Prawda

Piątek, 29 marca 2024 - 09:57

« Poprzedni Następny »


Nauka odkrywa nową niewiedzę o przeszłości


Matt Ridley 2014-02-18


Tych, którzy myśleli, że znają historię gatunku ludzkiego, kilka ostatnich lat uczyło pokory z szczególną bezwzględnością. Była powódź zaskakujących odkryć, które zmyły bardzo dużo z tego, co uważaliśmy, że wiemy, pozostawiając za sobą zarówno dużo więcej wiedzy, jak i znacznie więcej pytań.

Jest w jakiś sposób stosowne, że liczące 850 tysięcy lat odciski stóp znalezione w maju zeszłego roku na plaży w Norfolk, o których wiadomość została opublikowana w zeszłym tygodniu, zostały od tego czasu zmyte. Dlaczego? Ponieważ ulotna natura tego nadzwyczajnego odkrycia podkreśla wiecznie zmieniającą się naturę wiedzy naukowej. Nauka nie jest katalogiem znanych faktów; jest odkrywaniem nowych obszarów ignorancji.


Tych, którzy myśleli, że znają historię gatunku ludzkiego, kilka ostatnich lat uczyło pokory z szczególną bezwzględnością. Była powódź zaskakujących odkryć, które zmyły bardzo dużo z tego, co uważaliśmy, że wiemy, pozostawiając za sobą zarówno dużo więcej wiedzy, jak i znacznie więcej pytań.


Bardzo chciałbym, aby tego dzieci uczyły się o nauce: jest to najbogatsze źródło nowych tajemnic. Parafrazując słowa króla Jerzego V: pal diabli prawo Boyle’a  – powiedzmy dzieciom, jak znajdujemy rzeczy, których nie rozumiemy. W ten sposób mogą uznać głupawe przesądy i mistycyzm za mniej pociągające.


Odciski stop w Happisburgh są o setki tysięcy lat starsze niż jakiekolwiek dowody istnienia “istot ludzkich” żyjących poza Afryką. Pokazują, że jakiś rodzaj hominidów, być może gatunek znany jako Homo antecessor, potrafił żyć w bardzo zimnym miejscu (Brytania była wtedy zimniejsza niż jest teraz) na długo zanim pojawili się zaadaptowani do zimna Neandertalczycy. Kim byli ci „ludzie”? Dlaczego pięcioro z nich przechodziło przez błotnisko przypływowe? Czy nosili ubrania i posługiwali się ogniem? Nowa tajemnica.


A jest to tylko najnowsza z nowych tajemnic, które wyłoniły się z prehistorii człowieka. Kilka dni temu naukowcy z uniwersytetu Utah ogłosili, że odkryli, iż ludy Khoisan – mówiący językiem mlaskowych zbieracze i pasterze, którzy wydają się być genetycznie najbardziej odlegli od reszty spośród nas – mają grupę genów, która pochodzi od Euroazjatów via Afrykanie wschodni, którzy otrzymali je około 3 tysiące lat temu. Jakie więc ludy europejskie lub arabskie kręciły się po Afryce Wschodniej w roku 1000 p.n.e.? Nowa tajemnica.


Wśród genów, które ci Euroazjaci przynieśli do Afryki, było kilka neandertalskich sekwencji DNA. Jeszcze trzy lata temu uważano za ustalony fakt to, że Neandertalczycy wymarli. Obecnie wiadomo, że nie całkiem, ponieważ kojarzyli się z współczesnymi nie-Afrykanami, od których pochodzimy my wszyscy i robili to w stopniu wystarczająco intensywnym, żeby pozostawić około 2 procent neandertalskiego DNA w większości spośród nas. Gdzie i kiedy to się zdarzyło? Nowa tajemnica.


A ponieważ te 2 procent jest różnymi 2 procentami w każdym z nas, jest obecnie jasne, że około 40 procent genomu neandertalskiego przetrwało wewnątrz genomu współczesnych Euroazjatów. Sekwencje, które kształtują skórę i włosy wydają sie dobrze reprezentowane, sugerując, że może potrzebowaliśmy genów neandertalskich, by radzić sobie z zimnem. Na ogół brakuje jednak sekwencji z neandertalskiego chromosomu X. Czy sugeruje to, że męskie hybrydy były na ogół bezpłodne, jak to zdarza się czasami, kiedy wystarczająco różne gatunki ssaków dają płodne potomstwo, ale tylko jednej płci (na przykład, u hybryd konia i osła klacze są czasami płodne, ale muły nigdy)? Nowa tajemnica.


Wydaje się, że nie przetrwała
żadna z neandertalskich wersji odcinka chromosomu 7, który zawiera FOXP2, gen niezbędny dla języka mówionego. Czy dlatego, że dla naszych przodków ta wersja maszynerii genetycznej okazała się niewystarczająca do płynnej mowy i (żeby tak powiedzieć) zarzucili ją przy pomocy doboru naturalnego? Jeśli tak, to jak to możliwe, że neandertalska wersja FOXP2 jest tak podobna do naszej i tak różna od szympansiej, co sugeruje, że mieli przynajmniej jakiś rodzaj języka? Nowa tajemnica.


A co z tym absolutnie dziwacznym odkryciem z ostatnich sześciu lat genomu trzeciego gatunku wczesnego człowieka, Denisowian, współczesnych Neandertalczykom i naszym (afrykańskim) głównym przodkom? Kobieta tego gatunku zostawiła swoje geny w niezwykle grubej kości palcowej w jaskini syberyjskiej i, jak wiemy teraz, jej gatunek dołożył szczyptę DNA Melanezyjczykom i Australijczykom. Kim byli ci ludzie? Jak wyglądali? Nowa tajemnica.


Cofnijmy się o 11 lat i spróbujmy wyjaśnić odkrycie, że malusieńkie hominidy mogły żyć na wyspie Flores w Indonezji przez setki tysięcy lat aż do około 13 tysięcy lat temu. Kim byli i jak się tam dostali przez morze? Nowa tajemnica.


Potem powróćmy do Afryki 120 tysięcy lat temu, podczas ciepłego i wilgotnego okresu klimatycznego, i spróbujmy zrozumieć, co uczyniło jedną przynajmniej grupę Afrykanów tak cholernie dobrymi w codziennym życiu, że wkrótce wyparli wszystkich innych w Afryce i z czasem wylali się na resztę świata, wyruszając w szaloną i stale przyspieszającą falę odkryć technologicznych, które przyniosły im rolnictwo, miasta, podróże kosmiczne i Twittera. Co było w tych ludziach, co umożliwiło zdarzenie się tego wszystkiego? Język, umysł czy (moja ulubiona teoria) kolektywna mądrość i dzielenie się pomysłami, co przychodzi z szerokiej wymiany? Jakiekolwiek jednak jest wyjaśnienie, stawia ono tylko więcej pytań: dlaczego wtedy, dlaczego tam? Nowa tajemnica.


I dlaczego wszyscy, którzy pochodzą od tych ludzi – czarni, biali i brązowi – mamy takie stosunkowo wsobne genomy, znacznie bardziej jednolite genetycznie niż mają szympansy? Jeśli w ciągu ostatnich 60 tysięcy lat przeszliśmy przez genetyczne wąskie gardło, kiedy grupa naszych przodków liczyła zaledwie kilka tysięcy ludzi (niemal z pewnością obok znacznie większej populacji, która nie zostawiła potomków), co spowodowało to i gdzie byliśmy w tym czasie? Może na brzegu Morza Czerwonego, zajadając skorupiaki? Nowa tajemnica.


Właściwie jedynym bezpiecznym wnioskiem w sprawie prehistorii człowieka – jak ją ujawniają geny, narzędzia kamienne i kości – jest, że czekają nas jakieś gigantyczne, nowe niespodzianki. I to jest piękno nauki: im więcej odkrywamy, tym bardziej rozumiemy, jak wiele nie wiemy. Prehistoria człowieka nie jest pod tym względem wyjątkowa. Można opowiedzieć taką samą historię o nowych tajemnicach w kosmologii, neuronauce, historii klimatu, działaniu układu odpornościowego. Podczas podróży nauki nieustannie widzimy wielkie kontynenty ignorancji, o których nie wiedzieliśmy nawet, że istnieją.


Mój najnowszy felieton w Times.


Science discovers new ignorance about the past

The Rational Optimist, 13 lutego 2014



Matt Ridley

Brytyjski pisarz popularnonaukowy, sympatyk filozofii libertariańskiej. Współzałożyciel i b. prezes International Centre for Life, "parku naukowego w Newcastle. Zrobił doktorat z zoologii (Uniwersytet Oksfordzki). Przez wiele lat był korespondentem naukowym w "The Economist". Autor książek: The Red Queen: Sex and the Evolution of Human Nature (1994; pol. wyd. Czerwona królowa, 2001, tłum. J.J. Bujarski, A. Milos), The Origins Of Virtue (1997, wyd. pol. O pochodzeniu cnoty, 2000, tłum. M. Koraszewska), Genome (1999; wyd. pol. Genom, 2001, tłum. M. Koraszewska), Nature Via Nurture: Genes, Experience, and What Makes us Human (także jako: The Agile Gene: How Nature Turns on Nurture, 2003), Rational Optimist 2010.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1470 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Po raz kolejny twierdzenie, że płeć nie jest binarna, ale bez żadnych nowych argumentów   Coyne   2024-03-29
Jak małpy człekokształtne (włącznie z ludźmi) straciły swoje ogony   Coyne   2024-03-26
Ale najpierw kawa   Tonhasca Júnior   2024-03-21
Ideolodzy: dlaczego nauczanie genetyki musi mieć charakter społeczno-polityczny   Coyne   2024-03-19
Przepływ genów od neandertalczyków i denisowian do ludzi „współczesnych” i odwrotnie   Coyne   2024-03-14
Wejdź – skoro nalegasz   Tonhasca Júnior   2024-03-09
Czy “bezpłciowe” bakterie tworzą biologiczne gatunki?   Coyne   2024-03-06
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Kolejna błędna próba skorygowania ewolucji   Coyne   2024-02-22
Ryjący w ziemi przedsiębiorcy   Tonhasca Júnior   2024-02-15
Olbrzymie armie o niezliczonych umiejętnościach    Tonhasca Júnior   2024-02-08
Wejdź, powiedziała, dam ci schronienie przed burzą   Tonhasca Júnior   2024-01-15
Czy ludzie wyewoluowali w wodzie?   Coyne   2024-01-08
Jak upadają wielcy   Tonhasca Júnior   2024-01-04
Oczy reniferów zmieniają kolor, żeby łatwiej im było dostrzec jadalne porosty   Coyne   2023-12-30
Życzliwi przestępcy   Tonhasca Júnior   2023-12-28
Conor Friedesdorf (i Alexander Barvinok) o ideologicznym przymusie na amerykańskich uczelniach   Coyne   2023-12-26
Zdumiewający manipulatorzy   Tonhasca Júnior   2023-12-25
Nie gryzie się ręki, która cię zapyla   Tonhasca Júnior   2023-10-19
Rewolucja komunikacyjna   Hannam   2023-10-18
BBC szerzy propagandę rolnictwa organicznego, a biedni na świecie cierpią   i Kathleen Hefferon   2023-10-13
Niezwykły przypadek koewolucji i specyficzności zapylacz/storczyk   Coyne   2023-10-07
Płeć męska lub żeńska: nie ma nic pomiędzy   Elliot   2023-10-03
Myślenie intuicyjne i analityczne   Novella   2023-09-29
„Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja   Williams   2023-09-25
Jak (i dlaczego) ośmiornica edytuje swój RNA   Lewis   2023-09-23
„Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci?   Lewis   2023-09-15
Do jakiego stopnia pary mają wspólne cechy?   Novella   2023-09-14
Kenia daje zielone światło 58 projektom GMO – naukowcy na całym świecie kontynuują badania w dziedzinie biotechnologii, mimo procesów sądowych i dezinformacji   Ombogo   2023-09-08
Lancet atakuje anty-przebudzenie, a czytelnik odpowiada   Coyne   2023-08-24
Więcej wyrafinowanej teologii: uczony religijny zastanawia się, czy neandertalczycy mieli nieśmiertelne dusze   Coyne   2023-08-16
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Mało znana strona ryjkowców   Tonhasca Júnior   2023-08-11
Dlaczego nie można być osobą transrasową?   Coyne   2023-08-10
Walka z malarią za pomocą inżynierii genetycznej   Novella   2023-08-08
Jak restrykcje Unii Europejskiej podsycały głosy przeciwko GMO, jak również głód na globalnym Południu, a zwłaszcza w Afryce   Oria   2023-08-02
Nieznośni mali pomocnicy   Tonhasca Junior   2023-07-29
Macedońskie skarby   Tonhasca Júnior   2023-07-26
GMO i motyle   Novella   2023-07-25
Narzucanie ideologii naturze: Kew Garden celebruje „rośliny queer”   Coyne   2023-07-24
Smak miesiąca   Tonhasca Júnior   2023-07-20
Kłopoty na wylocie   Szczęsny   2023-07-18
Ideologiczne podważanie biologii   i Luana S. Maroja   2023-07-17
Role mężczyzn i kobiet w polowaniu, raz jeszcze   Coyne   2023-07-15
David Hillis o specjacji   Coyne   2023-07-13
Niechętni dawcy i pracowici biorcy   Tonhasca Júnior   2023-07-08
Grube problemy z jelitem   Szczęsny   2023-07-07
Badaczka z Leakey Foundation twierdzi, że kości orangutanów mówią nam, że biologiczna płeć jest spektrum, a nie binarna   Coyne   2023-06-30
Przez dziurkę od klucza   Szczęsny   2023-06-24
Nowa (nie podparta żadnymi dowodami) hipoteza, która eliminuje role płciowe w społecznościach łowców-zbieraczy   Coyne   2023-06-22
Błędne wyobrażenia o ewolucji   Coyne   2023-06-16
Influencerzy z podziemia   Tonhasca Júnior   2023-06-13
Jak wyewoluowało ubarwienie ostrzegawcze?   Coyne   2023-06-12
„San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci   Coyne   2023-06-09
Kolczasty problem   Tonhasca Júnior   2023-06-06
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.   King   2023-06-03
Błędna krytyka genetycznych testów na pochodzenie   Coyne   2023-06-02
Zdatny do lotu   Tonhasca Júnior   2023-06-01
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki    i Jerry Coyne   2023-05-29
Główny problem w filogenezie zwierząt wydaje się być rozwiązany   Coyne   2023-05-26
Americana   Tonhasca Júnior   2023-05-24
Czy uprawa jabłek odzwierciedla bigoterię?   Coyne   2023-05-18
Kenia: Musimy zająć się brakiem bezpieczeństwa żywnościowego, ale najpierw musimy położyć kres dezinformacji na temat upraw modyfikowanych genetycznie   Oria   2023-05-16
Czytanie myśli z fMRI i AI   Novella   2023-05-05
Jest lepiej niż myślisz   Lomborg   2023-05-03
Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce     2023-05-01
Niewygodna historia   Ferguson   2023-04-28
Biologia rezygnacji z działania: kiedy kontynuować, a kiedy spasować   Coyne   2023-04-26
Porywacze ciał   Tonhasca Júnior   2023-04-25
Porażka jest kluczowym składnikiem innowacji   Ridley   2023-04-22
Używanie roślin jako biofrabryk   Novella   2023-04-14
Dawno zmarli przemawiają do nas   Tonhasca Júnior   2023-04-12
Wątpliwi pomocnicy    Tonhasca Júnior   2023-04-08
Uganda: aktywiści przeciwni biotechnologii szerzą dezinformację   Wetaya   2023-04-05
Anglia pozwala na uprawy poddane edycji genów   Novella   2023-04-03
Recenzja z książki  Can “The Whole World” Be Wrong?   Rose   2023-04-01
Psychologia ewolucyjna dla początkujących   Coyne   2023-03-27
“Konwergentna” ewolucja mrówek grzybiarek Starego i Nowego świata   Coyne   2023-03-23
Gigantyczna armia małych zabójców   Tonhasca Júnior   2023-03-22
Colin Wright broni binarności płci u zwierząt   Coyne   2023-03-15
AI: gorąca randka z “Sydneyem ”   Gotefridi   2023-03-15
Zmienić język w ekologii i biologii ewolucyjnej! Przykład anemii sierpowatej   Coyne   2023-03-13
Wzrost liczby nieobecnych ojców i towarzyszące temu społeczne problemy   Geary   2023-03-11
No pasarán    Tonhasca Júnior   2023-03-04
Dezinformacja o GMO: Kenijczykom będzie trudno podejmować racjonalne decyzje i to może kosztować życie   Mykonyo   2023-02-24
Twardy kwiat do zgryzienia    Tonhasca Júnior   2023-02-22
ChatGPT niemal zdaje lekarski egzamin końcowy   Novella   2023-02-21
“Rogi” trylobitów mogły być używane jako broń w walkach między samcami   Coyne   2023-02-15
Postmodernizm obnażony   Dawkins   2023-02-14
Powody naszych wierzeń. Jak i dlaczego irracjonalność trzyma nas w swoich szponach i jak możemy z tym walczyć?   Pinker   2023-02-13
Kiedy zapada noc i ziemia jest ciemna   Tonhasca Júnior   2023-02-10
W nowej książce jest słuszna krytyka idei, że są lepsze i gorsze gatunki, ale jest także błędne twierdzenie, że gatunki nie są realne   Coyne   2023-02-06
Kolczatki wydmuchują bąbelki śluzu z nosa, żeby się ochłodzić   Coyne   2023-02-02
Mali i zręczni influencerzy   Tonhasca Júnior   2023-01-31
Dowody na ewolucję: Bezwłose zwierzęta mają martwe geny na sierść   Coyne   2023-01-23
Krew, znój, łzy i pot   Tonhasca Júnior   2023-01-19
Bąkojady czyszczą nosorożce   Coyne   2023-01-18
Mózg używa geometrii hiperbolicznej   Novella   2023-01-16
O wspaniały nowy świecie   Tonhasca Júnior   2023-01-12
Ciepło zabija. Zimno zabija wielu więcej   Jacoby   2023-01-09

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk