Prawda

Poniedziałek, 29 kwietnia 2024 - 05:53

« Poprzedni Następny »


Wrobieni w „wolną wolę”


Lucjan Ferus 2017-04-09


Czasem tak się zdarza, iż podczas pisania jednego tekstu przychodzi mi do głowy pomysł na inny tekst, który pokazuje odmienny ASPEKT przedstawianego problemu, umożliwiający jego lepsze zrozumienie. Tak właśnie było w tym przypadku: kiedy pisałem „Wolną wolę – klucz do piekielnych bram”, przyszedł mi na myśl pomysł opowiadania z serii „Bóg i szatan”, który moim zdaniem powinien dobrze uzupełniać ten dwuczęściowy tekst.


Jego akcja dzieje się w rajskim ogrodzie, tuż po tym, jak Bóg UKARAŁ ludzi za zjedzenie zakazanego owocu i wygnał ich z raju, a u jego bram postawił na straży dwa cheruby z połyskującymi ostrzami mieczy, aby ludzie przypadkiem nie próbowali tam wrócić i także zerwać owoc z drzewa życia, zjeść go i żyć na wieki.

 

Oto moja wersja wydarzeń, które tłumaczyłyby, dlaczego pierwszy anioł Boga Satanael (najdoskonalszy ze wszystkich aniołów), stał się przeciwnikiem Boga, kłamcą, oszczercą i oskarżycielem, oraz wcieleniem wszelkiego zła (według kanonów religijnych, oczywiście). Po prostu on pierwszy odkrył perfidnie zaplanowane OSZUSTWO, jakiego Bóg dopuścił się w swym dziele, a konkretnie w planie opatrznościowym względem swoich rozumnych stworzeń – ludzi. Ale nie uprzedzajmy wydarzeń.     

 

                                                           ------ // ------

 

Kiedy już za ludźmi zamknęły się masywne wrota ogrodu rajskiego, a wewnątrz został Bóg i jego pierwszy anioł, Stwórca musiał zauważyć jego zdziwione spojrzenie, bo odezwał się doń podniesionym głosem:

 

- No i co tak na mnie patrzysz z wyrzutem, tymi swoimi niebieskimi oczami?! Myślisz zapewne, iż byłem niesprawiedliwy i zbyt surowy dla ludzi, co? Na pewno tak myślisz!

 

- Aż tak, to może nie,.. ale szczerze mówiąc dziwi mnie nieco twoje zachowanie Panie. I na dobrą sprawę, to nie rozumiem dlaczego ich ukarałeś.. – odparł anioł wprost.

- Jak to, dlaczego?! – Bóg wyraźnie obruszył się na te słowa.

- Chyba to oczywiste?! Nie posłuchali mojego zakazu, a zatem musiałem ich ukarać, czy nie?

 

- A może nie mieli innego wyboru? Przecież to kuszenie węża – abstrahując od tego, skąd on się tam wziął i skąd znał ludzką mowę – było perfidnie inteligentne, a co za tym idzie bardzo przekonujące: „Kiedy zjecie ten owoc, otworzą się wam oczy i będziecie jak Bóg, znali dobro i zło”. Które z bożych stworzeń oparłoby się takiej możliwości, aby być bardziej podobnym do swego Stwórcy? Czy w takim pragnieniu może być coś złego? – spytał anioł.

 

- Może czy nie może, to nie ma żadnego znaczenia! Dałem im wyraźny ZAKAZ i powinni go respektować. Po to przecież dałem im wolną wolę, aby mogli samemu dokonywać wyborów na drodze życia,.. ale też ponosić za to konsekwencje, to oczywiste!

 

- Może gdyby byli sami, posłuchaliby twojego zakazu Panie, ale ten podstępny wąż zmienił tę wyjątkową sytuację na ich niekorzyść. Nie przeszkadzało ci to Panie podczas wydawania tego werdyktu? Jak można w tych okolicznościach mówić o ich wolnej woli? Czy w ogóle jest możliwa wolna wola bożych stworzeń w kontekście wolnej woli ich Stwórcy? Czy jej NADRZĘDNOŚĆ nie wynika przypadkiem ze specyfiki boskich atrybutów? Możesz mi to Panie wytłumaczyć w prosty sposób?

 

- Trudno,.. chyba będę musiał. Otóż wolna wola tych istot (będzie nazywana kiedyś „zasadą alternatywnych możliwości”), polega na tym, iż osobnicy nią obdarzeni – czyli w tym przypadku Adam i Ewa – mogli zachować się w takiej samej sytuacji ZUPEŁNIE INACZEJ. Np., mogli nie dać się skusić przez węża i powiedzieć „nie!” na to jego kuszenie, rozumiesz? Zatem dobrowolnie wybrali zło i grzech, choć mogli wybrać dobro i posłuszeństwo względem mnie. Tym samym ponoszą WINĘ za dokonanie niewłaściwego wyboru i są odpowiedzialni za zgubne skutki tego czynu, a więc zasłużyli sobie na karę, czyż nie?

 

Satanael zastanawiał się w milczeniu, wpatrując się uważnie w oblicze boże. Potem spytał:

- Czyli jak mówisz Panie, ich wina zasadza się na tym, że choć mogli wtedy posłuchać ciebie – posłuchali węża, tak? Inaczej mówiąc: dając im wolną wolę umożliwiłeś im dokonywanie samodzielnych wyborów,.. choć nie zawsze trafnych. Dobrze to zrozumiałem?

 

- W rzeczy samej! Tak właśnie się sprawy mają! – pochwalił Bóg anioła za przykładną pojętność, tych niełatwych problemów teologiczno-moralnych.

- A co byłoby, gdyby oni nie mieli tej wolnej woli, Panie? Jaką stanowiłoby to różnicę?

 

- To proste! – odparł Stwórca – wtedy nie mógłbym ich ukarać, gdyż ich decyzja nie wynikałaby z ich woli, lecz byłaby ZDETERMINOWANA różnymi okolicznościami i uwarunkowaniami zewnętrznymi, ale – to należy podkreślić – nie zależałaby od ich woli, rozumiesz? W sensie moralnym nie ponosiliby winy, a zatem nie mógłbym ich ukarać za ów czyn, więc RÓŻNICA jest znacząca!

 

- Zatem może być też tak – zakładając hipotetycznie – że tak naprawdę nie mają oni tej wolnej woli, bo w kontekście twoich atrybutów Panie, jest to trudne do zaakceptowania, a jedynie jej NAMIASTKĘ, polegającą na złudnym wyobrażeniu sobie tego problemu? Czy istnieje taka możliwość, która mogłaby mnie przekonać ponad wszelką wątpliwość, że to, co mówisz o tej wolnej woli danej ludziom jest prawdą?

 

- To moje słowo ci już nie wystarczy?! – spytał Bóg podniesionym tonem.

- Zazwyczaj wystarczy,.. ale ciekawy jestem, czy można to przedstawione przez ciebie Panie rozumowanie poprzeć jakimś konkretnym świadectwem, które pozwoliłoby rozwiać każdemu wszelkie wątpliwości w tym względzie?

 

- Czemu nie? Przecież dla Boga nie ma niczego niemożliwego, jak dobrze wiesz…

- No, właśnie! Akurat to miałem na myśli. Wpadł mi do głowy taki pomysł: jak można by najlepiej udowodnić twoje Panie słowa, że ludzie w TAKIEJ SAMEJ sytuacji i w takich samych okolicznościach zachowaliby się INACZEJ, czyli dokładnie odwrotnie od tego zachowania, którego byliśmy świadkami? Po prostu należałoby POWTÓRZYĆ tę sytuację i te same okoliczności, i to najlepiej parę razy, aby być pewnym wyniku. Byłoby to możliwe?

 

- Już ci mówiłem, że dla Boga nie ma nic niemożliwego, więc nie w tym rzecz. Mam rozumieć, że chciałbyś przeprowadzić pewien rodzaj TESTU NA WOLNĄ WOLĘ ludzi, który miałby polegać na tym, że ja, jako Bóg cofam w czasie swe dzieło do momentu, kiedy zabraniam ludziom zerwania i spożycia zakazanego owocu z drzewa wiadomości dobrego i złego, abyś mógł się przekonać, czy ludzie w tej samej sytuacji i w tych samych okolicznościach zachowają się INACZEJ, niż ten pierwszy raz, tak? I tak parę razy, aby można było to stwierdzić z całą pewnością? To masz na myśli?

 

- Tak Panie! Moim zdaniem byłoby to najbardziej przekonujące doświadczenie, na potwierdzenie twojej tezy o danej ludziom wolnej woli. Gdyby np. po paru próbach okazało się, że za każdym razem ludzie zachowują się TAK SAMO, jak za pierwszym razem, to by wyraźnie świadczyło, że ta „zasada alternatywnych możliwości” jest ewidentną fikcją i ludziom tylko się WYDAJE, że mają wolną wolę. A tak naprawdę ich wola jest zawsze zdeterminowana zewnętrznymi okolicznościami i wewnętrznymi (psychicznymi) przyczynami, które mają istotny wpływ na podejmowane decyzje ludzi.

 

Gdyby natomiast wyniki tych prób były RÓŻNE, to by przemawiało na korzyść tezy o wolnej woli człowieka: w tych samych okolicznościach zewnętrznych i tym samym wewnętrznym stanie psychicznym, człowiek może zachować się odmiennie, bo nie jest niczym konkretnym zdeterminowany i żadne okoliczności nie mają wpływu na podejmowaną przez niego decyzję. Zgodzisz się Panie na taki niewinny test? Tym bardziej, iż dla ciebie, to żaden problem, jak sam powiedziałeś.        

 

Ku niemałemu zaskoczeniu Satanaela, Bóg zgodził się na przeprowadzenie tego dziwacznego testu, z jednym zastrzeżeniem: będzie on trwał do pierwszej udanej próby, która zostanie uznana za POTWIERDZENIE istnienia wolnej woli u ludzi. Cóż było robić, anioł chcąc nie chcąc zgodził się na ów warunek Boga i z wielką ciekawością zaczął obserwować najbliższe otoczenie, by nie uronić żadnego szczegółu. Stwórca spojrzał na niego dziwnym wzrokiem, jakby chciał spytać: - Gotowy?

 

I nim Satanael zdążył skinąć głową, Bóg cofnął czas do momentu, kiedy umieścił człowieka w ogrodzie Eden, aby uprawiał go i doglądał, dając mu przy tym rozkaz: „Z wszelkiego drzewa tego ogrodu możesz spożywać według upodobania; ale z drzewa poznania dobra i zła nie wolno ci jeść, bo gdy z niego spożyjesz, niechybnie umrzesz”.

 

Potem nastąpiło dokładnie to wszystko, co było podczas pierwszego razu: Bóg w pewnym momencie rzekł: „Nie jest dobrze, żeby mężczyzna był sam; uczynię mu zatem odpowiednią dla niego pomoc”. Następnie ulepił mu z gleby wszelkie zwierzęta lądowe i wszelkie ptaki powietrzne i przyprowadził je do mężczyzny, by ten dał im nazwę. Jeszcze później uśpił go i z jego boku wyjął żebro, a z niego zbudował niewiastę i przyprowadził ją do mężczyzny. Mimo tego, iż oboje byli nadzy, nie odczuwali wobec siebie wstydu.

 

Później doszło do feralnego kuszenia ludzi przez podstępnego węża, który po krótkiej wymianie zdań z niewiastą, dotyczących drzewa wiadomości dobrego i złego, wypowiedział te znamienne słowa: „Na pewno nie umrzecie! Ale wie Bóg, że gdy spożyjecie owoc z tego drzewa, otworzą się wam oczy i tak jak Bóg będziecie znali dobro i zło”. To widocznie przekonało kobietę, bo zerwała zakazany owoc, skosztowała go i dała swemu mężowi, a ten go zjadł. A wtedy otworzyły się im oczy i poznali, że są nadzy, więc spletli sobie opaski z gałązek figowych.

 

Kiedy Bóg zorientował się, że ludzie nie posłuchali jego zakazu i zjedli owoc zakazany, przeklął ich i surowo ukarał, włącznie z wężem, który najwięcej chyba zawinił w tej sprawie. Potem Bóg sporządził dla ludzi odzienie ze skór i wypowiadając tajemnicze słowa: „Oto człowiek stał się taki jak My: zna dobro i zło; niechaj teraz nie wyciągnie przypadkiem ręki, aby zerwać owoc także z drzewa życia, zjeść go i żyć na wieki”, wygonił ludzi z raju, a na straży przy bramie ogrodu postawił dwóch cherubów z połyskującymi ostrzami mieczy.

 

Zatem pierwsza próba owego testu skończyła się fiaskiem: ludzie zachowali się identycznie jak w „oryginalnej wersji” wydarzeń, włącznie z kuszącym ich wężem. Satanael spojrzał na Boga pytającym wzrokiem, a ten rozłożył ręce w geście mogącym mówić: „No i co ja ci na to poradzę? Na razie się nie udało!”. Druga próba testu wyglądała identycznie, jak pierwsza: wszystko powtórzyło się w najdrobniejszych szczegółach. Po zadowolonej minie anioła można się było domyśleć, że spodziewał się takiego obrotu sprawy, tylko nie chciał się przed Bogiem przyznać do swych podejrzeń.

 

Za to trzecia próba była dla niego dużym zaskoczeniem. Przede wszystkim zauważył, że wąż kuszący ludzi ZMIENIŁ nieco swoje argumenty i zamiast powiedzieć swoje słynne: „Na pewno nie umrzecie! Ale wie Bóg, że gdy spożyjecie owoc z tego drzewa, otworzą się wam oczy i tak jak Bóg będziecie znali dobro i zło”, powiedział lekceważącym tonem: „Phi,.. też mi mecyje: owoc z drzewa wiedzy!? Gdyby to był owoc z drzewa WŁADZY, to wtedy warto byłoby się pokusić, ale tak,.. szkoda się tylko narażać Bogu”.

 

Niby parę niewinnych wyrazów ułożonych w dwa wydawałoby się mało znaczące zdania, a efekt był taki, że ludzie tym razem nie zostali skuszeni przez węża i nie zjedli zakazanego przez Boga owocu. Zatem ten, nie musiał ich karać i wyganiać z raju, ponieważ nie doszło do ich UPADKU, a co za tym idzie nie doszło także do zaistnienia grzechu pierworodnego, który skaził nie tylko całą ludzkość, ale też wszystkie żywe istoty na Ziemi. Jak to opisano w Biblii: „Ziemia została skażona w oczach Boga”. To wszystko było już NIEAKTUALNE.

 

Stwórca nie krył zadowolenia: przekonał tego zbyt niezależnego w myśleniu anioła, iż darowana ludziom wolna wola jest prawdziwa i miał nadzieję, iż ten nie zauważył drobnej zmiany w zachowaniu węża. Jednakże Satanael był bardziej spostrzegawczy niż się Bogu wydawało i zorientował się w tym „szwindlu” ze strony Boga (bo przecież nie węża, który był tylko marionetką w jego misternym planie). Miał już postawić Stwórcy zarzut oszustwa w tej kwestii, kiedy przyszedł mu do głowy lepszy pomysł.

 

Jak gdyby nigdy nic, powiedział z ledwie dostrzegalnym uśmiechem:

- Miałeś Panie rację z tą wolną wolą daną ludziom. Teraz zaczynam wierzyć, iż ta „zasada alternatywnych możliwości”, która zakłada, iż człowiek w tych samych okolicznościach zewnętrznych i wewnętrznych może zachować się dokładnie ODWROTNIE, niż zachował się wcześniej – jest jak najbardziej prawdziwa i spełnia się w praktyce. Ten test wolnej woli w wykonaniu Adama i Ewy całkowicie mnie przekonał. Możemy uznać tę sprawę za niebyłą.

 

Stwórca uśmiechnął się szeroko i poklepał anioła po ramieniu.

- Ja też się cieszę, że ten prosty test cię przekonał. To co,.. możemy wracać już z rzeczywistością do stanu wyjściowego, prawda?

Satanael spojrzał na Stwórcę, jakby nie dosłyszał lub nie zrozumiał jego pytania.

- Jak to „do stanu wyjściowego”? Nie rozumiem cię Panie…

 

Bóg groźnie zmarszczył brwi i lodowatym tonem rzekł:

- To chyba oczywiste, nie?! Do stanu rzeczywistości, która była PRZED tymi testami na wolną wolę. Nie udawaj, że nie wiesz, co mam na myśli!

 

- Chyba wiem Panie: chcesz aby spośród różnych wariantów rzeczywistości, które możesz wykreować w swojej wszechmocy, zaistniał na dłuższą metę ten, w którym człowiek dostąpił UPADKU w rajskim ogrodzie, w efekcie którego jego natura została skażona grzesznymi skłonnościami, i które to skłonności przejdą drogą płciową na wszystkich ludzi na Ziemi, pod postacią tzw. grzechu pierworodnego, tak? O to właśnie ci Panie chodzi?

 

- Oczywiście, że nie! Wiesz dobrze, że zawsze chciałem i chcę jak najlepiej dla człowieka, dlatego skoro już doszło do tego nieszczęsnego upadku pierwszych ludzi w raju, wymyśliłem już nawet sposób, jak ów grzech zneutralizować. Otóż za parę tysięcy lat poślę na Ziemię swojego jedynego, ukochanego Syna, aby złożył ze swego życia ofiarę na krzyżu, odkupującą grzechy ludzkości i dzięki niej, każdy kto w niego uwierzy będzie mógł dostąpić życia wiecznego. Pod warunkiem, iż pomyślnie przejdzie weryfikację na Sądzie Ostatecznym. To jest wszystko przewidziane w moim planie opatrznościowym, jeśli już chcesz wiedzieć.

 

- Ale po co Panie takie poświęcenie z twojej strony i ta niepotrzebna komplikacja problemu? Po co masz poświęcać swego jedynego Syna na odkupicielską ofiarę złożoną samemu sobie, skoro teraz masz już ROZWIĄZANY ten soteriologiczny „węzeł gordyjski”? Wystarczyło NIE DOPUŚCIĆ do upadku człowieka w raju, a w ostateczności PRZEBACZYĆ mu tę niesubordynację popełnioną w nieświadomości, aby na samym początku rodzaju ludzkiego, rozwiązać w jedynie właściwy dla Boga wszechmogącego sposób, ten zawiły dla ludzi, lecz PROSTY dla Boga miłosiernego problem. I nie musisz mi Panie dziękować; zrobiłem to z własnej woli i dla dobra twoich stworzeń.

 

                                                           ------ // ------

 

Niestety,.. nasz dobry, miłosierny i kochający nas ponoć Bóg, nie skorzystał z tej nadarzającej się okazji, na jaką mimowolnie wpadło jedno z jego stworzeń – pierwszy anioł Boga Satanael. Nie dość, że stał się od tego momentu „przeciwnikiem” Boga, oraz „oszczercą” i „kłamcą”, to jeszcze w miejsce dumnego imienia Satanael, Bóg nakazał nazywać go diabłem i szatanem.

 

Widocznie nie mógł ścierpieć tego, że podszedł go w taki dziecinnie prosty sposób i pokazał wszystkim ślepo wierzącym, że Stwórca, który ma NIESKOŃCZONE MOŻLIWOŚCI, i który panuje również nad czasem, nie musi KARAĆ swych stworzeń, skoro może tyle razy cofnąć czas, ile będzie potrzebne, aby mógł on stworzyć DOSKONAŁYCH protoplastów ludzkości. Czyż nie tak powinien zachować się w tej sytuacji wszechmocny Bóg?

 

A w „rzeczywistości” (religijnej), to nawet i to nie byłoby mu potrzebne, skoro ZNA on CAŁĄ przyszłość swego dzieła i w szczegółach WIE co i kiedy wydarzy się w niej, ponieważ sam to wszystko zaplanował, na bardzo długo przed tym, zanim zabrał się za stwarzanie Wszechświata, świata i nas samych. Przecież nawet dziecko by to dostrzegło… gdyby religia nie była mu wpajana od maleńkości jako niepodważalne „prawdy objawione”, w które należy jedynie WIERZYĆ, ale broń Boże nie zastanawiać się nad nimi.

 

Kwiecień 2017 r.                               ------ KONIEC-----

 

      

 


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj




Komentarze
2. Ach, ten Bóg przewrotny! Lucjan Ferus 2017-04-11
1. Ach, ten grzech pierworodny Łukasz Konieczny 2017-04-09


Nowy ateizm i krytyka religii

Znalezionych 906 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Nauka dyskutowania o niczym   Coyne   2014-09-20
Kolejne kopniaki dla ateistów w “Slate”   Coyne   2014-01-18
Czy Bóg jest kręgowcem bez substancji?   Coyne   2014-06-26
Islamscy radykałowie zabili kolejnych medyków   Coyne   2014-01-13
Portret wielkiego agnostyka   Coyne   2013-12-14
Czy Bóg jest bezcielesną osobą?   Coyne   2014-03-16
Najgłupsze dokopywanie ateistom w tym roku   Coyne   2014-04-21
Całun Turyński: Dlaczego religia jest pseudonauką   Coyne   2014-02-24
Podobno obrona ewolucji stała się właśnie trudniejsza. A juści.   Coyne   2016-09-30
Biblia źródłem moralności? Żartujesz sobie!   Coyne   2014-09-10
Uzdrawianie wiarą zabija dzieci   Coyne   2014-11-19
Zgodność między nauką i religią? Wolne żarty.   Coyne   2015-02-09
Religia, “Playboy” i Frank Sinatra   Coyne   2014-08-27
Filozof gromi ateistów z głupich powodów   Coyne   2014-06-10
Tak, jest wojna między nauką a religią   Coyne   2018-12-29
“Atlantic” rozważa ważką kwestię: czy wczesne homininy miały dusze?   Coyne   2015-10-05
“Newsweek” bezkrytycznie chwali brazylijskiego chirurga fantomowego -  i wychwala inne czary-mary   Coyne   2016-03-12
“New York Times” głosi fałszywą przyjaźń między nauką i religią   Coyne   2023-03-30
Australijski arcybiskup odmawia informowania o pedofilii księży i ich ofiarach   Coyne   2018-04-12
Najbardziej szalony grant Templetona jak dotąd: Ewolucja i “ofiarna miłość”   Coyne   2020-01-20
Skąd Jezus wziął swoje DNA? Spór między katolikami a ewangelikami   Coyne   2023-01-25
Kolejny wierny twierdzi, że nauka oparta jest na wierze   Coyne   2016-03-15
List Einsteina kwestionujący religię, biblię i ideę Boga jest znowu na sprzedaż   Coyne   2018-10-19
Niewolą, gwałcą, ale to wina Zachodu   Coyne   2015-08-31
Religia – nauka, odwieczna wojna   Coyne   2015-05-23
O Faith Versus Fact w “Inference”   Coyne   2016-02-26
Nie wiedzieliście? Bóg jest pytaniem, nie zaś odpowiedzią!   Coyne   2016-04-23
Psy nie idą do Nieba   Coyne   2015-11-06
Czy chrześcijaństwo było kluczowe dla rozwoju nauki?   Coyne   2015-09-24
W obronie Sama Harrisa   Coyne   2016-05-09
Brawo dla Ariana Fostera: pierwszego, czynnego, zawodowego sportowca w USA, który przyznaje, że jest ateistą   Coyne   2015-08-14
Brat Tayler o Reza Aslanie   Coyne   2016-06-06
Nowa książka Jasona Rosenhouse’a z krytyką Inteligentnego Projektu   Coyne   2022-07-02
Kompilacja z BuzzFeed: Jak ateiści znajdują sens życia?   Coyne   2015-08-24
Pogodzenie nauki i religii?   Coyne   2018-12-21
Zdobywca nagrody Templetona i jego nonsensy w „Scientific American”   Coyne   2019-03-28
Artykuł w ”New York Times”: Nauka może uczyć się od religii   Coyne   2019-02-20
Absolwent teologii mówi o naszej rzekomej potrzebie dalszych studiów teologicznych zanim zaczniemy krytykować religię   Coyne   2015-06-12
Islamistyczna teologia gwałtu   Coyne   2015-08-26
Niespodzianka! National Public Radio zachwala zatwardziały ateizm, broni myśli, że życie ateisty ma sens   Coyne   2016-01-30
Karta islamofobii pozostaje w grze   Coyne   2016-05-02
Zaakceptować terror islamski jako nową normalność?   Darwish   2017-06-16
Niektóre obawy dotyczące islamu są całkowicie racjonalne   Dawkins   2024-03-12
Chłopiec kaznodzieja   Dawkins   2017-04-19
Dobre i złe powody, by wierzyć   Dawkins   2014-07-24
Ostre światło nauki   Dennett   2014-07-01
Dzięki dobroci!   Dennett   2015-01-07
Religia zdrowego rozsądku   Dennett   2016-08-01
Kościół katolicki i jego cuda   Edamaruku   2017-08-28
Wychowywanie dżihadystów: drabina radykalizacji i jej antidotum   Fares   2017-06-03
Boże, zbaw nas od religii!   Farhi   2014-12-19
Gdyby Bóg istniał, miałby się z czego tłumaczyć   Fatah   2014-07-22
Droga do wolności   Feldner   2014-02-24
Islamscy towarzysze podróży w drodze do bigoterii i masowych mordów   Fernandez   2017-04-23
Koptofobia   Fernandez   2016-03-13
Doradztwo religijne i religioznawcze XII   Ferus   2015-04-26
Fałszywi prorocy. Część X.   Ferus   2018-01-07
Hipoteza Boga kontra nauka   Ferus   2019-07-21
Człowiek w labiryncie iluzji (III)   Ferus   2018-03-25
Bajkowe dziedzictwo religii. Czyli wspaniała, ale też przerażająca potęga wyobraźni.   Ferus   2021-01-17
Człowiek w labiryncie iluzji. Suplement.   Ferus   2018-04-22
Myślowe szlaki   Ferus   2015-06-21
Wspomnienie: „Czego sobie życzyłem na nadchodzący 2014 r.?”.   Ferus   2022-01-02
Przekleństwo nieskończonych możliwości (II)   Ferus   2022-12-18
Jezus z uczniami w zbożu   Ferus   2022-01-23
Epigoni: inna wersja upadku człowieka w raju   Ferus   2024-02-04
Dziecko i jego I Komunia Święta   Ferus   2019-06-09
Człowiek w labiryncie iluzji (Część V)   Ferus   2018-04-08
O jakości naszych bogów   Ferus   2017-02-26
Refleksje sprzed lat: „W obronie kobiet”   Ferus   2020-11-01
Cyrograf   Ferus   2015-01-17
Zbłąkane dzieci matki Natury (IV)   Ferus   2022-10-16
Atak ateizmu na ludzki rozum? (III)   Ferus   2021-10-24
Alternatywna forma ateizmu   Ferus   2023-12-24
Credo ateisty (XII)   Ferus   2023-03-12
Nieautoryzowany wywiad z Bogiem   Ferus   2021-04-04
Azyl ignorancji, Część IX.   Ferus   2017-03-26
Sumienny ojciec chrzestny   Ferus   2015-03-29
Credo Ateisty (XIII)   Ferus   2023-03-19
Operacja specjalna o kryptonimie „Arka i potop”   Ferus   2022-05-08
Uduchowiony erotyzm bogów i wyznawców   Ferus   2019-09-08
Credo sceptyka. Część  XI.   Ferus   2023-07-02
Duchowa służba zdrowia. Czyli oblicze Boga zatroskanego Miłosierdziem.   Ferus   2021-04-18
Płaska Ziemia: kwestia wiedzy czy wiary? (II)   Ferus   2019-01-27
Alternatywna koncepcja zbawienia (II)   Ferus   2022-04-18
Credo sceptyka. Część XII.   Ferus   2023-07-09
Rozum uskrzydlony wiarą (III)   Ferus   2018-09-30
Duchowni czy wyrachowani biznesmeni w sutannach?   Ferus   2021-09-26
Mój racjonalny ateizm.Czyli w czym upatruję siłę areligijnych poglądów.   Ferus   2024-01-28
Dyspensa zwalniająca wiernych z myślenia   Ferus   2020-10-25
Trzystu wybitnych i Biblia   Ferus   2016-07-24
Alternatywna koncepcja zbawienia   Ferus   2022-04-17
Fałszywi prorocy. Część  IV. Suplement.   Ferus   2017-11-26
Deizm antytezą teizmu? (II)   Ferus   2022-02-06
Bogowie jak ludzie: bogowie na niby   Ferus   2018-06-10
Fikcja uznawana za Prawdę (II)   Ferus   2020-03-22
Rozum i WiaraCzyli takie sobie rozmowy o religijnych „prawdach” i problemach z nimi związanych.   Ferus   2015-11-01
Eksperci od „prawdziwej” wolności i grzechu   Ferus   2019-01-06
Moja ambiwalentna krytyka religii III.   Ferus   2017-10-22
Potęga mitówGwiazda betlejemska   Ferus   2015-12-20

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk