Prawda

Czwartek, 31 października 2024 - 23:54

« Poprzedni Następny »


Thatcher ostrzegała nas, żeby powoli budować europejską integrację. Niestety, nie chcieliśmy słuchać.


Johan Wennström 2020-02-17


Tego roku w listopadzie minie 30 lat od czasu kiedy Margaret Thatcher ustąpiła z urzędu premiera Wielkiej Brytanii. Najpierw jej były minister obrony, Michael Heseltine, rzucił jej wyzwanie walcząc o kierownictwo w Partii Konserwatystów. Jej minimalna przegrana zadecydowała o wycofaniu poparcia dla niej ze strony jej kolegów w rządzie, zmuszając do zakończenia tego, co Thatcher sama nazwała „wspaniałymi ponad jedenastoma latami”.



Dla samej Thatcher ten „zamach”, jak określała wydarzenia 1990 roku, był kompletnym zaskoczeniem. Jednak jak wyjaśnia dziennikarz Charles Moore w  trzecim i ostatnim tomie swojej biografii Margaret Thatcher, Herself Alone (2019), ostrzegawcze znaki widać już było od pewnego czasu. Jej bezwzględny  styl rządzenia  nastrajał do niej niechętnie znaczących polityków. Wielu młodszych członków partii uważało, że jeśli partia ma wygrać kolejne, czwarte z rzędu wybory, planowane na rok 1991 lub 1992, to musi mieć nowego przywódcę (którym okazał się John Major).     

Ważnym elementem długotrwałych konfliktów była kwestia polityki wobec Wspólnoty Europejskiej (jak wówczas nazywała się Unia Europejska), o którą Thatcher spierała się z wieloma członkami własnego rządu, jak również z przywódcami innych krajów Wspólnoty i z Białym Domem, gdzie urzędował wówczas   George H. W. Bush (senior). Thatcher była postrzegana jako „wojowniczka zimnej wojny”, nadmiernie ostrożna w sprawie przyszłości Europy, w szczególności w kwestii projektów politycznej i ekonomicznej integracji Europy.  


Dla niektórych dzisiejszych obserwatorów, krytyka jej poglądów była uzasadniona. W opublikowanej w 2019 roku książce byłego szwedzkiego premiera, Carla Bildta   The Age of Disorder (Epoka nowego bałaganu 2019), niechęć Margaret Thatcher do poparcia szybkiego zjednoczenia Niemiec autor przypisuje jej nieuzasadnionym obawom przed „niebezpieczeństwem silnych Niemiec”.

Ostatni tom biografii Thatcher napisanej przez Moore’a koncentruje się w znacznym stopniu na jej poglądach na temat Europy, ukazując je w bardziej zniuansowanym świetle. W pewnym stopniu to właśnie ona wyprzedzała swój czas. Niektóre dzisiejsze problemy Europy i Zachodu mogłyby być łagodniejsze, gdyby jej opinie zostały wzięte pod uwagę.      

* * *

Z opisu Moore’a wynika wyraźnie, że Margaret Thatcher przeciwstawiała się „koszmarowi” zjednoczonych Niemiec, które stają się dominującą siłą w Europie. Po upadku muru Berlińskiego w listopadzie 1989 roku była najwyraźniej wzburzona zdjęciami posłów do Bundestagu podpisujących, jak to określiła „wbicie sztyletu w moje serce”. Niemniej – pisze Moore – głównym powodem jej niepokoju nie były  Niemcy, ale Związek Radziecki (który nadal istniał aż do roku 1991) i przyszłość stosunków między Wschodem i Zachodem.     


Margaret Thatcher była pierwszym zachodnim politykiem, który zaczął rozmowy z Michaiłem Gorbaczowem. Popierała jego reformy w Związku Radzieckim, które mogły w zasadniczym stopniu rozładować napięcia zimnej wojny. Po upadku berlińskiego muru obawiała się, że pospieszne zjednoczenie Niemiec będzie w ZSRR uważane przez twardogłowych jako upokorzenie i może prowadzić do osłabienia Gorbaczowa. („Obawiam się – pisała – że będzie się czuł izolowany jeśli proces zjednoczenia Niemiec będzie się odbywał wyłącznie pod dyktando Zachodu”.) Historia pokazała, że nie były to obawy pozbawione podstaw.      



Margaret Thatcher zasadnie przewidywała również, że era po upadku ZSRR będzie z geopolitycznego punktu widzenia znacznie bardziej skomplikowana i bardziej niepewna aniżeli era zimnej wojny. Podczas gdy inni byli pełni nadziei na temat możliwości rozwoju świata bez konfliktów, Thatcher mówiła o konieczności budowania ram współdziałania poza Europą i – jak to określa Moore – „zmienienia Związku Radzieckiego we współpracującego partnera zamiast wiecznego przeciwnika”. Zgodnie z tym ugodowym podejściem, opowiadała się za okresem przejściowym, który poprzedziłby zjednoczenie Niemiec i pozwoliłby na włączenie Związku Radzieckiego w dyskusję na temat przyszłości Niemiec, wspólnie z pozostałymi „czterema mocarstwami”, które były odpowiedzialne za Berlin od 1945 roku. Ta idea została jednak odrzucona, głównie ze względu na fakt, że zjednoczenie Niemic stanowiło główny element wizji Busha - Europy „całej i wolnej”. Zjednoczenie dokonało się w październiku 1990 roku, na krótko przed rezygnacją Margaret Thatcher ze stanowiska.


Według Mooore’a, zakończenie podziału Niemiec było ważnym czynnikiem prowadzącym do próby zamachu stanu przeciw Gorbaczowowi w 1991 roku. Moore zwraca również uwagę, że jednym z tych, którzy odczuli to jako upokorzenie ZSRR przez Zachód, był nie kto inny a Władimir Putin, będący wówczas oficerem KGB w Niemczech Wschodnich.               


Jest ironią losu, że dziś Thatcher jest pamiętana jako „bojowniczka czasów zimnej wojny”. Jednak wówczas, w tym krytycznym momencie, to właśnie ona wzywała do większej wrażliwości przy uwzględnianiu rosyjskiej perspektywy. Gdyby jej zdanie przeważyło, być może Rosjanie nie czuliby się tak poniżeni i relacje między Wschodem i Zachodem ułożyły by się na przestrzeni tych 30 lat odmiennie.       


Również opinie i ostrzeżenia Margaret Thatcher dotyczące europejskiej integracji zostały zlekceważone. Podobnie jak w przypadku jej stanowiska wobec ZSRR, jej opinie na temat Europejskiej Wspólnoty zostały wykoślawione. W przemówieniu na temat przyszłości Europy, wygłoszonym 20 września 1988 roku w Brugii, mówiła, iż w wielkich historycznych przemianach, poczynając od Rzymian, Magna Charta, Chwalebnej rewolucji i wielu innych, wszystko pokazywało, że Wielka Brytania jest częścią europejskiej cywilizacji. Thatcher powiedziała wyraźnie, że „Brytyjczycy nie zmierzają do ‘miłej’ egzystencji na uboczu. Nasze przeznaczenie jest w Europie, jako części Wspólnoty”.           


To jednak czemu się przeciwstawiała, to projekt coraz mocniejszej unii i osłabienia znaczenia państw narodowych. Była przekonana, że Europa nie powinna być zcentralizowana z ponadnarodowymi instytucjami, szczególnie, że ten model centralizacji był właśnie w trakcie spektakularnej porażki w Związku Radzieckim. W przemówieniu w Hadze 15 maja 1992 roku przedstawiła zarys luźniejszej europejskiej kooperacji, w której państwa zachowują swoje suwerenne wolności, w tym kontrolę swoich granic. Jej zdaniem, to pozwoliłoby zachować polityczną i kulturową różnorodność, również krajów Europy Wschodniej, które miała nadzieję, otrzymają pełne członkostwo we Wspólnocie.  Jak pisze Moore, Thatcher należała do nielicznej grupy znaczących europejskich polityków lat 1980. którzy uważali że miasta takie jak Warszawa, Praga i Budapeszt zostały odcięte od swoich historycznych kulturowych korzeni.        


W swoim przemówieniu w Hadze – pisze Moore – „przewidywała imigrację na wielką skalę spowodowaną przez swobodę przemieszczania się, która spowoduje ‘etniczne konflikty’ i wzrost siły partii ekstremistycznych”. Wyrażała obawy, że pojawią się nacjonalistyczne resentymenty spowodowane ujednoliceniem finansowej i ekonomicznej polityki w związku z jednolitą walutą, oraz, że bardziej zcentralizowana Wspólnota Europejska  nie będzie zdolna do poradzenia sobie z wchłonięciem nowych państw członkowskich z byłego wschodniego bloku.         


Jej słowa mają szczególne odniesienie do Brexitu i sił politycznych, które do niego doprowadziły (sama Margaret Thatcher zmarła w 2013 roku i nie zobaczyła już tego co się stało). Ogólnie możemy powiedzieć, że Margaret Thatcher rozumiała zasady, które rządzą ludzkimi zachowaniami, rozumiała mechanizmy reakcji i kontrreakcji. Pamiętała o ponurych lekcjach jakie daje nam historia, podczas gdy inni wokół niej poddali się beztrosko euforii towarzyszącej zakończeniu zimnej wojny.     


Podobnie postrzegają to dziś inni, w tym dziennikarz, Douglas Murray, który w swojej wydanej w 2017 roku książce pod tytułem The Strange Death of Europe: Immigration, Identity, Islam [Dziwna śmierć Europy: Imigracja, tożsamość, islam ] — pisze, że te sprawy stanowią dziś główne problemy Unii Europejskiej. Szkoda, że kiedy Margaret Thatcher ostrzegała nas przed nimi była, używając tytułu książki Moore’a, osamotniona.

 

Thatcher Warned Us to Go Slow on European Integration. Too Bad We Didn’t Listen

Quillette, 7 lutego 2020r.

Tłumaczenie: Andrzej Koraszewski 


Johan Wennström,

Doktor politologii, pracuje w sztokholmskim Research Institute of Industrial Economics. You can follow him on Twitter at @johanwennstrom.

 


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj




Komentarze
1. Inercja imperialna Marek Eyal 2020-02-17


Notatki

Znalezionych 2732 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Chiny przekraczają “czerwoną linię” pomagając Rosji w wysiłkach wojennych   Bergman   2023-03-03
Katastrofa demokracji, czy katastrofa w demokracji   Koraszewski   2023-03-02
Republika Strachu: 20 lat później   Teheri   2023-03-01
Empatia i wrażliwość sztucznej inteligencji   Krauss   2023-02-28
“Przebudzona” Ameryka — oglądana przez uciekinierkę z Korei Północnej   Bawer   2023-02-27
Rajd IDF na Nablus to kolejny gwóźdź do trumny Autonomii Palestyńskiej   Toameh   2023-02-24
Ukraina: niezamierzone konsekwencje   Taheri   2023-02-23
Gdzie, u licha, była „Palestyna”?   Collier   2023-02-23
Wojna zastępcza Europy przeciwko Izraelowi. Jak UE ignoruje zbrodnie Hamasu   Tawil   2023-02-22
UE walczy z dezinformacją. Ale nie antyizraelską dezinformacją     2023-02-20
Szczęśliwy święty Jerzy   Koraszewski   2023-02-19
Trzęsienia ziemi przynoszą śmierć. Ale także życie   Jacoby   2023-02-18
CIA Burnsa wznawia wojnę z Izraelem   Bard   2023-02-18
„Global Getaway”: nadmiar pustych obietnic ze strony UE?   Bergman   2023-02-17
UNRWA jest problemem a nie rozwiązaniem   Tawil   2023-02-16
Syria: Wojna, która nie ma końca    Taheri   2023-02-16
Dialog ze sztucznym inteligentem   Koraszewski   2023-02-15
Chiny i Rosja pogłębiają więzi   Bergman   2023-02-11
Iran: Wyprzedaż klejnotów rodzinnych, by kupić lojalność   Taheri   2023-02-09
Zagrożeni Asyryjczycy i język Jezusa potrzebują międzynarodowego wsparcia   Bulut   2023-02-08
Palestyńczycy naprawdę zasługują na współczucie   Koraszewski   2023-02-07
„Imam Pokoju” wzywa Arabów, muzułmanów do zaakceptowania Izraela     2023-02-07
Unia Europejska w sprawie praw człowieka w Iranie: najpierw biznes   Rafizadeh   2023-02-01
Państwa arabskie wysyłają miliardy na amerykańskie uniwersytety     2023-01-29
Naród ofiar jest skazany na porażkę   Greenfield   2023-01-28
Dlaczego należy zakazać flagi OWP i Konfederacji?   Flatow   2023-01-27
Komu na rękę z niewidzialną ręką?   Koraszewski   2023-01-27
UE i administracja Bidena wciąż ugłaskują i nagradzają mułłów Iranu   Rafizadeh   2023-01-24
Żyjemy w ciekawych czasach   Koraszewski   2023-01-24
Wojna Unii Europejskiej z Izraelem   Tawil   2023-01-19
Czy istnieje środek prawny na kłamstwa George'a Santosa?   Dershowitz   2023-01-19
Wieczny dyktator i brakujący pokój: historia Mahmuda Abbasa   Eid   2023-01-19
Orwellowska obsesja „New York Timesa” na punkcie Izraela   Chesler   2023-01-18
Palestyna: Perwersyjny – i wprawiający w osłupienie - paradoks   Sherman   2023-01-17
Kolejna faza ewolucji państwucha   Koraszewski   2023-01-17
Najważniejsze niepisane prawo na Zachodzie: nie drażnij irracjonalnych, ekstremistycznych muzułmanów     2023-01-13
Głupota ujawnia się w działaniu, część 3: ignorowanie porażek   Bard   2023-01-11
Nie ma chleba bez wolności?   Koraszewski   2023-01-11
Europa na łasce Kataru?   Godefridi   2023-01-10
Turecki “postęp”: Sześcioletnią dziewczynkę wydał za mąż jej ojciec, znany szejk   Bekdil   2023-01-06
Antysemityzm ludzi łagodnych i dobrych - raz jeszcze   Koraszewski   2023-01-06
Dzisiejsza Rosja i “Długi Telegram”   Koraszewski   2023-01-05
Zapomniane przemówienie Jasera Arafata   Shaw   2023-01-04
Znaczenie wielkiego exodusu Mizrahi   Julius   2023-01-03
Profesor Matczak i hollywoodzka puma   Koraszewski   2023-01-02
Śmieć chrześcijaństwa w Betlejem   Ibrahim   2022-12-31
Ukraina: przepis na ugłaskanie zbrodniarza   Taheri   2022-12-31
Przesłanie Zełenskiego w mundurze polowym   Jacoby   2022-12-29
Konserwatyzm w dobie populistycznej rewolty   Winegard   2022-12-23
Europa budzi się i dostrzega korupcję w organizacjach pozarządowych   Steinberg   2022-12-22
W Iranie i Chinach protestujący domagają się wolności. Gdzie jest przywódca wolnego świata?   Jacoby   2022-12-22
Niemiecki kanclerz obawia się zimnej wojny   Koraszewski   2022-12-21
Niemieckie spojrzenie na globalne perspektywy   Taheri   2022-12-20
Historia medialnej intifady przeciwko Izraelowi   Chesler   2022-12-20
Mułłowie Iranu: kiedy zbudzi się Unia Europejska?   Rafizadeh   2022-12-15
Turcja i Izrael: otwarcia i ponowne zamknięcia   Bekdil   2022-12-15
Uwolnić Iran z rąk terrorystów i morderców   Grzegorz Lindenberg   2022-12-13
Długi cień zimnej wojny   Koraszewski   2022-12-12
Głupota ujawnia się w działaniu   Bard   2022-12-12
Kolonializm i Żydzi, ofiary czy kolaboranci?   Julius   2022-12-11
Zniekształcona pamięć wojny koreańskiej   Shankar   2022-12-09
Czy Izrael powinien bojkotować palestyńskich Arabów?   Amos   2022-12-08
Komu wierzymy i dlaczego tak niechętnie?   Koraszewski   2022-12-07
Kolejne medialne wymówki dla Palestyńczyków i ich terroru   Bard   2022-12-07
Dwoje ludzi przekraczających rzeczywistość we wnętrzu jednego katalońskiego domu   Zbierski   2022-12-02
“New York Times” i jego współpracownicy   Fitzgerald   2022-12-02
Niewinne zdumienie pewnego socjologa   Koraszewski   2022-12-01
Wyjście ze stalinowskiego zimna   Ashenden   2022-11-29
Eureka! Odkryto arabskie lobby   Bard   2022-11-26
Stare irańskie hasło podbija świat   Taheri   2022-11-25
Nie, nierówności dochodów nie są najwyższe w historii. Są na historycznie niskim poziomie   Jacoby   2022-11-22
Porwanie studiów bliskowschodnich   i Alex Joffe   2022-11-20
Mistrzostwa świata w piłce nożnej i światowe rozgrywki   Collins   2022-11-19
Zabłąkane pociski: czego Ukraina (i Polska) mogą nauczyć się od Izraela   Frantzman   2022-11-18
Mroźna zima dla Europy: obwiniaj strategiczną ślepotę   Bekdil   2022-11-16
Thomas Friedman, zwolennik równego kopania wszystkiego, co izraelskie   Flatow   2022-11-14
Inwestowanie w naukę dla bezpieczeństwa żywnościowego w Afryce   Bafana   2022-11-14
Kapitalizm to dobra rzecz   Koraszewski   2022-11-12
Skuteczna walka ze skrajnym ubóstwem   Jacoby   2022-11-11
Zabijanie Lewiatana tysiącem ciosów   Taheri   2022-11-10
Krytyczna teoria rasy i antysemityzm   Levick   2022-11-10
Afrykańscy farmerzy zarobili około 282 miliony dolarów na GMO w 2020 roku – nowe badanie   Opoku   2022-11-09
Niebezpieczeństwo „śpiącej” umowy nuklearnej: silniejsza Rosja, Chiny, Korea Północna, Iran   Rafizadeh   2022-11-08
Refleksje o książce Roberta Spencera Who Lost Afghanistan?   Chesler   2022-11-08
Palestyńska walka o potrawy   Fitzgerald   2022-11-07
Arabowie o zachodniej hipokryzji w sprawie irańskich dronów     2022-11-07
Chaos tworzony przez moralistów na poziomie trzylatków   Tracinski   2022-11-04
Projektanci mody intelektualnej i ich klienci   Koraszewski   2022-11-02
Rewolucja w Iranie jest powstaniem, któremu przewodzą mniejszości etniczne   Mustafa   2022-11-01
Nadzieja w pesymizmie i rozsądku   Koraszewski   2022-10-31
Inna definicja antysemityzmu     2022-10-30
Czego Irańczycy chcą od Waszyngtonu   Taheri   2022-10-29
Zachód odwraca się plecami do prześladowanych chrześcijan, wita radykalnych muzułmanów   Ibrahim   2022-10-26
Opowieści byłego premiera kraju wielkości znaczka pocztowego   Koraszewski   2022-10-25
Odsłonić prawdziwe poglądy antysemitki   Kirchick   2022-10-22
Dzięki administracji Bidena Rosja i Iran są sobie bliższe niż kiedykolwiek   Rafizadeh   2022-10-21
Błąd „jeśli-to” powraca z pełną mocą z okazji umowy o granicy morskiej z Libanem     2022-10-14
Nowa bajka na zimę: “Europa jest ofiarą Amerykanów”   Godefridi   2022-10-12
Pan się myli, Panie Konstanty   Koraszewski   2022-10-12
Także dzisiaj niewolnictwo jest ogólnoświatową plagą   Jacoby   2022-10-11

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Demokracje powinny opuścić


Zarażenie i uzależnienie


Nic złego się nie dzieje


Chłopiec w kefiji


Czerwone skarby


Gdy­by nie Ży­dzi


Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk