|
Nie kłacz, gdy kaszlesz
Paulina Łopatniuk
| 2018-07-14
|
Włosy w żołądku już były, włosy w drogach oddechowych to na patologach nowość
Kiedy siedemnastoletnia fryzjerka trafiła do szpitala z trwającym już drugi dzień krwiopluciem, nikt nie spodziewał się przyczyny za jej problemami stojącej. Dziewczyna wykaszlała z siebie w tym krótkim okresie mniej więcej pół szklanki krwi – to wystarczające w końcu zmartwienie, by nie szukać dalszych niespodzianek. Ale w medycynie zawsze warto się spodziewać hiszpańskiej inkwizycji.
Możecie sobie wyobrazić zaskoczenie personelu, gdy okazało się, że dziewczynie poza utraconą ostatnio krwią od pół roku już zdarzało się odkrztuszać też włosy i białawe kruche masy przypominające rozmokłą kredę. I nie, nikomu nie skarżyła się na te nietypowe objawy – założyła, że tego właśnie w branży fryzjerskiej można się spodziewać. Wiecie, praca z włosami w końcu. Poza tym nic nic więcej jej nie dolegało, zatem czym tu się kłopotać? Ot, kłaczek tu, kłaczek tam, trochę jak kotek. Khy, khy, khy, kłaczek, przepraszam. Nasza fatalistka zakładająca, że skoro już kłaczy podczas kaszlu, to widać tak właśnie musi być, taka karma i los fryzjerski, nie jest jedyną w literaturze medycznej osobą demonstrującą ten szczególny objaw (z łaciny zwany trichoptysis). Annals of Thoracic Surgery w 2011 roku opisywało dwudziestodwuletnią kobietę kaszlącą i odkasłującą również włosy od lat czterech zanim zgłosiła się po pomoc. Tu także odkrztuszane włosy nie wydawały się wpływać na stan ogólny pacjentki, stąd nie zostały uznane za problem na tyle istotny, by szukać pomocy lekarskiej – nie było gorączki, nie było duszności, nie było nawet krwioplucia, które sprowadziło do szpitala wspomnianą wcześniej siedemnastolatkę.
Problem nie dotyczy jedynie pierwszych dekad życia naturalnie, choć rzeczywiście wtedy obserwowany jest najczęściej. Pośród odnotowanych zgłaszających się z dolegliwościami tego typu pacjentów i pacjentek były dwudziesto- i trzydziestolatki, były “kłaczkujące” kilkuletnie dzieci, ale taki na przykład Journal of Thoracic Oncology opisuje też historię odkrztuszającej długie jedwabiste brązowawe włosy sześćdziesięciolatki. Przy czym tę akurat kobietę nietypowa domieszka w plwocinie zaniepokoiła wystarczająco, by zasięgnąć porady medycznej już po tygodniu. Wszystkie te historie poza objawami łączy rozpoznanie. Jest szansa, że część spośród was już na nie zresztą wpadła. Macie w końcu wystarczające do rozwikłania zagadki podstawy – sprawca za niezwykły symptom odpowiedzialny gościł już niejednokrotnie zarówno tu na blogu, jak i na fanpejdżu. Pomyślcie – włosy w dziwnych miejscach. Coś kołacze? I nie, nie chodzi o bezoar. Te włosy nie pochodziły z przewodu pokarmowego. No dalej – na pewno wiecie.
Włosy, łój i zęby to nader częste znaleziska w torbielowatych potworniakach jajnika
Fakt, najczęściej widuje się tego delikwenta w jajniku, ewentualnie w jądrze. Bo też i gonady stanowią najbardziej typową lokalizację potworniaków. Owszem. Jeśli komuś przez myśl przemknęły potworniaki, to bingo! To ten właśnie nowotwór odpowiadał za odkrztuszane przez wymienione osoby kłaczki. Przypomnę tylko – potworniak, z łaciny teratoma, rozwija się z pierwotnych komóreczek będących rozwojowo prekursorkami komórek rozrodczych, a że wędrują one w czasie rozwoju wewnątrzmacicznego w kierunku gonad i tam zazwyczaj trafiają, nowotwory zlokalizowane gdzie indziej to jedynie pewien margines, który gdzieś tam w trakcie wędrówki utknął czy pobłądził. I mogą te zbłąkane guzki pojawić się w najdziwniejszych miejscach, od różnych zakątków jamy brzusznej i klatki piersiowej począwszy, po głowę i szyję, ale też po tak ekscentryczne miejscówki jak pośladek czy stopa. A i skład potworniaka potrafi być ekscentryczny. Powstaje w końcu z komórek docelowo potencjalnie dających początek całemu nowemu organizmowi, zatem i on próbuje mniej lub bardziej udatnie ten potencjał realizować. Stąd właśnie w potworniakach skóra, włosy i zęby, stąd też kości i chrzęści, ale także utkanie tarczycy (to akurat kwestia szczególnej wagi w podlinkowanej chwilę temu noteczce), trzustki, mózgu czy nawet całe pętle jelitowe. I to wszystko w jajniku, jądrze, lub też w dowolnym nieomalże innym miejscu.
Ostatecznie poza narządami płciowymi lokalizuje się zaledwie około 3% potworniaków(mówiłam – margines), przy czym większość z nich u dorosłych rozwinie się w obrębie klatki piersiowej, w śródpiersiu (u dzieci najczęstsze są potworniaki okolicy krzyżowo-guzicznej). W płucach – bo tam właśnie znajdowała się znakomita część “kłaczkujących” guzów – po raz pierwszy potworniaka opisano w 1839 roku i zdecydowanie nie są takie zmiany częstą przypadłością. Literatura opisuje kilkadziesiąt może przypadków. Oczywiście sama obecność potworniaka w płucach wcale tak fascynujących objawów nie gwarantuje – możesz mieć w płucu guz i może to nawet być teratoma, wcale jednak nie musi to oznaczać, że będziesz odcharkiwać kłaczki niczym kotek. Nie każde z nas może być kotkiem. Trichoptysis obserwuje się u parunastu zaledwie procent osób mogących się taką patologią pochwalić. To zresztą logiczne – żeby dało się odkrztuszać włosy czy inne twory w potworniaku obecne, wpierw musi on mieć jakieś połączenie z drzewem oskrzelowym.
Czasami połączenie jest drobne i nieurazowe, niejednokrotnie jednak wchodzi w grę pękniecie wcześniej bez- lub małoobjawowego guzka czy lokalny odczyn zapalny. Te same czynniki mogą przyczynić się też do innego (częstszego zresztą) objawu – tego, który przywiódł do szpitala otwierającą artykuł siedemnastolatkę, czyli krwioplucia (haemoptysis – na pewno już się domyślacie, że ptysis to plucie po prostu, które przywędrowało do tego terminu z greki). Włosy w plwocinie być może rzeczywiście nie każdego i nie każdą zaniepokoją, że zdrowy człowiek nie powinien kaszleć krwią, zdają sobie chyba jednak sprawę wszyscy. Ale czasami nawet tego nie będzie – ot, kaszel, jeśli guz podrażnia drogi oddechowe, duszności, jeśli jest duży i powoduje ucisk, jak guz z fotografii kawałek wyżej, który, co prawda, nie znajdował się w płucu, ale tkwił tuż obok, wywoływał jednak na płuco ucisk tak duży, że doprowadził do zapadnięcia się narządu (spokojnie, problem udało się naprawić zabiegowo). A niekiedy będzie teratoma w płucu czy śródpiersiu zupełnie przypadkowym znaleziskiem przy okazji badań obrazowych wykonywanych z zupełnie niezależnych odeń powodów. Na przykład podczas badań okresowych.
Wracając zatem do naszej siedemnastoletniej fryzjerki (czy może po wieku sądząc – praktykantki fryzjerskiej) – zdjęcie Rtg ukazało (potwierdzoną potem w tomografii komputerowej) torbielowatą masę w obrębie wnęki lewego płuca. Bronchoskopia pomogła zlokalizować świeże krwawienie w oskrzelu, a dalsze procedury – orzec, że zmiana w dużej mierze tkwi wewnątrz górnego płata lewego płuca. Wraz z tymże płatem siedmiocentymetrowe źródło kłaczków zostało dziesięć dni później usunięte, ukazując dorodnego dojrzałego (bez potencjalnie groźnych niedojrzałych płodowych tkanek i bez śladów złośliwienia) potworniaka wypełnionego włosami, masami łojowymi i tkanką tłuszczową.
Mam nadzieję, że pacjentce przy okazji wytłumaczono, że choć fryzjerstwo może nieść ze sobąnieco zwiększone ryzyko pewnych symptomów ze strony układu oddechowego (i nie tylko oddechowego), to ani odkrztuszanie włosów i łoju, ani potworniaki nie znajdują się pośród nich. I jeszcze tylko mała ciekawostka gwoli zaostrzenia apetytu na przyszłość. Wspominałam o źródłosłowie naszego odkrztuszania kłaczków, prawda? W samym tekście prócz plucia kłaczkami pojawiało się też krwioplucie. Trichoptysis, haemoptysis… Na pewno się zastanawiacie czy to jedyne dostępne warianty. A skoro o tym wspominam, na pewno domyślacie się już, że nie. Co powiecie na choleptysis? Z czymś się może kojarzy? Może zdarzyło się wam zetknąć z cholecystitis na przykład? Zapaleniem pęcherzyka żółciowego? Tak, łacińskie chole, z greckiego kholḗ wzięte, oznacza żółć. A teraz pokontemplujcie sobie tylko przyczyny mogące doprowadzić do odkrztuszania żółci.
A to potworniak z poprzedniej fotografii pod mikroskopem na różnych przekrojach – widać struktury skórne (naskórek i gruczoły łojowe na fotce A), chrząstkę (to granatowe na B), utkanie trzustki (C) i śluzówki żołądka (D); https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1626485/
(Przypominam też, że patologów możecie śledzić też na fejsbuku – warto tam zaglądać, bo strona jest codziennie aktualizowana) Literatura: Trichoptysis: a hairy presentation of a rare tumour. TP Makarawo, S Finnikin, S Woolley, E Bishay; Interactive CardioVascular and Thoracic Surgery 2009;9(4):733-5 Mediastinal Teratoma and Trichoptysis. N. Guibert, D Attias, S Pontier, J Berjaud, V Lavialle-Guillautreau, A Didier; Annals of Thoracic Surgery 2011;92(1):351–353 Intrapulmonary Teratoma Presenting with Trichoptysis. HS Kang, HY Lee, HH Kang, CK Park, SH Lee, HS Moon; Journal of Thoracic Oncology 2013;8(1):126-7 A case of intrapulmonary teratoma presenting with hair expectoration. MO Ustün, A Demircan, N Paksoy, C Ozkaynak, S Tüzüner; Thoracic and Cardiovascular Surgeon 1996;44(5):271-3 Trichoptysis due to an intrapulmonary teratoma. R Agarwal, R Srinivas, AK Saxena; Respiratory Care 2007;52(12):1779-81 Teratoma presenting with trichoptysis. A Marchioni, G Rossi; Canadian Respiratory Journal : Journal of the Canadian Thoracic Society 2014;21(6):333 Imaging of trichoptysis – how a radiologist can help? A Upadhyay, A Verma, J Sharma, RC Shukla, A Srivastava; International Journal of Trichology 2014;6(4):177-179 Trichoptysis caused by intrapulmonary teratoma: computed tomography and magnetic resonance imaging findings. F Alper, H Kaynar, M Kantarci, O Onbas, P Polat, F Erdogan, M Akgun, A Okur; Australasian Radiology 2005;49:53-56 Giant Intrapulmonary Teratoma: A Rare Case. RA Dar, M Mushtaque, SH Wani, RA Malik; Case Reports in Pulmonology 2011;2011:298653 Benign mediastinal teratoma with intrapulmonary and bronchial rupture presenting with recurrent hemoptysis. F Badar, S Yasmeen, N Afroz, N Khan, SF Azfar; Iranian Journal of Radiology 2013;10(2):86-89 A 31-year-old woman with hemoptysis and an intrathoracic mass. M Macht, JD Mitchell, C Cool, DA Lynch, A Babu, MI Schwarz; Chest 2010;138(1):213-219 Intrapulmonary mature Teratoma. ML Saini, S Krishnamurthy, RV Kumar; Diagnostic Pathology2006;1:38 Giant pulmonary teratoma with huge splenic lymphangiomatosis: a very rare case. HM Alsubaie, KM Alsubaie, M Mahfouz; Journal of Surgical Case Reports 2017;2017(9):rjx117 Anterior Mediastinal Teratoma- A Case Report with Review of Literature. GH Yalagachin; The Indian Journal of Surgery 2013;75(Suppl 1):182-184 A large ruptured mediastinal cystic teratoma. JS Machuca, D Tejwani, M Niazi, G Diaz-Fuentes; Journal of Bronchology and Interventional Pulmonology 2010;17(3):269-72 Traumatic Rupture of A Posterior Mediastinal Teratoma following Motor-Vehicle Accident. C Bell, F Domingo, AD Miller, JS Smith, JR Headrick; Case Reports in Surgery 2016;2016:7172062
Paulina ŁopatniukLekarka ze specjalizacją z patomorfologii, pasjonatka popularyzacji nauki, współtwórczyni strony poświęconej nowinkom naukowym Nauka głupcze, ateistka, feministka. Prowadzi blog naukowy Patolodzy na klatce.
Znalezionych 1476 artykuły.
|
|
|
|
|
|
Tajemnice życia płodowego |
|
Zimmer |
|
2014-06-07 |
Czy ludzkość zmierza w kierunku kanibalizmu? |
|
Lomborg |
|
2014-06-09 |
Milczenie świerszczy |
|
Yong |
|
2014-06-11 |
Maccartyzm w klimatologii |
|
Lomborg |
|
2014-06-12 |
Życie w powiększeniu |
|
Zimmer |
|
2014-06-13 |
Pół miliarda lat samobójstw |
|
Yong |
|
2014-06-14 |
Amfisbeny |
|
Naskręcki |
|
2014-06-16 |
Pająk upodabnia się do ptasich odchodów |
|
Coyne |
|
2014-06-17 |
Tajemny składnik młodej krwi: oksytocyna? |
|
Zimmer |
|
2014-06-18 |
Architektura żywych budowli |
|
Yong |
|
2014-06-20 |
Krótko żyjące zwierzęta i bardzo stare rośliny |
|
Zimmer |
|
2014-06-21 |
Pająki społeczne wybierają swoje kariery |
|
Yong |
|
2014-06-23 |
Skrzydlata rzeka |
|
Zimmer |
|
2014-06-25 |
Dziwaczne, wysysające krew czerwie jurajskie |
|
Cobb |
|
2014-06-28 |
Zaproszenie na wspólne polowanie |
|
Yong |
|
2014-06-30 |
Marnie napisany artykuł o uroczym gryzoniu |
|
Coyne |
|
2014-07-03 |
Jak przypadek pomógł znaleźć sposób na suszę |
|
Klein Leichman |
|
2014-07-04 |
Przespać atak antybiotyku |
|
Yong |
|
2014-07-06 |
Uprawy GM są dobre dla środowiska |
|
|
|
2014-07-08 |
Trawa w uchu. Ale po co? |
|
Coyne |
|
2014-07-09 |
Zoo w gębie |
|
Zimmer |
|
2014-07-10 |
Suplementem diety wampira |
|
Yong |
|
2014-07-11 |
Seks z wymarłym ludem dał gen życia na wysokości |
|
Yong |
|
2014-07-15 |
Lot przez przestrzeń wewnętrzną |
|
Zimmer |
|
2014-07-17 |
Osa, która zatyka wejście do gniazda trupami mrówek |
|
Yong |
|
2014-07-18 |
Czym jest nauka i dlaczego ma nas obchodzić? |
|
Sokal |
|
2014-07-22 |
Nowy, opierzony i czteroskrzydły dinosaur |
|
Coyne |
|
2014-07-23 |
Oglądanie oceanu brzęczącym nosem |
|
Zimmer |
|
2014-07-26 |
OLBRZYMI owad wodny (i kilka innych) |
|
Coyne |
|
2014-07-28 |
Najbardziej zdumiewające oczy w przyrodzie |
|
Yong |
|
2014-07-29 |
Czy jaszczurka “widzi” skórą |
|
Yong |
|
2014-08-02 |
Nowy opierzony dinozaur sugeruje, że większość dinozaurów miała pióra |
|
Coyne |
|
2014-08-03 |
Ewolucja łożyska a seksualna zimna wojna |
|
Yong |
|
2014-08-04 |
Energia odnawialna nie działa |
|
Ridley |
|
2014-08-07 |
Czy istnieje darwinowskie wyjaśnienie ludzkiej kreatywności? |
|
Dennett |
|
2014-08-08 |
Gry zespołowe plemników |
|
Yong |
|
2014-08-09 |
Oko ciemieniowe hatterii |
|
Mayer |
|
2014-08-10 |
Osobisty mikrobiom w cyfrach |
|
Zimmer |
|
2014-08-14 |
Izraelska koszulka EKG monitoruje serca, ratuje życie |
|
Shamah |
|
2014-08-17 |
Grantowie na Galápagos i ich hybrydowe gatunki |
|
Coyne |
|
2014-08-18 |
Ośmiornica dba o swoje jaja przez 53 miesiące, a potem umiera |
|
Yong |
|
2014-08-20 |
Cuda genetyki: arbuz bez pestek |
|
Coyne |
|
2014-08-25 |
Utracony sposób tworzenia ciał przed istnieniem szkieletów i muszli |
|
Yong |
|
2014-08-26 |
Usunięcie obrzydzenia z medycyny mikrobiomowej |
|
Zimmer |
|
2014-08-28 |
Tysiąc współpracujących, samorganizujących się robotów |
|
Yong |
|
2014-08-30 |
Nogoprządki |
|
Naskręcki |
|
2014-09-01 |
Drzewo zapachów |
|
Zimmer |
|
2014-09-02 |
Sposób szczura na trujący pokarm |
|
Yong |
|
2014-09-05 |
Raczkowanie w ewolucji |
|
Zimmer |
|
2014-09-06 |
Zmieniająca kolor płachta zainspirowana skórą ośmiornicy |
|
Yong |
|
2014-09-08 |
Erotyczna doniosłość bioder walenia |
|
Zimmer |
|
2014-09-11 |
Co słychać w sprawie globalnego ocieplenia? |
|
Ridley |
|
2014-09-14 |
Foki mogły przenieść gruźlicę do Nowego Świata |
|
Yong |
|
2014-09-16 |
Jak kolibry odzyskały utracone przez ptaki odczuwanie słodyczy |
|
Yong |
|
2014-09-19 |
Ochrona zagrożonych węży wymaga ochrony węży jadowitych |
|
Yong |
|
2014-09-22 |
Uo, zaklinacz deszczu |
|
Naskręcki |
|
2014-09-23 |
Co wypadające dyski mówią nam o 700 milionach lat ewolucji |
|
Zimmer |
|
2014-09-24 |
O korzyściach przypadkowego kolekcjonowania okazów |
|
Naskręcki |
|
2014-09-28 |
Pradawnym płazom odrastały kończyny |
|
Coyne |
|
2014-09-29 |
Trawienny drapacz chmur |
|
Yong |
|
2014-09-30 |
Ofiary naszych ułomności |
|
Naskręcki |
|
2014-10-02 |
Jak dotarliśmy do teraźniejszości |
|
Ridley |
|
2014-10-05 |
Dlaczego kod genetyczny nie jest uniwersalny |
|
Cobb |
|
2014-10-06 |
Ukryte przed wzrokiem zoo w Central Park |
|
Zimmer |
|
2014-10-09 |
Specjacja sympatryczna we wnętrzu cykady |
|
Yong |
|
2014-10-10 |
Nocny stukot małych kopyt |
|
Naskręcki |
|
2014-10-12 |
Wojna domowa w ludzkim genomie |
|
|
|
2014-10-13 |
Penetrujący jaskinie robot-wąż wzorowany na grzechotnikach rogatych |
|
Yong |
|
2014-10-19 |
Dowody ewolucji: wideo i nieco dłuższy wywód |
|
Coyne |
|
2014-10-22 |
O wyższości lepszego nad gorszym |
|
Zimmer |
|
2014-10-26 |
Powódź pożyczonych genów u powstania maleńkich ekstremistów |
|
Yong |
|
2014-10-30 |
Tak, neandertalczycy to my! |
|
Mayer |
|
2014-11-04 |
Zgarbowate |
|
Naskręcki |
|
2014-11-10 |
Facet od nauki przeciwko GMO |
|
Coyne |
|
2014-11-12 |
Figę dostaje ten kto rano wstaje |
|
Yong |
|
2014-11-13 |
Mrówki, altruizm i poświęcenie |
|
Ridley |
|
2014-11-14 |
Norowirus: doskonały patogen wyłania się z cienia |
|
Zimmer |
|
2014-11-15 |
Siedem narzędzi myślenia |
|
Dennett |
|
2014-11-19 |
Ciężarna wężyca przygotowuje się do macierzyństwa |
|
Yong |
|
2014-11-20 |
Naturalność życia rodzinnego? |
|
Zimmer |
|
2014-11-25 |
Genetyka kocich łat |
|
Coyne |
|
2014-11-26 |
Świat RNA |
|
Cobb |
|
2014-11-27 |
Dymorfizm płciowy i ideologia |
|
Coyne |
|
2014-12-01 |
Gdy mutację przeciwstawić infekcji – od anemii sierpowatej do Eboli |
|
Lewis |
|
2014-12-02 |
Nasze wewnętrzne pióra |
|
Zimmer |
|
2014-12-03 |
Nie wszystkie muchy latają |
|
Naskręcki |
|
2014-12-04 |
Jest tuż za tobą! Czy to duch, czy robot? |
|
Yong |
|
2014-12-06 |
Najstarsza jak dotąd identyfikacja medycyny sądowej |
|
Coyne |
|
2014-12-10 |
Samoloty bez pilotów i samochody bez kierowców |
|
Ridley |
|
2014-12-11 |
Tworzenie dowodów w oparciu o politykę |
|
Ridley |
|
2014-12-16 |
Pisklę przypominające wyglądem i zachowaniem trującą gąsienicę |
|
Coyne |
|
2014-12-18 |
Wierzący nagradzani za życia |
|
Coyne |
|
2014-12-21 |
Nietoperze owocożerne także mają sonar (ale niezbyt dobry) |
|
Yong |
|
2014-12-22 |
Implanty WiFi do mózgu dla rąk robota |
|
Zimmer |
|
2014-12-25 |
Naukowcy wprowadzają nową tradycję kulturową dzikim sikorkom |
|
Yong |
|
2014-12-26 |
List do władz Uniwersytetu Harvarda |
|
Pinker |
|
2014-12-26 |
Dlaczego zwierzęta są urocze? |
|
Coyne |
|
2014-12-30 |
Dlaczego te dziwaczne owady sygnalizują ostrzeżenie po ataku? |
|
Yong |
|
2014-12-31 |
Leniwce i pancerniki widzą czarno-biały świat |
|
Yong |
|
2015-01-06 |
Ogony CAT osłabiają centralny dogmat – dlaczego ma to znaczenie i dlaczego nie ma |
|
Cobb |
|
2015-01-08 |
|
« Poprzednia strona Następna strona » |
| | |