Wielki skandal z biopaliwami

Badania pokazały, że w miarę jak zabiera się ziemię rolną pod uprawy energetyczne, po prostu wypycha to normalne uprawy na inne grunty. Wiele z tych gruntów jest zalesionych, a kiedy wyrąbuje się te lasy, powoduje to dodatkową emisję CO2. Ponadto uprawy na biopaliwo wymagają nawozów z paliw kopalnych, a przy wytwarzaniu potrzebują energii często produkowanej z paliw kopalnych. W sumie badania pokazują, że na zmniejszenie o jedną tonę CO2 dzięki biopaliwom, emitujemy ponownie 92% z powodu wyciętych lasów i produkcji paliw kopalnych. [i]

Cała polityka biopaliw UE prawdopodobnie zmniejszyła emisję UE o zaledwie jedną dziesiątą jednego procenta.[ii] Nawet gdybyśmy kontynuowali ten wysiłek do końca stulecia, totalny efekt tych maleńkich oszczędności byłby znikomy. Przy standardowym modelu klimatycznym cały wpływ biopaliw w UE opóźniłby pod koniec stulecia wzrost temperatury o 58 godzin.

Koszt zaś jest znaczny. Ocenia się, że koszt netto dla podatników UE wynosi około 7,2 miliarda euro rocznie. Jest to tak kosztowne, że gdyby Europa obniżała emisję CO2 w bardziej opłacalny sposób, używając raczej rynku emisji dwutlenku węgla, mogła obciąć niemal 300 razy więcej CO2 za te same pieniądze.

Niemniej pierwotnym celem UE, którego Komisja właśnie nie zdołała ograniczyć, jest niemal podwojenie obecnego użycia biopaliw do roku 2020. Podniosłoby to koszty dla podatników UE do około 13,8 miliardów rocznie.[iii]

Już teraz biopaliwa w UE zabierają obszar ziemi uprawnej większy niż obszar Belgii albo cała ziemia uprawna w Portugalii, kradnąc Europie środowisko naturalne.[iv] Te pola upraw na biopaliwa zużywają więcej wody niż rzeki Sekwana i Elba razem wzięte.[v]

Być może jednak najważniejsze z moralnego punktu widzenia jest zamiana ziemi, na której uprawiano żywność, na paliwo samochodowe w wieku, w którym nadal niemal miliard ludzi głoduje. Szacuje się, że europejskie biopaliwa zajmują obecnie tyle ziemi, że zasadniczo spalają kalorie równoważne ilości jedzenia, którym można wykarmić 100 milionów ludzi.[vi] USA, gdzie program biopaliw jest około dwukrotnie większy, spalają teraz ponad 5% wszystkich kalorii świata.[vii]

Chociaż biopaliwa nie są jedyną przyczyną wzrostu cen żywności w ostatnich latach, z pewnością są jego główną częścią. Biednym ludziom trudno jest zdobyć żywność, kiedy mający dobre intencje ludzie Zachodu oferują subsydiowane ceny za uprawy na biopaliwo. Ocenia się, że obecnie 30 milionów ludzi chodzi głodnych, ponieważ biopaliwa nakręciły ceny żywności.[viii]

Modele pokazują, że jeśli nie opanujemy niszczycielskiej siły biopaliw, to dodatkowych 40 do 135 milionów ludzi będzie zagrożonych głodem do roku 2020.[ix]

Dlaczego więc biopaliwa trzymają się tak uparcie? Prostą odpowiedzią jest to, że dziesiątki miliardów euro kupują bardzo wiele, kiedy istnieją grupy interesu, które pchają do kontynuacji tej polityki, choć stało się już oczywiste, że olbrzymim kosztem przynosi niewielkie korzyści. Jak mówi Al Gore: „kiedy raz taki program już jest uruchomiony, trudno jest poradzić sobie z lobby, które go nakręcają.”[x]

Oczywiści, przy kosztach polityki globalnego ocieplenia dochodzących do około miliarda dolarów dziennie, [xi] wydajemy mnóstwo pieniędzy na mnóstwo działań, które, niestety, dają bardzo niewielkie korzyści. Turbiny wiatrowe kosztują 10 razy tyle, co korzyści jakie dają ze zmniejszenia emisji, a panele słoneczne kosztują 100 razy więcej niż uzyskiwane korzyści. Niemniej, z wydatkami rzędu 160 miliardów rocznie na te dwie technologie, także jest wiele grup interesów, które pilnują, żeby kurek był odkręcony.

Wzrastająca opozycja wobec szaleństwa biopaliw pokazuje także drogę do bardziej racjonalnej polityki klimatycznej. Jeśli zatrzymamy, a przynajmniej zwolnimy wzrost biopaliw, możemy uratować ludzi, oszczędzić pieniądze i zacząć szukać lepszych sposobów pomocy. Chodzi tu o inwestowanie w lepsze, bardziej produktywne rolnictwo, które może wyżywić więcej ludzi, uwalniając więcej przestrzeni dla dzikiej przyrody. Chodzi także o większe inwestycje w badania pozwalające na stworzenie mądrzejszych zielonych technologii, które rzeczywiście będą działać w przyszłości.

A na teraz chodzi o to, żeby powiedzieć “stop” niemoralnemu szaleństwu biopaliw. Nie tylko nieśmiało ograniczać cel, ale odważnie i całkowicie zakończyć stawkę na tę marnotrawną technologię.

Tłumaczenie Małgorzata Koraszewska

Bjørn Lomborg jest dyrektorem Copenhagen Consensus Center i profesorem nadzwyczajnym w Copenhagen Business School. Jego najnowsza książka nosi tytuł “How Much Have Global Problems Cost the World? A Scorecard from 1900 to 2050.”