Michio Kaku całkowicie myli ewolucję człowieka w programie The Big Think
Jerry A. Coyne
2017-03-15
Michio Kaku
Ja nie robię filmów na wideo, perorując o znaczeniu mechaniki kwantowej, ale Michio Kaku, fizyk, a obecnie popularyzator nauki, ma chucpę robienia filmów o ewolucji i orzekania, czy ewolucja zachodzi obecnie w gatunku Homo sapiens. Tutaj są jego zadziwiające poglądy z The Big Think, gdzie z pewnością siebie oznajmia, że nasz gatunek przestał ewoluować.
Kiedy zobaczyłem ten film na witrynie internetowej Sandwalk Larry’ego Morana, przypomniał mi się stary dowcip żydowski,który brzmi mniej więcej tak (nawiasem mówiąc, “schnorrer” znaczy w jidysz “żebrak”):
Schnorrer zastukał do drzwi domu bogatego człowieka o 6:30 rano. Bogacz krzyknął: “Jak śmiesz budzić mnie tak wcześnie?” “Pan posłucha - powiedział schnorrer – nie mówię panu, jak ma pan prowadzić swój biznes. Nie mów mi pan, jak mam prowadzić mój.
Tak więc ja nie robię filmów na wideo, perorując o znaczeniu mechaniki kwantowej, ale Michio Kaku, fizyk, a obecnie popularyzator nauki, ma chucpę robienia filmów o ewolucji i orzekania, czy ewolucja zachodzi obecnie w gatunku Homo sapiens. Tutaj są jego zadziwiające poglądy z The Big Think, gdzie z pewnością siebie oznajmia, że nasz gatunek przestał ewoluować.
[Od Redakcji „Listów”, nie wolno nam było zrobić polskich napisów. Poniżej tłumaczenie tego co Michio Kaku powiedział:
Czy ludzie przestali ewoluować? Czy ludzie będą wyglądali inaczej w przyszłości?
Kiedy czytasz science-fiction, możesz pomyśleć, że ludzie w przyszłości będą szczupli, niscy, łysi, z dużymi głowami i oczyma. To jest rodzaj stereotypu, jaki dostajesz z komiksów. Jednak musisz zrozumieć, że jeśli chodzi o ogólne naciski ewolucyjne, nie ma żadnych na rasę ludzką. Np. dawno temu, kiedy żyliśmy w lasach, były olbrzymie naciski selekcyjne na nas, by rozwinąć duży mózg, zrozumieć, jak używać narzędzi, biegać, być zdolnym do znajdowania drogi, przetrwać w lesie. Olbrzymie naciski na nas, bo jeśli nie byłeś dość sprawny, by żyć w lesie, umierałeś, a więc twoich genów nie ma dzisiaj.
Ile jednak nacisku ewolucyjnego jest na nas dzisiaj? Przede wszystkim, nie ma więcej różnych Australii. Australia jest kontynentem, który oderwał się od innych kontynentów i wyewoluował bardzo szybko, bo oddzielił się od reszty drzewa ewolucyjnego. Nie ma już więcej Australii. W tym sensie mamy tu samoloty odrzutowe. Możesz wsiąść do samolotu, polecieć gdziekolwiek na planetę, spotkać ludzi, mieć dzieci, i twoje geny są teraz rozprzestrzenione po planecie Ziemia. Nie mamy już izolowanych miejsc, takich jak Australia, co przyspieszyłoby ewolucję człowieka.
Ewolucja nadal dzieje się. Dzieje się za każdym razem, kiedy kojarzy się dwoje ludzi. Dzieje się w naszych ciałach, w naszych układach odpornościowych w reakcjach chemicznych naszego organizmu. Ewolucja nadal dzieje się. Ale ogólna ewolucja, tj. ewolucja, która dałaby nam duże głowy, duże oczy, łyse głowy i małe ciała, tego rodzaju ewolucja właściwie zniknęła.
Nie znaczy to, że nie możemy mieć inżynierii genetycznej, ale od tego jesteśmy o dziesiątki lat. Obecnie możemy manipulować jednym genem naraz. To bardzo bolesny proces. Na przykład, nie możemy stworzyć świni ze skrzydłami. To wymagałoby manipulowania tysiącami genów i po prostu nie mamy takiej technologii. Potrafimy manipulować jednym genem naraz. Jesteśmy więc o wiele dziesiątków lat odlegli od możliwości wywarcia wpływu na ewolucję człowieka. Innymi słowy są duże szanse, że za wiele dziesiątków lat będziemy wyglądać mniej więcej tak samo.]
Ile nieprawdziwych twierdzeń możesz znaleźć w tym filmie? Poza zwariowanym pomysłem o ewolucji kontynentów i tym, że duże mózgi ludzi pomagały im „żyć w lesie” (nabyliśmy duże mózgi na długo po tym, jak zeszliśmy z drzew i od dawna już żyliśmy na sawannie), mówi on, że rewolucja zdarza się „za każdym razem, kiedy kojarzy się dwoje ludzi” oraz w naszym „układzie odpornościowym” – ale nie wyjaśnia, o co mu do diabła chodzi. Nasz układ odpornościowy istotnie reaguje na antygeny, ale to nie jest zmiana ewolucyjna, tj. zmiana nie jest dziedziczona.
Oczywiście jednak mamy dowody, że ludzie ewoluują “na ogólnym poziomie”. Jak już pisałem uprzednio, mamy dowody ewolucji człowieka w „czasie rzeczywistym” (przez dwa pokolenia) dla niektórych cech oraz dowody ewolucji przez ostatnich 10 tysięcy lat dla wielu innych (patrz tutaj, tutaj, tutaj, tutaj i tutaj.) A jest tak mimo faktu, że z powodu łatwości transportu ludzie mieszają dzisiaj swoje geny między różnymi miejscami, spowalniając jakąkolwiek adaptację do warunków miejscowych. Ponadto, może zachodzić globalna ewolucja naszego gatunku, której po prostu nie potrafimy wykryć, ponieważ geny mają zbyt małe efekty, by zobaczyć je za życia jednego lub dwóch pokoleń (gen podnoszący sukces reprodukcyjny o, na przykład, 0,01%, ogarnąłby nasz gatunek, ale byłby niedostrzegalny w badaniach w „czasie rzeczywistym”.)
Kaku zawsze mnie irytuje. Podobnie jak Bill Nye, zawsze wydaje się pokazywać faux fascynację (i, podobnie jak Nye, często przekłamuje biologię) – jak gdyby bardziej interesowała go sława niż przekazywanie rzetelnej wiedzy. Neil deGrasse Tyson także ma tego trochę, ale sądzę, że Tyson naprawdę jest również zafascynowany swoimi tematami. Dla mnie Carl Sagan zawsze będzie najlepszym popularyzatorem nauki, ponieważ zawsze kiedy go słyszałem wyczuwałem prawdziwy zachwyt, nie zaś chęć zrobienia kariery. (To samo wrażenie mam słuchając Davida Attenborougha.)
Po wysłuchaniu tej farsy Larry zadał następujące pytanie:
Czy jest coś osobliwego w fizyce? Czy ktokolwiek zna biologa, który robi filmy na YouTube o mechanice kwantowej albo o czarnych dziurach? Jeśli nie, czy jest tak dlatego, ze biolodzy są zbyt głupi… czy zbyt mądrzy?
Sądzę, że to drugie. I nie będę robił filmów o kosmologii dla The Big Think.
Profesor (emeritus) na wydziale ekologii i ewolucji University of Chicago, jego książka "Why Evolution is True" (Polskie wydanie: "Ewolucja jest faktem", Prószyński i Ska, 2009r.) została przełożona na kilkanaście języków, a przez Richarda Dawkinsa jest oceniana jako najlepsza książka o ewolucji. Jerry Coyne jest jednym z najlepszych na świecie specjalistów od specjacji, rozdzielania się gatunków. Jest wielkim miłośnikiem kotów i osobistym przyjacielem redaktor naczelnej.
