Prawda

Wtorek, 19 marca 2024 - 05:38

« Poprzedni Następny »


Co mówi nam ruch płaskiej Ziemi


Steven Novella 2018-05-17


Za każdym razem, kiedy piszę o zwolennikach płaskiej ziemi, tych, którzy – co jest niewiarygodne! – rzeczywiście wierzą w XXI wieku, że Ziemia jest płaska, przychodzi wiele komentarzy mówiących, że po prostu dajemy się nabrać. Nikt naprawdę nie wierzy, że świat jest płaski i tylko tak mówią, żeby nas drażnić, a my połykamy przynętę.


Ten pogląd jest jednak w sposób oczywisty błędny. Spotkałem zwolenników płaskiej ziemi w, żeby tak powiedzieć, naturze. Naprawdę na poważnie akceptują teorię, że ziemia jest płaska. Harry T Dyer informował także niedawno w „Raw Story” o trzydniowym zjeździe zwolenników płaskiej ziemi. Nie byli to dowcipnisie szukający okazji do pośmiania się. Byli śmiertelnie poważni.


Sądzę, że ci, którzy zaprzeczają powadze zwolenników płaskiej ziemi, nie rozumieją, o co tu chodzi. Podchodzą do sprawy tak, jak początkowo robi to większość ludzi – patrząc na twierdzenia z naukowego punktu widzenia. Z tego punktu widzenia twierdzenia zwolenników płaskiej ziemi wykraczają poza absurd. Są tak skrajnie ignoranckie i nielogiczne, że wydaje się rozsądne uważanie, że albo chodzi o jakąś patologię psychiczną, albo jest to po prostu robienie sobie żartów.  


Nie ulega wątpliwości, że wiara, iż ziemia jest płaska, jest zakorzeniona w głębokim analfabetyzmie naukowym. Brak tu nie tylko odkryć nauki, ale także znajomości historii nauki i jakiejkolwiek wiedzy o instytucjach nauki i ich niezliczonych studentach i naukowcach. Ale w wyznawaniu teorii płaskiej nie chodzi o analfabetyzm naukowy – w tym znaczeniu, że nie jest to tylko przejaw głębokiej ignorancji na temat nauki (i dlatego nie da się tego wyprostować naukową informacją). Jak wskazuje Dyer, wiara w płaską ziemię jest ostatecznym odrzuceniem samej wiedzy instytucjonalnej.   


Wiedza i władza


Współczesny ruch zwolenników płaskiej ziemi jest jednym z przejawów odrzucenia ustalonej wiedzy jako narzędzia władzy. Leżącą tu u podstaw ideą jest, że ci, którzy mają władzę, używają wiedzy, by utrzymać i zwiększyć swoją władzę. “Oni” kontrolują instytucje i dlatego każda wiedza pochodząca z tych instytucji nie ma legitymacji i nie można jej ufać. W rezultacie mamy spiskową heurystykę, w które oficjalną wiedzę odrzuca się na rzecz „robienia własnych badań” (tj. oglądania wideo na YouTube).  


Istnieją również inne przejawy tej heurystyki wiedza-władza. Niektórzy ludzie w historycznie uciskanych regionach odrzucają „zachodnią” naukę jako kolonializm. Nauka jest tylko częścią kultury, używaną przez kolonizatorów do panowania nad tubylcami i dławienia ich kultury. Wasze przekonania są błędne, nauka mówi coś innego. To było uzasadnienie odrzucanie przez Afrykę Południową nauki w sprawie HIV i AIDS, czego wynikiem były setki tysięcy niepotrzebnych śmierci.


Inne głowy tej hydry obejmują ogólne odrzucenie ekspertów i ekspertyz jako wynik demokratyzacji informacji w epoce Internetu. Każdy może teraz być własnym ekspertem, może robić własne badania i nie musi polegać na ekspertach, by wiedzieć, w co wierzyć.


Także ludzie o skłonnościach do spiskowego myślenia wsiedli z entuzjazmem do tego pociągu. To właśnie mówili cały czas – nie można wierzyć Człowiekowi. Nic nie jest tym, na co wygląda. Jeśli mówi to ktoś, kto ma władzę, to jest to niesłuszne.


Polityczni populiści wykorzystują to wszystko dla własnych celów. Nieufanie ekspertom pozwala im na zbywanie niewygodnych faktów. Możemy ignorować dziennikarzy, naukowców, akademików i uczonych, ponieważ mogą opisywać rzeczywistość sprzecznie z naszymi politycznymi ambicjami. Każdy problem z narracjami z tego wynikającymi jest wygładzany niejasnymi aluzjami do spisku.


W tym świecie rzeczywistością jest to, co mówisz, że nią jest, cokolwiek byś mówił, a jedyną rzeczą, która się liczy, jest, ile otrzymasz retwittów.


To wszystko mówi nam w rzeczywistości ruch zwolenników płaskiej ziemi. Są oni skrajnym przykładem tego, co dzieje się, kiedy idziemy tą populistyczna drogą. Zaprzeczanie temu zjawisku jest zaprzeczaniem prawdziwej walki naszego wieku – walki o fakty, o ekspertyzę i o legitymację wiedzy.


Dlaczego populiści są w błędzie


Nie możemy przekonać zwolenników płaskie ziemi przez podanie im faktów. Próbowałem i jest to fascynujące ale beznadziejne ćwiczenie. Sądzę, że żeby mieć szansę ściągnięcia zwolenników płaskiej ziemi z powrotem do rzeczywistości, trzeba zająć się problemami z ich paradygmatem. Trzeba zająć się leżącym u podstaw założeniem, że instytucjonalna wiedza i ekspertyza są wyłącznie przejawami władzy i muszą zostać odrzucone, by wyzwolić umysł. To założenie jest fałszywe.


Podobnie jednak jak w wielu popularnych, ale fałszywych założeniach, jest tam ziarno prawdy. Większość takich poglądów nie jest w 100% słuszna lub niesłuszna. Błąd polega na wyjmowaniu maleńkiego zjawiska i traktowania go jako absolut. No pewnie, że korporacje robią podejrzane rzeczy, ale to nie znaczy, że zawsze kłamią, zawsze są w błędzie i że mają nieograniczoną władzę. No pewnie, że władze użyją instytucji i instytucjonalnej wiedzy, żeby utrzymać swoją władzę, ale to nie znaczy, że mają pełną kontrolę (chyba że w krajach totalitarnych).


Ostatecznym problemem tutaj jest niezdolność do konfrontowania złożoności i niuansów, myślenie o świecie w dziecinnych, absolutnych, czarno-białych kategoriach. To często równa się myśleniu, że jacyś niewyraźni „oni” mają absolutną kontrolę i że instytucje są monolitami służącymi ich celowi. Nie istnieją „oni”. Instytucje są złożone i składają się z ludzi, nie z  dronów.


Naukowy establishment składa się z niezliczonych indywidualnych instytucji, z wieloma naukowcami o różnych poglądach i perspektywie, w różnych krajach i z różnymi motywacjami i uprzedzeniami. Jest także wielu amatorów-naukowców – ludzi z własnymi teleskopami, którzy potrafią czynić własne obserwacje. Struktura władzy także ewoluowała przez stulecia i nikt nie zachowywał panowania na bardzo długo.


Odrzucenie wiedzy jako zaledwie narzędzia władzy jest także fundamentalnym niezrozumieniem samej nauki. Nauka, ze swej natury jest sceptyczna, demokratyczna i przejrzysta. Inaczej nie mogłaby funkcjonować.  


Czasami nauka istotnie zawodzi. Istnieją subkultury, w których panuje ideologia lub uprzedzenia i proces nauki tego nie przełamuje. Na przykład, istnieją solidne dowody, że chińscy badacze są pod wpływem kulturowej stronniczości na rzecz TCM i akupunktury. Pod tym względem chińska nauka jest wyraźnie pęknięta. Jest wiele przykładów pękniętej nauki.


Ważniejsze jednak jest to, że mogę siedzieć tutaj i pokazywać wady w ich badaniach i logice, niechlujną metodologię i systematyczne błędy. Na mniejszą skalę z pewnością istnieją laboratoria lub nawet instytucje z własnymi uprzedzeniami, ale zawsze przeciwstawiają im się inni o innych poglądach i perspektywie.


Poczynania naukowe są zabałaganione i mogą być wypaczone dla niecnych celów, ale nie jest to monolit. Problem z perspektywą zwolenników płaskiej ziemi nie polega na wierze, że nauka może czasami zawieść. Istotnie może. Problemem jest to, że rozmiary ich sceptycyzmu przerastają wszelki rozsądek. Aby teoria płaskiej ziemi była poprawna, musiałby istnieć spisek właściwie wszystkich instytucji naukowych we wszystkich krajach, kontrolujący wszystkich indywidualnych naukowców, a także wielu amatorów, przez wiele stuleci. Musiałoby to również obejmować wiele różnych specjalności, od astronomii do fizyki, geologii i meteorologii. Zakres spisku musiałby być wszechogarniający – największy spisek wszystkich wielkich spisków.   


Odkryłem, że jest to powszechny błąd – prostackie pomieszanie skrzywienia w nauce z systemową nieuczciwością i fałszywe przypisywanie równoważności: że każda instytucja z jakimiś wadami jest równie zła, jak każda inna instytucja. Możesz wskazywać na wady amerykańskiej demokracji i argumentować, że nie jest lepsza niż totalitarny rząd Korei Północnej. A ponieważ nic nie jest doskonałe, fałszywa równoważność staje się po prostu kolejnym narzędziem do pisania na nowo rzeczywistości zgodnie z twoimi życzeniami.   


Ostatecznie to właśnie leży u sedna rozumowania zwolenników płaskiej ziemi i odrzucenia ekspertyzy przez nowoczesny populizm. Jest to okropnie prostacki pogląd na świat, który ignoruje (częściowo z powodu ignorancji, a częściowo z powodu umotywowanego rozumowania) rzeczywiste złożoności naszej cywilizacji. Jest to w najwyższym stopniu leniwe, infantylne i dogadzające sobie.  


Może się wydawać, że te siły rosną i w pewnym sensie robią to. Musimy mieć nadzieję, że jest to chwilowe zjawisko, nie zaś długoterminowy trend. Będzie tak jednak możliwe tylko wówczas, kiedy będzie wystarczający odpór ze strony ludzi o bardziej dojrzałej perspektywie. To nie zdarzy się automatycznie. Wartość i konieczność uzasadnionej słuszności, autentyczna ekspertyza, dowody, logika i rozwaga muszą być ponownie energicznie umocnione. To jest podstawowa walka naszych czasów. Jeśli sądzimy, że to wszystko jest tylko dowcipem lub że w magiczny sposób samo się naprawi, czeka nas głębokie rozczarowanie.

 

What the Flat Earth Movement Tells Us

3 maja 2018

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Steven Novella


Neurolog, wykładowca na Yale University School of Medicine. Przewodniczący i współzałożyciel New England Skeptical Society. Twórca popularnych (cotygodniowych) podkastów o nauce The Skeptics’ Guide to the Universe.  Jest również dyrektorem Science-Based Medicine będącej częścią James Randi Educational Foundation (JREF), członek Committee for Skeptical Inquiry (CSI) oraz członek założyciel Institute for Science in Medicine.

Prowadzi blog Neurologica.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj




Komentarze
1. Ach ta nieznośna polityka Jan Grabiński 2018-05-17


Nauka

Znalezionych 1466 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Przepływ genów od neandertalczyków i denisowian do ludzi „współczesnych” i odwrotnie   Coyne   2024-03-14
Wejdź – skoro nalegasz   Tonhasca Júnior   2024-03-09
Czy “bezpłciowe” bakterie tworzą biologiczne gatunki?   Coyne   2024-03-06
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Kolejna błędna próba skorygowania ewolucji   Coyne   2024-02-22
Ryjący w ziemi przedsiębiorcy   Tonhasca Júnior   2024-02-15
Olbrzymie armie o niezliczonych umiejętnościach    Tonhasca Júnior   2024-02-08
Wejdź, powiedziała, dam ci schronienie przed burzą   Tonhasca Júnior   2024-01-15
Czy ludzie wyewoluowali w wodzie?   Coyne   2024-01-08
Jak upadają wielcy   Tonhasca Júnior   2024-01-04
Oczy reniferów zmieniają kolor, żeby łatwiej im było dostrzec jadalne porosty   Coyne   2023-12-30
Życzliwi przestępcy   Tonhasca Júnior   2023-12-28
Conor Friedesdorf (i Alexander Barvinok) o ideologicznym przymusie na amerykańskich uczelniach   Coyne   2023-12-26
Zdumiewający manipulatorzy   Tonhasca Júnior   2023-12-25
Nie gryzie się ręki, która cię zapyla   Tonhasca Júnior   2023-10-19
Rewolucja komunikacyjna   Hannam   2023-10-18
BBC szerzy propagandę rolnictwa organicznego, a biedni na świecie cierpią   i Kathleen Hefferon   2023-10-13
Niezwykły przypadek koewolucji i specyficzności zapylacz/storczyk   Coyne   2023-10-07
Płeć męska lub żeńska: nie ma nic pomiędzy   Elliot   2023-10-03
Myślenie intuicyjne i analityczne   Novella   2023-09-29
„Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja   Williams   2023-09-25
Jak (i dlaczego) ośmiornica edytuje swój RNA   Lewis   2023-09-23
„Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci?   Lewis   2023-09-15
Do jakiego stopnia pary mają wspólne cechy?   Novella   2023-09-14
Kenia daje zielone światło 58 projektom GMO – naukowcy na całym świecie kontynuują badania w dziedzinie biotechnologii, mimo procesów sądowych i dezinformacji   Ombogo   2023-09-08
Lancet atakuje anty-przebudzenie, a czytelnik odpowiada   Coyne   2023-08-24
Więcej wyrafinowanej teologii: uczony religijny zastanawia się, czy neandertalczycy mieli nieśmiertelne dusze   Coyne   2023-08-16
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Mało znana strona ryjkowców   Tonhasca Júnior   2023-08-11
Dlaczego nie można być osobą transrasową?   Coyne   2023-08-10
Walka z malarią za pomocą inżynierii genetycznej   Novella   2023-08-08
Jak restrykcje Unii Europejskiej podsycały głosy przeciwko GMO, jak również głód na globalnym Południu, a zwłaszcza w Afryce   Oria   2023-08-02
Nieznośni mali pomocnicy   Tonhasca Junior   2023-07-29
Macedońskie skarby   Tonhasca Júnior   2023-07-26
GMO i motyle   Novella   2023-07-25
Narzucanie ideologii naturze: Kew Garden celebruje „rośliny queer”   Coyne   2023-07-24
Smak miesiąca   Tonhasca Júnior   2023-07-20
Kłopoty na wylocie   Szczęsny   2023-07-18
Ideologiczne podważanie biologii   i Luana S. Maroja   2023-07-17
Role mężczyzn i kobiet w polowaniu, raz jeszcze   Coyne   2023-07-15
David Hillis o specjacji   Coyne   2023-07-13
Niechętni dawcy i pracowici biorcy   Tonhasca Júnior   2023-07-08
Grube problemy z jelitem   Szczęsny   2023-07-07
Badaczka z Leakey Foundation twierdzi, że kości orangutanów mówią nam, że biologiczna płeć jest spektrum, a nie binarna   Coyne   2023-06-30
Przez dziurkę od klucza   Szczęsny   2023-06-24
Nowa (nie podparta żadnymi dowodami) hipoteza, która eliminuje role płciowe w społecznościach łowców-zbieraczy   Coyne   2023-06-22
Błędne wyobrażenia o ewolucji   Coyne   2023-06-16
Influencerzy z podziemia   Tonhasca Júnior   2023-06-13
Jak wyewoluowało ubarwienie ostrzegawcze?   Coyne   2023-06-12
„San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci   Coyne   2023-06-09
Kolczasty problem   Tonhasca Júnior   2023-06-06
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.   King   2023-06-03
Błędna krytyka genetycznych testów na pochodzenie   Coyne   2023-06-02
Zdatny do lotu   Tonhasca Júnior   2023-06-01
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki    i Jerry Coyne   2023-05-29
Główny problem w filogenezie zwierząt wydaje się być rozwiązany   Coyne   2023-05-26
Americana   Tonhasca Júnior   2023-05-24
Czy uprawa jabłek odzwierciedla bigoterię?   Coyne   2023-05-18
Kenia: Musimy zająć się brakiem bezpieczeństwa żywnościowego, ale najpierw musimy położyć kres dezinformacji na temat upraw modyfikowanych genetycznie   Oria   2023-05-16
Czytanie myśli z fMRI i AI   Novella   2023-05-05
Jest lepiej niż myślisz   Lomborg   2023-05-03
Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce     2023-05-01
Niewygodna historia   Ferguson   2023-04-28
Biologia rezygnacji z działania: kiedy kontynuować, a kiedy spasować   Coyne   2023-04-26
Porywacze ciał   Tonhasca Júnior   2023-04-25
Porażka jest kluczowym składnikiem innowacji   Ridley   2023-04-22
Używanie roślin jako biofrabryk   Novella   2023-04-14
Dawno zmarli przemawiają do nas   Tonhasca Júnior   2023-04-12
Wątpliwi pomocnicy    Tonhasca Júnior   2023-04-08
Uganda: aktywiści przeciwni biotechnologii szerzą dezinformację   Wetaya   2023-04-05
Anglia pozwala na uprawy poddane edycji genów   Novella   2023-04-03
Recenzja z książki  Can “The Whole World” Be Wrong?   Rose   2023-04-01
Psychologia ewolucyjna dla początkujących   Coyne   2023-03-27
“Konwergentna” ewolucja mrówek grzybiarek Starego i Nowego świata   Coyne   2023-03-23
Gigantyczna armia małych zabójców   Tonhasca Júnior   2023-03-22
Colin Wright broni binarności płci u zwierząt   Coyne   2023-03-15
AI: gorąca randka z “Sydneyem ”   Gotefridi   2023-03-15
Zmienić język w ekologii i biologii ewolucyjnej! Przykład anemii sierpowatej   Coyne   2023-03-13
Wzrost liczby nieobecnych ojców i towarzyszące temu społeczne problemy   Geary   2023-03-11
No pasarán    Tonhasca Júnior   2023-03-04
Dezinformacja o GMO: Kenijczykom będzie trudno podejmować racjonalne decyzje i to może kosztować życie   Mykonyo   2023-02-24
Twardy kwiat do zgryzienia    Tonhasca Júnior   2023-02-22
ChatGPT niemal zdaje lekarski egzamin końcowy   Novella   2023-02-21
“Rogi” trylobitów mogły być używane jako broń w walkach między samcami   Coyne   2023-02-15
Postmodernizm obnażony   Dawkins   2023-02-14
Powody naszych wierzeń. Jak i dlaczego irracjonalność trzyma nas w swoich szponach i jak możemy z tym walczyć?   Pinker   2023-02-13
Kiedy zapada noc i ziemia jest ciemna   Tonhasca Júnior   2023-02-10
W nowej książce jest słuszna krytyka idei, że są lepsze i gorsze gatunki, ale jest także błędne twierdzenie, że gatunki nie są realne   Coyne   2023-02-06
Kolczatki wydmuchują bąbelki śluzu z nosa, żeby się ochłodzić   Coyne   2023-02-02
Mali i zręczni influencerzy   Tonhasca Júnior   2023-01-31
Dowody na ewolucję: Bezwłose zwierzęta mają martwe geny na sierść   Coyne   2023-01-23
Krew, znój, łzy i pot   Tonhasca Júnior   2023-01-19
Bąkojady czyszczą nosorożce   Coyne   2023-01-18
Mózg używa geometrii hiperbolicznej   Novella   2023-01-16
O wspaniały nowy świecie   Tonhasca Júnior   2023-01-12
Ciepło zabija. Zimno zabija wielu więcej   Jacoby   2023-01-09
Po co badać przestrzeń kosmiczną?   Jacoby   2023-01-04
Rdzenni Amerykanie żądają doczesnych resztek pumy z Griffith Park   Coyne   2023-01-03
Świetny artykuł o epigenetyce   Coyne   2022-12-30
Śmiało podążaj tam, gdzie nie dotarł jeszcze żaden owad   Tonhasca Júnior   2022-12-28

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk