|
Nie kłacz, gdy kaszlesz
Paulina Łopatniuk
| 2018-07-14
|
Włosy w żołądku już były, włosy w drogach oddechowych to na patologach nowość
Kiedy siedemnastoletnia fryzjerka trafiła do szpitala z trwającym już drugi dzień krwiopluciem, nikt nie spodziewał się przyczyny za jej problemami stojącej. Dziewczyna wykaszlała z siebie w tym krótkim okresie mniej więcej pół szklanki krwi – to wystarczające w końcu zmartwienie, by nie szukać dalszych niespodzianek. Ale w medycynie zawsze warto się spodziewać hiszpańskiej inkwizycji.
Możecie sobie wyobrazić zaskoczenie personelu, gdy okazało się, że dziewczynie poza utraconą ostatnio krwią od pół roku już zdarzało się odkrztuszać też włosy i białawe kruche masy przypominające rozmokłą kredę. I nie, nikomu nie skarżyła się na te nietypowe objawy – założyła, że tego właśnie w branży fryzjerskiej można się spodziewać. Wiecie, praca z włosami w końcu. Poza tym nic nic więcej jej nie dolegało, zatem czym tu się kłopotać? Ot, kłaczek tu, kłaczek tam, trochę jak kotek. Khy, khy, khy, kłaczek, przepraszam. Nasza fatalistka zakładająca, że skoro już kłaczy podczas kaszlu, to widać tak właśnie musi być, taka karma i los fryzjerski, nie jest jedyną w literaturze medycznej osobą demonstrującą ten szczególny objaw (z łaciny zwany trichoptysis). Annals of Thoracic Surgery w 2011 roku opisywało dwudziestodwuletnią kobietę kaszlącą i odkasłującą również włosy od lat czterech zanim zgłosiła się po pomoc. Tu także odkrztuszane włosy nie wydawały się wpływać na stan ogólny pacjentki, stąd nie zostały uznane za problem na tyle istotny, by szukać pomocy lekarskiej – nie było gorączki, nie było duszności, nie było nawet krwioplucia, które sprowadziło do szpitala wspomnianą wcześniej siedemnastolatkę.
Problem nie dotyczy jedynie pierwszych dekad życia naturalnie, choć rzeczywiście wtedy obserwowany jest najczęściej. Pośród odnotowanych zgłaszających się z dolegliwościami tego typu pacjentów i pacjentek były dwudziesto- i trzydziestolatki, były “kłaczkujące” kilkuletnie dzieci, ale taki na przykład Journal of Thoracic Oncology opisuje też historię odkrztuszającej długie jedwabiste brązowawe włosy sześćdziesięciolatki. Przy czym tę akurat kobietę nietypowa domieszka w plwocinie zaniepokoiła wystarczająco, by zasięgnąć porady medycznej już po tygodniu. Wszystkie te historie poza objawami łączy rozpoznanie. Jest szansa, że część spośród was już na nie zresztą wpadła. Macie w końcu wystarczające do rozwikłania zagadki podstawy – sprawca za niezwykły symptom odpowiedzialny gościł już niejednokrotnie zarówno tu na blogu, jak i na fanpejdżu. Pomyślcie – włosy w dziwnych miejscach. Coś kołacze? I nie, nie chodzi o bezoar. Te włosy nie pochodziły z przewodu pokarmowego. No dalej – na pewno wiecie.
Włosy, łój i zęby to nader częste znaleziska w torbielowatych potworniakach jajnika
Fakt, najczęściej widuje się tego delikwenta w jajniku, ewentualnie w jądrze. Bo też i gonady stanowią najbardziej typową lokalizację potworniaków. Owszem. Jeśli komuś przez myśl przemknęły potworniaki, to bingo! To ten właśnie nowotwór odpowiadał za odkrztuszane przez wymienione osoby kłaczki. Przypomnę tylko – potworniak, z łaciny teratoma, rozwija się z pierwotnych komóreczek będących rozwojowo prekursorkami komórek rozrodczych, a że wędrują one w czasie rozwoju wewnątrzmacicznego w kierunku gonad i tam zazwyczaj trafiają, nowotwory zlokalizowane gdzie indziej to jedynie pewien margines, który gdzieś tam w trakcie wędrówki utknął czy pobłądził. I mogą te zbłąkane guzki pojawić się w najdziwniejszych miejscach, od różnych zakątków jamy brzusznej i klatki piersiowej począwszy, po głowę i szyję, ale też po tak ekscentryczne miejscówki jak pośladek czy stopa. A i skład potworniaka potrafi być ekscentryczny. Powstaje w końcu z komórek docelowo potencjalnie dających początek całemu nowemu organizmowi, zatem i on próbuje mniej lub bardziej udatnie ten potencjał realizować. Stąd właśnie w potworniakach skóra, włosy i zęby, stąd też kości i chrzęści, ale także utkanie tarczycy (to akurat kwestia szczególnej wagi w podlinkowanej chwilę temu noteczce), trzustki, mózgu czy nawet całe pętle jelitowe. I to wszystko w jajniku, jądrze, lub też w dowolnym nieomalże innym miejscu.
Ostatecznie poza narządami płciowymi lokalizuje się zaledwie około 3% potworniaków(mówiłam – margines), przy czym większość z nich u dorosłych rozwinie się w obrębie klatki piersiowej, w śródpiersiu (u dzieci najczęstsze są potworniaki okolicy krzyżowo-guzicznej). W płucach – bo tam właśnie znajdowała się znakomita część “kłaczkujących” guzów – po raz pierwszy potworniaka opisano w 1839 roku i zdecydowanie nie są takie zmiany częstą przypadłością. Literatura opisuje kilkadziesiąt może przypadków. Oczywiście sama obecność potworniaka w płucach wcale tak fascynujących objawów nie gwarantuje – możesz mieć w płucu guz i może to nawet być teratoma, wcale jednak nie musi to oznaczać, że będziesz odcharkiwać kłaczki niczym kotek. Nie każde z nas może być kotkiem. Trichoptysis obserwuje się u parunastu zaledwie procent osób mogących się taką patologią pochwalić. To zresztą logiczne – żeby dało się odkrztuszać włosy czy inne twory w potworniaku obecne, wpierw musi on mieć jakieś połączenie z drzewem oskrzelowym.
Czasami połączenie jest drobne i nieurazowe, niejednokrotnie jednak wchodzi w grę pękniecie wcześniej bez- lub małoobjawowego guzka czy lokalny odczyn zapalny. Te same czynniki mogą przyczynić się też do innego (częstszego zresztą) objawu – tego, który przywiódł do szpitala otwierającą artykuł siedemnastolatkę, czyli krwioplucia (haemoptysis – na pewno już się domyślacie, że ptysis to plucie po prostu, które przywędrowało do tego terminu z greki). Włosy w plwocinie być może rzeczywiście nie każdego i nie każdą zaniepokoją, że zdrowy człowiek nie powinien kaszleć krwią, zdają sobie chyba jednak sprawę wszyscy. Ale czasami nawet tego nie będzie – ot, kaszel, jeśli guz podrażnia drogi oddechowe, duszności, jeśli jest duży i powoduje ucisk, jak guz z fotografii kawałek wyżej, który, co prawda, nie znajdował się w płucu, ale tkwił tuż obok, wywoływał jednak na płuco ucisk tak duży, że doprowadził do zapadnięcia się narządu (spokojnie, problem udało się naprawić zabiegowo). A niekiedy będzie teratoma w płucu czy śródpiersiu zupełnie przypadkowym znaleziskiem przy okazji badań obrazowych wykonywanych z zupełnie niezależnych odeń powodów. Na przykład podczas badań okresowych.
Wracając zatem do naszej siedemnastoletniej fryzjerki (czy może po wieku sądząc – praktykantki fryzjerskiej) – zdjęcie Rtg ukazało (potwierdzoną potem w tomografii komputerowej) torbielowatą masę w obrębie wnęki lewego płuca. Bronchoskopia pomogła zlokalizować świeże krwawienie w oskrzelu, a dalsze procedury – orzec, że zmiana w dużej mierze tkwi wewnątrz górnego płata lewego płuca. Wraz z tymże płatem siedmiocentymetrowe źródło kłaczków zostało dziesięć dni później usunięte, ukazując dorodnego dojrzałego (bez potencjalnie groźnych niedojrzałych płodowych tkanek i bez śladów złośliwienia) potworniaka wypełnionego włosami, masami łojowymi i tkanką tłuszczową.
Mam nadzieję, że pacjentce przy okazji wytłumaczono, że choć fryzjerstwo może nieść ze sobąnieco zwiększone ryzyko pewnych symptomów ze strony układu oddechowego (i nie tylko oddechowego), to ani odkrztuszanie włosów i łoju, ani potworniaki nie znajdują się pośród nich. I jeszcze tylko mała ciekawostka gwoli zaostrzenia apetytu na przyszłość. Wspominałam o źródłosłowie naszego odkrztuszania kłaczków, prawda? W samym tekście prócz plucia kłaczkami pojawiało się też krwioplucie. Trichoptysis, haemoptysis… Na pewno się zastanawiacie czy to jedyne dostępne warianty. A skoro o tym wspominam, na pewno domyślacie się już, że nie. Co powiecie na choleptysis? Z czymś się może kojarzy? Może zdarzyło się wam zetknąć z cholecystitis na przykład? Zapaleniem pęcherzyka żółciowego? Tak, łacińskie chole, z greckiego kholḗ wzięte, oznacza żółć. A teraz pokontemplujcie sobie tylko przyczyny mogące doprowadzić do odkrztuszania żółci.
A to potworniak z poprzedniej fotografii pod mikroskopem na różnych przekrojach – widać struktury skórne (naskórek i gruczoły łojowe na fotce A), chrząstkę (to granatowe na B), utkanie trzustki (C) i śluzówki żołądka (D); https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1626485/
(Przypominam też, że patologów możecie śledzić też na fejsbuku – warto tam zaglądać, bo strona jest codziennie aktualizowana) Literatura: Trichoptysis: a hairy presentation of a rare tumour. TP Makarawo, S Finnikin, S Woolley, E Bishay; Interactive CardioVascular and Thoracic Surgery 2009;9(4):733-5 Mediastinal Teratoma and Trichoptysis. N. Guibert, D Attias, S Pontier, J Berjaud, V Lavialle-Guillautreau, A Didier; Annals of Thoracic Surgery 2011;92(1):351–353 Intrapulmonary Teratoma Presenting with Trichoptysis. HS Kang, HY Lee, HH Kang, CK Park, SH Lee, HS Moon; Journal of Thoracic Oncology 2013;8(1):126-7 A case of intrapulmonary teratoma presenting with hair expectoration. MO Ustün, A Demircan, N Paksoy, C Ozkaynak, S Tüzüner; Thoracic and Cardiovascular Surgeon 1996;44(5):271-3 Trichoptysis due to an intrapulmonary teratoma. R Agarwal, R Srinivas, AK Saxena; Respiratory Care 2007;52(12):1779-81 Teratoma presenting with trichoptysis. A Marchioni, G Rossi; Canadian Respiratory Journal : Journal of the Canadian Thoracic Society 2014;21(6):333 Imaging of trichoptysis – how a radiologist can help? A Upadhyay, A Verma, J Sharma, RC Shukla, A Srivastava; International Journal of Trichology 2014;6(4):177-179 Trichoptysis caused by intrapulmonary teratoma: computed tomography and magnetic resonance imaging findings. F Alper, H Kaynar, M Kantarci, O Onbas, P Polat, F Erdogan, M Akgun, A Okur; Australasian Radiology 2005;49:53-56 Giant Intrapulmonary Teratoma: A Rare Case. RA Dar, M Mushtaque, SH Wani, RA Malik; Case Reports in Pulmonology 2011;2011:298653 Benign mediastinal teratoma with intrapulmonary and bronchial rupture presenting with recurrent hemoptysis. F Badar, S Yasmeen, N Afroz, N Khan, SF Azfar; Iranian Journal of Radiology 2013;10(2):86-89 A 31-year-old woman with hemoptysis and an intrathoracic mass. M Macht, JD Mitchell, C Cool, DA Lynch, A Babu, MI Schwarz; Chest 2010;138(1):213-219 Intrapulmonary mature Teratoma. ML Saini, S Krishnamurthy, RV Kumar; Diagnostic Pathology2006;1:38 Giant pulmonary teratoma with huge splenic lymphangiomatosis: a very rare case. HM Alsubaie, KM Alsubaie, M Mahfouz; Journal of Surgical Case Reports 2017;2017(9):rjx117 Anterior Mediastinal Teratoma- A Case Report with Review of Literature. GH Yalagachin; The Indian Journal of Surgery 2013;75(Suppl 1):182-184 A large ruptured mediastinal cystic teratoma. JS Machuca, D Tejwani, M Niazi, G Diaz-Fuentes; Journal of Bronchology and Interventional Pulmonology 2010;17(3):269-72 Traumatic Rupture of A Posterior Mediastinal Teratoma following Motor-Vehicle Accident. C Bell, F Domingo, AD Miller, JS Smith, JR Headrick; Case Reports in Surgery 2016;2016:7172062
Paulina ŁopatniukLekarka ze specjalizacją z patomorfologii, pasjonatka popularyzacji nauki, współtwórczyni strony poświęconej nowinkom naukowym Nauka głupcze, ateistka, feministka. Prowadzi blog naukowy Patolodzy na klatce.
Znalezionych 1475 artykuły.
|
|
|
|
|
|
Kameleon przekazuje różne informacje różnymi częściami ciała |
|
Yong |
|
2013-12-14 |
Paradoksalne cechy genetyki inteligencji |
|
Ridley |
|
2013-12-18 |
Wielki skandal z biopaliwami |
|
Lomborg |
|
2013-12-19 |
Przedwczesna wiadomość o śmierci samolubnego genu |
|
Coyne |
|
2013-12-22 |
Czy jest życie na Europie? |
|
Ridley |
|
2013-12-22 |
Nowa data udomowienia kotów: około 5300 lat temu – i to w Chinach |
|
Coyne |
|
2013-12-26 |
Na Zeusa, natura jest przeżarta rują i korupcją |
|
Koraszewski |
|
2013-12-26 |
Proces cywilizacji |
|
Ridley |
|
2013-12-28 |
Jak karakara wygrywa z osami |
|
Cobb |
|
2013-12-29 |
Żebropławy, czyli dziwactwa ewolucji |
|
Coyne |
|
2013-12-30 |
Czy może istnieć sztuka bez artysty? |
|
Wadhawan |
|
2013-12-30 |
Zderzenie mentalności |
|
Koraszewski |
|
2014-01-01 |
Skrzydlaci oszuści i straż obywatelska |
|
Young |
|
2014-01-02 |
Delfiny umyślnie narkotyzują się truciznami rozdymków |
|
Coyne |
|
2014-01-04 |
Długi cień anglosfery |
|
Ridley |
|
2014-01-05 |
Ciemna materia genetyki psychiatrycznej |
|
Zimmer |
|
2014-01-06 |
Co czyni nas ludźmi? |
|
Dawkins |
|
2014-01-07 |
Twoja choroba na szalce |
|
Yong |
|
2014-01-08 |
Czy mamut włochaty potrzebuje adwokata? |
|
Zimmer |
|
2014-01-09 |
Pradawne rośliny kwitnące znalezione w bursztynie |
|
Coyne |
|
2014-01-10 |
Ratując gatunek możesz go niechcący skazać |
|
Yong |
|
2014-01-11 |
Ewolucja ukryta w pełnym świetle |
|
Zimmer |
|
2014-01-13 |
Koniec humanistyki? |
|
Coyne |
|
2014-01-15 |
Jak poruszasz nogą, która kiedyś była płetwą? |
|
Yong |
|
2014-01-16 |
Jak wyszliśmy na ląd, kość za kością |
|
Zimmer |
|
2014-01-19 |
Twoja wewnętrzna mucha |
|
Cobb |
|
2014-01-22 |
Ukwiał żyje w antarktycznym lodzie! |
|
Coyne |
|
2014-01-25 |
Dlaczego poligamia zanika? |
|
Ridley |
|
2014-01-26 |
Wspólne pochodzenie sygnałów płodności |
|
Cobb |
|
2014-01-28 |
Ewolucja i Bóg |
|
Coyne |
|
2014-01-29 |
O delfinach, dużych mózgach i skokach logiki |
|
Yong |
|
2014-01-30 |
Dziennikarski „statek upiorów” Greg Mayer |
|
Mayer |
|
2014-01-31 |
Dlaczego leniwce wypróżniają się na ziemi? |
|
Bruce Lyon |
|
2014-02-02 |
Moda na kopanie nauki |
|
Coyne |
|
2014-02-03 |
Neandertalczycy: bliscy obcy |
|
Zimmer |
|
2014-02-05 |
O pochodzeniu dobra i zła |
|
Coyne |
|
2014-02-05 |
Sposób znajdowania genów choroby |
|
Yong |
|
2014-02-07 |
Czy humaniści boją się nauki? |
|
Coyne |
|
2014-02-07 |
Kiedy zróżnicowały się współczesne ssaki łożyskowe? |
|
Mayer |
|
2014-02-10 |
O przyjaznej samolubności |
|
Koraszewski |
|
2014-02-12 |
Skąd wiesz, że znalazłeś je wszystkie? |
|
Zimmer |
|
2014-02-15 |
Nauka odkrywa nową niewiedzę o przeszłości |
|
Ridley |
|
2014-02-18 |
Żyjące gniazdo? |
|
Zimmer |
|
2014-02-19 |
Planeta tykwy pospolitej |
|
Zimmer |
|
2014-02-21 |
Nowe niezwykłe skamieniałości typu “Łupki z Burgess” |
|
Coyne |
|
2014-02-22 |
Dziennik z Mozambiku: Pardalota |
|
Naskręcki |
|
2014-02-23 |
Wskrzeszona odpowiedź z kredy na “chorobę królów” |
|
Yong |
|
2014-02-26 |
Dziennik z Mozambiku: Sybilla |
|
|
|
2014-03-01 |
Spojrzeć ślepym okiem |
|
Yong |
|
2014-03-02 |
Intelektualne danie dnia The Big Think |
|
Coyne |
|
2014-03-04 |
Przeczołgać się przez mózg i nie zgubić się |
|
Zimmer |
|
2014-03-05 |
Gdzie podziewają się żółwiki podczas zgubionych lat? |
|
Yong |
|
2014-03-10 |
Supergen, który maluje kłamcę |
|
Yong |
|
2014-03-14 |
Idea, którą pora oddać na złom |
|
Koraszewski |
|
2014-03-15 |
Zwycięstwa bez chwały |
|
Ridley |
|
2014-03-17 |
Twarde jak skała |
|
Naskręcki |
|
2014-03-18 |
Pasożyty informacyjne |
|
Zimmer |
|
2014-03-19 |
Seymour Benzer: humor, historia i genetyka |
|
Cobb |
|
2014-03-21 |
Kto to był Per Brinck? |
|
Naskręcki |
|
2014-03-23 |
Potrafimy rozróżnić między przynajmniej bilionem zapachów |
|
Yong |
|
2014-03-25 |
Godzina Ziemi czyli o celebrowaniu ciemności |
|
Lomborg |
|
2014-03-27 |
Słonie słyszą więcej niż ludzie |
|
Yong |
|
2014-03-30 |
Niebo gwiaździste nade mną, małpa włochata we mnie |
|
Koraszewski |
|
2014-03-31 |
Wielkoskrzydłe |
|
Naskręcki |
|
2014-04-02 |
Najstarsze żyjące organizmy |
|
Coyne |
|
2014-04-03 |
Jak zmienić bakterie jelitowe w dziennikarzy |
|
Yong |
|
2014-04-06 |
Eureka! Sprytne wrony to odkryły |
|
Coyne |
|
2014-04-07 |
Sukces upraw GM w Indiach |
|
Lomborg |
|
2014-04-09 |
Wirus, który sterylizuje owady, ale je pobudza |
|
Yong |
|
2014-04-12 |
Przystosować się do zmiany klimatu |
|
Ridley |
|
2014-04-14 |
Jeden oddech, który zmienił planetę |
|
Naskręcki |
|
2014-04-16 |
Najgorsze w karmieniu komarów jest czekanie |
|
Yong |
|
2014-04-17 |
Kłopotliwa podróż w przyszłość |
|
Ridley |
|
2014-04-19 |
Pierwsze spojrzenie na mikroby współczesnych łowców zbieraczy |
|
|
|
2014-04-23 |
Seksizm w nauce o jaskiniowych owadach |
|
Coyne |
|
2014-04-26 |
Musza bakteria zaprasza inne muszki na uczty owocowe |
|
Yong |
|
2014-04-27 |
Zachwycający rabuś, który liczy sto milionów lat |
|
Cobb |
|
2014-04-28 |
Mądrość (małych) tłumów |
|
Zimmer |
|
2014-04-29 |
Tak bada się ewolucję inteligencji u zwierząt |
|
Yong |
|
2014-05-02 |
Fantastyczna mimikra tropikalnego pnącza |
|
Coyne |
|
2014-05-03 |
Dlaczego większość zasobównie wyczerpuje się |
|
Ridley |
|
2014-05-04 |
Pomidory tworzą pestycydy z zapachu swoich sąsiadów |
|
Yong |
|
2014-05-07 |
Potrawy z pasożytów |
|
Zimmer |
|
2014-05-08 |
Technologia jest często matką nauki, a nie odwrotnie |
|
Ridley |
|
2014-05-09 |
Montezuma i jego flirty |
|
Coyne |
|
2014-05-11 |
Insekt dziedziczy mikroby z plemnika taty |
|
Yong |
|
2014-05-12 |
Polowanie na nietoperze |
|
Naskręcki |
|
2014-05-14 |
Zmień swoje geny przez zmianę swojego życia |
|
Coyne |
|
2014-05-15 |
Obrona śmieciowego DNA |
|
Zimmer |
|
2014-05-17 |
Gdzie są badania zwierzęcych wagin? |
|
Yong |
|
2014-05-20 |
Niemal ssaki |
|
Naskręcki |
|
2014-05-21 |
Zobaczyć jak splątane są gałęzie drzewa |
|
Zimmer |
|
2014-05-23 |
Dlaczego ramiona ośmiornicy nie plączą się |
|
Yong |
|
2014-05-24 |
Niezwykły pasikonik szklany |
|
Naskręcki |
|
2014-05-27 |
Wąż zgubiony i ponownie odnaleziony |
|
Mayer |
|
2014-05-28 |
Niespodziewani krewni mamutaków |
|
Yong |
|
2014-05-30 |
Trochę lepszy świat |
|
Ridley |
|
2014-05-31 |
Tam, gdzie są ptaki |
|
Mayer |
|
2014-06-01 |
Ewolucja, ptaki i kwiaty |
|
Coyne |
|
2014-06-02 |
Jestem spełniony |
|
Naskręcki |
|
2014-06-04 |
|
« Poprzednia strona Następna strona » |
| | |