Pisaliśmy poprzednio o osach Apoica, głównie ze względu na ich nocne zachowania i adaptacje anatomiczne. Obecnie Sean McCann z grupą współpracowników przyjrzeli się im z innego punktu widzenia: jako pożywienie innego organizmu społecznego, wspólnie wychowujących małe, ptaków karakar białobrzuchych (Ibycter americanus). Ten ptak jest wyspecjalizowanym łowcą os społecznych.
Jest to wspaniale wyglądający gatunek sokoła z Ameryki Środkowej i Południowej, jak pokazuje zdjęcie z artykułu Seana opublikowanego w PLoS ONE:
Sean (znany także jako @Ibycter na Tw*tterze) i jego koledzy przeprowadzili badanie w terenie w Gujanie Francuskiej, próbując dojść do tego, jak karakarze udaje się jeść tak łatwo wpadające w rozjuszenie i żądlące stworzenia. W tym celu pomysłowo ustawili słupy z kamerami wideo i gniazdami os:
Początkowo sądzono, że ptaki mają jakiś rodzaj obrony chemicznej, która chroni je przed osami. Chociaż na łapach ptaków znaleziono rozmaite składniki, które osy potrafią wykryć (ustalenie tego wymagało całkiem skomplikowanych badań), okazało się, że pochodzą one od mrówek i nie mają żadnego skutku odstraszającego na osy.
Okazało się, że w rzeczywistości karakary wykorzystują adaptacje behawioralne os – “ucieczkę”. Jeśli gniazdo os zostaje strącone na ziemię lub choćby poważnie potrząśnięte, osy po prostu zmywają się i budują nowe gniazdo zamiast próbować ratować swój przychówek, który staje się smacznym posiłkiem dla karakary i jej piskląt.
Jak karakarze udaje się ten wyczyn bez użądlenia przez osy? No cóż, wydaje się, że karakary zarabiają kilka użądleń, ale atakują wystarczająco szybko i gwałtownie, by uniknąć zbyt wielu ran. A kiedy gniazdo już jest na ziemi, osy wydają się uspokajać. Stąd tytuł tego artykułu: “Strike fast, strike hard” [Uderzaj szybko, uderzaj mocno].
Sean i jego współpracownicy sądzą, że “ucieczkowe” zachowanie os może być adaptacją na atak kręgowca, kiedy gniazdo spada na ziemię i jest w zasadzie stracone, a – co jest zaskakujące - kręgowce mogły ukształtować to zachowanie os swoimi atakami.
Mają znakomite, krótkie wideo, które podsumowuje odkrycie i pokazuje kluczowy moment eksperymentu, włącznie z przerażającymi zdjęciami, kiedy Sean imituje karakarę i zrzuca gniazdo Apoica (kijem). Jak powiedział mi na Tw*tterze: “Te osy były wściekłe!” No, myślę – pamiętajcie więc, ludzie, NIE PRÓBUJ TEGO W SWOIM OGRODZIE, nawet jeśli masz na sobie buty do biegania.
Biolog i pisarz, mieszka i pracuje w Manchesterze, niedawno w Stanach Zjednoczonych ukazała się jego książka „Generation”, a w Wielkiej Brytanii „The Egg & Sperm Race”. Systematycznie publikuje w "LA Times", "Times Literary Supplement", oraz "Journal of Experimental Biology".
