Ziemia ma około 4,54 miliarda lat i najstarsze, niekwestionowane życie na naszej planecie pojawiło się jako bakteryjne “mikroskamieniałości” 3,5 miliarda lat temu. Ponieważ jednak bakterie już są dość złożonymi organizmami, można spokojnie stawiać na to, że życie (niezależnie od tego, jak je definiujesz) zaczęło się na długo przedtem. Ale na jak długo? Morza nie pojawiły się przed około 4 miliardami lat (Ziemia była zbyt gorąca) i nie było tlenu. Życie, jeśli istniało wówczas, prawdopodobnie było zaadaptowane do skrajnych temperatur i było beztlenowe.
Nowy artykuł w „Nature” Matthew Dodda i in. (odnośnik poniżej) informuje o tym, co może być śladami życia (zawierające żelazo włókna i maleńkie rurki),
przypominające rodzaj życia znajdowany w otworach termicznych, jak również przypomina niekwestionowane mikroskamieniałości. Wiek tych osadów waha się od 3,77 do 4,28 miliarda lat. Nie mogą bardziej zawęzić tego szerokiego rozrzutu i, oczywiście, prasa koncentruje się na dacie 4,28 miliarda lat, bo jest to właściwie najwcześniejsza data, kiedy życie
mogłopowstać, biorąc pod uwagę stan ówczesnej Ziemi.
Nie będę wchodził w szczegóły tego artykułu: przeczytanie go jest naprawdę mozolne nawet dla biologa ewolucyjnego, ponieważ w znacznej mierze jest to geologia i paleobiologia. Ale jeden ze specjalistów, którego zapytałem, powiedział, że wyniki są bardzo interesujące, choć nie rozstrzygające i że zasięg czasowy jest, oczywiście, dość duży. Poniżej jest kilka fotografii tego, co może być pozostałością starodawnych bakterii. Najpierw są włókna:
Oczywiście nie są to same mikroskamieniałości, które są skamieniałymi resztkami starodawnych bakterii, ale po prostu śladami tego, co mogło być starodawnymi bakteriami.
Także artykuł Carla Zimmera o tym odkryciu w “New York Times” pokazuje, że niektórzy specjaliści mają wątpliwości. Jedni sądzą, że odkrycie reprezentuje rzeczywiste organizmy, podczas gdy inni uważają, że są to artefakty. Oto cytaty z artykułu Zimmera:
Ale wielu specjalistów z tej dziedziny jest sceptycznych wobec tego nowego badania, lub wręcz nieprzekonanych.
Martin J. Van Kranendonk, geolog z University of New South Wales, nazwał wzór na skałach “dubiofossils” [“wątpliwe skamieniałości”] – struktury przypominające skamieniałości, ale bez wyraźnego dowodu, że zaczęły się jako coś żywego.
. . . A jeśli te skamieniałości liczą 4,2 miliardy lat, to naukowcy będą mieli dowód, że życie na Ziemi zaczęło się szybko, niedługo po utworzeniu się oceanów.
Niemniej Frances Westall, dyrektorka badań w CNRS-Centre de Biophysique Moléculaire w Orléans we Francji, nie jest przekonana, że to w ogóle są skamieniałości. „Szczerze mówiąc, wątpię” – powiedziała.
Przede wszystkim, powiedziała, włókna w skałach Nuvvuagittuq są zbyt duże. Wraz z kolegami znalazła włókna utworzone przez bakterie w skale datującej sie na 3,2 miliarda lat i są one dużo mniejsze.
Na wczesnej Ziemi bakterie były zmuszone do małych wymiarów, powiedziała dr Westall, ponieważ atmosfera nie miała jeszcze dość tlenu, by napędzać ich wzrost.
Od kogoś bardziej entuzjastycznego:
“Myślę, że autorzy wykonali dobrą robotę” – powiedział David Wacey, który bada pochodzenie i ewolucję życia na University of Western Australia. Powiedział, że z nowymi dowodami „przychodzi dość przekonujący scenariusz biologiczny” o pochodzeniu tych tajemniczych śladów w skałach.
Dr Wacey nie był zaskoczony, że ta nowa praca wywołała krytykę. “Może upłynąć wiele lat, zanim osiągnie się consensus. Ale tak nauka postępuje do przodu”.
Myślę, że ostatnie zdanie jest istotne. W żadnym razie nie jest to dowód na wczesne życie, ani też na jego wiek, ale z pewnością warto było to opublikować i niewątpliwie będzie to prowadziło do dalszych prac. Jeśli życie rzeczywiście istniało 4,3 miliarda lat temu, to znaczy to, że nie trwało długo po tym, kiedy warunki na Ziemi były “odpowiednie” dla opartego na węglu i wymagającego wody życia, by zacząć się tworzyć i rozmnażać.
_________
Dodd, M. S., D. Papineau, T. Grenne, J. F. Slack, M. Rittner, F. Pirajno, J. O’Neil, and C. T. S. Little. 2017. Evidence for early life in Earth’s oldest hydrothermal vent precipitates. Nature 543:60-64.
Possible life found in sediments between 3.8 and 4.3 billion years old
Why Evolution Is True, 3 marca 2017
Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska
