Prawda

Niedziela, 19 maja 2024 - 04:50

« Poprzedni Następny »


Atak ateizmu na ludzki rozum?!


Lucjan Ferus 2021-10-10

Szaleniec, czy tylko fanatyk? Święty Augustyn (354-430)
Szaleniec, czy tylko fanatyk? Święty Augustyn (354-430)

Do napisania niniejszego tekstu zainspirował mnie niedawny artykuł z „Listów z naszego sadu” autorstwa Andrzeja Koraszewskiego, pt. „Powolne odrzucanie religijnego mitu”. A mówiąc dokładniej, zacytowany w nim fragment: „Od czasów św.Augustyna /../ św.Tomasza z Akwinu istnieje przekonanie charakterystyczne dla kultury zachodu, że /../ Wielu ludzi nie nadaje się do tego, by być nauczycielami. Nie nadają się przede wszystkim ateiści, dlatego, że sam ateizm jest atakiem na ludzki rozum. Jest zgodą na absurd. Jest pogwałceniem racjonalności” (Paweł Skrzydlewski, doradca ministra edukacji. Wypowiedź z 2014 r.).


Choć p.Koraszewski dokładnie wyłożył w nim swoje racje, chcę dodać swoje „trzy grosze” mając nadzieję, że uda mi się pokazać ten problem z innej perspektywy. Mamy więc w tym cytacie zarysowane parę problemów, które można ująć w trzy pytania: „1.Ateistyczny czy religijny atak na ludzki rozum? 2.Ateistyczna czy religijna zgoda na absurd? 3.Ateistyczne czy religijne pogwałcenie racjonalności?” Jednak zacznę od innego fragmentu tej wypowiedzi: odwołania się jej autora do dwóch „wielkich świętych” katolicyzmu: św. Augustyna  i św. Tomasza z Akwinu. Znając ich „dokonania na niwie religijnej”, można będzie od razu poznać, jakie „chrześcijańskie wartości” reprezentuje jej autor.

                                                           ------ // ------

Aureliusz Augustyn, biskup Hippony, znany jako św.Augustyn, wykorzystywał swój talent krasomówczy, by usprawiedliwiać największe niegodziwości: niewolnictwo, wojny i karę śmierci. Uzupełniał więc kościelną doktrynę o pojęcia, które pozwalały uzasadniać karne ekspedycje i masakry. Uzasadniał też „słuszne prześladowania”, którym przeciwstawiał „prześladowania niesłuszne”. Otóż prześladowania kościelne są sprawiedliwe, ponieważ podyktowane są miłością. Zaś prześladowania uderzające w Kościół zasługują na potępienie, gdyż płyną z okrucieństwa. Opracował on teorię „wojny sprawiedliwej” i był jej aktywnym propagatorem. (wg Traktatu ateologicznego Michela Onfray’a).

 

Natomiast św.Tomasz z Akwinu będąc przekonany, że służy Bogu, służył Kościołowi kat. w umacnianiu jego ziemskiej potęgi. Uzasadnił on bowiem „rozumowo przy użyciu logiki”, iż Kościół ma prawo i obowiązek, używać przemocy podczas ewangelizacyjnej misji, włącznie ze skazywaniem ludzi na tortury i śmierć w męczarniach na stosie. Mówiąc wprost, stworzył on „rozumowe” uzasadnienie zbrodni dla instytucji Kościoła i to o tyle zbrodni doskonałej, iż opartej na niemożliwej do zweryfikowania „prawdzie” o istnieniu Boga, który autorytetem swoim miałby ponoć wspierać te zbrodnicze poczynania. W swych teologicznych wywodach używał on wielu analogii, których zadaniem było doprowadzenie do „logicznej” konkluzji:  

„ /../ heretyka należy nie tylko obłożyć klątwą, lecz także ukarać śmiercią /../ jasne jest więc, że Kościół słusznie czyni, gdy /../ mocą klątwy usuwa go ze społeczności wiernych i następnie przekazuje władzy świeckiej, gdyż jest on od tej chwili /../ tym, który musi być śmiercią usunięty z tego świata”. /../ „Dlatego śmierć heretyka konieczna jest zarówno z uwagi na jego zbawienie, jak i ze względu na zbawienie innych”. /../ „Tak więc karanie heretyków śmiercią słuszne jest i zbawienne. W świetle płonącego stosu tym jaśniej ukazuje się Prawda, a gorejący heretyk, mając nadal drogę do zbawienia otwartą, samym sobą zaświadcza, że ci, którzy mu ten stos zgotowali, tak wielką miłość ku niemu żywią, iż zmuszeni byli poświęcić jego ciało, byle mu duszę od zatracenia uratować” (Jerzy Kopania  Ludzkie oblicza boskiej prawdy).

                                                           ------ // ------

 

Teraz już wiemy (w dużym skrócie), do jakich „świętych mężów”, (a właściwie do „świętych zbrodniarzy”) odwołał się w swoim wystąpieniu z 2014 roku ów przyszły doradca ministra edukacji. Myślę, że skoro już zostali oni uwzględnieni w tej kuriozalnej wypowiedzi, to warto byłoby teraz rozpatrzyć, czy zarzuty, które zostały w niej postawione ateizmowi, nie pasują „przypadkiem” do religii? Mówiąc wprost: czy działalność św.Augustyna i św.Tomasza z Akwinu nosi znamiona ateistycznego czy religijnego ataku na ludzki rozum? Albo czy jest ona ateistyczną czy religijną zgodą na absurd? Czy też cechuje ją ateistyczne, czy religijne pogwałcenie racjonalności? Postaram się udzielić odpowiedzi na te pytania.     

 

Jeśli chodzi o św.Augustyna, którego poglądy miały wielki wpływ na kierunek rozwoju doktryny kościelnej, ocena historyków jest jednoznaczna i druzgocząca. Np. w przerażająco krytycznej książce Karlheinza Deschnera Opus diaboli, znajdują się m.in. takie fragmenty:   

„Od czasów Konstantyna cechami, po których rozpoznaje się ten Kościół, są obłuda i przemoc; codzienną praktyką tej religii stała się masowa zagłada. Surowo zakazywano zabijania pojedynczych osób, ale uśmiercanie tysięcy ludzi było dziełem miłym Bogu. To nie obłęd, to jest chrześcijaństwo. /../ Teoretycznie chrześcijaństwo jest najbardziej pokojową, ale w praktyce najkrwawszą religią w dziejach świata. /../ Kościół katolicki, stworzył najstraszniejszy w dziejach ludzkości mechanizm struktur władzy i właściwą temu doktrynę moralną, której metodą była zbrodnia/../ ale nade wszystko myśl usprawiedliwiająca zbrodnię i uzasadniająca potrzebę zbrodni”.

I jeszcze ocena zacytowana z innego źródła, mianowicie z Traktatu o tolerancji Woltera, w którym m.in. znajduje się taka konstatacja autora: „Mówię to z obrzydzeniem, ale w poczuciu prawdy. To my chrześcijanie, to my byliśmy prześladowcami, katami, mordercami! I czyimi? Naszych braci! To my zburzyliśmy sto miast trzymając krucyfiks lub Pismo Święte w ręku, to my nie zaprzestaliśmy przelewania krwi i zapalania stosów od panowania Konstantyna /../”.), Czy na podstawie powyższych argumentów można dojść do przekonania, do jakiego doszedł autor cytowanej na wstępie wypowiedzi? Bo wydaje mi się, iż bardzo wyraźnie rozminął się on z prawdą, choć nie mam na myśli religijnego pojęcia „Prawdy”, ale to potocznie używane.

 

Tym bardziej odrażająca i zakłamana jest postawa św.Augustyna, bo nie wierzę, iż nie był on świadomy niebotycznej hipokryzji, którą się kierował wymyślając i propagując ideę „wojny sprawiedliwej”. Warto nadmienić, iż dla najdawniejszych chrześcijan służba frontowa była nie do pomyślenia. W ich pismach z pierwszych stuleci nie ma zgody na to. Także wszyscy Ojcowie Kościoła zakazywali zabijania nawet w obronie koniecznej. Nie było więc wcześniej zgody na prowadzenie religijnych wojen, które pochłonęły miliony niewinnych ofiar. To tyle, jeśli chodzi o działalność św.Augustyna „na niwie religijnej”. Musiał on być niesamowitym wręcz hipokrytą, nie posiadać empatii i mieć jakąś wrodzoną wadę swego człowieczeństwa.

                                                           ------ // ------

Teraz chciałbym przeanalizować „wkład” do religijnej doktryny katolicyzmu, tego drugiego „wielkiego myśliciela” chrześcijaństwa, czyli św.Tomasza z Akwinu, gdyż zaprezentowane tu fragmenty jego rozumowania można by uznać za szczyt późniejszego makiawelizmu (i to ponoć miało podobać się Bogu? Ciekawe!). Zacząłbym od tego, iż jako religijny myśliciel powinien on wiedzieć, że analogie nie są dowodem, a „dowiedzione prawdy” na ich podstawie, nie są żadnymi prawdami. W skrócie można przyjąć, iż analogia jest konstrukcją myślową, która w obrazowy sposób ma pomóc rozumowi wyobrazić sobie dany problem. (Takie zadanie np. miały liczne przypowieści w Ewangeliach, wygłaszane przez Jezusa). Św. Tomasz z Akwinu chętnie używał analogii przemawiających do wyobraźni, np.:

„Skoro nieznajomość Prawdy sprawia, że człowiek pozostaje niby w gęstych ciemnościach, to czyż nie należy wyprowadzić go na Światło, choćby używając przymusu, jeśli on sam nie potrafi ocenić właściwie swego stanu?”. „Czyż nie zatrzymamy niewidomego kroczącego ku przepaści, nawet jeśli będzie się opierał, błędnie sądząc, że idzie drogą właściwą?” /../ Cóż jednak począć z tymi, którzy ze złej woli od Prawdy odchodzą? /../ niewiara jako grzech jest rezultatem pychy ludzkiej – zaślepiony pychą człowiek nie chce ukorzyć swego rozumu poddając go zdrowemu osądowi Ojców Kościoła” /../„Nikt nie wątpi, że większą zbrodnią jest fałszowanie wiary niż fałszowanie pieniędzy, bo wiara służy życiu wiecznemu duszy”, lub: „Niewiara jako przeciwieństwo wiary jest grzechem największym z możliwych, bo powoduje, że człowiek odwraca się od Boga, a im większe oddalenie człowieka od Boga, tym większy grzech /../”. itd. itp. (wg Ludzkie oblicza boskiej prawdy Jerzy Kopania).

Zacznijmy od tej „nieznajomości Prawdy, sprawiającej jakoby, że człowiek pozostaje niby w głębokich ciemnościach”. Jeśli miał on na myśli „prawdy” religijne, to są one tak często ze sobą sprzeczne, iż „konia z rzędem” temu, kto wskaże mi choć jedną prawdę w religiach, która zasługiwałaby na pisanie jej z dużej litery (co ma sugerować Prawdę objawioną przez Boga) i której nie dałoby się w żaden sposób podważyć. Nie mówiąc już o absurdalnych religijnych „prawdach”, których ilość wielokrotnie przekracza te nie urągające rozumowi. Jednak chyba w większych ciemnościach pozostaje ten człowiek, nad którego umysłem panuje jakakolwiek religia, niż ten, który zrządzeniem losu został pozbawiony jej „opieki”.

    

Natomiast największym złem, jakie wyrządzała ludzkości ta religia, było owo przymusowe „wyprowadzanie błądzących ludzi na Światło” (które po niewczasie okazywało się zazwyczaj diabelskim jądrem ciemności), czyli wymyślony przez św. Pawła prozelityzm, nazywany eufemistycznie „ewangelizowaniem ludzkości” lub „Dobrą Nowiną”. Gdyż ta religia niemal od początku uzurpowała sobie prawo do narzucania wszystkim swych „prawd objawionych przez Boga”. Jeśli zaś chodzi o „wielką zbrodnię fałszowania wiary służącej życiu wiecznemu duszy”, to należy mieć na uwadze, iż nie ma żadnych dowodów na istnienie duszy, jak i na zbawienie czyli wieczne życie duszy w zaświatach, po śmierci ciała ludzkiego. Czy można jeszcze bardziej sfałszować ideę, która sama jest fałszywym wizerunkiem rzeczywistości?!

 

W ogóle ta skomplikowana argumentacja, która miała „rozumowo” uzasadnić potrzebę ścigania, prześladowania i karania ludzi śmiercią, za to, iż nie godzili się dobrowolnie na narzucenie sobie obcych religijnych poglądów, ma tyle wspólnego z rozumem, co papieże ze świętością. Skoro (wg tejże religii) człowiek dostał od Boga wolną wolę, bo uczynki moralne mają o tyle sens, o ile towarzyszy im dobrowolność (wszak uważa się, że „Bóg tak ukochał człowieka, iż chciał by mu dobrowolnie służył”), to narzucanie psychicznego i fizycznego przymusu przez Kościół katolicki było (i nadal jest praktykowane jako indoktrynacja małych dzieci za zgodą ich nieświadomych rodziców) największą z możliwych hipokryzją, a wręcz perfidią wyrządzaną ludziom przez religię z premedytacją, w imię miłosiernego ponoć Boga. 

 

Czyżby kapłani jak i dostojnicy tej religii nie wiedzieli o tym? Oczywiście, że zdawali sobie z tego sprawę, co znajduje potwierdzenie w starych dokumentach kościelnych, gdzie można znaleźć takie oto deklaracje wyrażające sprzeciw stosowaniu przemocy w religii. Owe fragmenty znalazłem w Traktacie o tolerancji Woltera, chociaż jego przerażająca treść w większym stopniu dotyczy jednak nietolerancji, spowodowanej bezmyślną wiarą religijną.  

„Religia wymuszona przestaje być religią. Trzeba przekonywać, a nie zniewalać. Nie narzuca się religii” (Laktancjusz). „To niecna herezja, gdy się chce siłą, razami, więzieniem przyciągnąć tych, których nie zdołano przekonać za pomocą rozumu” (św.Atanazy). „Nie ma nic bardziej sprzecznego z religią, niż przymus” (św. Justyn męczennik). „Przymus wyznawania religii jest /../ dowodem, że duch, który nią włada, jest duchem wrogim prawdzie” (Dirois). „To barbarzyńska żarliwość, jeśli się chce religie wtłoczyć w serca, jak gdyby przekonanie mogło być skutkiem przymusu” (Boulainvilliers) itd. itp.

Jak powyższe deklaracje mają się do historii tego Kościoła i tej religii, pełnej przemocy, przelanej krwi i niewyobrażalnej wręcz hipokryzji? Otóż nijak! Wracając zaś do św.Tomasza z Akwinu; pomijając już te wszystkie „puste” analogie, które choć ładnie wyglądają, nie są opisem rzeczywistych wydarzeń, to (moim zdaniem) najsłabszym punktem owej argumentacji jest ten, że to wszystko ponoć ma służyć dobru człowieka, dobru ludzkości. Że to wszystko, o czym przekonuje św.Tomasz, ma być konieczne do tego, by ludzkie dusze po śmierci ciała dostąpiły zbawienia, a nie potępienia bożego. Co ma być jednoznaczne z wypełnieniem obietnicy życia wiecznego (po śmierci) w niebie, dla tych, co wierzą w tego Boga.

 

Tyle, że nie ma żadnego dowodu potwierdzającego istnienie nieba czy piekła, zbawienia i potępienia, Boga, jedynej Prawdy, której wszyscy muszą się podporządkować. To wszystko na co powołuje się ów religijny myśliciel, to po prostu fikcyjne pojęcia wymyślane przez kapłanów wszechczasów, nie mające żadnego potwierdzenia w rzeczywistości. Jedyne, co było rzeczywiste w przerażającej historii tej religii (innych także), to prawdziwy strach, ból i cierpienia katowanych, torturowanych, zamęczanych na śmierć i palonych na stosach ludzi, którym to wszystko czyniono z rzekomej „miłości” do nich, aby ponoć ich biedne dusze mogły dostać się do nieba. Tak bardzo te ofiary były „kochane” przez swych oprawców!

 

Jak bardzo, niech świadczy ta żartobliwa „rozmowa” Woltera (oddająca jednak prawdę o tym przerażającym aspekcie naszej historii) z przykładowym „inkwizytorem”, który odpowiadając na zarzut, że zbyt wiele przemocy stosuje się w religii, nie licującej z miłosiernym Bogiem, w taki „rozsądny” sposób tłumaczy mu potrzebę i zasadność postępowania inkwizycji:

„To wielka różnica, tutaj chodzi o zbawienie twojej duszy. To dla twojego dobra dyrektorium inkwizycji nakazuje, aby cię pojmano na podstawie zeznania jednej jedynej osoby, chociażby to był niegodziwiec i kryminalista, abyś nie znał nawet imienia swego oskarżyciela, aby inkwizytor obiecywał ci łaskę, a następnie cię skazywał, aby cię poddawał pięciu różnym torturom, aby cię potem wychłostano, zesłano na galery lub uroczyście spalono. Ojciec Ivonet i doktorowie /../ wyrażają się całkowicie jednoznacznie w owej materii i tej pobożnej praktyce sprzeciwiać się nie wolno”. Pozwoliłbym sobie odpowiedzieć mu: „Mój bracie, może masz rację, jestem przekonany, że chcesz mi wyświadczyć dobro, ale czy nie mógłbym być zbawiony bez tego wszystkiego?” (Wolter Traktat o tolerancji).

Ciekawi mnie, czy którykolwiek ze współczesnych obrońców religii, który jednocześnie z taką zaciętością atakuje ateizm, wyraziłby teraz zgodę, aby go osądził taki „sprawiedliwy” trybunał, jakim była stricte religijna Święta Inkwizycja, wg „sprawiedliwych” zasad wyżej opisanych? Skoro wszelkiemu złu winien jest ateizm, a nie religia, to powinni znaleźć się chętni, którzy poświadczyli by tym samym, iż wierzą, że religia jest wyłącznie dobrem.

                                                           ------ // ------

Reasumując. Biorąc pod uwagę argumenty wyżej przedstawione, jak można odpowiedzieć na zaproponowane na wstępie pytania? Czy są to przykłady ateistycznego czy religijnego ataku na ludzki rozum? Czy są to przykłady ateistycznej czy religijnej zgody na absurd? No i czy są to ateistyczne czy religijne przykłady pogwałcenia racjonalności? Wydaje mi się (a każdy, kto nie zatracił umiejętności myślenia zgodzi się ze mną), że opisane tu przykłady wyraźnie potwierdzają, że to jednak religia/religie są winne temu wszelakiemu złu, za które obłudnie i z szatańską premedytacją oskarża się ateizm. Ponieważ podobnych przykładów odrażającej hipokryzji jest w naszej religii dużo więcej, nie wykluczone, że jeszcze jakiś tekst powstanie o tej tematyce.

 

Październik 2021 r.                            ------ cdn.-----    

 

 

 

 

 

 

 

 


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nowy ateizm i krytyka religii

Znalezionych 908 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Odłożone w czasie zbawienie (II)   Ferus   2023-04-02
Irracjonalne „objawienia boże”   Ferus   2021-03-07
Odłożone w czasie zbawienie (III)   Ferus   2023-04-09
Niezastąpieni szafarze łask bożych   Ferus   2016-06-26
Fałszywi prorocy, Część III.   Ferus   2017-11-12
Tajemnica zawodowa duchownych   Ferus   2019-06-02
Credo sceptyka. Część V.   Ferus   2023-05-21
Fikcja uznawana za Prawdę (V)   Ferus   2020-04-11
Moja racjonalna wiara (II)   Ferus   2024-01-07
Refleksje sprzed lat: Na skrzydłach Nauki i Wiary II.   Ferus   2018-07-29
Doradztwo religijne i religioznawcze XVIII   Ferus   2015-07-19
Rozum i Wiara. Część V   Ferus   2016-01-10
Krzywdy wyrządzone ludzkości przez naukę   Ferus   2019-04-01
Niewierny Tomasz i krzew gorejący   Ferus   2017-01-01
Refleksje sprzed lat   Ferus   2016-10-16
Człowiek w labiryncie iluzji. Część VI.   Ferus   2018-04-15
Ojcowie (nie)ŚwięciCzęść II   Ferus   2015-08-09
Niepotrzebna ziemska sprawiedliwość   Ferus   2022-04-24
Alternatywny Genesis: Boski reality show.Czyli kwestia duchowości/duszy widziana z „nieco” innej perspektywy.   Ferus   2024-04-28
Kompleksy uświęcone   Ferus   2016-02-07
Autor urojony i jego frustracje   Ferus   2017-04-02
Rozum i Wiara (XVIII)   Ferus   2021-08-15
Jasełkowo-teologiczne refleksje dziadka „Maryi panienki”.   Ferus   2018-12-23
Rozum i Wiara. Część X   Ferus   2016-04-10
Rozum i Wiara. Część  XVII   Ferus   2017-01-22
Niewiarygodna idea bogów/Boga II.   Ferus   2023-12-03
Intrygujące pytanie papieża Franciszka   Ferus   2018-12-30
Człowiek w labiryncie iluzji   Ferus   2018-03-11
Uciekinierzy z bastionu fałszywych świętości (III)   Ferus   2021-02-07
Azyl ignorancji. Część VII.   Ferus   2017-02-19
Bogowie jak ludzie: bogowie na niby (VI)   Ferus   2018-07-15
Wolna wola - klucz do piekielnych bram   Ferus   2017-02-05
Upiory religii   Ferus   2014-03-08
Trzy stulecia bałwochwalstwa   Ferus   2017-09-03
Credo ateisty (VII)   Ferus   2023-02-05
Brudny czyściec i diabelnie skuteczny strach przed piekłem   Ferus   2020-11-22
Credo sceptyka. Część X.   Ferus   2023-06-25
Bezbożne „Ranczo” (II)   Ferus   2021-05-23
Cena świętego spokoju.Czyli religijny raj dla oportunistów albo też azyl ignorancji (wg Spinozy).   Ferus   2024-03-10
Niebo naprawdę istnieje? To i piekło też?   Ferus   2018-01-28
Dewocja to pobożność? Czyli wizyta u starszej pobożnej pani.   Ferus   2019-11-10
Potęga mitów: 10 plag egipskich.   Ferus   2016-01-17
Szamani: antenaci współczesnych kapłanów.Czyli Niezależny Związek Zawodowy Duszpasterzy. (II)   Ferus   2022-08-07
Tłumaczenie rzeczywistości na religijną modłę   Ferus   2016-09-04
Szamani: antenaci współczesnych kapłanówI.Czyli Niezależny Związek Zawodowy Duszpasterzy. (III)   Ferus   2022-08-14
Zbłąkane dzieci Matki Natury   Ferus   2022-09-25
Doradztwo religijne i religioznawcze XX   Ferus   2015-10-04
Geneza i paradoksy teizmu (III)   Ferus   2024-04-07
Mój dojrzały ateizm Część III   Ferus   2014-11-23
Ateista i „zatroskany głos rozsądku”   Ferus   2021-05-16
Relikty religijnego myślenia, Część II.   Ferus   2017-10-01
Było sobie kłamstwo   Ferus   2015-07-05
Rozum i Wiara. Część VIII   Ferus   2016-03-13
Mój dojrzały ateizm. Część XIII   Ferus   2015-03-07
Bogowie popkultury.Czyli jakimi religijnymi stereotypami „karmi” nas telewizja.   Ferus   2021-09-05
Baśnie wywołujące waśnie   Ferus   2015-11-29
Bożonarodzeniowa koniunkcja planet. Czyli coroczna „koniunkcja” religii z nauką.   Ferus   2020-12-27
Najlepszy ze światów – Ziemia? Czyli najlepsza z możliwych marności nad marnościami.   Ferus   2023-08-06
Pasterze i ich bezwolne owce, czyli paradoksy „duchowego pasterzowania”   Ferus   2021-06-13
Credo ateisty (VIII)   Ferus   2023-02-12
Azyl ignorancji, Część II   Ferus   2016-11-06
Potęga mitów: Odkupienie i Zbawienie   Ferus   2016-02-28
DCLXVI Krucjata   Ferus   2014-12-20
Najdłużej trwająca mistyfikacja w dziejach ludzkości (VII)   Ferus   2020-02-16
Atak ateizmu na ludzki rozum? II.   Ferus   2021-10-17
Idea kontra rzeczywistość   Ferus   2015-10-25
Rozmyślając nad sensem życia (II).   Ferus   2019-04-14
Kiedy prowadzą nas ślepi przewodnicy (II)   Ferus   2023-07-30
Człowiek musi w coś wierzyć. Raskolnicy, Swedenborg.   Ferus   2018-11-04
Potęga mitów: Ziemia Obiecana   Ferus   2016-02-14
Grzechy religii: hipokryzja   Ferus   2015-08-30
Refleksje sprzed lat: „Fikcyjna walka dobra ze złem” i inne   Ferus   2021-10-31
Fałszywi prorocy. Podsumowanie.   Ferus   2018-01-14
Hejże dzieci (boże), hejże ha   Ferus   2016-07-03
Credo sceptyka. Część VII.   Ferus   2023-06-04
Kobieta czyli zło konieczne?   Ferus   2022-06-19
Pytania do Boga   Ferus   2022-03-20
Uduchowiony erotyzm bogów i wyznawców (V)   Ferus   2019-10-06
Doradztwo religijne i religioznawcze IX   Ferus   2015-04-05
Poświąteczna refleksja: wymuszanie poczucia winy   Ferus   2017-04-23
Tęsknota za bezpiecznym miejscem. Czyli Królestwo Niebieskie na Ziemi.   Ferus   2018-02-11
Potwór stworzony ludzką wyobraźnią   Ferus   2022-06-26
Niespójne koncepcje Boga, Część II   Ferus   2017-09-17
Refleksje po lekturze „Ateisty”   Ferus   2019-01-13
Alternatywa dla idei zbawienia   Ferus   2020-10-04
Człowiek musi w coś wierzyć. Manicheizm.   Ferus   2018-05-13
Fałszywi prorocy, Część VI.   Ferus   2017-12-10
Listy byłych niewolników do ich byłych Panów (III)   Ferus   2020-12-20
Mój dojrzały ateizm. Część VI   Ferus   2014-12-27
Bardzo nieelegancka hipoteza Boga. Czyli mocno niedoskonałe wyobrażenia absolutnej doskonałości   Ferus   2023-09-03
Adwokat diabła. Czyli religijne racje zastępujące prawdę.   Ferus   2018-12-09
Credo ateisty (II)   Ferus   2023-01-01
Głos czarnej owcy   Ferus   2014-03-18
Fałszywi prorocy. Część V   Ferus   2017-12-03
Refleksje sprzed lat: „Głęboka wiara” i inne.   Ferus   2020-09-20
Listy byłych niewolników do ich byłych Panów   Ferus   2020-11-29
Mój dojrzały ateizm. Część XI   Ferus   2015-02-21
Dziecko, grzech i kochający Ojciec w niebie   Ferus   2018-08-05
Czyżby bunt aniołów stróżów?   Ferus   2017-08-27
Rozmyślając nad sensem życia   Ferus   2019-04-07

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk