Prawda

Piątek, 1 listopada 2024 - 00:48

« Poprzedni Następny »


Chiński dinozaur miał skrzydła jak nietoperz i pióra


Ed Yong 2015-05-14


Ponieważ większość nazw dinozaurów składa się z długiego, wielosylabowego gulgotania - Parasaurolophus, Therizinosaurus, Pachycephalosaurus – miło, że najnowszy dodatek do tej rodziny ma nazwę jak dotąd najkrótszą.

Nazywa się po prostu Yi.

Pełna nazwa brzmi Yi qi, co pochodzi z dialektu mandaryńskiego i znaczy “dziwne skrzydło”. Nazwa jest aluzją do najbardziej godnej uwagi cechy tego zwierzęcia, które było wielkości gołębia. Każda z jego górnych kończyn ma długi, kościany pręt wyrastający z nadgarstka. Wydaje się, że podpierał błonę, bardzo podobnie jak u latających wiewiórek lub nietoperzy.

Yi był dinozaurem ze skrzydłami jak nietoperz! Co za zdumiewające znalezisko!  


Skamieniałość Yi qi. Zdjęcie: Zang Hailong/IVPP
Skamieniałość Yi qi. Zdjęcie: Zang Hailong/IVPP

Do teraz zakładano, że prehistoryczne gady wzbijały się w powietrze na jeden z dwóch sposobów. Dinozaury robiły to przy pomocy piór. Wiele gatunków pokrywał izolujący puch, a kilka małych, drapieżnych gatunków rozwinęło go w prawdziwe, umożliwiające latanie pióra – długie, płaskie łopatki, które wyrastały z ich przednich kończyn (a czasami z tylnych). Z tych uskrzydlonych stworzeń powstały pierwsze ptaki. Tymczasem pterozaury wyewoluowały bardzo odmienny typ skrzydeł przez niezmierne przedłużenie czwartego palca, by wspierał błonę skóry i mięsień. (Pterozaury są często grupowane razem z dinozaurami, ale należą do całkowicie innej grupy.)


Te skrzydła wykluczały się wzajemnie: dinozaur albo pterozaur; upierzone albo błona ze skóry. Ale  Yi wybrał obie możliwości! Miał błoniaste skrzydła z pokryciem z piór na wiodącej krawędzi. Pokazuje to, że niektóre przynajmniej dinozaury niezależnie rozwinęły ten sam rodzaj skrzydeł, co pterozaury – niezwykły przypadek ewolucji zbieżnej.  


“To jest orzeźwiająco dziwaczne - mówi Daniel Ksepka z Bruce Museum, który nie brał udziału w tym badaniu. – Paleontolodzy będą rozmyślali o Yi qi przez długi czas i z pewnością możemy spodziewać się jakichś ciekawych badań budowy i funkcji tego skrzydła”.  

Wideo


Istnieje tylko jedna znana skamieniałość Yi. Farmer w chińskiej prowincji Hebei znalazł go osiem lat temu i wkrótce potem kupiło go Muzeum Przyrody Shandong Tianyu. Xing Xu i Xioating Zheng z uniwersytetu Linyi, którzy odkryli to stworzenie, zobaczyli go po raz pierwszy w 2009 r. i zaczęli nad nim pracować w 2013 r. Xu pamięta, że „wydawało mi się czymś specjalnym”.  


Kiedy zespół wydobył i zanalizował okaz, doszli do tego, że był to skansoriopteryks – grupa małych, opierzonych dinozaurów z bardzo długimi trzecimi palcami. Te gatunki miały reputację dobrych wspinaczy (ich nazwa znaczy „wspinające się skrzydło”), ale nie było dowodów, że ich pióra były wystarczająco dobre do lotów.


To samo stosowało się do Yi – jego pióra, pokrywające czaszkę, kark i kończyny, były sztywnymi włóknami zakończonymi rodzajem pędzelka. Bardzo różniły się od upierzenia zdolnych do lotu ptaków.  


Wtedy zespół zauważył dziwaczny pręt. Wystawał on z nadgarstków dinozaura i był dłuższy niż jego przedramię. Nie jest to palec, ale jego skład chemiczny ujawnił, że jest to istotnie kość lub kawałek utwardzonej chrząstki. Zespół nie miał pojęcia, co to mogłoby być. „Kiedy zobaczyłem tę kość, byłem naprawdę zdezorientowany – mówi Xu. – Nie ma niczego podobnego u żadnego innego dinozaura”.


Ale, jak zdał sobie z tego sprawę Corwin Sullivan z Chińskiej Akademii Nauk, istnieje coś porównywalnego u latających wiewiórek. Te gryzonie latają lotem ślizgowym z drzewa na drzewo przez rozpościeranie błony, która rozciąga się od ich nadgarstków do kostek kończyn dolnych. Rozpościerają tę błonę przez rozstawianie kończyn i wyciąganie długiego kawałka chrząstki, który sterczy z ich nadgarstków. Nietoperze mają podobną chrząstkę (zwaną ostrogą – calcar) na stopach, a pterozaury miały podobną kość (pteroid) na kończynach przednich.


Wszystkie te struktury wykonują to samo: podpierają błonę, która utrzymuje ich właścicieli w powietrzu. Pręt nadgarstkowy Yi niemal z pewnością pełnił tę samą rolę. „Jest to jedyne prawdopodobne wyjaśnienie” – mówi Xu. Znalazł także kilka śladów czegoś, co wyglądało jak płaskie błony wokół prętów i palców obu kończyn przednich. Są niepodobne do niczego, co widziano u innych dinozaurów.


“Ta ‘kość’ wydaje się być dokładnie tym, co oni mówią i wykonali odpowiednie badania, żeby wykazać, że nie jest niczym innym” – mówi Michael Benton z University of Bristol. „A więc tak, to wydaje się rzeczywiste i cóż to za dalsze rozszerzenie możliwości latania u Paraves!” (Jest to grupa dinozaurów, która obejmuje skansoriopteryksy, znakomitości takie jak Velociraptor i wszystkie ptaki.)


Ale Yi “niekoniecznie jest tak dziwaczny, jak mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka, w sensie ewolucyjnym” – mówi Michael Habib z University of Southern California. „Żyjące ptaki mają istotnie błonę wokół kończyn przednich, włącznie z dobrze rozwiniętą błoną z przodu łokci o nazwie propatagium. Te części skrzydła pokrywają pióra, zasłaniając miękką tkankę”. Yi po prostu rozciągnął te błoniaste części przy pomocy swojej dziwacznej dodatkowej kości.



Na razie zespół nie umie zrozumieć, jak trzymał swoje pręty nadgarstkowe, a więc nie może zrekonstruować prawdziwego kształtu ani możliwości rozpostartego skrzydła. Jest to zasadnicze. Szeroka błona utrzymałaby Yi stabilnie w powietrzu i pozwoliłaby mu na bezpieczne wzbicie się i lądowanie. Z węższą błoną musiałby bardzo często machać skrzydłami, by utrzymać się w powietrzu, a także wzbijać się przy znacznej szybkości.


Yi mógł poruszać się w powietrzu przy pomocy kombinacji machania skrzydłami i lotu ślizgowego, chociaż prawdopodobnie polegał bardziej na ślizgu” – mówi Xu, który planuje poszukiwanie dalszych okazów. „Pozostaje wiele pytań w sprawie tego dziwacznego dinozaura”.


Tymczasem to odkrycie przypomina nam, że ewolucja lotu u ptaków i innych dinozaurów nie była prostą historią. Pod koniec okresu jurajskiego, kiedy żył Yi, istniały najrozmaitsze dinozaury o różnych kształtach, rozmiarach i liczbie skrzydeł. To był świat „nie całkiem ptaków” i „prawie ptaków” – a teraz jeszcze dinozaury ze skrzydłami nietoperza! „Co za wspaniała epoka eksperymentów!” – mówi Ksepka.


„Może to być również dowód, że lot wyewoluował wiele razy u dinozaurów – być może trzy razy lub więcej” – dodaje Habib.


Odnośnik:
Xu, Zheng, Sullivan, Wang, Xing, Wang, Zhang, O’Connor, Zhang & Pan. 2015. A bizarre Jurassic maniraptoran theropod with preserved evidence of membranous wings. Nature http://dx.doi.org/10.1038/nature14423


PS:
Jest jeszcze jedna dziwna rzecz uYi. Jego skrzydła zachowały ślady melanosomów – małych woreczków barwnika. Samo w sobie nie jest to niezwykłe; kilku naukowców używało melanosomów do zrekonstruowania kolorów skamieniałych piór. Ale Yi ma jedne z największych melanosomów, jakie kiedykolwiek widziano. „Musiałem sprawdzać dwa razy, żeby upewnić się, że nie odczytałem źle pomiarów” mówi Ksepka.


Chinese dinosaur had bat like wings and feathers

Not Exactly Rocket Science, 29 kwietnia 2015

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Ed Yong 


Mieszka w Londynie i pracuje w Cancer Research UK. Jego blog „Not Exactly Rocket Science” jest próbą zainteresowania nauką szerszej rzeszy czytelników poprzez unikanie żargonu i przystępną prezentację.
Strona www autora


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1496 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Ludzie i wymieranie megafauny   Novella   2021-03-10
Banany edytowane przez CRISPR   Novella   2021-03-02
Nikczemne grzyby naśladują kwiaty trawy, by ułatwić własne rozmnażanie się   Coyne   2021-02-26
Co zabiło megafaunę Ameryki Północnej?   Novella   2021-02-25
Stresy i nowe szczepy wirusa   Ridley   2021-02-12
EWOLUCJA wirusa Covid-19   Coyne   2021-02-10
Czy „toksyczna kobiecość” jest główną przyczyną bojów o społeczną sprawiedliwość?   Coyne   2021-02-08
Najmniejszy gad (i owodniowiec) świata: BARDZO mały kameleon   Coyne   2021-02-05
Dlaczego kocimiętka i matatabi doprowadzają koty do szaleństwa? Grupa badaczy mówi, że te rośliny mogą chronić je przed komarami   Coyne   2021-02-02
Bądźcie sceptyczni wobec wideo pokazujących “skutki uboczne” szczepionki   Novella   2021-01-28
Szaleństwo odnawialnej energii   Ridley   2021-01-23
Głębia ludzkiej historii   Novella   2021-01-19
Dlaczego szczepionki mRNA mogą zrewolucjonizować medycynę?   Ridley   2021-01-02
Szczepionka mRNA na koronawirusa: świadectwo ludzkiej pomysłowości i mocy nauki   Coyne   2021-01-01
Dziwaczny rodzaj rasistowskiego patriarchatu   Arora   2020-12-31
Centrala muszek owocowych: Bloomington Drosophila Stock Center   Coyne   2020-12-29
Pierwszy raport o używaniu narzędzi przez pszczoły: rodzimy gatunek używa grudek łajna, by odeprzeć drapieżne szerszenie   Coyne   2020-12-23
Nie – żadne chi nie istnieje   Novella   2020-12-21
Moc nauki dostarczyła najlepszej możliwej wiadomości w tym koszmarnym roku   Ridley   2020-12-18
Szczątkowa cecha ptaków, która mogła być funkcjonalna u przodków: zdalne wyczuwanie drgań dziobem (nadal czynne u kiwi)   Coyne   2020-12-16
Paradoks wielce niedoskonałego dobra   Koraszewski   2020-12-11
Nasiona roślin ewoluują, by upodobnić się odchodów antylopy, a oszukane żuki gnojowe odtaczają i zagrzebują nasiona   Coyne   2020-12-10
AI – asystent lekarza   Novella   2020-12-09
Czy problem zwijania białka został rozwiązany?   Coyne   2020-12-05
„Gryzoń skunksowy”, który żuje trujące rośliny i wypluwa truciznę na swoje futro   Coyne   2020-12-02
Intensywne zbieranie leczniczej rośliny przez ludzi prowadzi do ewolucji nowych kolorów liści i kwiatów   Coyne   2020-11-28
Jak ewoluuuje altruizm?   Coyne   2020-11-25
Filozof zainfekowany efektem potwierdzenia wyjaśnia, dlaczego ewolucja dowodzi Boga   Coyne   2020-11-23
Według nowych badań są cztery gatunki pingwinów białobrewych, a nie tylko jeden   Coyne   2020-11-19
Gra w łajdactwo, by zrozumieć łajdaków   Novella   2020-11-18
Ewolucja psów   Novella   2020-11-09
Genomowa i ewolucyjna analiza wymarłego kota szablozębnego   Coyne   2020-10-31
Zakład Simon-Ehrlich po 40 latach   Gale L. Pooley   2020-10-23
Używające narzędzi mrówki budują struktury, by spijać roztwór cukru w pojemnikach, nie topiąc się   Coyne   2020-10-22
Czego pandemia nauczyła nas o nauce?   Ridley   2020-10-19
Przeddarwinowscy “darwiniści”   Berry   2020-10-16
Covid 19 może przejmować kontrolę nad receptorami bólu, uśmierzając ból i podnosząc szerzenie się choroby: możliwy rezultat doboru naturalnego   Coyne   2020-10-15
Znowu wrzawa, że “teoria ewolucji wywrócona”, ale jak zwykle, robią z igły widły   Coyne   2020-10-13
Intelektualna pustka numeru “New Scientist” o ewolucji: 4. Rzekome znaczenie dryfu genetycznego w ewolucji   Coyne   2020-10-09
Chromosomy Y ludzi, neandertalczyków i denisowian   Novella   2020-10-08
Intelektualna pustka numeru “New Scientist” o ewolucji: 3. Rzekome znaczenie epigenetyki w ewolucji   Coyne   2020-10-07
Intelektualna pustka numeru “New Scientist” o ewolucji: 2. Rzekome nieistnienie gatunków   Coyne   2020-10-05
Intelektualna pustka numeru “New Scientist” o ewolucji: 1. Genetyczna plastyczność    Coyne   2020-10-03
“New Scientist”: Darwin jednak miał rację    Coyne   2020-10-01
Uprawy GMO i wzrost plonów   Novella   2020-09-28
Książka o psychologii ewolucyjnej, która pokazuje wartość tej dziedziny – ale nie wartość memów   Coyne   2020-09-22
Przyjemności seksu i jagód   Ridley   2020-09-18
Czy można falsyfikować naukowe teorie? Naukowiec odpowiada, że “nie”   Coyne   2020-09-12
Naukowe pismo “Nature” przystaje do Przebudzonych twierdząc, że zarówno płeć, jak gender są niebinarne   Coyne   2020-09-09
Wybór ostatecznej wolności   Witkowski   2020-09-07
Polio zlikwidowane w Afryce   Novella   2020-09-05
Czy wyrazy ludzkiej twarzy są uniwersalne w okazywaniu emocji?   Coyne   2020-09-02
Barwny erudyta J.B.S. Haldane   Coyne   2020-08-28
Modelowanie zbijania się pingwinów cesarskich w gromadę: każdy dostaje równie dużo ciepła   Coyne   2020-08-25
Jak algorytmy wpływają na twoje życie   Novella   2020-08-24
Z okazji dziewięćdziesiątych urodzin Thomasa Sowella   Jacoby   2020-08-22
Prawdziwie długa szyja: 6-metrowy wodny gad z triasu z szyją długości 2,7 metra   Coyne   2020-08-19
Wątrobiane duszki   Novella   2020-08-17
Rozrzedzanie krwi bez groźby krwawienia   Novella   2020-08-14
Nowy raport: Bakteria po stu milionach lat nadal żywa!   Coyne   2020-08-08
Modlitwa to nie jest lekarstwo   Nowella   2020-08-07
Maleńki, 10-centymetrowy dinosaur, który zjadał owady   Coyne   2020-08-06
Piękny skoczek, który upodabnia się do mrówki   Coyne   2020-08-03
Urodziny Rosalind Franklin!   Cobb   2020-07-31
Kondor wielki: ptak, który rzadko kiedy macha skrzydłami   Coyne   2020-07-28
Czy ludzie byli w Nowym Świecie ponad 30 tysięcy lat temu?   Coyne   2020-07-26
Oszaleć na punkcie nietoperzy w czasach korony i politykierstwa   Collins   2020-07-25
Dwa gatunki dały zdolną do życia hybrydę, mimo że rozeszły się 150 milionów lat temu   Coyne   2020-07-23
Niccolo Tartaglia jego tajemnica   Jacoby   2020-07-20
Akcja afirmatywna w wieloetnicznym narodzie   Hyams   2020-07-17
Dekolonizacja ewolucji (i Darwina) była nieunikniona   Coyne   2020-07-15
Filtr mózgu (czyli czego nie widzimy)   Novella   2020-07-14
Homeopatia jest bezwartościowa a czasami szkodliwa   Novella   2020-07-10
Pięć błędnych wyobrażeń o ewolucji: jedno jest wątpliwe, jedno niesłuszne   Coyne   2020-07-08
Wiecznie kurczący się tranzystor i wynalezienie Google   Ridley   2020-07-06
Postmodernizm: filozofia, która stoi za naszymi wojnami kulturowymi i postępującym nihilizmem   Hill   2020-07-02
Bodźce do innowacji w końcu pokonają COVID-19   Ridley   2020-06-27
Maleńkie stworzenia morskie budują olbrzymie, fantastyczne domy, by chronić się i zdobywać pokarm   Coyne   2020-06-25
Rośliny uprawne z edytowanym genomem pomagają farmerom i środowisku   Ridley   2020-06-20
Czy klucz do COVID można znaleźć w rosyjskiej pandemii?   Ridley   2020-06-18
Skąd więc wziął się ten wirus?   Ridley   2020-06-16
Nowe dane o tym, jak działają grzyby „mrówek zombie”   Coyne   2020-06-15
Czy brytyjski naukowy establishment popełnił największy błąd w historii?   Ridley   2020-06-13
Błysk światła w mroku   Sheagren   2020-06-12
Poczucie pewności napędza efekt potwierdzenia   Novella   2020-06-08
Czy możemy zobaczyć osobowość?   Novella   2020-06-05
Rozwiązanie dla obecnego kryzysu   Ridley   2020-06-02
Lokalizacja funkcji wykonawczych   Novella   2020-05-30
Przestańcie wierzyć w naukę   Greenfield   2020-05-28
Ewolucyjne korzenie sztuki   Koraszewski   2020-05-27
Innowacji nie można wymusić, ale można je zdławić   Ridley   2020-05-26
Stymulowanie kory wzrokowej   Novella   2020-05-23
Pora na telemedycynę   Novella   2020-05-19
Czy mrożącą krew w żyłach prawdą jest, że decyzja o zamknięciu społeczeństwa opierała się na luźnych matematycznych spekulacjach?   Ridley   2020-05-15
MMR jest bezpieczna i skuteczna   Novella   2020-05-14
Odporność stada na fakty   Koraszewski   2020-05-13
O COVID wiemy wszystko – i nie wiemy niczego   Ridley   2020-05-12
Nanotechnologia zastosowana do leczenia choroby Alzheimera   Novella   2020-05-11
COVID-19 – To są szkody   Novella   2020-05-05
Nadmiar teorii wszystkiego   Koraszewski   2020-05-04

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Demokracje powinny opuścić


Zarażenie i uzależnienie


Nic złego się nie dzieje


Chłopiec w kefiji


Czerwone skarby


Gdy­by nie Ży­dzi


Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk