Prawda

Piątek, 1 listopada 2024 - 00:45

« Poprzedni Następny »



Paradoksalne cechy genetyki inteligencji


Matt Ridley 2013-12-18


Mój kolega piszący do “Timesa”, krykiecista Ed Smith, zadał mi bardzo dobre pytanie. Ilu ludzi urodzonych na świecie w 1756 r. mogło zostać Mozartem?  Zastanówmy się nad podobnym pytaniem: ilu Brytyjczyków urodzonych w 1964 r., jeśli otrzymali wykształcenie w Eton i Balliol, mogło osiągnąć to, co osiągnął Boris Johnson? Jasne jest, że nie wszyscy; jest wysoce prawdopodobne, że więcej niż jeden, ale nie jest to jakaś duża liczba.


O co mi chodzi? Nie ulega wątpliwości, że Boris Johnson jest bardzo inteligentnym człowiekiem, niezależnie od tego, że nie poradził sobie z radiowym podstępem z testem IQ, a także, że byłby bardzo inteligentnym człowiekiem, nawet gdyby nie uczył się w Eton i Balliol – o ile nie doświadczałby jakiejś skrajnej deprawacji lub zranienia.

Niedawny wybuch zainteresowania IQ, wywołany najpierw przez Dominica Cummingsa (doradcę Michaela Gove’a), a potem przez Borisa, był w pewnym sensie zachęcający. Jak powiedział mi Robert Plomin, prawdopodobnie najlepszy na świecie ekspert genetyki inteligencji, dawniej była instynktowna reakcja w stylu: „nie daje się mierzyć inteligencji” albo „w żadnym razie nie może to być genetyczne”. Tym razem ton przypomina bardziej: „Oczywiście, jest jakiś wpływ genetyki na inteligencję, ale…”

Dowody z badań bliźniąt, badań dzieci adoptowanych, a także z badań DNA, są nieubłaganie zgodne: wśród dzieci w społeczeństwach zachodnich odziedziczalność punktów IQ wynosi około 50 procent. Druga połowa pochodzi w równym stopniu z rodziny (wspólne środowisko) i z odrębnego, indywidualnego doświadczenia: łutu szczęścia, nauczycieli, przyjaciół.  

Ta procentowa równowaga łatwo prowadzi nas do błędnego wniosku, że geny i środowisko walczą przeciwko sobie. W rzeczywistości są jak dwa filary podtrzymujące łuk: natura powoduje, że szukasz właściwego dla niej środowiska, które wspiera twoją naturę. Tu właśnie sprawy stają się interesujące. Zaakceptowanie genetycznego wpływu na inteligencję prowadzi do pewnych zaskakujących, wręcz paradoksalnych konsekwencji, a niektóre z nich wywracają do góry nogami założenia zarówno lewicy, jak prawicy.

Po pierwsze, gdyby inteligencja nie była w znacznym stopniu dziedziczna, nie byłoby sensu rozszerzać dostępu do uniwersytetów ani starać się wyszukiwać dzieci ze skromnych środowisk, które mają dużo do zaoferowania i dawać im miejsc w szkołach przygotowujących do studiów wyższych oraz w dobrych szkołach prywatnych. Gdyby środowisko było wszystkim, dzieci, które nie miały szczęścia i chodziły do marnych szkół, miałyby nieodwracalnie marne umysły, co jest nonsensem.  Gorzką ironią sporów XX wieku „natura czy środowisko” jest to, że świat, w którym środowisko byłoby wszystkim, byłby niepomiernie bardziej okrutny niż taki, gdzie natura pozwala ludziom uciec z niekorzystnej sytuacji.

Lewica, która opowiadała się za środowiskiem przeciwko naturze, uczy się przyjmować inny pogląd – na przykład w sprawie homoseksualizmu lub upośledzenia umysłowego używa się wpływów genetycznych jako argumentu wzywającego do tolerancji. Niedawny artykuł w „Guardianie” krytykował Borisa, mówiąc, że „system zawodzi utalentowane dzieci”, co zakłada istnienie (genetycznie) utalentowanych dzieci.

Druga niespodzianką jest, że wpływy genetyczne wzrastają z wiekiem. Jeśli mierzysz korelację między IQ bliźniąt jednojajowych i porównujesz ją z korelacją między adoptowanym rodzeństwem, stwierdzisz, że różnica rośnie radykalnie, kiedy stają się starsi. Jest tak głównie dlatego, że rodziny kształtują środowisko małych dzieci, podczas gdy starsze dzieci i dorośli wybierają i szukają środowisk, które pasują do ich wrodzonych preferencji, wzmacniając w ten sposób naturę.

[Patrz nowa praca: Briley, D. A. , & Tucker-Drob, E. M. (w druku). Explaining the increasing heritability of cognitive ability over development: A meta-analysis of longitudinal twin and adoption studies. “Psychological Science”.]

Wynika z tego — trzecia niespodzianka — że wiele z tego, co nazywamy “środowiskiem” okazuje się samo być pod wpływem genetycznym. Dzieci, które są bardzo dobre w czytaniu, prawdopodobnie mają rodziców, którzy dużo czytają, szkoły, które dają im specjalne możliwości i przyjaciół, którzy polecają im książki. Tworzą dla siebie przyjazne czytaniu środowisko. Na dobrze udokumentowany związek między statusem społecznoekonomicznym i IQ, interpretowanym rutynowo jako efekt środowiskowy, „w znaczącym stopniu wpływają czynniki genetyczne”, jak pisze profesor Plomin i jego współpracownicy. Być może inteligencja to nie tylko uzdolnienia, ale i głód uczenia się.

Czwartą niespodzianką jest to, że im lepsza gospodarka, edukacja i dobrobyt, tym bardzie odziedziczalne będzie IQ. Podobnie jak dodatkowa żywność uczyni cię bystrzejszym, jeśli jedzenia jest mało, ale nie zrobi tego, jeśli jesteś grubasem, to samo dotyczy zabawek, nauczycieli, książek i przyjaciół. Kiedy masz już wystarczającą ilość tych rzeczy, posiadanie więcej nie uczyni różnicy. Tak więc różnice spowodowane środowiskiem zanikną. W świecie, w którym jedni głodują, a inni są królami, różnice są głównie środowiskowe. W świecie, w którym wszyscy uczęszczaliby do Balliol, główna pozostająca różnica będzie genetyczna. Reformatorzy społeczni rzadko uświadamiają sobie ten fakt – im bardziej wyrównujemy szanse, tym bardziej ludzie, którzy dotrą na szczyt będą genetycznie utalentowani.

To zaś doprowadza nas do ostatniego paradoksu: świat z doskonałą ruchliwością społeczną będzie okazywał bardzo wysoką odziedziczalność. Dzieci rodziców wykształconych w Balliol będą w nieproporcjonalnym stopniu kwalifikowały się do Balliol, bo odziedziczyły zarówno uzdolnienia, jak apetyt na środowisko, które wzmacnia te uzdolnienia. Wysoka korelacja między osiągnięciami rodziców i potomstwa w żadnym razie nie wskazuje na to, że rodzice dają dzieciom niesprawiedliwe przewagi środowiskowe, ale że szanse są wyrównywane, choć powoli i niejednolicie. Jak mówi profesor Plomin: „Na odziedziczalność można patrzeć jak na indeks merytokratyczności ruchliwości społecznej”.

Ponadto kojarzenie selektywne prawdopodobnie wzmacnia ten trend. To znaczy, 100 lat temu, kiedy kobietom nie pozwalano zbliżać się do uniwersytetów, profesor Branestawm {P:1|Bohater serii książek dla dzieci. przyp. tłum.] wybrał za żonę dziewczynę z sąsiedztwa, ponieważ dobrze prasowała jego koszule, podczas gdy dzisiaj żeni się z inną profesor, ponieważ pisze ona tak zachwycające równania o mechanice kwantowej i mają dzieci, które są profesorami do kwadratu.

Daleko nam jeszcze do równości szans, ale kiedy do tego dotrzemy, nie znajdziemy równości rezultatów, Już IQ – mimo wszystkich swoich wad, jest to obiektywna miara inteligencji – jest niezwykle dobrym prognostykiem nie tylko osiągnięć edukacyjnych, ale dochodu, zdrowia, a nawet długowieczności.

Czy mamy się zatem pogodzić z nierównością? Nie! Tylko to, że uzdolnienia są odziedziczalne, nie znaczy, że są niezmienne. Kolor włosów i krótkowzroczność są w wysokim stopniu dziedziczne, ale jedno i drugie może być zmienione. W edukacji chodzi nie tylko o to, by wydobyć wrodzoną bystrość z utalentowanych, ale by wzmocnić ją u mniej utalentowanych.

Heritable IQ is a sign of social mobility

The Rational Optimist, 15 grudnia 2013

Tłumaczenie M.K.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj




Komentarze
1. Inne podejście Rafał Kozłowski 2014-02-16


Nauka

Znalezionych 1496 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Ludzie i wymieranie megafauny   Novella   2021-03-10
Banany edytowane przez CRISPR   Novella   2021-03-02
Nikczemne grzyby naśladują kwiaty trawy, by ułatwić własne rozmnażanie się   Coyne   2021-02-26
Co zabiło megafaunę Ameryki Północnej?   Novella   2021-02-25
Stresy i nowe szczepy wirusa   Ridley   2021-02-12
EWOLUCJA wirusa Covid-19   Coyne   2021-02-10
Czy „toksyczna kobiecość” jest główną przyczyną bojów o społeczną sprawiedliwość?   Coyne   2021-02-08
Najmniejszy gad (i owodniowiec) świata: BARDZO mały kameleon   Coyne   2021-02-05
Dlaczego kocimiętka i matatabi doprowadzają koty do szaleństwa? Grupa badaczy mówi, że te rośliny mogą chronić je przed komarami   Coyne   2021-02-02
Bądźcie sceptyczni wobec wideo pokazujących “skutki uboczne” szczepionki   Novella   2021-01-28
Szaleństwo odnawialnej energii   Ridley   2021-01-23
Głębia ludzkiej historii   Novella   2021-01-19
Dlaczego szczepionki mRNA mogą zrewolucjonizować medycynę?   Ridley   2021-01-02
Szczepionka mRNA na koronawirusa: świadectwo ludzkiej pomysłowości i mocy nauki   Coyne   2021-01-01
Dziwaczny rodzaj rasistowskiego patriarchatu   Arora   2020-12-31
Centrala muszek owocowych: Bloomington Drosophila Stock Center   Coyne   2020-12-29
Pierwszy raport o używaniu narzędzi przez pszczoły: rodzimy gatunek używa grudek łajna, by odeprzeć drapieżne szerszenie   Coyne   2020-12-23
Nie – żadne chi nie istnieje   Novella   2020-12-21
Moc nauki dostarczyła najlepszej możliwej wiadomości w tym koszmarnym roku   Ridley   2020-12-18
Szczątkowa cecha ptaków, która mogła być funkcjonalna u przodków: zdalne wyczuwanie drgań dziobem (nadal czynne u kiwi)   Coyne   2020-12-16
Paradoks wielce niedoskonałego dobra   Koraszewski   2020-12-11
Nasiona roślin ewoluują, by upodobnić się odchodów antylopy, a oszukane żuki gnojowe odtaczają i zagrzebują nasiona   Coyne   2020-12-10
AI – asystent lekarza   Novella   2020-12-09
Czy problem zwijania białka został rozwiązany?   Coyne   2020-12-05
„Gryzoń skunksowy”, który żuje trujące rośliny i wypluwa truciznę na swoje futro   Coyne   2020-12-02
Intensywne zbieranie leczniczej rośliny przez ludzi prowadzi do ewolucji nowych kolorów liści i kwiatów   Coyne   2020-11-28
Jak ewoluuuje altruizm?   Coyne   2020-11-25
Filozof zainfekowany efektem potwierdzenia wyjaśnia, dlaczego ewolucja dowodzi Boga   Coyne   2020-11-23
Według nowych badań są cztery gatunki pingwinów białobrewych, a nie tylko jeden   Coyne   2020-11-19
Gra w łajdactwo, by zrozumieć łajdaków   Novella   2020-11-18
Ewolucja psów   Novella   2020-11-09
Genomowa i ewolucyjna analiza wymarłego kota szablozębnego   Coyne   2020-10-31
Zakład Simon-Ehrlich po 40 latach   Gale L. Pooley   2020-10-23
Używające narzędzi mrówki budują struktury, by spijać roztwór cukru w pojemnikach, nie topiąc się   Coyne   2020-10-22
Czego pandemia nauczyła nas o nauce?   Ridley   2020-10-19
Przeddarwinowscy “darwiniści”   Berry   2020-10-16
Covid 19 może przejmować kontrolę nad receptorami bólu, uśmierzając ból i podnosząc szerzenie się choroby: możliwy rezultat doboru naturalnego   Coyne   2020-10-15
Znowu wrzawa, że “teoria ewolucji wywrócona”, ale jak zwykle, robią z igły widły   Coyne   2020-10-13
Intelektualna pustka numeru “New Scientist” o ewolucji: 4. Rzekome znaczenie dryfu genetycznego w ewolucji   Coyne   2020-10-09
Chromosomy Y ludzi, neandertalczyków i denisowian   Novella   2020-10-08
Intelektualna pustka numeru “New Scientist” o ewolucji: 3. Rzekome znaczenie epigenetyki w ewolucji   Coyne   2020-10-07
Intelektualna pustka numeru “New Scientist” o ewolucji: 2. Rzekome nieistnienie gatunków   Coyne   2020-10-05
Intelektualna pustka numeru “New Scientist” o ewolucji: 1. Genetyczna plastyczność    Coyne   2020-10-03
“New Scientist”: Darwin jednak miał rację    Coyne   2020-10-01
Uprawy GMO i wzrost plonów   Novella   2020-09-28
Książka o psychologii ewolucyjnej, która pokazuje wartość tej dziedziny – ale nie wartość memów   Coyne   2020-09-22
Przyjemności seksu i jagód   Ridley   2020-09-18
Czy można falsyfikować naukowe teorie? Naukowiec odpowiada, że “nie”   Coyne   2020-09-12
Naukowe pismo “Nature” przystaje do Przebudzonych twierdząc, że zarówno płeć, jak gender są niebinarne   Coyne   2020-09-09
Wybór ostatecznej wolności   Witkowski   2020-09-07
Polio zlikwidowane w Afryce   Novella   2020-09-05
Czy wyrazy ludzkiej twarzy są uniwersalne w okazywaniu emocji?   Coyne   2020-09-02
Barwny erudyta J.B.S. Haldane   Coyne   2020-08-28
Modelowanie zbijania się pingwinów cesarskich w gromadę: każdy dostaje równie dużo ciepła   Coyne   2020-08-25
Jak algorytmy wpływają na twoje życie   Novella   2020-08-24
Z okazji dziewięćdziesiątych urodzin Thomasa Sowella   Jacoby   2020-08-22
Prawdziwie długa szyja: 6-metrowy wodny gad z triasu z szyją długości 2,7 metra   Coyne   2020-08-19
Wątrobiane duszki   Novella   2020-08-17
Rozrzedzanie krwi bez groźby krwawienia   Novella   2020-08-14
Nowy raport: Bakteria po stu milionach lat nadal żywa!   Coyne   2020-08-08
Modlitwa to nie jest lekarstwo   Nowella   2020-08-07
Maleńki, 10-centymetrowy dinosaur, który zjadał owady   Coyne   2020-08-06
Piękny skoczek, który upodabnia się do mrówki   Coyne   2020-08-03
Urodziny Rosalind Franklin!   Cobb   2020-07-31
Kondor wielki: ptak, który rzadko kiedy macha skrzydłami   Coyne   2020-07-28
Czy ludzie byli w Nowym Świecie ponad 30 tysięcy lat temu?   Coyne   2020-07-26
Oszaleć na punkcie nietoperzy w czasach korony i politykierstwa   Collins   2020-07-25
Dwa gatunki dały zdolną do życia hybrydę, mimo że rozeszły się 150 milionów lat temu   Coyne   2020-07-23
Niccolo Tartaglia jego tajemnica   Jacoby   2020-07-20
Akcja afirmatywna w wieloetnicznym narodzie   Hyams   2020-07-17
Dekolonizacja ewolucji (i Darwina) była nieunikniona   Coyne   2020-07-15
Filtr mózgu (czyli czego nie widzimy)   Novella   2020-07-14
Homeopatia jest bezwartościowa a czasami szkodliwa   Novella   2020-07-10
Pięć błędnych wyobrażeń o ewolucji: jedno jest wątpliwe, jedno niesłuszne   Coyne   2020-07-08
Wiecznie kurczący się tranzystor i wynalezienie Google   Ridley   2020-07-06
Postmodernizm: filozofia, która stoi za naszymi wojnami kulturowymi i postępującym nihilizmem   Hill   2020-07-02
Bodźce do innowacji w końcu pokonają COVID-19   Ridley   2020-06-27
Maleńkie stworzenia morskie budują olbrzymie, fantastyczne domy, by chronić się i zdobywać pokarm   Coyne   2020-06-25
Rośliny uprawne z edytowanym genomem pomagają farmerom i środowisku   Ridley   2020-06-20
Czy klucz do COVID można znaleźć w rosyjskiej pandemii?   Ridley   2020-06-18
Skąd więc wziął się ten wirus?   Ridley   2020-06-16
Nowe dane o tym, jak działają grzyby „mrówek zombie”   Coyne   2020-06-15
Czy brytyjski naukowy establishment popełnił największy błąd w historii?   Ridley   2020-06-13
Błysk światła w mroku   Sheagren   2020-06-12
Poczucie pewności napędza efekt potwierdzenia   Novella   2020-06-08
Czy możemy zobaczyć osobowość?   Novella   2020-06-05
Rozwiązanie dla obecnego kryzysu   Ridley   2020-06-02
Lokalizacja funkcji wykonawczych   Novella   2020-05-30
Przestańcie wierzyć w naukę   Greenfield   2020-05-28
Ewolucyjne korzenie sztuki   Koraszewski   2020-05-27
Innowacji nie można wymusić, ale można je zdławić   Ridley   2020-05-26
Stymulowanie kory wzrokowej   Novella   2020-05-23
Pora na telemedycynę   Novella   2020-05-19
Czy mrożącą krew w żyłach prawdą jest, że decyzja o zamknięciu społeczeństwa opierała się na luźnych matematycznych spekulacjach?   Ridley   2020-05-15
MMR jest bezpieczna i skuteczna   Novella   2020-05-14
Odporność stada na fakty   Koraszewski   2020-05-13
O COVID wiemy wszystko – i nie wiemy niczego   Ridley   2020-05-12
Nanotechnologia zastosowana do leczenia choroby Alzheimera   Novella   2020-05-11
COVID-19 – To są szkody   Novella   2020-05-05
Nadmiar teorii wszystkiego   Koraszewski   2020-05-04

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Demokracje powinny opuścić


Zarażenie i uzależnienie


Nic złego się nie dzieje


Chłopiec w kefiji


Czerwone skarby


Gdy­by nie Ży­dzi


Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk