Co stało się z planem podziału ONZ z 1947 roku?

Mandat dla Palestyny z 1922 r. obejmował cały obszar geograficzny zwany wówczas „Palestyną” i podzielił go na dwie części: wschodnia część Palestyny – państwo arabskie – została oddana pod panowanie rodziny Haszymidów i zmienił nazwę na  Haszymidzkie Królestwo Jordanii. Zachodnia część Palestyny miała stać się państwem żydowskim.   

Pomimo naruszenia mandatu, ówczesne przywództwo żydowskie – reprezentowane przez Dawida Ben Guriona – zaakceptowało plan. Z drugiej strony przywódcy i kraje arabskie odrzucili ten plan i natychmiast zaczęli planować, jak zlikwidować państwo żydowskie, zanim jeszcze powstało.

75 lat później, przemawiając w ONZ, palestyński przywódca Mahmoud Abbas postanowił teraz zaakceptować plan, a nawet zażądać jego realizacji:

„Dlatego przedstawiam dziś organizacji ONZ tytuł międzynarodowego uprawomocnienia na tym świecie, z formalną prośbą o wdrożenie rezolucji Zgromadzenia Ogólnego 181, która stanowiła podstawę rozwiązania w postaci dwóch państw w 1947 roku.…”

[WAFA, wydanie angielskie, oficjalna agencja informacyjna AP, 23 września 2022 r.]

Wysuwając to żądanie, Abbas ignoruje kilka fundamentalnych faktów.

Po pierwsze, Abbas domaga się wdrożenia planu, który nie istnieje od 75 lat. Spełniając swoje groźby, jeszcze przed wygaśnięciem mandatu brytyjskiego 14 maja 1948 roku, kraje arabskie zaatakowały rodzące się państwo żydowskie.

Podczas gdy Izrael zdołał przetrwać i rozszerzyć się w wojnie, w której zginęło sześć tysięcy izraelskich mężczyzn, kobiet i dzieci, pełen 1% populacji, większość obszarów przeznaczonych dla państwa arabskiego – Judea, Samaria i Strefa Gazy – była okupowana odpowiednio przez Jordanię (która nie została jeszcze uznana przez ONZ za państwo) i Egipt.

W swoim pierwotnym statucie z 1965 roku Organizacja Wyzwolenia Palestyny (OWP), na czele której obecnie stoi Abbas, wyparła się swojego związku z obszarami tymczasowo przydzielonymi państwu arabskiemu, otwarcie deklarując:

„Ta Organizacja [OWP] nie sprawuje żadnej suwerenności terytorialnej nad Zachodnim Brzegiem w Królestwie Haszymidzkim Jordanii, w Strefie Gazy ani w rejonie Himmah”.

Rzeczywiście, podczas gdy Egipt kontrolował Strefę Gazy, a Jordania Judeę i Samarię (które przemianowano na „Zachodni Brzeg”), od 1948 do 1967 one i inne kraje arabskie powstrzymywały się od stworzenia czegoś, co mogłoby być „palestyńskim” państwem arabskim.

Izraelska wojna o niepodległość formalnie zakończyła się podpisaniem serii porozumień o zawieszeniu broni (od listopada 1948 do kwietnia 1949) z krajami arabskimi. Równolegle ONZ powołała Komisję Pojednawczą dla Palestyny.

W dyskusjach Komisji Pojednawczej kraje arabskie zażądały, by - zanim wyrażą jakąkolwiek zgodę na zaakceptowanie samego istnienia Izraela - Izrael popełnił narodowe samobójstwo demograficzne i zgodził się na zalanie setkami tysięcy arabskich uchodźców.

Z drugiej strony Izrael zażądał, aby kraje arabskie najpierw zaakceptowały istnienie Izraela i jego prawo do istnienia. Co ciekawe, zgodnie z raportem Komisji z 23 października 1950 roku, podczas rozmów Izrael zaproponował przekształcenie linii rozejmu z Jordanią, Libanem i Syrią w granice. Izrael zaoferował również przekształcenie linii rozejmu z Egiptem w granicę, z wyjątkiem Strefy Gazy, której zaoferował włączenie do Izraela i nadanie wszystkim mieszkającym tam Arabom izraelskiego obywatelstwa:

„Delegacja Izraela oświadczyła, że gdyby obszar Gazy został włączony do państwa Izrael, rząd Izraela byłby gotów przyjąć jako obywateli Izraela całą arabską ludność tego obszaru, zarówno mieszkańców, jak i uchodźców…”

[Ogólny raport z postępu prac i raport uzupełniający Komisji Pojednawczej ONZ ds. Palestyny, obejmujący okres od 11 grudnia 1949 r. do 23 października 1950 r., 23 października 1950 r.]

Kraje arabskie, nieugięte w odmowie uznania istnienia Izraela i prawa do istnienia jako narodowej ojczyzny narodu żydowskiego, odrzuciły oferty Izraela.

Drugą rzeczywistością, którą Abbas ignoruje, jest to, że domaga się realizacji planu podziału w celu utworzenia państwa palestyńskiego. Podczas gdy Abbas i wielu palestyńskich zwolenników określa Judeę, Samarię i Strefę Gazy jako „okupowane terytoria palestyńskie”, ani plan podziału ONZ, ani rezolucja Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 242 z 1967 roku nie odnoszą się do obszarów przydzielonych państwu arabskiemu jako „terytoriów palestyńskich”. ” Termin „okupowane terytoria palestyńskie” z pewnością nie był używany w latach 1948 – 1967, a jego pierwsze pojawienie się w dokumentach ONZ znajdujemy pod koniec lat 90. dwudziestego wieku.

Trzecią rzeczywistością, którą Abbas ignoruje, jest to, że rezolucje Zgromadzenia Ogólnego ONZ – takie jak Plan Podziału – nie są prawnie wiążące i nie mają mocy uznania nowego państwa. Jak pisał Palestinian Media Watch jeszcze zanim Abbas zażądał wdrożenia Planu Podziału, takie posunięcie byłoby sprzeczne z prawem międzynarodowym i wymagałoby pozytywnej rekomendacji wszystkich 5 stałych członków Rady Bezpieczeństwa ONZ, po której następowałaby zgoda dwóch trzecich Zgromadzenia Ogólnego ONZ.

W Mandacie dla Palestyny z 1922 roku Liga Narodów formalnie uznała, w imieniu całej społeczności międzynarodowej „historyczny związek narodu żydowskiego z Palestyną i przesłanki do odtworzenia ich siedziby narodowej w tym kraju”. [podkreślenie dodane]

Chociaż plan podziału ONZ z 1947 roku naruszał prawnie wiążący mandat, w swoim czasie mógł zainicjować proces, który podzieliłby obszar na zachód od rzeki Jordan na dwa państwa. Ta opcja została na zawsze utracona, kiedy państwa arabskie i arabscy przywódcy całkowicie ją odrzucili. Abbas kurczowo czepiający się Planu Podziału jest jak pasażer, który znalazł stary bilet na Titanica, a teraz żąda, by Titanic przeprawił go przez Ocean Atlantycki.    

What happened to the 1947 UN Partition Plan?

Palestinian Media Watch, 29 listopada 2022

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska

*Maurice Hirsch jest badaczem i publicystą Palestinian Media Watch.