Prawda

Piątek, 1 listopada 2024 - 00:36

« Poprzedni Następny »


Nieoczekiwana historia i cudowny sukces szczepionek


Matt Ridley 2021-03-31


W czasie, kiedy cudowny sukces szczepionek przeciwko SARS-CoV-2 zmienia walkę z pandemią, wypada przypomnieć, że ogólną myśl, leżącą u podstaw szczepień, przynieśli do zachodniego świata nie błyskotliwi i uprzywilejowani profesorowie, ale czarny niewolnik i kobieta. 


Niewolnik nazywał się Onesimus i żył w Bostonie jako własność Cottona Mathera, znanego purytańskiego kaznodziei. Kobieta zaś nazywała się Lady Mary Wortley-Montagu i była żoną brytyjskiego ambasadora w Konstantynopolu.


Kiedyś około roku 1715 Onesimus powiedział Matherowi, że w Afryce Zachodniej ludzie mieli zwyczaj świadomego zakażania dzieci kroplą „soku ospy” człowieka, który przeżył chorobę, dając im w ten sposób odporność. Mather natknął się następnie na raport wysłany do Royal Society w Londynie przez włoskiego lekarza, Emmanuela Timoniego, pracującego na dworze osmańskim w Konstantynopolu, który opisał tę samą praktykę zwalczania ospy. Osmanie zaczerpnęli ten pomysł albo z Chin, albo z Afryki.


Sześć lat później, w kwietniu 1721 roku, kiedy ospa dotarła do Bostonu na statku zwanym “Seahorse”, a starania o odizolowanie załogi okazały się daremne, Mather napisał do 14 lekarzy, błagając ich, by spróbowali inokulacji. Trzynastu zignorowało go, ale jeden, Zabdiel Boylston, nie zignorował. 26 czerwca 1721 roku, niemal 300 lat temu, Boylston umyślnie zadrapał skórę swojego sześcioletniego syna igłą zanurzoną w ropie z wrzodu człowieka, który przeżył ospę. Następnie wykonał taką samą “wariolizację” swojemu niewolnikowi i dwuletniemu synowi niewolnika. Wyobraźcie sobie, jak śmiały, wręcz ryzykancki był to czyn.


Cała trójka przeżyła po łagodnym przebiegu choroby. Boylston zaczął następnie inokulację innych ochotników i do listopada zaszczepił 247 ludzi. Sześcioro z nich zmarło. 25 listopada wykonał wariolizację 15 członków uniwersytetu Harvarda. W tym czasie epidemia szalała w Bostonie i ponad 400 ludzi zmarło tylko w październiku.


Wiadomości o eksperymentalnym działaniu Boylston wywołały furię wśród mieszkańców Bostonu. Lekarze go potępiali. Jeden z nich grzmiał: “Niektórzy nawet noszą ze sobą instrumenty inokulacji i butelki z trującym humorem, by zakażać każdego, kto jest gotowy poddać się temu. Czy człowiek może zakazić rodzinę rano i modlić się do Boga wieczorem, żeby zaraza się nie szerzyła?" Rada miejska Bostonu wezwała Boylston, by wytłumaczył swoje przestępstwo. Tłuszcza zaatakowała jego dom. Ukrywał się przez niemal dwa tygodnie, by uniknąć zlinczowania. Nie jest łatwo być innowatorem.  


Niemal w tym samym czasie w Wielkiej Brytanii odważna pionierka Lady Mary Wortley Montagu, wprowadzała wariolizację do londyńskiego towarzystwa, nauczywszy się tej praktyki, kiedy była w Konstantynopolu jako żona ambasadora. Ją także spotkały zaciekłe potępienia.  


1 kwietnia 1718 pisała z Turcji list do swojej przyjaciółki, Sary Chiswell, ze szczegółowym opisem inokulacji:

“Ospa, tak śmiertelna i tak powszechna wśród nas, tutaj jest całkowicie nieszkodliwa przez wynalazek wszczepiania, co jest nazwą, jaką tutaj temu dają. Jest grupa kobiet, których zadaniem jest dokonywanie operacji… Kiedy spotykają się (zazwyczaj piętnaście lub szesnaście razem) stara kobieta przychodzi ze skorupką orzecha wypełnioną materią z najlepszego rodzaju ospy i pyta, którą żyłę chcesz mieć otwartą. Natychmiast otwiera dużą igłą tę, którą jej oferujesz (nie daje to więcej bólu niż zwykłe zadrapanie) i wpuszcza do żyły tyle jadu, ile mieści się na czubku igły… Nie ma wypadku, żeby ktokolwiek umarł i możesz mi uwierzyć, że jestem całkowicie usatysfakcjonowana w sprawie bezpieczeństwa tego eksperymentu, bo zamierzam spróbować tego na moim ukochanym małym synku. Jestem wystarczającą patriotką, by dołożyć starań, aby ten użyteczny wynalazek stał się modny w Anglii”.

Lady Mary istotnie wykonałaś wiariolizację swojego syna Edwarda, a potem obserwowała z niepokojem jak krosty występowały mu na skórze. To był trudny moment, ale chłopiec szybko wyzdrowiał. Po powrocie do Londynu zrobiła to samo ze swoimi córkami i stała się słynną orędowniczką inokulacji. W 1722 roku Książę Walii dokonał wariolizacji własnych dzieci. Dr William Wagstaffe potępił tę praktykę: “Przyszłe pokolenia ledwo będą mogły uwierzyć, że eksperyment praktykowany tylko przez kilka nieoświeconych kobiet wśród niepiśmiennych i nie myślących ludów miałby nagle – i na [podstawie] skromnego doświadczenia – zajść tak daleko w jednym z najbardziej kulturalnych narodów świata, że będzie przyjęty w Pałacu Królewskim”.   


W swoim czasie Edward Jenner zastąpił wariolizację bezpieczniejszą metodą szczepienia – używając nieszkodliwego wirusa krowianki, by chronić dzieci przed ospą. Szczepienia pokonały ospę tak gruntownie, że w latach 1970. ta choroba – kiedyś największy zabójca ludzi na planecie – wymarła całkowicie. Ostatni przypadek bardziej śmiertelnego szczepu, Variola major, był w Bangladeszu w październiku 1975 roku. Rahima Banu, wówczas trzyletni, przeżył i nadal żyje. Ostatni przypadek Variola minor był w październiku 1977 roku w Somalii. Ali Maow Maalin, który był dorosły, kiedy zachorował, także przeżył, pracując przez większość życia w kampaniach przeciwko polio. Zmarł w 2013 roku na malarię.


Szczepienia wynaleziono na długo zanim ktokolwiek rozumiał, jak to działa. Także dzisiaj nadal stoimy w obliczu wielkiej niepewności przy projektowaniu szczepionek. W ostatnim roku, w rekordowym czasie, używając nowej technologii, naukowcy stworzyli flotyllę skutecznych szczepionek, by zapobiegać chorobie, z całą siłą przypominając światu o nieocenionej wartości innowacji.


Ta pandemia jest naganą dla rasy ludzkiej za to, że nie zrobiła więcej w ostatnich latach, by polepszyć szybkość i poziom skuteczności w tworzeniu szczepionek. Do ostatniego roku była to zadziwiająco zaniedbana technologia, nie przynosząca zysków firmom farmaceutycznym i ustępująca miejsca interwencjom orędowników zdrowia publicznego w sprawie stylu życia. „Rozwój szczepionek - ostrzegał w 2019 roku Wayne Koff, prezes Human Vaccines Project - jest kosztownym, powolnym i pracochłonnym procesem, kosztującym miliardy dolarów, zajmującym dziesięciolecia i z poniżej 10 procentami sukcesów… Wyraźnie istnieje pilna potrzeba ustalenia sposobów polepszenia nie tylko skuteczności samych szczepionek, ale także procesu, w którym się je tworzy”.


Nie wszystkie szczepionki były bezpieczne lub skuteczne, ale te problemy niemal wszystkie należą do przeszłości. Ruch antyszczepionkowców myli się w równym stopniu, jak tłuszcza, która rzuciła się na doktora Boylstona.


My article from Warp News:
The unexpected history of miraculus vaccines

Rational Optimist, 19 marca 2021

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Matt Ridley


Brytyjski pisarz popularnonaukowy, sympatyk filozofii libertariańskiej. Współzałożyciel i b. prezes International Centre for Life, "parku naukowego” w Newcastle. Zrobił doktorat z zoologii (Uniwersytet Oksfordzki). Przez wiele lat był korespondentem naukowym w "The Economist". Autor książek: The Red Queen: Sex and the Evolution of Human Nature (1994; pol. wyd. Czerwona królowa, 2001, tłum. J.J. Bujarski, A. Milos), The Origins Of Virtue (1997, wyd. pol. O pochodzeniu cnoty, 2000, tłum. M. Koraszewska), Genome (1999; wyd. pol. Genom, 2001, tłum. M. Koraszewska), Nature Via Nurture: Genes, Experience, and What Makes us Human (także jako: The Agile Gene: How Nature Turns on Nurture, 2003), Rational Optimist 2010.

Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1496 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Ludzie i wymieranie megafauny   Novella   2021-03-10
Banany edytowane przez CRISPR   Novella   2021-03-02
Nikczemne grzyby naśladują kwiaty trawy, by ułatwić własne rozmnażanie się   Coyne   2021-02-26
Co zabiło megafaunę Ameryki Północnej?   Novella   2021-02-25
Stresy i nowe szczepy wirusa   Ridley   2021-02-12
EWOLUCJA wirusa Covid-19   Coyne   2021-02-10
Czy „toksyczna kobiecość” jest główną przyczyną bojów o społeczną sprawiedliwość?   Coyne   2021-02-08
Najmniejszy gad (i owodniowiec) świata: BARDZO mały kameleon   Coyne   2021-02-05
Dlaczego kocimiętka i matatabi doprowadzają koty do szaleństwa? Grupa badaczy mówi, że te rośliny mogą chronić je przed komarami   Coyne   2021-02-02
Bądźcie sceptyczni wobec wideo pokazujących “skutki uboczne” szczepionki   Novella   2021-01-28
Szaleństwo odnawialnej energii   Ridley   2021-01-23
Głębia ludzkiej historii   Novella   2021-01-19
Dlaczego szczepionki mRNA mogą zrewolucjonizować medycynę?   Ridley   2021-01-02
Szczepionka mRNA na koronawirusa: świadectwo ludzkiej pomysłowości i mocy nauki   Coyne   2021-01-01
Dziwaczny rodzaj rasistowskiego patriarchatu   Arora   2020-12-31
Centrala muszek owocowych: Bloomington Drosophila Stock Center   Coyne   2020-12-29
Pierwszy raport o używaniu narzędzi przez pszczoły: rodzimy gatunek używa grudek łajna, by odeprzeć drapieżne szerszenie   Coyne   2020-12-23
Nie – żadne chi nie istnieje   Novella   2020-12-21
Moc nauki dostarczyła najlepszej możliwej wiadomości w tym koszmarnym roku   Ridley   2020-12-18
Szczątkowa cecha ptaków, która mogła być funkcjonalna u przodków: zdalne wyczuwanie drgań dziobem (nadal czynne u kiwi)   Coyne   2020-12-16
Paradoks wielce niedoskonałego dobra   Koraszewski   2020-12-11
Nasiona roślin ewoluują, by upodobnić się odchodów antylopy, a oszukane żuki gnojowe odtaczają i zagrzebują nasiona   Coyne   2020-12-10
AI – asystent lekarza   Novella   2020-12-09
Czy problem zwijania białka został rozwiązany?   Coyne   2020-12-05
„Gryzoń skunksowy”, który żuje trujące rośliny i wypluwa truciznę na swoje futro   Coyne   2020-12-02
Intensywne zbieranie leczniczej rośliny przez ludzi prowadzi do ewolucji nowych kolorów liści i kwiatów   Coyne   2020-11-28
Jak ewoluuuje altruizm?   Coyne   2020-11-25
Filozof zainfekowany efektem potwierdzenia wyjaśnia, dlaczego ewolucja dowodzi Boga   Coyne   2020-11-23
Według nowych badań są cztery gatunki pingwinów białobrewych, a nie tylko jeden   Coyne   2020-11-19
Gra w łajdactwo, by zrozumieć łajdaków   Novella   2020-11-18
Ewolucja psów   Novella   2020-11-09
Genomowa i ewolucyjna analiza wymarłego kota szablozębnego   Coyne   2020-10-31
Zakład Simon-Ehrlich po 40 latach   Gale L. Pooley   2020-10-23
Używające narzędzi mrówki budują struktury, by spijać roztwór cukru w pojemnikach, nie topiąc się   Coyne   2020-10-22
Czego pandemia nauczyła nas o nauce?   Ridley   2020-10-19
Przeddarwinowscy “darwiniści”   Berry   2020-10-16
Covid 19 może przejmować kontrolę nad receptorami bólu, uśmierzając ból i podnosząc szerzenie się choroby: możliwy rezultat doboru naturalnego   Coyne   2020-10-15
Znowu wrzawa, że “teoria ewolucji wywrócona”, ale jak zwykle, robią z igły widły   Coyne   2020-10-13
Intelektualna pustka numeru “New Scientist” o ewolucji: 4. Rzekome znaczenie dryfu genetycznego w ewolucji   Coyne   2020-10-09
Chromosomy Y ludzi, neandertalczyków i denisowian   Novella   2020-10-08
Intelektualna pustka numeru “New Scientist” o ewolucji: 3. Rzekome znaczenie epigenetyki w ewolucji   Coyne   2020-10-07
Intelektualna pustka numeru “New Scientist” o ewolucji: 2. Rzekome nieistnienie gatunków   Coyne   2020-10-05
Intelektualna pustka numeru “New Scientist” o ewolucji: 1. Genetyczna plastyczność    Coyne   2020-10-03
“New Scientist”: Darwin jednak miał rację    Coyne   2020-10-01
Uprawy GMO i wzrost plonów   Novella   2020-09-28
Książka o psychologii ewolucyjnej, która pokazuje wartość tej dziedziny – ale nie wartość memów   Coyne   2020-09-22
Przyjemności seksu i jagód   Ridley   2020-09-18
Czy można falsyfikować naukowe teorie? Naukowiec odpowiada, że “nie”   Coyne   2020-09-12
Naukowe pismo “Nature” przystaje do Przebudzonych twierdząc, że zarówno płeć, jak gender są niebinarne   Coyne   2020-09-09
Wybór ostatecznej wolności   Witkowski   2020-09-07
Polio zlikwidowane w Afryce   Novella   2020-09-05
Czy wyrazy ludzkiej twarzy są uniwersalne w okazywaniu emocji?   Coyne   2020-09-02
Barwny erudyta J.B.S. Haldane   Coyne   2020-08-28
Modelowanie zbijania się pingwinów cesarskich w gromadę: każdy dostaje równie dużo ciepła   Coyne   2020-08-25
Jak algorytmy wpływają na twoje życie   Novella   2020-08-24
Z okazji dziewięćdziesiątych urodzin Thomasa Sowella   Jacoby   2020-08-22
Prawdziwie długa szyja: 6-metrowy wodny gad z triasu z szyją długości 2,7 metra   Coyne   2020-08-19
Wątrobiane duszki   Novella   2020-08-17
Rozrzedzanie krwi bez groźby krwawienia   Novella   2020-08-14
Nowy raport: Bakteria po stu milionach lat nadal żywa!   Coyne   2020-08-08
Modlitwa to nie jest lekarstwo   Nowella   2020-08-07
Maleńki, 10-centymetrowy dinosaur, który zjadał owady   Coyne   2020-08-06
Piękny skoczek, który upodabnia się do mrówki   Coyne   2020-08-03
Urodziny Rosalind Franklin!   Cobb   2020-07-31
Kondor wielki: ptak, który rzadko kiedy macha skrzydłami   Coyne   2020-07-28
Czy ludzie byli w Nowym Świecie ponad 30 tysięcy lat temu?   Coyne   2020-07-26
Oszaleć na punkcie nietoperzy w czasach korony i politykierstwa   Collins   2020-07-25
Dwa gatunki dały zdolną do życia hybrydę, mimo że rozeszły się 150 milionów lat temu   Coyne   2020-07-23
Niccolo Tartaglia jego tajemnica   Jacoby   2020-07-20
Akcja afirmatywna w wieloetnicznym narodzie   Hyams   2020-07-17
Dekolonizacja ewolucji (i Darwina) była nieunikniona   Coyne   2020-07-15
Filtr mózgu (czyli czego nie widzimy)   Novella   2020-07-14
Homeopatia jest bezwartościowa a czasami szkodliwa   Novella   2020-07-10
Pięć błędnych wyobrażeń o ewolucji: jedno jest wątpliwe, jedno niesłuszne   Coyne   2020-07-08
Wiecznie kurczący się tranzystor i wynalezienie Google   Ridley   2020-07-06
Postmodernizm: filozofia, która stoi za naszymi wojnami kulturowymi i postępującym nihilizmem   Hill   2020-07-02
Bodźce do innowacji w końcu pokonają COVID-19   Ridley   2020-06-27
Maleńkie stworzenia morskie budują olbrzymie, fantastyczne domy, by chronić się i zdobywać pokarm   Coyne   2020-06-25
Rośliny uprawne z edytowanym genomem pomagają farmerom i środowisku   Ridley   2020-06-20
Czy klucz do COVID można znaleźć w rosyjskiej pandemii?   Ridley   2020-06-18
Skąd więc wziął się ten wirus?   Ridley   2020-06-16
Nowe dane o tym, jak działają grzyby „mrówek zombie”   Coyne   2020-06-15
Czy brytyjski naukowy establishment popełnił największy błąd w historii?   Ridley   2020-06-13
Błysk światła w mroku   Sheagren   2020-06-12
Poczucie pewności napędza efekt potwierdzenia   Novella   2020-06-08
Czy możemy zobaczyć osobowość?   Novella   2020-06-05
Rozwiązanie dla obecnego kryzysu   Ridley   2020-06-02
Lokalizacja funkcji wykonawczych   Novella   2020-05-30
Przestańcie wierzyć w naukę   Greenfield   2020-05-28
Ewolucyjne korzenie sztuki   Koraszewski   2020-05-27
Innowacji nie można wymusić, ale można je zdławić   Ridley   2020-05-26
Stymulowanie kory wzrokowej   Novella   2020-05-23
Pora na telemedycynę   Novella   2020-05-19
Czy mrożącą krew w żyłach prawdą jest, że decyzja o zamknięciu społeczeństwa opierała się na luźnych matematycznych spekulacjach?   Ridley   2020-05-15
MMR jest bezpieczna i skuteczna   Novella   2020-05-14
Odporność stada na fakty   Koraszewski   2020-05-13
O COVID wiemy wszystko – i nie wiemy niczego   Ridley   2020-05-12
Nanotechnologia zastosowana do leczenia choroby Alzheimera   Novella   2020-05-11
COVID-19 – To są szkody   Novella   2020-05-05
Nadmiar teorii wszystkiego   Koraszewski   2020-05-04

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Demokracje powinny opuścić


Zarażenie i uzależnienie


Nic złego się nie dzieje


Chłopiec w kefiji


Czerwone skarby


Gdy­by nie Ży­dzi


Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk