Prawda

Wtorek, 1 lipca 2025 - 15:27

« Poprzedni Następny »


Opowieści byłego premiera kraju wielkości znaczka pocztowego


Andrzej Koraszewski 2022-10-25


Przeczytałem, trudno się oderwać. Zastanawiam się, czy będzie recenzja w „Gazecie Wyborczej”. Licząca prawie siedemset stron autobiografia Benjamina Netanjahu. Skromnością autor nie grzeszy, umie pisać, ma się również czym chwalić. Znalezienie w tej książce faktograficznych błędów, wymaga niebywałej ekspertyzy. Ja takich błędów nie znalazłem. Czy ta książka pozwala zrozumieć lepiej zarówno Izrael, jego wewnętrzne konflikty, jak i samego autora? Ktokolwiek zastanawia się nad pytaniem dlaczego Izrael ściąga tak wielkie zainteresowanie świata, dlaczego wszyscy o nim piszą, dlaczego ten maleńki kraj budzi tak wielkie emocje, ta książka jest lekturą obowiązkową. Dla ludzi interesujących się ekonomią jest niezbywalna. Niezależnie od tego, czy się jej autora szanuje, czy wręcz przeciwnie, warto skonfrontować swoje opinie z jego życiorysem i jego własną relacją.

Rodzinna historia Netanjahu to historia syjonizmu, historia tych żydowskich intelektualistów, którzy na długo przed Zagładą przeczuwali, że asymilacja w zachodnich demokracjach może być złudzeniem, że tradycja nienawiści do Żydów nie wygaśnie, przeciwnie, że wybuchnie ze zdwojoną siłą i jedyną szansą przetrwania żydowskiego narodu jest powrót do jego ojczyzny.


Ojciec Netanjahu, podobnie jak Ben Gurion, urodził się w Polsce, był synem rabina, wybitnego syjonisty, który współpracował z Herzlem, ale należał do tej drugiej linii syjonistów, którzy nie byli przekonani do socjalizmu.


Trudno zrozumieć syjonistyczną prawicę, jeśli się wyrosło w podziwie dla kibuców, Ben Guriona, Goldy Meir i wszystkich dokonań izraelskiej lewicy.


Benjamin Netanjahu też jest pełen szacunku, tyle, że chociaż urodził się w Izraelu, wychował się w Stanach Zjednoczonych i nie dość, że był w domu uodporniony na wypaczony obraz takich postaci jak Żabotyński lub Begin, to przesiąkł amerykańskimi wartościami wolności ekonomicznych i wolności obywatelskich jako nierozłącznych i fundamentalnych dla tego, co nazywamy demokracją. Można się z nim zgadzać lub nie, ale żeby się uczciwie nie zgadzać, warto bez uprzedzeń przeczytać, co ma do powiedzenia.


Jeśli saga rodziny Netanjahu jest fascynująca, to opowieść o politycznej drodze tego polityka, a w szczególności, o jego reformach ekonomicznych oraz o jego problemach z amerykańskimi wizjami pokoju jest dla mnie jeszcze ciekawsza.  


Reformy to skuteczne przestawienie izraelskiej gospodarki z gospodarki socjalistycznej na wolnorynkową, czyli terapia szokowa po żydowsku. Kiedy w 1996 roku po raz pierwszy został premierem, przekonywał do reform powtarzając, że Izrael jest bogaty w biurokrację, ale prawdziwe bogactwo ukrywa się w ludzkim potencjale, w innowacjach blokowanych przez biurokrację.        


Netanjahu, syn profesora historii, kończył szkołę średnią w Ameryce i przed studiami na architekturze wrócił do Izraela, żeby odbyć służbę wojskową. W wojsku był pięć lat, a nie trzy, jak inni Izraelczycy, służył w tej samej jednostce specjalnej, co jego dwaj pozostali bracia, w jednostce, której powierzono odbicie zakładników w Entebe, gdzie operacją dowodził jego starszy brat Yoni, który podczas tej operacji zginął.


Po powrocie do USA Netanjahu studiował, a potem pracował w biznesie, cały czas angażując się w ruchu syjonistycznym w USA. Jeszcze przed trzydziestką został zaproszony do pracy w amerykańskiej ambasadzie i tu ujawnił się jego talent mówcy, prezentującego racje Izraela w amerykańskich środkach masowego przekazu. Po półrocznym doświadczeniu jako p. o. ambasadora został powołany na stanowisko ambasadora Izraela przy ONZ. Skuteczność na tym stanowisku otwierała mu drogę do kariery na izraelskiej scenie politycznej.


Po raz pierwszy premierem został w 1996 roku i zaczął pierwszego dnia od zamiany posiedzeń rady ministrów ze spotkań biesiadnych w spotkania robocze. Jego pierwszym marzeniem było odchudzenie rządowej biurokracji. Jak pisze, taki mały kraj jak Izrael powinien dać sobie radę z osiemnastoma ministrami. Kneset ma 120 posłów, rządowa koalicja musi mieć ponad 60, jeden czy dwóch niezadowolonych może doprowadzić do upadku rządu. Marzenie o oszczędnościach dla budżetu i ograniczeniu liczby biurokratów w rządzie okazało się kosztowne (z czasem ze smutkiem musiał zrezygnować z tej ambicji, bowiem koalicje okazują się kunsztownym zarządzaniem stołkami). Kolejne dwa zadania dotyczyły transformacji. Gospodarka była socjalistyczna, znaczna część przedsiębiorstw była własnością państwową, państwo było biedne, a rozwój niemrawy. Wszyscy ministrowie zgadzali się, że prywatyzować trzeba, ale podlegających im przedsiębiorstw bronili jak lwy. Nic dziwnego, przedsiębiorstwo państwowe w gestii ministra to kura znosząca złote jaja, bo to i zarząd, i rada nadzorcza, jest miejsce dla dziesiątków swoich ludzi. Netanjahu zaczął, idąc przetartym śladem Brytyjczyków i Szwedów, od telekomunikacji i transportu. Niemniej trudnym zadaniem było uwolnienie szekla. Izrael stosował dobrze znaną Polakom politykę zabraniania obywatelom posiadania i wywożenia dewiz w strachu przed ucieczką skromnych rezerw walutowych. Izraelscy ekonomiści tupali nogami i ostrzegali przed katastrofą, minister finansów ustąpił na znak protestu, Netanjahu się uparł i okazało się, że rezerwy walutowe nie tylko nie znikły, ale wręcz odwrotnie, zwielokrotniły się. Kolejną sprawą było finansowanie szkolnictwa wyższego. Netanjahu zebrał rektorów uczelni, powiedział im, że ceni nad życie uniwersytecką wolność, kocha tybetańską poezję, ale Izrael potrzebuje elektroników i innych inżynierów, więc priorytety trzeba zmienić. Niechętnie, ale w końcu zgodzili się.                            


Obejmując urząd premiera Netanjahu zobowiązał się do poszanowania umów z Oslo, ale zastrzegł, że będzie tego samego oczekiwał od Arafata, czyli uwarunkował to od rzeczywistego uznania prawa Izraela do istnienia oraz zerwania z terroryzmem. Zdawał sobie sprawę z tego, że Amerykanie i izraelska lewica naiwnie wierzą, że Arafat i jego banda rzeczywiście gotowi są zawrzeć pokój i wystarczy, żeby Izrael zdecydował się na więcej ustępstw. Benjamin Netanjahu uważał, że Clinton był naiwny, a Rabin został oszukany. Rabin nigdy jednak nie obiecywał, że odda Jerozolimę, Golan i Dolinę Jordanu, nigdy nie zamierzał zezwolić na utworzenie bazy terrorystycznej na granicy Izraela. Czy jest możliwe, że to właśnie Netanjahu realizował testament Rabina, a nie Peres czy Olmert? 


Pierwszy okres na stanowisku premiera był krótki, pozwolił jednak na przestawienie gospodarki izraelskiej na nowe tory. Główne reformy musiały poczekać, Netanjahu miał wrócić na stanowisko w rządzie dopiero w 2003 roku, kiedy izraelska ekonomia była w stanie głębokiego kryzysu, a państwu groziło bankructwo.


Kiedy Ariel Szaron zaproponował mu tekę ministra finansów, było to równoznaczne z politycznym samobójstwem. Przedsiębiorstwa upadały jedno po drugim, rynek pracy się kurczył. Wydatki na opiekę społeczną należały do głównych pozycji w budżecie, fundusze emerytalne były na skraju bankructwa. Bank Światowy obiecywał pomoc pod warunkiem przeprowadzenia reform. Kompromitacja komunizmu była oczywista, teraz okazało się, że również trzecia droga była drogą  do nikąd. Wykształceni na socjalistycznych podręcznikach ekonomiści w żaden sposób nie mogli zrozumieć, że warunkiem rozwoju jest uwolnienie ludzkiego potencjału, twierdzenie, że obniżka podatków może prowadzić do wzrostu wpływów podatkowych, uważali za absurd, izraelskie państwowe banki stworzyły system, w którym uzyskanie kredytu graniczyło z cudem. Związki zawodowe wzywały do walki na śmierć i życie. Jako minister finansów Netanjahu miał na szczęście pełne poparcie Szarona. Rozpoczął od prywatyzacji narodowej dumy, czyli państwowych linii lotniczych, jednak główny bój toczył się o przebudowę funduszy emerytalnych i o porty. Izraelskie okna na świat były w rękach związków zawodowych, portowcy ciągle strajkowali paraliżując życie gospodarcze całego kraju. Netanjahu nazwał walkę o porty „bitwą z jaguarem”. Przywódcy związkowi żyli jak pączki w maśle, kupowali sobie wspaniałe samochody, a miejsca pracy znikały z każdym dniem. Kiedy Histadrut zagroził strajkiem generalnym, Netanjahu postanowił, że to dobra okazja, żeby  wprowadzić kilka reform jednocześnie i nie dawać im okazji wielokrotnie. Na strajk celników, odpowiedział otwarciem granicy i wpuszczaniem bez odprawy celnej. Liczył się  każdy dzień, ponieważ w tym samym czasie narastał jego konflikt z premierem w związku z decyzją wyjścia z Gazy.


Amerykanie naciskali na wszystkich frontach. Żądali, żeby Izrael oddał Syrii Wzgórza Golan, żeby zrezygnował ze wschodniej Jerozolimy, żeby wyszedł z Gazy. Szaron zgodził się na wyjście z Gazy i dał się przekonać, że wyjście z Gazy zmusi świat do uwierzenia w dobrą wolę izraelskiego rządu. Benjamin Netanjahu przekonywał, że Gaza zmieni się w bazę terrorystyczną, a świat obwini Izrael. Misja zmiany systemu gospodarczego powstrzymywała go przed rezygnacją do ostatniej chwili. Kiedy rozpoczęła się operacja wychodzenia z Gazy, pozostawanie w rządzie Ariela Szarona nie było już dla niego możliwe.


Dalszy przebieg wydarzeń był znacznie gorszy niż przewidywał Netanjahu. Część społeczeństwa chciała wierzyć, że decyzja o opuszczeniu Gazy przyniesie jednak pokój. Szaron stracił poparcie Likudu i stworzył własną partię polityczną, terror z Gazy nie tylko nie ustał, ale po roku Hamas wymordował znaczną część swoich konkurentów z Organizacji Wyzwolenia Palestyny, a w Izraelu Ariel Szaron dostał udaru i jego miejsce zajął Ehud Olmert, polityk gotowy oddać Palestyńczykom wszystko, bez żadnych gwarancji bezpieczeństwa. Netanjahu stanął teraz na czele znacznie osłabionego Likudu i przez kolejne trzy lata był tylko przywódcą opozycji przekonującym, że największym zagrożeniem Izraela i Bliskiego Wschodu jest Iran i jego nuklearne ambicje. Oskarżano go, że wywołuje panikę dla własnych korzyści politycznych. Premierem Izraela został ponownie w tym samym roku, w którym prezydentem Stanów Zjednoczonych został Barack Obama. 


Ta książka traktuje głównie o różnicach wizji, wizji systemu gospodarczego, wizji bezpieczeństwa Izraela, wizji relacji ze Stanami Zjednoczonymi, wizji pokoju z Arabami. Przekonanie, że warunkiem przetrwania Izraela jest silna, nowoczesna armia, a to jest możliwe tylko w oparciu o silną i nowoczesną gospodarkę, okazało się poprawne nie tylko w teorii. Izraelski cud gospodarczy  prowadził również do przekształcenia izraelskiej armii w jedną z najbardziej nowoczesnych armii na świecie. Głębokie przekonanie Netanjahu, że ustępstwa wobec terrorystów nie czynią z nich ludzi gotowych do zawarcia trwałego pokoju, przeciwnie, otwierają drogę do dalszych żądań i informują ich, że terror jest skuteczny, również okazało się słuszne. Międzynarodowy terrorysta Arafat, jak również jego następca Mahmoud Abbas ani przez chwilę nie zamierzali rezygnować z terroru, ani przez chwilę nie zamierzali tworzyć palestyńskiego państwa obok Izraela, ani przez chwilę nie zamierzali interesować się dobrobytem Palestyńczyków. Ich jedynym celem było zniszczenie Izraela.


Jeśli wizja pokoju na Bliskim Wschodzie prezentowana przez Clintona i Busha różniły się od wizji Netanjahu, który stał na stanowisku, że negocjując z gangsterami należy stanowczo domagać się wzajemności i nie może być pokoju bez jednoznacznego uznania prawa Izraela do istnienia oraz prawdziwego zerwania Palestyńczyków z terroryzmem, oni przyjmowali palestyńskie wykręty za dobrą monetę i przekonywali, że kolejne ustępstwa Izraela skłonią jednak Arafata do kompromisu. Wychowany w Ameryce Netanjahu rozumiał sposób myślenia amerykańskich prezydentów lepiej niż inni izraelscy politycy. Jego stosunki z Clintonem były kordialne, z jego podwładnymi nie zawsze. (Kiedyś podczas kolejnego spotkania zirytowany Clinton wyszedł z pokoju. Przerażona Madeleine Albright upomniała premiera małego kraiku, że zdenerwował prezydenta wielkich Stanów Zjednoczonych. Premier maleńkiego kraiku dał jej do zrozumienia, że prezydent wielkich Stanów Zjednoczonych jakoś to przeżyje. Zdarzenie nie miało żadnego wpływu na serdeczne relacje między Clintonem i Netanjahu.)          


Prezydent Barack Obama powtarzał tradycyjne zapewnienia, że Stany Zjednoczone gwarantują bezpieczeństwo Izraela, ale miał zupełnie odmienną od poprzednich prezydentów ideę roli Ameryki w świecie. Doskonale przedstawił to w rozmowie z Netanjahu na temat sposobu reagowania na irański terroryzm i dążenie irańskiej teokracji do posiadania broni nuklearnej. Obama powiedział wówczas, że Ameryka nie chce już być wielkim gorylem tańczącym na międzynarodowej scenie. Netanjahu doskonale go rozumiał, ale przekonywał, iż problem polega na tym, że kiedy masz do czynienia z dyktatorami z totalitarnymi ambicjami, twoja dobrotliwa ugodowość nie tylko przedłuża ich życie, ale ich ustawicznie wzmacnia i w końcu może okazać się samobójstwem cywilizacji opartej na wolności. Bez czerwonych linii, za którymi stoi groźba użycia siły, świat zachodni nie ma szans przetrwania. Obama odrzucał to stanowisko, prawdopodobnie uczciwie wierząc, że gesty dobrej woli w końcu każdego przekonają. To był powód dla którego ani jednym słowem nie poparł irańskiego narodu w jego rewolcie przeciw tyranii, i to był powód, dla którego uznał Netanjahu za śmiertelnego wroga pokoju.


Jedną z najzabawniejszych (a zarazem najtragiczniejszych) scen w tej książce jest historia rozmowy Netanjahu z Johnem Kerrym, który zapewniał Netanjahu, że jego obawy przed terroryzmem Organizacji Wyzwolenia Palestyny są zupełnie  pozbawione podstaw, ponieważ siły bezpieczeństwa i armia Autonomii Palestyńskiej będą szkolone przez Amerykanów, więc będą zarówno sprawne, jak i silnie motywowane do obrony pokoju. „Pojedź ze mną do Afganistanu, zobaczysz jak to wspaniale wygląda” – przekonywał amerykański sekretarz stanu. Benjamin Netanjahu dobrze wiedział jak to będzie wyglądać w dniu, w którym ostatni amerykańscy żołnierze będą wsiadać do samolotów odwożących ich do domu. Nie  była to trudna przepowiednia.


Ta książka to jedno z najlepiej napisanych wspomnień polityka. Samochwała? Oczywiście. Jest w tej książce więcej goryczy niż jadu. Netanjahu niemal o każdym próbuje powiedzieć coś dobrego. Pisze o swojej wizji i o tym jak trudno o realizację wizji walczyć w grze politycznej, o tym jak ważna jest umiejętność słuchania, dostrzegania i szanowania ludzkich talentów. Trudno o wątpliwości, że izraelski cud gospodarczy jest przede wszystkim jego dziełem, że dzisiejsza siła izraelskiej armii była możliwa dzięki gospodarczym reformom. Czy ma rację, że pokój z Palestyńczykami musi być poprzedzony pokojem z innymi krajami arabskimi i zmianą przywództwa Palestyńczyków? Dla ludzi takich jak John Kerry to absurd, wiele jednak wskazuje na to, że jest to racjonalne. Czy ma rację, że z totalitarnymi reżimami nie wolno pertraktować z pozycji słabości? Rosyjska agresja na Ukrainę raz jeszcze pokazuje, że tak.


Czy znajdzie się polski wydawca tej książki?  Chwilowo wielu wybrało milczenie, a książka sprzedaje się jak ciepłe bułeczki. Nie bez powodu, znakomicie się czyta i bardzo wiele pokazuje.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj




Komentarze
1. Brawo "Bibi"! Zwyklak 2022-11-01


Notatki

Znalezionych 2973 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Empatia to piękna rzecz – dopóki nie przestaje być piękna.   Tabrizi   2025-07-01
Wyciek informacji z CNN to desperacka próba zaprzeczenia zwycięstwu Izraela   Goldberg   2025-06-30
Przeczytaj konstytucję Iranu i rozbij reżim   i Bill Siegel   2025-06-28
Reakcje ONZ na ataki Iranu na izraelskich cywilów     2025-06-27
Wyobraź sobie, że Hitler pozostał nietknięty   Hoffman   2025-06-26
Kurdowie: zapomniany naród w świecie odurzonym wybiórczym oburzeniem   Finlayson   2025-06-26
Ataki Trumpa na Iran były sygnałem dla Chin   Greenfield   2025-06-25
Czas, którego nigdy nie zapomnimy   Chesler   2025-06-25
Od wtorku do wtorku minął tydzień   Koraszewski   2025-06-24
Iran jest z Ameryką w stanie wojny od 46 lat   Greenfield   2025-06-23
Nieznośna lekkość oporu: Granice nieposłuszeństwa obywatelskiego w cieniu antysyjonizmu i antysemityzmu   Walter   2025-06-21
Większość podstawowych elementów do przeprowadzenia rewolucji na Zachodzie już obecnie istnieje, ale jakiej rewolucji?   Fernandez   2025-06-21
Komiczny upadek kultu kefiji   O'Neill   2025-06-18
Izrael wykonuje brudną robotę za innych     2025-06-16
Logika i uprzedzenia: od starożytności do BBC   Tsalic   2025-06-13
Dlaczego administracja Trumpa sprzedaje broń państwom, które przodują w sponsorowaniu terroryzmu?   Williams   2025-06-13
Gaza – Palestyna - kalifat   Koraszewski   2025-06-12
Krzyż na drogę jachtowi głupków płynących z Gretą do Gazy   O'Neill   2025-06-11
Nikt ich nie przekona, że białe jest białe, a czarne jest czarne   Koraszewski   2025-06-07
Antyizraelska prawica łączy się z proirańską lewicą   Smith   2025-06-07
To Amerykanie zmienią stanowisko, a nie Iran     2025-06-06
Antysemityzm należy badać jako poważną chorobę psychiczną   Hoffman   2025-06-05
Krytyka Izraela przez ONZ w sprawie pomocy dla Gazy dowodzi, że dobrze wiedzieli, iż Izrael nie okupował Gazy     2025-06-04
Krwawe oszczerstwo dociera do kolejki po chleb: fabrykowanie masakry w Rafah   Oz   2025-06-03
Wzniosłe zasady i sentymenty   Taheri   2025-06-01
Wywiad z Alanem Dershowitzem   Ruda   2025-05-31
List z Wydziału Praw Obywatelskich Departamentu Sprawiedliwości USA do Franceski Albanese   Terrell   2025-05-30
Najnowsza zbrodnia Izraela? Karmienie mieszkańców Gazy   O'Neill   2025-05-29
List otwarty do prezydenta Trumpa wzywający go do zapobieżenia irańskiemu arsenałowi nuklearnemu   I Andrew Stein   2025-05-28
„Nakba” nie jest naszym problemem   Cohen   2025-05-27
Gaza to więzienie na świeżym powietrzu. Jak śmiesz proponować komukolwiek, żeby wyjechał! (Z satyrycznej strony PreOccupied Territory)     2025-05-26
Iran używa strategii Korei Północnej — a USA znów dają się na to nabrać   Rafizadeh   2025-05-25
Human Rights Watch @HRW jest niemoralny     2025-05-25
Anglia, którą kiedyś szanowaliśmy   Haug   2025-05-24
List otwarty do dziennikarskiej braci   Koraszewski   2025-05-24
Wielką ironią jest to, że Stany Zjednoczone rezygnują z miękkiej siły, jednocześnie przyjmując prezenty od Kataru     2025-05-22
Achillesowa pięta inteligenta   Koraszewski   2025-05-20
Jak rozprzestrzenia się antysemicka nauka: wadliwa metodologia liczenia ofiar śmiertelnych w Strefie Gazy jest promowana przez @TheEconomist     2025-05-19
Samer Berany: Nadszedł czas na przywrócenie Druzom autonomii – państwa, którego Turcy zawsze się bali   Oz   2025-05-17
Czy Unia Europejska rzeczywiście oczekuje, że radykalni islamiści mogą się zreformować?   Haug   2025-05-17
Turcja: masowe aresztowania, tortury, cenzura   Bulut   2025-05-16
Tętent galopujących wiadomości   Koraszewski   2025-05-15
Kącik Miłośników Językoznawstwa, czyli: co znaczy słowo "antysemityzm"?      Kerner   2025-05-15
Benjamin Netanjahu kontra Edward Said: globalna wojna o idee przebudzone   Taub   2025-05-14
Nielegalne przejmowanie ziemi przez Europę   Rhea   2025-05-12
Siedem największych kłamstw na temat działań Izraela i Sił Obronnych Izraela w Gazie   i Arsen Ostrovsky   2025-05-09
Krótka historia antysemityzmu jako sygnalizacji cnoty     2025-05-07
Sąd Najwyższy Wielkiej Brytanii potwierdza, że kobiety istnieją   Greenfield   2025-05-07
Malowane papugi na plafonie jak długi   Koraszewski   2025-05-05
Koszmarne dziedzictwo kolonializmu   Koraszewski   2025-05-02
Departament Sprawiedliwości stwierdza, że UNRWA może zostać pozwana przed amerykańskim sądem   Fitzgerald   2025-05-02
„Guardian” przedstawia antysemityzm na kampusach jako wytwór naszej wyobraźni   Levick   2025-04-29
Zachód znów wpada w pułapkę Iranu   Rafizadeh   2025-04-28
Jak ekstremizm maszeruje bez przeszkód   Bryen   2025-04-28
Vermont, Mohsem Mahdawi i tabun użytecznych idiotów   Collier   2025-04-25
Azerbejdżan: rozszerzenie Porozumień Abrahamowych   Sherman   2025-04-24
Dwa pełne lata piekła w Sudanie   Fernandez   2025-04-23
Szalona kampania mająca na celu dekryminalizację Hamasu   O'Neill   2025-04-21
Najnowsza próba podważenia Izraela? Wykorzystywanie palestyńskich chrześcijan   Bard   2025-04-20
Sytuacja kryzysowa kanadyjskich Żydów   Hecht   2025-04-19
Sahel: rodzące się centrum globalnego islamizmu   Haug   2025-04-19
Drodzy uprzejmi Żydzi i inni o mentalności „Nie chcę się do tego mieszać”:To nie działa.   Finlayson   2025-04-17
Żydowska ambiwalencja w walce z antysemityzmem   Bard   2025-04-17
Biesy napadają raz jeszcze   Koraszewski   2025-04-16
Zapomniana wojna w Sudanie ujawnia nieludzkość izraelofobii   O'Neill   2025-04-16
Zastosowanie żydowskiej perspektywy etycznej do zidentyfikowania i ujawnienia stronniczości mediów (znowu @NYTimes)     2025-04-15
Żydowska etyka polityczna: projekt dla sprawiedliwych     2025-04-14
Realistyczne spojrzenie na kolonializm osadniczy   Finlayson   2025-04-14
Ramy uniwersalnej etyki żydowskiej     2025-04-13
Trump i pułapka Najwyższego Przywódcy   Taheri   2025-04-13
Antyglobalista w Białym Domku   Koraszewski   2025-04-12
Etyka żydowska: wróg każdej wadliwej filozofii     2025-04-11
Udawanie rozbrajania Hezbollahu nic nie pomoże   Abdul-Hussain   2025-04-10
Wojna ONZ z sukcesem Żydów     2025-04-10
Ludobójcza krucjata Iranu     2025-04-09
Trzydzieści lat temu Izrael deportował przywódców Hamasu. Świat zmusił Izrael do przyjęcia ich z powrotem   Greenfield   2025-04-09
Turcja idzie w ślady demokracji z tradycjami   Koraszewski   2025-04-08
Nazistowski supersesjonizm: unicestwienie żydowskiej „antyrasy”     2025-04-08
Wojna socjalizmu z Żydami – od Marksa do dzisiaj     2025-04-07
Zbrodnia to niesłychana   Koraszewski   2025-04-06
Czy rząd USA ma prawo stawiać warunki finansując uniwersytety?   Dershowitz   2025-04-05
Palestyńscy mężczyźni dopuszczają się przemocy wobec kobiet, ale winą obarcza się Izrael   Levick   2025-04-05
Turcja: moment neoosmański   Fernandez   2025-04-04
Jak świecki progresywizm stał się moralnie regresywny     2025-04-04
Samą istotą palestynizmu jest supersesjonizm     2025-04-03
Zawsze przyczyna, nigdy skutek   Malicki   2025-04-02
Tożsamość w czasach zarazy   Koraszewski   2025-04-01
Sprawiedliwość społeczna i supersesjonizm     2025-04-01
Gaza, Trump, prawda i… „transfer”   Sherman   2025-03-31
Nie ma różnicy między “politykami” Hamasu a jego terrorystami   Toameh   2025-03-30
UE musi przestać podważać starania o uratowanie jej samej   Rafizadeh   2025-03-29
Rządy terroru w Bangladeszu: w stronę kolejnego islamistycznego centrum w Azji Południowej?   Bulut   2025-03-28
Jednolita teoria pola antysemityzmu     2025-03-27
Irak: Nieustające ataki na Jazydów   Bulut   2025-03-26
Dają nam słowo Hamasu, że piszą prawdę i tylko prawdę   Koraszewski   2025-03-26
Nie licz na to, że Arabowie odbudują Gazę lub pomogą Palestyńczykom   Toameh   2025-03-25
Jedna wojna ale w różnych odsłonach   Bryen   2025-03-23
Sieć kłamstw Hamasu i współudział mediów (w tym @NYTimes)     2025-03-22
Najwyższy czas usunąć biurokrację ONZ sprzyjającą Hamasowi   Cohen   2025-03-21
Palestyńczycy: “Giniemy z powodu Hamasu”   Toameh   2025-03-21

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Hamasowscy mordercy


Stawianie czoła


 Dyplomaci, pokerzyści i matematycy


Dlaczego BIden


Nie do naprawy


Brednie


Rafizadeh


Demokracje powinny opuścić


Zarażenie i uzależnienie


Nic złego się nie dzieje


Chłopiec w kefiji


Czerwone skarby


Gdy­by nie Ży­dzi


Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill

Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk