiast jeśli chodzi o sam dogmat, składa się on z dziewięciu punktów:

„1.Są Trzej, którzy dają świadectwo w niebie: Ojciec, Słowo czyli Syn i Duch Święty. 2.Z Ojca jest i był zawsze Syn. 3.Z Ojca i Syna jest i był zawsze Duch. 4. Ojciec jest Jednym, Wiecznym, Osobowym Bogiem. 5. Syn jest Jednym, Wiecznym, Osobowym Bogiem. 6. Duch jest Jednym, Wiecznym, Osobowym Bogiem. 7. Ojciec nie jest Synem. 8. Syn nie jest Duchem Świętym. 9. Duch Święty nie jest Ojcem”.

Teolodzy, którzy opracowywali ten dogmat, stanęli przed trudnym zadaniem: Jak z Jezusa Chrystusa zrobić nowego Boga i wywieść go z religii monoteistycznej, którą jest judaizm, a zarazem zachować status monoteizmu (czyli wiarę w jedynegoBoga). Sądząc po zażartych sporach chrystologicznych, które trwały przez parę wieków od uznania Jezusa pełnoprawnym Bogiem w 325 r. na soborze nicejskim, nie było to łatwe zadanie. Musieli zatem stworzyć tak zagmatwaną łamigłówkę logiczno-teologiczną, aby nikt nie potrafił jej zrozumieć. Dlatego nazywana jest Tajemnicą Trójcy Świętej.

 

Kiedy się jednak przyjrzeć owej „tajemnicy" uważniej widać wyraźnie, iż nie mamy do czynienia z jednym Bogiemwystępującym w trzech osobach, lecz z trzema odrębnymi Bogami, a świadczą o tym trzy ostatnie punkty owego dogmatu i ów znamienny fragment encyklopedycznego hasła: „każda z tych Osób zachowuje pełną odrębność od pozostałych". I to by się potwierdzało w Ewangeliach, kiedy Jezus przyznaje, iż nie zna planów swojego Ojca: „Lecz o dniu owym lub godzinie nikt nie wie, ani aniołowie w niebie, ani Syn, tylko Ojciec" (Mk 13,32).  

 

Dla ścisłości dodam, iż 3 punkt spowodował schizmę z Kościołem Wschodnim trwającą do dziś, z powodu jednego spornego słowa filique (i od Syna), włączonego do chrześcijańskiego wyznania wiary w 806 r. A wiec nie zawszez Ojca i Syna był Duch, lecz dopiero od 806 r. Ale to tak na marginesie tego teologicznego problemu. Na czym polega koncepcja Syna Boga Jahwe i ziemskiej kobiety Marii zapłodnionej przez Ducha Świętego? Otóż jest to koncepcja Boga Odkupiciela i Zbawiciela grzesznej ludzkości, której – jak wynika z Nowego Testamentu – pomysłodawcą jest boski rodzic Jezusa, Bóg Jahwe.

„Tak bowiem Bóg umiłował świat, że Syna swego Jednorodzonego dał, aby każdy, kto w Niego uwierzy nie zginął, ale miał życie wieczne” (J 3,16).


„On sam nas umiłował i posłał Syna swojego jako ofiarę przebłagalną za nasze grzechy. /../ On bowiem jest ofiarą przebłagalną nie tylko za nasze grzechy, lecz również za grzechy całego świata” (1J 4,10. 2,2).


„Wszyscy bowiem zgrzeszyli i pozbawieni są chwały Bożej, a dostępują usprawiedliwienia darmo, z Jego łaski przez odkupienie, które jest w Jezusie Chrystusie. Jego to ustanowił Bóg narzędziem przebłagania przez wiarę mocą Jego krwi” (Rz 3,23-25).

Religie oparte na Biblii uczą, iż Bóg w swojej nieskończonej dobroci i miłości do ludzi, posłał swego jedynego Syna na Ziemię, by ten złożył ze swojego życia ofiarę odkupującą grzechy ludzkości, ponieważ człowiek sam nie poradziłby sobie z tym bolesnym problemem. Owa krwawa ofiara, która miała przebłagać czy też przekupić Boga wyglądała następująco: ówcześni ludzie mieli zamęczyć na śmierć Syna Bożego, przez upodlenie go, znęcanie się nad nim, oraz biczowanie i w końcu ukrzyżowanie go. I ten bestialski i okrutny czyn ludzi, tak miał ponoć Boga zadowolić i usatysfakcjonować, że tym, którzy uwierzą w jego Syna i jego ofiarę, obiecał zbawienie ich dusz, czyli wieczne życie w niebie po śmierci ciała na Ziemi.

 

Jeśli spojrzeć na to przez pryzmat dogmatu o Trójcy Świętej, to wynika, że Bóg złożył tę ofiarę z siebie, samemu sobie, po to, by przebłagać/przekupić siebie za swe ułomne stworzenie – człowieka. Choć kapłani od wieków starają się wmówić wiernym, iż to ludzie są winni śmierci Chrystusa, to jednak ze słów Pisma Świętego wynika coś zgoła innego: to też było częścią planu Bożego: „On był wprawdzie przewidziany przed stworzeniem świata, dopiero jednak w ostatnich czasach się objawił ze względu na nas” (1P 1,20).

 

Można z tego wnosić, że Syn Boży był przewidziany przez Boga na Odkupiciela i Zbawiciela grzesznej ludzkości na długo przed tym zanim ona zaistniała, nawet zanim świat został stworzony i zanim człowiek „przeciwstawił się” Bogu i dostąpił upadku w raju. Czy nie to właśnie miał na myśli św. Tomasz z Akwinu, mówiąc: „Ponieważ wszystko, co jest stworzone zaistniało zgodnie z myślą bożą, przeto idea podporządkowania wszystkiego jednemu celowi, powinna istnieć od całej wieczności w umyśle bożym”.

 

Biorąc pod uwagę znamienne słowa z Orędzia Wielkanocnego: „O, zaiste konieczny był grzech Adama, który został zgładzony śmiercią Chrystusa! O szczęśliwa wina, skoro ją zgładził tak wielki Odkupiciel!”, można z tego wnosić, że Bóg chciał aby ludzkość była grzeszna i śmiertelna, gdyż będzie jej wtedy potrzebny Zbawiciel, który „wyswobodzi” ją obietnicą życia po śmierci i nada głębszy sens ich życiu. Przy tych wszystkich atrybutach Boga, nie można sobie tego inaczej tłumaczyć. Gdyby chodziło mu wyłącznie o dobro ludzi, przebaczyłby im w raju nieposłuszeństwo (jest wszak miłosierny) i byłoby po kłopocie.

 

Już na pierwszy rzut oka widać, jak bardzo te koncepcje Boga różnią się od siebie, choć wg założeń monoteizmu mamy cały czas do czynienia z jednym i tym samym bogiem. Następna część będzie poświęcona trzeciej religii monoteistycznej „objawionej” światu przez proroka Mahometa w VII w.  – islamowi, którego Bogiem jest Allah (co dosłownie znaczy Bóg). O ile w doktrynie religii chrześcijańskiej starano się „dopasować” bożego Syna do swego boskiego rodzica, by zachować teologiczną (i logiczną) spójność przynajmniej w głównych prawdach objawionych, to już w przypadku islamu tej ideowej spójności brakuje.

 

Wrzesień 2017 r.                                ----- cdn.-----


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj




Komentarze
2. Retoryczne pytanie. Lucjan Ferus 2017-09-11
1. Lucjan Ferus AL 2017-09-10


Nowy ateizm i krytyka religii

Znalezionych 911 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Odłożone w czasie zbawienie (II)   Ferus   2023-04-02
Irracjonalne „objawienia boże”   Ferus   2021-03-07
Odłożone w czasie zbawienie (III)   Ferus   2023-04-09
Niezastąpieni szafarze łask bożych   Ferus   2016-06-26
Fałszywi prorocy, Część III.   Ferus   2017-11-12
Tajemnica zawodowa duchownych   Ferus   2019-06-02
Credo sceptyka. Część V.   Ferus   2023-05-21
Fikcja uznawana za Prawdę (V)   Ferus   2020-04-11
Moja racjonalna wiara (II)   Ferus   2024-01-07
Refleksje sprzed lat: Na skrzydłach Nauki i Wiary II.   Ferus   2018-07-29
Doradztwo religijne i religioznawcze XVIII   Ferus   2015-07-19
Rozum i Wiara. Część V   Ferus   2016-01-10
Krzywdy wyrządzone ludzkości przez naukę   Ferus   2019-04-01
Niewierny Tomasz i krzew gorejący   Ferus   2017-01-01
Refleksje sprzed lat   Ferus   2016-10-16
Człowiek w labiryncie iluzji. Część VI.   Ferus   2018-04-15
Ojcowie (nie)ŚwięciCzęść II   Ferus   2015-08-09
Niepotrzebna ziemska sprawiedliwość   Ferus   2022-04-24
Alternatywny Genesis: Boski reality show.Czyli kwestia duchowości/duszy widziana z „nieco” innej perspektywy.   Ferus   2024-04-28
Kompleksy uświęcone   Ferus   2016-02-07
Autor urojony i jego frustracje   Ferus   2017-04-02
Rozum i Wiara (XVIII)   Ferus   2021-08-15
Jasełkowo-teologiczne refleksje dziadka „Maryi panienki”.   Ferus   2018-12-23
Rozum i Wiara. Część X   Ferus   2016-04-10
Rozum i Wiara. Część  XVII   Ferus   2017-01-22
Niewiarygodna idea bogów/Boga II.   Ferus   2023-12-03
Intrygujące pytanie papieża Franciszka   Ferus   2018-12-30
Człowiek w labiryncie iluzji   Ferus   2018-03-11
Uciekinierzy z bastionu fałszywych świętości (III)   Ferus   2021-02-07
Azyl ignorancji. Część VII.   Ferus   2017-02-19
Bogowie jak ludzie: bogowie na niby (VI)   Ferus   2018-07-15
Wolna wola - klucz do piekielnych bram   Ferus   2017-02-05
Upiory religii   Ferus   2014-03-08
Trzy stulecia bałwochwalstwa   Ferus   2017-09-03
Credo ateisty (VII)   Ferus   2023-02-05
Brudny czyściec i diabelnie skuteczny strach przed piekłem   Ferus   2020-11-22
Credo sceptyka. Część X.   Ferus   2023-06-25
Bezbożne „Ranczo” (II)   Ferus   2021-05-23
Cena świętego spokoju.Czyli religijny raj dla oportunistów albo też azyl ignorancji (wg Spinozy).   Ferus   2024-03-10
Niebo naprawdę istnieje? To i piekło też?   Ferus   2018-01-28
Dewocja to pobożność? Czyli wizyta u starszej pobożnej pani.   Ferus   2019-11-10
Potęga mitów: 10 plag egipskich.   Ferus   2016-01-17
Szamani: antenaci współczesnych kapłanów.Czyli Niezależny Związek Zawodowy Duszpasterzy. (II)   Ferus   2022-08-07
Tłumaczenie rzeczywistości na religijną modłę   Ferus   2016-09-04
Szamani: antenaci współczesnych kapłanówI.Czyli Niezależny Związek Zawodowy Duszpasterzy. (III)   Ferus   2022-08-14
Zbłąkane dzieci Matki Natury   Ferus   2022-09-25
Doradztwo religijne i religioznawcze XX   Ferus   2015-10-04
Geneza i paradoksy teizmu (III)   Ferus   2024-04-07
Mój dojrzały ateizm Część III   Ferus   2014-11-23
Ateista i „zatroskany głos rozsądku”   Ferus   2021-05-16
Relikty religijnego myślenia, Część II.   Ferus   2017-10-01
Było sobie kłamstwo   Ferus   2015-07-05
Rozum i Wiara. Część VIII   Ferus   2016-03-13
Mój dojrzały ateizm. Część XIII   Ferus   2015-03-07
Bogowie popkultury.Czyli jakimi religijnymi stereotypami „karmi” nas telewizja.   Ferus   2021-09-05
Baśnie wywołujące waśnie   Ferus   2015-11-29
Bożonarodzeniowa koniunkcja planet. Czyli coroczna „koniunkcja” religii z nauką.   Ferus   2020-12-27
Najlepszy ze światów – Ziemia? Czyli najlepsza z możliwych marności nad marnościami.   Ferus   2023-08-06
Pasterze i ich bezwolne owce, czyli paradoksy „duchowego pasterzowania”   Ferus   2021-06-13
Credo ateisty (VIII)   Ferus   2023-02-12
Azyl ignorancji, Część II   Ferus   2016-11-06
Potęga mitów: Odkupienie i Zbawienie   Ferus   2016-02-28
DCLXVI Krucjata   Ferus   2014-12-20
Najdłużej trwająca mistyfikacja w dziejach ludzkości (VII)   Ferus   2020-02-16
Atak ateizmu na ludzki rozum? II.   Ferus   2021-10-17
Idea kontra rzeczywistość   Ferus   2015-10-25
Rozmyślając nad sensem życia (II).   Ferus   2019-04-14
Kiedy prowadzą nas ślepi przewodnicy (II)   Ferus   2023-07-30
Człowiek musi w coś wierzyć. Raskolnicy, Swedenborg.   Ferus   2018-11-04
Potęga mitów: Ziemia Obiecana   Ferus   2016-02-14
Grzechy religii: hipokryzja   Ferus   2015-08-30
Refleksje sprzed lat: „Fikcyjna walka dobra ze złem” i inne   Ferus   2021-10-31
Fałszywi prorocy. Podsumowanie.   Ferus   2018-01-14
Hejże dzieci (boże), hejże ha   Ferus   2016-07-03
Credo sceptyka. Część VII.   Ferus   2023-06-04
Kobieta czyli zło konieczne?   Ferus   2022-06-19
Pytania do Boga   Ferus   2022-03-20
Uduchowiony erotyzm bogów i wyznawców (V)   Ferus   2019-10-06
Doradztwo religijne i religioznawcze IX   Ferus   2015-04-05
Poświąteczna refleksja: wymuszanie poczucia winy   Ferus   2017-04-23
Tęsknota za bezpiecznym miejscem. Czyli Królestwo Niebieskie na Ziemi.   Ferus   2018-02-11
Potwór stworzony ludzką wyobraźnią   Ferus   2022-06-26
Niespójne koncepcje Boga, Część II   Ferus   2017-09-17
Refleksje po lekturze „Ateisty”   Ferus   2019-01-13
Alternatywa dla idei zbawienia   Ferus   2020-10-04
Człowiek musi w coś wierzyć. Manicheizm.   Ferus   2018-05-13
Fałszywi prorocy, Część VI.   Ferus   2017-12-10
Listy byłych niewolników do ich byłych Panów (III)   Ferus   2020-12-20
Mój dojrzały ateizm. Część VI   Ferus   2014-12-27
Bardzo nieelegancka hipoteza Boga. Czyli mocno niedoskonałe wyobrażenia absolutnej doskonałości   Ferus   2023-09-03
Adwokat diabła. Czyli religijne racje zastępujące prawdę.   Ferus   2018-12-09
Credo ateisty (II)   Ferus   2023-01-01
Głos czarnej owcy   Ferus   2014-03-18
Fałszywi prorocy. Część V   Ferus   2017-12-03
Refleksje sprzed lat: „Głęboka wiara” i inne.   Ferus   2020-09-20
Listy byłych niewolników do ich byłych Panów   Ferus   2020-11-29
Mój dojrzały ateizm. Część XI   Ferus   2015-02-21
Dziecko, grzech i kochający Ojciec w niebie   Ferus   2018-08-05
Czyżby bunt aniołów stróżów?   Ferus   2017-08-27
Rozmyślając nad sensem życia   Ferus   2019-04-07

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Chłopiec w kefiji


Czerwone skarby


Gdy­by nie Ży­dzi


Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk