Prawda

Piątek, 29 marca 2024 - 16:16

« Poprzedni Następny »


O Faith Versus Fact w “Inference”


Jerry A. Coyne 2016-02-26


W Inference jest długa recenzja Faith versus Fact znanego krytyka George’a Scialabba pod tytułem Good for nothing i jest ogólnie pozytywna. Chętnie przyjmuję, co mi dają, szczególnie wobec wściekłości teistów.


Scialabba podejmuje jeden problem, którego nie poruszyłem ani też poprzednio nie zetknąłem się z nim:


Przy całym wigorze, z jakim Coyne przedstawia listę oskarżeń przeciwko zinstytucjonalizowanej religii, pomija jeden ważny zarzut. Jak mówi, konflikt między religią i nauką jest „tylko jedną bitwą w szerszej wojnie – wojnie między racjonalnością a przesądem”. Istnieją inne rodzaje przesądów. Coyne wymienia astrologię, zjawiska paranormalne, homeopatię i uzdrawianie wiarą, ale religia „jest najbardziej rozpowszechniona i najbardziej szkodliwa”. Nie jestem taki pewien. Polityczne rodzaje przesądów, takie jak patriotyzm, plemienność i wiara, że natura ludzka jest niezmiennie skłonna do egoizmu i przemocy, wydają mi się jeszcze bardziej destruktywne. Kwestionowanie autorytetu jest grzechem pierworodnym ludzkości. Jest także pierwszym obowiązkiem uznającego zasady demokracji obywatela. Twierdzenie, że instytucjonalne religie nie zachęcają do kwestionowania władzy jest, delikatnie mówiąc, niedopowiedzeniem. Prawdopodobnie więc nie jest przypadkiem, że dzisiaj wśród społeczeństw rozwiniętych najbardziej humanitarne i pacyfistyczne są te, które są najmniej religijne.

Nie jestem taki pewien, że plemienność jest rodzajem przesądu. Jest to raczej „pachwina łuku” [spandrel] naszej tendencji ewolucyjnej do faworyzowania własnej grupy: „rodziny”, która jest rozszerzonym kręgiem od naszej grupy rodzinnej i małych spójnych grup w Afryce. Ale Scialabba ma rację: niekoniecznie jest racjonalne faworyzowanie własnego kraju w stosunku do innych i ma także rację w sprawie negatywnej korelacji między funkcjonalnością społeczeństwa a jego religijnością, o czym wielokrotnie tutaj pisałem.


Jeśli chodzi o nazizm, stalinizm i komunizm chiński, zawsze przytaczanymi jako koszmarne rezultaty ateizmu, Scialabba pisze:

W tym momencie wierzący sprzeciwią się stanowczo: Nie wiń nas! Spójrz na historię XX wieku – najgorsze zbrodnie popełnili niewierzący. Berlinski (sceptyk zarówno wobec religii, jak ewolucji) ujął to z wielkim przekonaniem i werwą. [Pomijam tu cytat z Berlinskiego; zobaczcie go sami].


. . . To jest mistrzowska retoryka, ale błędne rozumowanie. Nazizm, stalinizm i maoizm były kompletnymi zabobonami, nie bardziej tolerującymi wątpliwości lub oddanymi wolności intelektualnej niż katolicyzm okresu kontrreformacji lub współczesny salafizm. Były świeckimi religiami.

Scialabba wspomina następnie użyteczne aspekty religii przy tworzeniu solidarności i cytuje  urywek z D. H. Lawrence’a o fikcyjnym plemieniu, które miało gorączkowy taniec rytualny o zachodzie słońca:

Lawrence zawsze określał siebie jako bojaźliwie religijnego człowieka. Nigdy bliżej nie opisał swojej religii. Istotnie jest to przerażające, jak kolektywne potrafią być emocje. Jednak kultura bez takich opartych na instytucjach wspólnych rytuałach byłaby prawdopodobnie zubożona pod względem wyobraźni i uczuć. [JAC: Nie zgadzam się!]


W tych kilku słowach na rzecz religii (głównie naturalnej) nie zamierzam kwestionować krytyki Coyna wobec religii nadnaturalnej. Dogmaty, które Coyne wyśmiewa w Faith Versus Fact, istotnie są, jak powiedział James o ich XIX-wiecznej wersji, „piątym kołem u wozu”. Jeszcze cenniejsze jest zdecydowane orędownictwo  Coyne’a na rzecz myśli krytycznej i uczciwości intelektualnej. Mam nadzieję i wierzę, że wysiłki jego i innych wypędzą dogmatyczną religię, niezależnie od tego, jak długo to potrwa. Tymczasem ważne jest identyfikowanie i zachowanie z olbrzymiego i zróżnicowanego dziedzictwa religii tego, co może być pożyteczne dla naszych wyemancypowanych potomków.

Cenię miłe słowa Scialabba. Ale w kwestii tego ostatniego zdania: zastanawiam się, co Duńczycy, Szwedzi i Holendrzy zachowali z „olbrzymiego i zróżnicowanego dziedzictwa religii”, by wzmocnić swoje społeczeństwa. Podejrzewam, że niewiele. Zawsze uważałem, że kiedy religia umrze śmiercią naturalną ludzie znajdą własne sposoby na zapełnienie luki pozostawionej po jej funkcji społecznej, ale że te luki będą wypełniane w różny sposób przez różnych ludzi. Na przykład, w USA mamy świeckie kościoły, ale nie ma ich w Szwecji. Porzuciwszy wiarę dawno temu, większość Szwedów nie odczuwa potrzeby takich aktywności. Zawsze możemy znaleźć świeckie sposoby na celebrowanie narodzin, małżeństw i śmierci (Szwedzi czasami robią to w kościołach i jest to absolutnie w porządku); byłoby jednak arogancją z mojej strony sugerowanie, jak takie rytuały powinny być przeprowadzane.


Inference reviews Faith Versus Fact

Why Evolution Is True, 23 lutego 2016

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Jerry A. Coyne


Profesor na wydziale ekologii i ewolucji University of Chicago, jego książka "Why Evolution is True" (Polskie wydanie: "Ewolucja jest faktem", Prószyński i Ska, 2009r.) została przełożona na kilkanaście języków, a przez Richarda Dawkinsa jest oceniana jako najlepsza książka o ewolucji.  Jerry Coyne jest jednym z najlepszych na świecie specjalistów od specjacji, rozdzielania się gatunków.  Jest wielkim miłośnikiem kotów i osobistym przyjacielem redaktor naczelnej.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nowy ateizm i krytyka religii

Znalezionych 900 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Serce nie sadysta, kiedyś przestanie bić   Koraszewski   2024-03-27
Geneza i paradoksy teizmu   Ferus   2024-03-24
Logika świadectwem prawdy       Ferus   2024-03-17
Niektóre obawy dotyczące islamu są całkowicie racjonalne   Dawkins   2024-03-12
Cena świętego spokoju.Czyli religijny raj dla oportunistów albo też azyl ignorancji (wg Spinozy).   Ferus   2024-03-10
Bogu/bogom nic nie jesteśmy winni (III)   Ferus   2024-03-03
Bogu/bogom nic nie jesteśmy winni (II)   Ferus   2024-02-25
Bogom/Bogu nic nie jesteśmy winniCzyli „prawda” religii versus prawda rozumu   Ferus   2024-02-18
Droga Saladyna kończy się w Rafah   Pandavar   2024-02-17
Zatrute ziarnoCzyli wkład chrześcijaństwa w cywilizację europejską.   Ferus   2024-02-11
Epigoni: inna wersja upadku człowieka w raju   Ferus   2024-02-04
Mój racjonalny ateizm.Czyli w czym upatruję siłę areligijnych poglądów.   Ferus   2024-01-28
Moja racjonalna wiara (III)   Ferus   2024-01-14
Nowe książki Lucjana Ferusa   Koraszewski   2024-01-12
Moja racjonalna wiara (II)   Ferus   2024-01-07
Ayyan Hirsi Ali porzuciła ateizm dla chrześcijaństwa   Koraszewski   2024-01-01
Moja racjonalna wiara. Czyli idea bogów/Boga dla bardziej wymagających.   Ferus   2023-12-31
Alternatywna forma ateizmu   Ferus   2023-12-24
Niewiarygodna idea bogów/Boga (IV)   Ferus   2023-12-17
Niewiarygodna idea bogów/Boga III.   Ferus   2023-12-10
Niewiarygodna idea bogów/Boga II.   Ferus   2023-12-03
Niewiarygodna idea bogów/Boga   Ferus   2023-11-26
Nieudane autodafe. Czyli: kiedy ateizm był zbrodnią.    Ferus   2023-11-19
  Egzorcyści kontra Zły (II). Czyli pozorna walka „dobra ze złem”.   Ferus   2023-11-12
Egzorcyści kontra Zły. Czyli pozorna walka „dobra” ze „złem”.   Ferus   2023-11-05
Tanatos, czyli refleksja eschatologiczna   Ferus   2023-10-29
Trudna sztuka zrozumienia istoty rzeczy (III)   Ferus   2023-10-22
Trudna sztuka zrozumienia istoty rzeczy (II)   Ferus   2023-10-08
Trudna sztuka zrozumienia istoty rzeczy   Ferus   2023-10-01
Błądzenie - ludzka rzecz II   Ferus   2023-09-24
Błądzenie - ludzka rzecz   Ferus   2023-09-17
Bardzo nieelegancka hipoteza Boga II   Ferus   2023-09-10
Bardzo nieelegancka hipoteza Boga. Czyli mocno niedoskonałe wyobrażenia absolutnej doskonałości   Ferus   2023-09-03
Sztuczna inteligencja i sen   Ferus   2023-08-27
Ogromna transformacja Indii i Bliskiego Wschodu   Bulut   2023-08-22
Najlepszy ze światów - Ziemia? III.   Ferus   2023-08-20
Najlepszy ze światów - Ziemia? (II)   Ferus   2023-08-13
Bogowie, przesądy i fizjologia   Koraszewski   2023-08-13
Pakistan: “Oko za oko” – reperkusje palenia Koranu w Szwecji dla chrześcijan   Saeed   2023-08-12
Nowy ateizm i żądanie dogmatów   Johnson   2023-08-07
Najlepszy ze światów – Ziemia? Czyli najlepsza z możliwych marności nad marnościami.   Ferus   2023-08-06
Palenie pism świętych i innych śmieci   Koraszewski   2023-08-05
Wieżo z gierkowskiej cegły…   Kruk   2023-07-31
Kiedy prowadzą nas ślepi przewodnicy (II)   Ferus   2023-07-30
Ślepi przewodnicy   Ferus   2023-07-23
Czy sztuczna inteligencja rozumie o czym mówi?   Ferus   2023-07-16
Credo sceptyka. Część XII.   Ferus   2023-07-09
Credo sceptyka. Część  XI.   Ferus   2023-07-02
Objawienie Maurycego Kazimierza Hieronima Ćwiercikowskiego   Kruk   2023-06-26
Credo sceptyka. Część X.   Ferus   2023-06-25
Credo sceptyka. Część IX.   Ferus   2023-06-18
Boży ludzie w Afryce i w Polsce   Koraszewski   2023-06-15
Credo sceptyka. Część VIII   Ferus   2023-06-11
Marzenie o religii z ludzką twarzą   Koraszewski   2023-06-10
Credo sceptyka. Część VII.   Ferus   2023-06-04
Credo sceptyka. Część VI   Ferus   2023-05-28
Credo sceptyka. Część V.   Ferus   2023-05-21
Credo sceptyka, Część  IV.   Ferus   2023-05-14
Credo sceptyka. Część III   Ferus   2023-05-07
Credo sceptyka. Część II.   Ferus   2023-04-30
Credo sceptyka. Część I.   Ferus   2023-04-23
Odłożone w czasie zbawienie (IV)   Ferus   2023-04-16
Dorastać we wszechświecie   Koraszewski   2023-04-15
Odłożone w czasie zbawienie (III)   Ferus   2023-04-09
Odłożone w czasie zbawienie (II)   Ferus   2023-04-02
“New York Times” głosi fałszywą przyjaźń między nauką i religią   Coyne   2023-03-30
Odłożone w czasie zbawienie   Ferus   2023-03-26
Nawróć się, wyjdź za mnie lub giń: Chrześcijanki w muzułmańskim Pakistanie   Ibrahim   2023-03-21
Credo Ateisty (XIII)   Ferus   2023-03-19
Galopujący wzrost dyskrepancji między słowem i jego desygnatem   Koraszewski   2023-03-13
Credo ateisty (XII)   Ferus   2023-03-12
Turcja: seks islamistów z dziećmi jest w porządku; potępienie tego to przestępstwo   Bekdil   2023-03-10
Skandal wokół Jezusa niefrasobliwego   Kruk   2023-03-08
Zbliżają się dni religijnej zemsty   Carmon   2023-03-06
Credo ateisty (XI)   Ferus   2023-03-05
Czy antysemityzm, szalejący w niektórych częściach świata muzułmańskiego, naprawdę opiera się na błędnej interpretacji islamu?   Spencer   2023-02-27
Credo ateisty (X)   Ferus   2023-02-26
Credo ateisty (IX)   Ferus   2023-02-19
Credo ateisty (VIII)   Ferus   2023-02-12
Credo ateisty (VII)   Ferus   2023-02-05
“Hańba Pakistanu”: oskarżenia o bluźnierstwo   Saeed   2023-02-03
Watykan przeciw Izraelowi   Koraszewski   2023-02-02
Credo ateisty (VI)   Ferus   2023-01-29
Skąd Jezus wziął swoje DNA? Spór między katolikami a ewangelikami   Coyne   2023-01-25
Credo ateisty (V)   Ferus   2023-01-22
Credo ateisty (IV)   Ferus   2023-01-15
Credo ateisty (III)   Ferus   2023-01-08
Credo ateisty (II)   Ferus   2023-01-01
Credo ateisty    Ferus   2022-12-25
Przekleństwo nieskończonych możliwości (II)   Ferus   2022-12-18
Przekleństwo nieskończonych możliwości   Ferus   2022-12-11
Nasza lepsza połowa (III)   Ferus   2022-12-04
Nasza lepsza połowa (II)   Ferus   2022-11-27
Nasza lepsza połowa   Ferus   2022-11-20
List do chrześcijan i nie tylko   Koraszewski   2022-11-19
Błędna droga rozwoju ludzkości (II)   Ferus   2022-11-13
Błędna droga rozwoju ludzkości   Ferus   2022-11-06
Zbłąkane dzieci Matki Natury (VI)   Ferus   2022-10-30
Zbłąkane dzieci Matki Natury (V)   Ferus   2022-10-23
Czy jakiś proboszcz popełnił kardynalny błąd?   Koraszewski   2022-10-17

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk