Jedną z zabawnych konsekwencji zamieszczania w postach na tym blogu lub na mojej stronie Facebooka zdjęć mało znanych i rzadko widzianych zwierząt jest to, że czasami oskarżają mnie o fałszowanie ich, szczególnie, jeśli wątpiący w prawdziwość moich zdjęć nie znajdują w Google podobnych zdjęć innych fotografów. Zdarza się to szczególnie często ze zwierzętami, które są największe w swoim rodzaju, czy to olbrzymi krab palmowy, czy pasożytnicza mucha nietoperza. Zastanawiam się, czy zdjęcia z tego postu także spotkają się z podobnym niedowierzaniem.

Twardzielce Bunga w parku narodowym Gorongosa, Mozambik

W zeszłym miesiącu prowadziłem (zwabiłem) grupę badaczy do odległego kąta parku narodowego Gorongosa, żeby kontynuować dokumentowanie bogactwa biologicznego tego niezwykłego miejsca. Mieliśmy obóz u podnóża twardzielca Bunga, jednej z kilku małych, izolowanych gór w zachodniej części parku. Te twardzielce nigdy nie były zbadane przez biologów i chociaż nie spodziewaliśmy się znalezienia gatunków endemicznych, zawsze była szansa natknięcia się na organizmy rzadkie lub nowe dla nauki. Twardzielce Bunga są w zasadzie gigantycznymi stertami skały wulkanicznej pokrytymi bardzo cienką warstwą gleby i gęstym dywanem lesistej roślinności. Takie środowisko jest rajem dla wielu zwierząt, ale ku mojej wielkiej uldze, nie dla lwów i słoni. Znaczyło to, że mogliśmy swobodnie wędrować po twardzielcach, stosunkowo bezpieczni, bez ograniczeń potrzebą stałego towarzystwa uzbrojonych strażników. Mówię „stosunkowo”, ponieważ Afryka pełna jest stworzeń, które mogą cię dopaść, i twardzielce Bunga nie są inne – podczas pierwszej wizyty w tym miejscu moich przyjaciół i mnie zaatakowała chmara dzikich pszczół i następnego dnia wyciągnąłem niemal 150 żądeł z ramion i karku. (Pamiętam, że zanim straciłem przytomność pomyślałem: „Przynajmniej jest to koniec właściwy dla entomologa”.) Na szczęście nie mieliśmy żadnych podobnych przygód podczas tego badania, chociaż upewniłem się, że każdy członek wyprawy miał zestaw Epipen, w razie potencjalnego szoku anafilaktycznego.

Podniesione krawędzie chronią środkowe przyoczka skorpiona Hadogenes granulatus przed zadrapaniem o skały (zielona strzałka). Nie ma ich u gatunków, które żyją w równie ograniczonym, ale miększym środowisku, takich jak ten Opistacanthus (poniżej) znaleziony pod korą drzewa.

Podnoszenie ciężkich kamieni wulkanicznych w poszukiwaniu zwierząt było ciężką pracą, ale także niezmiernie nagradzającą. Każdy płaski kawałek bazaltu mógł ukrywać gekona, węża, rodzinę świerszczy, jakieś fantastyczne chrząszcze albo skorpiona i to ten ostatni najbardziej mnie zaskoczył. Skorpiony skalne rodzaju Hadogenes uważane są za największe, a przynajmniej najdłuższe skorpiony na świecie. Niektóre gatunki mogą osiągnąć długość 22 cm i kilka osobników z Bunga miało co najmniej tę długość. To prawda, że dużą częścią ciała jest długi i cienki telson („ogon”), ale nadal jest to widowiskowy stwór, który każe ci wstrzymać oddech, gdy przeplata się między twoimi palcami. Wszystkie gatunki Hadogenes są skałolubne czyli kochają skały. Ich ciała są doskonale przystosowane do wciskania się w wąskie szczeliny, a ich stopy mają sztywne szczecinki i zakrzywione pazurki, co pozwala im trzymanie się najgładszej nawet skały (i wisieć ze skały do góry nogami, czego potrafi dokonać niewiele innych skorpionów). Podniesione krawędzie chronią ich środkowe przyoczka – główną parę oczu - przed zadrapaniem o skały, a całe ciało jest bardziej spłaszczone niż u jakiegokolwiek innego skorpiona podobnych rozmiarów.

Podobnie jak wiele skorpionów rodzaj Hadogenes pokazują one piękną niebieską fluorescencję przy wystawieniu na światło ultrafioletowe. Niedawne badanie sugeruje, że pomaga to tym nocnym zwierzętom w wykrywaniu i unikaniu światła.

Jak to się jednak często zdarza, duże rozmiary i przerażający wygląd niekoniecznie idą w parze z prawdziwą zdolnością zrobienia krzywdy. Zdradza to telson, który u skorpionów skalnych jest długi i cienki, pokazując słabe mięśnie i mały gruczoł jadowy, a więc nie polegają na jadzie ani do chwytania zwierzyny, ani do obrony. Oczywiście mogą ukłuć i robią to, ale moc ich jadu nie jest większa niż pszczoły (i na szczęście nie poruszają się w wielkich rojach jak te chrzanione małe kawałki fruwającego bólu). Kilka gatunków Hadogenes ma zdolność opryskania napastnika jadem, co może spowodować bolesne podrażnienie, jeśli krople dostaną się do oczu, ale poza tym są niegroźne. W rzeczywistości artykuł (pdf) opisujący znaczenie skorpionów skalnych dla medycyny, kładzie większy nacisk na ich zdolność uszczypnięcia twoich palców niż wstrzyknięcia jadu.

Skorpiony rodzaju Hadogenes występują w środowiskach skalistych w całej południowej i wschodniej Afryce, często na izolowanych górach, co prowadzi do częstej specjacji allopatrycznej i wysokiej liczby gatunków endemicznych. Kiedy po raz pierwszy znalazłem skorpiony skalne na Bunga, miałem nadzieję na nowy, nieopisany jeszcze gatunek, ale niestety, tak się nie stało, bo wszystkie były członkami H. granulatus, gatunku znanego z innych miejsc w Mozambiku.

Fotografowałem jednego osobnika, który siedział na pionowej skale, tuż obok mojej ręki. Wiedziałem, że to zwierzę jest dość niegroźne, ale i tak nie chciałem porównywać jego jadu do pszczelego i postanowiłem nie robić jego zdjęcia w bezpośrednim sąsiedztwie mojej ręki. I, oczywiście, spowodowało to, że było znacznie łatwiej manipulować wizerunkiem w Photoshopie, żeby skorpion wydawał się większy. (Żartuję!)

Ciało skorpionów skalnych jest silnie spłaszczone, doskonale przystosowane do wciskania się w najwęższe szczeliny.

Flavio Artur, Ricardo Guta i ja 24 godziny po ataku roju dzikich pszczół afrykańskich. Tego ranka wyciągnąłem z mojej skóry niemal 150 żądeł.

Photoshop or not

The Smaller majoraty, 22 czerwca 2015

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska

Piotr (Peter) Naskręcki

Entomolog, fotograf, popularyzator nauki. Ukończył studia na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, doktorat na University of Connecticut, pracuje w Museum of Comparative Zoology, Harvard University.

Piotr Naskręcki prowadzi znakomity blog naukowy The Smaller Majority. Jego zdjęcia owadów (i nie tylko owadów) fascynują i kuszą, żeby je sobie natychmiast ściągnąć. Nie należy tego jednak robić bez pozwolenia, gdyż zarówno zdjęcia, jak i teksty zastrzeżone są prawami autorskimi.

Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj

Nauka

Znalezionych 1479 artykuły.

Tytuł	Autor	Opublikowany

Kameleon przekazuje różne informacje różnymi częściami ciała	Yong	2013-12-14
Paradoksalne cechy genetyki inteligencji	Ridley	2013-12-18
Wielki skandal z biopaliwami	Lomborg	2013-12-19
Przedwczesna wiadomość o śmierci samolubnego genu	Coyne	2013-12-22
Czy jest życie na Europie?	Ridley	2013-12-22
Nowa data udomowienia kotów: około 5300 lat temu – i to w Chinach	Coyne	2013-12-26
Na Zeusa, natura jest przeżarta rują i korupcją	Koraszewski	2013-12-26
Proces cywilizacji	Ridley	2013-12-28
Jak karakara wygrywa z osami	Cobb	2013-12-29
Żebropławy, czyli dziwactwa ewolucji	Coyne	2013-12-30
Czy może istnieć sztuka bez artysty?	Wadhawan	2013-12-30
Zderzenie mentalności	Koraszewski	2014-01-01
Skrzydlaci oszuści i straż obywatelska	Young	2014-01-02
Delfiny umyślnie narkotyzują się truciznami rozdymków	Coyne	2014-01-04
Długi cień anglosfery	Ridley	2014-01-05
Ciemna materia genetyki psychiatrycznej	Zimmer	2014-01-06
Co czyni nas ludźmi?	Dawkins	2014-01-07
Twoja choroba na szalce	Yong	2014-01-08
Czy mamut włochaty potrzebuje adwokata?	Zimmer	2014-01-09
Pradawne rośliny kwitnące znalezione w bursztynie	Coyne	2014-01-10
Ratując gatunek możesz go niechcący skazać	Yong	2014-01-11
Ewolucja ukryta w pełnym świetle	Zimmer	2014-01-13
Koniec humanistyki?	Coyne	2014-01-15
Jak poruszasz nogą, która kiedyś była płetwą?	Yong	2014-01-16
Jak wyszliśmy na ląd, kość za kością	Zimmer	2014-01-19
Twoja wewnętrzna mucha	Cobb	2014-01-22
Ukwiał żyje w antarktycznym lodzie!	Coyne	2014-01-25
Dlaczego poligamia zanika?	Ridley	2014-01-26
Wspólne pochodzenie sygnałów płodności	Cobb	2014-01-28
Ewolucja i Bóg	Coyne	2014-01-29
O delfinach, dużych mózgach i skokach logiki	Yong	2014-01-30
Dziennikarski „statek upiorów” Greg Mayer	Mayer	2014-01-31
Dlaczego leniwce wypróżniają się na ziemi?	Bruce Lyon	2014-02-02
Moda na kopanie nauki	Coyne	2014-02-03
Neandertalczycy: bliscy obcy	Zimmer	2014-02-05
O pochodzeniu dobra i zła	Coyne	2014-02-05
Sposób znajdowania genów choroby	Yong	2014-02-07
Czy humaniści boją się nauki?	Coyne	2014-02-07
Kiedy zróżnicowały się współczesne ssaki łożyskowe?	Mayer	2014-02-10
O przyjaznej samolubności	Koraszewski	2014-02-12
Skąd wiesz, że znalazłeś je wszystkie?	Zimmer	2014-02-15
Nauka odkrywa nową niewiedzę o przeszłości	Ridley	2014-02-18
Żyjące gniazdo?	Zimmer	2014-02-19
Planeta tykwy pospolitej	Zimmer	2014-02-21
Nowe niezwykłe skamieniałości typu “Łupki z Burgess”	Coyne	2014-02-22
Dziennik z Mozambiku: Pardalota	Naskręcki	2014-02-23
Wskrzeszona odpowiedź z kredy na “chorobę królów”	Yong	2014-02-26
Dziennik z Mozambiku: Sybilla		2014-03-01
Spojrzeć ślepym okiem	Yong	2014-03-02
Intelektualne danie dnia The Big Think	Coyne	2014-03-04
Przeczołgać się przez mózg i nie zgubić się	Zimmer	2014-03-05
Gdzie podziewają się żółwiki podczas zgubionych lat?	Yong	2014-03-10
Supergen, który maluje kłamcę	Yong	2014-03-14
Idea, którą pora oddać na złom	Koraszewski	2014-03-15
Zwycięstwa bez chwały	Ridley	2014-03-17
Twarde jak skała	Naskręcki	2014-03-18
Pasożyty informacyjne	Zimmer	2014-03-19
Seymour Benzer: humor, historia i genetyka	Cobb	2014-03-21
Kto to był Per Brinck?	Naskręcki	2014-03-23
Potrafimy rozróżnić między przynajmniej bilionem zapachów	Yong	2014-03-25
Godzina Ziemi czyli o celebrowaniu ciemności	Lomborg	2014-03-27
Słonie słyszą więcej niż ludzie	Yong	2014-03-30
Niebo gwiaździste nade mną, małpa włochata we mnie	Koraszewski	2014-03-31
Wielkoskrzydłe	Naskręcki	2014-04-02
Najstarsze żyjące organizmy	Coyne	2014-04-03
Jak zmienić bakterie jelitowe w dziennikarzy	Yong	2014-04-06
Eureka! Sprytne wrony to odkryły	Coyne	2014-04-07
Sukces upraw GM w Indiach	Lomborg	2014-04-09
Wirus, który sterylizuje owady, ale je pobudza	Yong	2014-04-12
Przystosować się do zmiany klimatu	Ridley	2014-04-14
Jeden oddech, który zmienił planetę	Naskręcki	2014-04-16
Najgorsze w karmieniu komarów jest czekanie	Yong	2014-04-17
Kłopotliwa podróż w przyszłość	Ridley	2014-04-19
Pierwsze spojrzenie na mikroby współczesnych łowców zbieraczy		2014-04-23
Seksizm w nauce o jaskiniowych owadach	Coyne	2014-04-26
Musza bakteria zaprasza inne muszki na uczty owocowe	Yong	2014-04-27
Zachwycający rabuś, który liczy sto milionów lat	Cobb	2014-04-28
Mądrość (małych) tłumów	Zimmer	2014-04-29
Tak bada się ewolucję inteligencji u zwierząt	Yong	2014-05-02
Fantastyczna mimikra tropikalnego pnącza	Coyne	2014-05-03
Dlaczego większość zasobównie wyczerpuje się	Ridley	2014-05-04
Pomidory tworzą pestycydy z zapachu swoich sąsiadów	Yong	2014-05-07
Potrawy z pasożytów	Zimmer	2014-05-08
Technologia jest często matką nauki, a nie odwrotnie	Ridley	2014-05-09
Montezuma i jego flirty	Coyne	2014-05-11
Insekt dziedziczy mikroby z plemnika taty	Yong	2014-05-12
Polowanie na nietoperze	Naskręcki	2014-05-14
Zmień swoje geny przez zmianę swojego życia	Coyne	2014-05-15
Obrona śmieciowego DNA	Zimmer	2014-05-17
Gdzie są badania zwierzęcych wagin?	Yong	2014-05-20
Niemal ssaki	Naskręcki	2014-05-21
Zobaczyć jak splątane są gałęzie drzewa	Zimmer	2014-05-23
Dlaczego ramiona ośmiornicy nie plączą się	Yong	2014-05-24
Niezwykły pasikonik szklany	Naskręcki	2014-05-27
Wąż zgubiony i ponownie odnaleziony	Mayer	2014-05-28
Niespodziewani krewni mamutaków	Yong	2014-05-30
Trochę lepszy świat	Ridley	2014-05-31
Tam, gdzie są ptaki	Mayer	2014-06-01
Ewolucja, ptaki i kwiaty	Coyne	2014-06-02
Jestem spełniony	Naskręcki	2014-06-04

« Poprzednia strona Następna strona »