Prawda

Piątek, 1 listopada 2024 - 00:50

« Poprzedni Następny »


Ludzie i wymieranie megafauny


Steven Novella 2021-03-10


Jednym z obrazkowych chwytów “prehistorycznych” czasów jest, że wszystko było większe. Dorastamy przyswajając sobie obraz dalekiej przeszłości, która obejmuje dinozaury jaskiniowców i większe wersje wszystkiego. Choć jest to uproszczenie, które zbija całkowicie różne okresy w jeden (przeszłość) wizja, że przynajmniej ssaki były w przeszłości większe, jest poprawna. Kiedy ssaki zastąpiły dinozaury jako dominująca megafauna na ziemi, stały się rzeczywiście duże (choć nie tak duże jak największe dinozaury, które zastąpiły). Przez ostatnie dwa miliony lat jednak przeciętne rozmiary ssaków nieustannie zmniejszały się. Dlaczego?

Niedawno pisałem o północnoamerykańskiej megafaunie i o debacie, czy ich wymarcie około 12 tysięcy lat temu spowodowali głównie ludzie (hipoteza wybicia), czy zmiana klimatu. Ta debata dotyczy jednak całej planety, każdego kontynentu poza Antarktydą. Debata trwa, ponieważ w ewolucyjnej historii trudno jest dowieść przyczyn i skutków na dużą skalę. Możemy sprawdzać różne hipotezy przez przewidywanie korelacji i wzorów w zapisie kopalnym, a potem szukać ich. Czasami możemy ekstrapolować z obecnych, dających się zaobserwować trendów lub nawet zmian w laboratorium. Jednak trwające zmniejszanie się przeciętnej wielkości ssaków wymaga szukania dużych korelacji – jaki czynnik jest w tym trendzie wspólny na całym świecie?  Wielu naukowców uważa, że odpowiedź jest jasna: ludzie.

 

Zaczynając od Homo erectus, gdziekolwiek docierają ludzie, następuje fala wymierania megafauny. Czy może to być tylko ogólny trend, niezwiązany z ludźmi? Być może klimat świata zmieniał się w taki sposób przez ostatnie dwa miliony lat, że wyjaśnia to korzyści małych rozmiarów. Nie można wykluczyć klimatu jako czynnika, ale dowody coraz bardziej popierają hipotezę, że główną rolę odegrało polowanie przez ludzi.  

 

Zawsze jestem podejrzliwy wobec zgrabnych, schludnych opowieści o ewolucji, więc dodam istotne zastrzeżenie, że każda hipoteza o A powodującym B jest prawdopodobnie uproszczeniem. Ale pewne czynniki mogą mieć dominujący wpływ. Około 2 miliony lat temu zaczynamy widzieć pierwsze dowody, że Homo erectus używał ognia. Równocześnie H. erectus radykalnie zwiększył polowanie i także był to pierwszy raz, kiedy ludzki gatunek rozprzestrzenił się na cały świat. Gotowanie mięsa dawało wielką korzyść energetyczną i odżywczą, a polowanie wymaga wielkich przestrzeni, stąd potrzeba rozchodzenia się po świecie. Ta zmiana zachowania naszych ludzkich przodków koreluje zgrabnie z dramatyczną redukcją przeciętnego rozmiaru ssaków, gdziekolwiek dotarli ludzie.  

 

Niedawne badanie dodaje kolejną warstwę do tej historii. Dr Miki Ben-Dor i profesor Ran Barkai z wydziału archeologii Jacoba M. Alkowa na uniwersytecie w Tel Awiwie stawiają w swoim artykule hipotezę, że w tym trendzie chodzi o wydajność energetyczną. Wcześni ludzie otrzymywali najwięcej energii za swoje wysiłki z polowania na grubego zwierza. Jest to kwestia ekonomii energetycznej, która jest uznanym czynnikiem w nacisku ewolucyjnym. Kiedy ludzie wymyślili narzędzia pozwalające na zabijanie dużej zwierzyny oraz wspólne polowanie, rozpoczął się trend. Zabijali największe zwierzęta, ponieważ było to  energetycznie najbardziej wydajne. Połączyli to z gotowaniem i w zasadzie podbili świat.  


To stworzyło stały nacisk ewolucyjny przeciwko dużym rozmiarom ciała u zwierząt wszędzie tam, dokąd docierali ludzie, a więc rozmiary ciała nieustannie zmniejszały się. Jest to olbrzymi czynnik – gatunki, które wymierały były 100 do 1000 razy większe niż te, które przetrwały. Na przykład, w Ameryce Północnej wymarcie megafauny spowodowało zmniejszenie masy ciała z 98 kilogramów do ośmiu. Badacze przedstawiający tę hipotezę wskazują również, że nie musi się wybić wszystkich przedstawicieli danego gatunku do ostatniego, by spowodować wymarcie. Samo dodanie znaczącego stresora, szczególnie wobec gatunku, który ma mało młodych, wystarczyłoby. Oczywiście mogły być także inne środowiskowe stresory, ale uparte polowania ludzkie w końcu doprowadziły do wymarcia gatunków.  


Badacze z Tel Awiw dodali kolejny czynnik – kiedy ludzie zaczęli polować na coraz mniejsze zwierzęta, z konieczności musieli stać się bardziej inteligentni, a to korelowało ze zwiększoną objętością mózgu. Polowanie na mniejszą zwierzynę jest trudniejsze, trzeba być szybkim i przebiegłym. Dostaje się mniej energii w zamian za wysiłek, więc trzeba być naprawdę skutecznym, co wymaga więcej inteligencji. Z czasem, piszą autorzy, przeciętne rozmiary zwierząt zmalały do tego stopnia w wyniku ludzkiego polowania, że ta strategia nie dawała się dłużej utrzymać. Wtedy nastąpiło przejście do rolnictwa i udomowienia zwierząt. To, oczywiście, stworzyło odrębny zestaw nacisków na zwierzęta, takie jak użycie ziemi, podział wody i zakłócenie ich środowisk. 



Ważnym dowodem na ogólny związek między ludzkim polowaniem a zmniejszonymi rozmiarami zwierząt jest fakt, że tam, gdzie nie było ludzi, nie zaobserwowano takiego trendu w zapisie kopalnym. Sama zmiana klimatu nie powoduje ani zmniejszenia, ani powiększenia przeciętnych rozmiarów zwierząt. Tylko ludzkie polowanie wydaje się być stałym czynnikiem.


Choć wygląda na to, że piętrzą się dowody na hipotezę polowań, by wyjaśnić ogólny trend zmniejszania się rozmiarów ssaków przez ostatnie dwa miliony lat, ta debata z pewnością nie jest rozstrzygnięta. Jak powiedziałem, dowody są głównie korelacyjne, co pozostawia miejsce na alternatywne wyjaśnienia. Ludzie mogli iść za tym trendem (polując na coraz mniejszą zwierzynę) zamiast powodować go. Obecnie jednak istnieją solidne argumenty za hipotezą wybicia.


Oczywiście teraz niczego nie możemy w tej sprawie zrobić, ale ten trend zwiększonego wymierania z powodu ludzkiej działalności nie skończył się. W rzeczywistości przyspiesza. Normalny wskaźnik wyginięcia wynosi około jednego gatunku na milion rocznie, co znaczy, że powinniśmy doświadczać około 10 wyginięć rocznie. Zamiast tego obserwujemy około 30 tysięcy wyginięć rocznie. Niektórzy naukowcy twierdzą, że znaczy to, iż jesteśmy w połowie szóstego masowego wymierania, co wydaje się rozsądnym wnioskiem. Nie jest to dłużej wynik bezpośredniego polowania, ale straty środowiska i zmiany klimatu. To są rzeczy, którymi możemy zaradzić, jeśli zechcemy.  

 

Humans and Megafauna Extinction

NeuroLogica Blog, 2 marca 2021

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Steven Novella 

Neurolog, wykładowca na Yale University School of Medicine. Przewodniczący i współzałożyciel New England Skeptical Society. Twórca popularnych (cotygodniowych) podkastów o nauce The Skeptics’ Guide to the Universe. Jest również dyrektorem Science-Based Medicine będącej częścią James Randi Educational Foundation (JREF), członek Committee for Skeptical Inquiry (CSI) oraz członek założyciel Institute for Science in Medicine. Prowadzi blog Neurologica.
 

Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1496 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Ludzie i wymieranie megafauny   Novella   2021-03-10
Banany edytowane przez CRISPR   Novella   2021-03-02
Nikczemne grzyby naśladują kwiaty trawy, by ułatwić własne rozmnażanie się   Coyne   2021-02-26
Co zabiło megafaunę Ameryki Północnej?   Novella   2021-02-25
Stresy i nowe szczepy wirusa   Ridley   2021-02-12
EWOLUCJA wirusa Covid-19   Coyne   2021-02-10
Czy „toksyczna kobiecość” jest główną przyczyną bojów o społeczną sprawiedliwość?   Coyne   2021-02-08
Najmniejszy gad (i owodniowiec) świata: BARDZO mały kameleon   Coyne   2021-02-05
Dlaczego kocimiętka i matatabi doprowadzają koty do szaleństwa? Grupa badaczy mówi, że te rośliny mogą chronić je przed komarami   Coyne   2021-02-02
Bądźcie sceptyczni wobec wideo pokazujących “skutki uboczne” szczepionki   Novella   2021-01-28
Szaleństwo odnawialnej energii   Ridley   2021-01-23
Głębia ludzkiej historii   Novella   2021-01-19
Dlaczego szczepionki mRNA mogą zrewolucjonizować medycynę?   Ridley   2021-01-02
Szczepionka mRNA na koronawirusa: świadectwo ludzkiej pomysłowości i mocy nauki   Coyne   2021-01-01
Dziwaczny rodzaj rasistowskiego patriarchatu   Arora   2020-12-31
Centrala muszek owocowych: Bloomington Drosophila Stock Center   Coyne   2020-12-29
Pierwszy raport o używaniu narzędzi przez pszczoły: rodzimy gatunek używa grudek łajna, by odeprzeć drapieżne szerszenie   Coyne   2020-12-23
Nie – żadne chi nie istnieje   Novella   2020-12-21
Moc nauki dostarczyła najlepszej możliwej wiadomości w tym koszmarnym roku   Ridley   2020-12-18
Szczątkowa cecha ptaków, która mogła być funkcjonalna u przodków: zdalne wyczuwanie drgań dziobem (nadal czynne u kiwi)   Coyne   2020-12-16
Paradoks wielce niedoskonałego dobra   Koraszewski   2020-12-11
Nasiona roślin ewoluują, by upodobnić się odchodów antylopy, a oszukane żuki gnojowe odtaczają i zagrzebują nasiona   Coyne   2020-12-10
AI – asystent lekarza   Novella   2020-12-09
Czy problem zwijania białka został rozwiązany?   Coyne   2020-12-05
„Gryzoń skunksowy”, który żuje trujące rośliny i wypluwa truciznę na swoje futro   Coyne   2020-12-02
Intensywne zbieranie leczniczej rośliny przez ludzi prowadzi do ewolucji nowych kolorów liści i kwiatów   Coyne   2020-11-28
Jak ewoluuuje altruizm?   Coyne   2020-11-25
Filozof zainfekowany efektem potwierdzenia wyjaśnia, dlaczego ewolucja dowodzi Boga   Coyne   2020-11-23
Według nowych badań są cztery gatunki pingwinów białobrewych, a nie tylko jeden   Coyne   2020-11-19
Gra w łajdactwo, by zrozumieć łajdaków   Novella   2020-11-18
Ewolucja psów   Novella   2020-11-09
Genomowa i ewolucyjna analiza wymarłego kota szablozębnego   Coyne   2020-10-31
Zakład Simon-Ehrlich po 40 latach   Gale L. Pooley   2020-10-23
Używające narzędzi mrówki budują struktury, by spijać roztwór cukru w pojemnikach, nie topiąc się   Coyne   2020-10-22
Czego pandemia nauczyła nas o nauce?   Ridley   2020-10-19
Przeddarwinowscy “darwiniści”   Berry   2020-10-16
Covid 19 może przejmować kontrolę nad receptorami bólu, uśmierzając ból i podnosząc szerzenie się choroby: możliwy rezultat doboru naturalnego   Coyne   2020-10-15
Znowu wrzawa, że “teoria ewolucji wywrócona”, ale jak zwykle, robią z igły widły   Coyne   2020-10-13
Intelektualna pustka numeru “New Scientist” o ewolucji: 4. Rzekome znaczenie dryfu genetycznego w ewolucji   Coyne   2020-10-09
Chromosomy Y ludzi, neandertalczyków i denisowian   Novella   2020-10-08
Intelektualna pustka numeru “New Scientist” o ewolucji: 3. Rzekome znaczenie epigenetyki w ewolucji   Coyne   2020-10-07
Intelektualna pustka numeru “New Scientist” o ewolucji: 2. Rzekome nieistnienie gatunków   Coyne   2020-10-05
Intelektualna pustka numeru “New Scientist” o ewolucji: 1. Genetyczna plastyczność    Coyne   2020-10-03
“New Scientist”: Darwin jednak miał rację    Coyne   2020-10-01
Uprawy GMO i wzrost plonów   Novella   2020-09-28
Książka o psychologii ewolucyjnej, która pokazuje wartość tej dziedziny – ale nie wartość memów   Coyne   2020-09-22
Przyjemności seksu i jagód   Ridley   2020-09-18
Czy można falsyfikować naukowe teorie? Naukowiec odpowiada, że “nie”   Coyne   2020-09-12
Naukowe pismo “Nature” przystaje do Przebudzonych twierdząc, że zarówno płeć, jak gender są niebinarne   Coyne   2020-09-09
Wybór ostatecznej wolności   Witkowski   2020-09-07
Polio zlikwidowane w Afryce   Novella   2020-09-05
Czy wyrazy ludzkiej twarzy są uniwersalne w okazywaniu emocji?   Coyne   2020-09-02
Barwny erudyta J.B.S. Haldane   Coyne   2020-08-28
Modelowanie zbijania się pingwinów cesarskich w gromadę: każdy dostaje równie dużo ciepła   Coyne   2020-08-25
Jak algorytmy wpływają na twoje życie   Novella   2020-08-24
Z okazji dziewięćdziesiątych urodzin Thomasa Sowella   Jacoby   2020-08-22
Prawdziwie długa szyja: 6-metrowy wodny gad z triasu z szyją długości 2,7 metra   Coyne   2020-08-19
Wątrobiane duszki   Novella   2020-08-17
Rozrzedzanie krwi bez groźby krwawienia   Novella   2020-08-14
Nowy raport: Bakteria po stu milionach lat nadal żywa!   Coyne   2020-08-08
Modlitwa to nie jest lekarstwo   Nowella   2020-08-07
Maleńki, 10-centymetrowy dinosaur, który zjadał owady   Coyne   2020-08-06
Piękny skoczek, który upodabnia się do mrówki   Coyne   2020-08-03
Urodziny Rosalind Franklin!   Cobb   2020-07-31
Kondor wielki: ptak, który rzadko kiedy macha skrzydłami   Coyne   2020-07-28
Czy ludzie byli w Nowym Świecie ponad 30 tysięcy lat temu?   Coyne   2020-07-26
Oszaleć na punkcie nietoperzy w czasach korony i politykierstwa   Collins   2020-07-25
Dwa gatunki dały zdolną do życia hybrydę, mimo że rozeszły się 150 milionów lat temu   Coyne   2020-07-23
Niccolo Tartaglia jego tajemnica   Jacoby   2020-07-20
Akcja afirmatywna w wieloetnicznym narodzie   Hyams   2020-07-17
Dekolonizacja ewolucji (i Darwina) była nieunikniona   Coyne   2020-07-15
Filtr mózgu (czyli czego nie widzimy)   Novella   2020-07-14
Homeopatia jest bezwartościowa a czasami szkodliwa   Novella   2020-07-10
Pięć błędnych wyobrażeń o ewolucji: jedno jest wątpliwe, jedno niesłuszne   Coyne   2020-07-08
Wiecznie kurczący się tranzystor i wynalezienie Google   Ridley   2020-07-06
Postmodernizm: filozofia, która stoi za naszymi wojnami kulturowymi i postępującym nihilizmem   Hill   2020-07-02
Bodźce do innowacji w końcu pokonają COVID-19   Ridley   2020-06-27
Maleńkie stworzenia morskie budują olbrzymie, fantastyczne domy, by chronić się i zdobywać pokarm   Coyne   2020-06-25
Rośliny uprawne z edytowanym genomem pomagają farmerom i środowisku   Ridley   2020-06-20
Czy klucz do COVID można znaleźć w rosyjskiej pandemii?   Ridley   2020-06-18
Skąd więc wziął się ten wirus?   Ridley   2020-06-16
Nowe dane o tym, jak działają grzyby „mrówek zombie”   Coyne   2020-06-15
Czy brytyjski naukowy establishment popełnił największy błąd w historii?   Ridley   2020-06-13
Błysk światła w mroku   Sheagren   2020-06-12
Poczucie pewności napędza efekt potwierdzenia   Novella   2020-06-08
Czy możemy zobaczyć osobowość?   Novella   2020-06-05
Rozwiązanie dla obecnego kryzysu   Ridley   2020-06-02
Lokalizacja funkcji wykonawczych   Novella   2020-05-30
Przestańcie wierzyć w naukę   Greenfield   2020-05-28
Ewolucyjne korzenie sztuki   Koraszewski   2020-05-27
Innowacji nie można wymusić, ale można je zdławić   Ridley   2020-05-26
Stymulowanie kory wzrokowej   Novella   2020-05-23
Pora na telemedycynę   Novella   2020-05-19
Czy mrożącą krew w żyłach prawdą jest, że decyzja o zamknięciu społeczeństwa opierała się na luźnych matematycznych spekulacjach?   Ridley   2020-05-15
MMR jest bezpieczna i skuteczna   Novella   2020-05-14
Odporność stada na fakty   Koraszewski   2020-05-13
O COVID wiemy wszystko – i nie wiemy niczego   Ridley   2020-05-12
Nanotechnologia zastosowana do leczenia choroby Alzheimera   Novella   2020-05-11
COVID-19 – To są szkody   Novella   2020-05-05
Nadmiar teorii wszystkiego   Koraszewski   2020-05-04

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Demokracje powinny opuścić


Zarażenie i uzależnienie


Nic złego się nie dzieje


Chłopiec w kefiji


Czerwone skarby


Gdy­by nie Ży­dzi


Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk