|
Dziennik z Mozambiku: Sybilla
|
Piotr Naskręcki
| 2014-03-01
|
Portret Sibylla pretiosa – łatwo o wrażenie, że ten owad naprawdę myśli.
W dzisiejszych czasach, jeśli Bóg przemawia bezpośrednio do ciebie, czy to o dokładnej dacie końca świata, czy o jego zdaniu na temat czyichś preferencji seksualnych, jesteś albo szaleńcem, albo kompletnym szaleńcem typu Kościoła Baptystycznego Westboro. Starożytni Grecy, wyraźniej bardziej otwarci w takich sprawach, mówili o kobietach ze zdolnościami prorokowania działań Boga, używając znacznie milej brzmiącego tytułu – Sybilla.
Być może XIX wieczny entomolog szwedzki C. Stål dostrzegł trochę tego szaleństwa w rysach twarzy smukłej modliszki z Afryki południowej i ochrzcił ją Sibylla pretiosa – Drogocenna Sybilla. Patrząc na tego niezwykle antropomorficznego owada istotnie łatwo uznać, że jakieś dziwne myśli przelewają się w jego mózgu. Kiedy po raz pierwszy spotkałem Sibylla wiele lat temu w Zimbabwe, byłem zdumiony widokiem tych dużych modliszek, niemal przypominających duchy swoimi szczupłymi ciałami i jasnym zabarwieniem, jak śmigały w górę i w dół po gładkich pniach drzew. W zeszłym roku znowu znalazłem Sibylla, kiedy zbierałem owady wysoko w koronie dużego drzewa Combretum w Parku Narodowym Gorongosa. Niestety, była to malutka nimfa. W tym miesiącu jednak, kiedy byłem w Gorongosa w szczycie pory deszczowej, było ich tam pełno na pniach drzew i wokół świateł Obozu Chitengo.
Samiec Sibylla czyszczący swoje anteny.
Mimo kruchego wyglądu te owady są sprawnymi myśliwymi, zdolnymi do schwytania i schrupania ofiary przynajmniej połowy swojej długości i niemal równie ciężkiej jak one same. Powoli podchodzą świerszcze i ćmy znajdujące się na korze, z nieustannie wibrującymi antenami w sposób podobny do wielu pasożytniczych os, co może wskazywać na używanie sygnałów chemicznych do znajdowania zwierzyny. Widziałem także te modliszki, jak żerowały w nocy, co dodatkowo wspiera możliwość używanie nie wizualnych wskazówek podczas polowania.
Młode gatunku Sibylla wyglądają bardzo patykowato i znajdują się na ogół na liściach lub czubkach cienkich gałązek.
Chociaż na pierwszy rzut oka podobna do modliszek Empusidae, Sibylla jest bliżej spokrewniona z innym zdumiewającym naśladowcą martwych liści, modliszką liściogłową (Phyllocrania paradoxa), którą dopiero muszę znaleźć w Gorongosa (ale tutejszy rezydent mówił mi, że jedną widział). Większość z 14 znanych gatunków rodzaju Sibylla znajduje się w Afryce Zachodniej i Środkowej, a osobniki z Gorongosa są pierwszymi świadectwami tego rodzaju owadów w Mozambiku.
Modliszki Sibylla są blisko spokrewnione z modliszkami liściogłowymi (Phyllocrania paradoxa). Jeszcze nie znalazłem żadnej w Gorongosa, ale jestem całkiem pewien, że je tutaj mamy.
Niestety, po złapaniu sporej liczby modliszek Sibylla, które przyciągnęło światło mojej lampy rtęciowej, jestem obecnie przekonany, że ten śliczny owad nie ma daru przepowiadania przyszłości. Inaczej wiedziałby, że jeśli podleci do mojej lampy, nigdy nie odleci. Mozambique Diary - Sibylla The Smaller Majority, 15 lutego 2014 Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska Piotr (Peter) Naskręcki Entomolog, fotograf, popularyzator nauki. Ukończył studia na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, doktorat na University of Connecticut, pracuje w Museum of Comparative Zoology, Harvard University. Piotr Naskręcki prowadzi znakomity blog naukowy The Smaller Majority. Jego zdjęcia owadów (i nie tylko owadów) fascynują i kuszą, żeby je sobie natychmiast ściągnąć. Nie należy tego jednak robić bez pozwolenia, gdyż zarówno zdjęcia, jak i teksty zastrzeżone są prawami autorskimi.
Znalezionych 1479 artykuły.
|
|
|
|
|
|
|
| Co robi mózg, kiedy widzisz nie to, co chcesz? |
|
Koraszewski |
|
2017-01-03 |
| Co słychać w sprawie globalnego ocieplenia? |
|
Ridley |
|
2014-09-14 |
| Co tam, panie, w anatomii, czyli mózg, naczynia limfatyczne i inne drobiazgi |
|
Łopatniuk |
|
2015-06-13 |
| Co to jest czerwona rtęć? |
|
Novella |
|
2019-09-20 |
| Co wojny o klimat zrobiły nauce |
|
Ridley |
|
2015-07-23 |
| Co wypadające dyski mówią nam o 700 milionach lat ewolucji |
|
Zimmer |
|
2014-09-24 |
| Co z tą szyjką, czyli od wirusa do raka |
|
Łopatniuk |
|
2016-03-05 |
| Co zabiło megafaunę Ameryki Północnej? |
|
Novella |
|
2021-02-25 |
| Co zabiło niedźwiadka? |
|
Łopatniuk |
|
2015-09-19 |
| Colin Wright broni binarności płci u zwierząt |
|
Coyne |
|
2023-03-15 |
| Conor Friedesdorf (i Alexander Barvinok) o ideologicznym przymusie na amerykańskich uczelniach |
|
Coyne |
|
2023-12-26 |
| Coraz mniejsza część głównych plonów roślin jadalnych na świecie idzie na wyżywienie głodnych, a coraz więcej wykorzystuje się do celów niespożywczych |
|
|
|
2022-05-28 |
| Covid 19 może przejmować kontrolę nad receptorami bólu, uśmierzając ból i podnosząc szerzenie się choroby: możliwy rezultat doboru naturalnego |
|
Coyne |
|
2020-10-15 |
| COVID-19 – To są szkody |
|
Novella |
|
2020-05-05 |
| Cuchnąca pułapka i przytulna kryjówka |
|
Tonhasca Júnior |
|
2022-10-21 |
| Cud? Ryba-piła urodzona z dziewiczej matki |
|
Coyne |
|
2015-06-23 |
| Cuda genetyki: arbuz bez pestek |
|
Coyne |
|
2014-08-25 |
| Cudowna animacja DNA i komórek |
|
Coyne |
|
2020-01-06 |
| Czarni uczeni i nauka o rasizmie |
|
Koraszewski |
|
2021-11-03 |
| Czas powiedzieć stop pseudonauce o GMO |
|
Novella |
|
2018-10-02 |
| Czasami gwoździe, koparki, straż, czasami lalki, wstążki, makijaż |
|
Tonhasca Júnior |
|
2024-04-03 |
| Czaszka maleńkiego dinozaura/ptaka znaleziona w bursztynie |
|
Coyne |
|
2020-03-27 |
| Czego może nas nauczyć była zwolenniczka antyszczepionkowców, Kelley Watson-Snyder |
|
|
|
2019-08-30 |
| Czego pandemia nauczyła nas o nauce? |
|
Ridley |
|
2020-10-19 |
| Czego programy przyrodnicze nie mówią o afrykańskich dzikich psach |
|
Yong |
|
2016-04-13 |
| Czego się spodziewać, kiedy się spodziewasz |
|
Zimmer |
|
2016-05-30 |
| Czerwone skarby |
|
Tonhasca Júnior |
|
2024-05-16 |
| Czerwonogłowe muchy |
|
Naskręcki |
|
2015-03-22 |
| Cztery prawa biologii ewolucyjnej |
|
Coyne |
|
2015-10-13 |
| Czworonożny wąż |
|
Mayer |
|
2015-07-30 |
| Czy “bezpłciowe” bakterie tworzą biologiczne gatunki? |
|
Coyne |
|
2024-03-06 |
| Czy będzie genetycznie modyfikowana pszenica? |
|
Novella |
|
2017-02-15 |
| Czy brytyjski naukowy establishment popełnił największy błąd w historii? |
|
Ridley |
|
2020-06-13 |
| Czy człowiek musiał wyewoluować? |
|
Coyne |
|
2015-05-15 |
| Czy ewolucja człowieka była nieunikniona? |
|
Coyne |
|
2016-03-08 |
| Czy falsyfikowalność jest zasadnicza dla nauki? |
|
Coyne |
|
2015-12-30 |
| Czy farmerzy mają czekać aż parlamentarzyści podszkolą się w nauce o manioku? |
|
Ongu |
|
2018-03-22 |
| Czy gaz i energia jądrowa są “zielone” |
|
Novella |
|
2022-01-12 |
| Czy genetyka może pomóc wyeliminować nierówność? |
|
Coyne |
|
2021-11-26 |
| Czy globalne ocieplenie może być dla nas dobre? |
|
Ridley |
|
2022-03-03 |
| Czy gąbki są najbliższymi krewnymi pozostałych zwierząt? |
|
Coyne |
|
2021-03-26 |
| Czy hieny rozbijają ludzki patriarchat? |
|
Coyne |
|
2018-06-30 |
| Czy humaniści boją się nauki? |
|
Coyne |
|
2014-02-07 |
| Czy islamska teologia i filozofia może wzbogacić etyczną debatę wokół CRISPR? |
|
Coyne |
|
2019-03-06 |
| Czy istnieje darwinowskie wyjaśnienie ludzkiej kreatywności? |
|
Dennett |
|
2014-08-08 |
| Czy jaszczurka “widzi” skórą |
|
Yong |
|
2014-08-02 |
| Czy jest życie na Europie? |
|
Ridley |
|
2013-12-22 |
| Czy kiedykolwiek lepiej jest nie wiedzieć? |
|
i Jonny Anomaly |
|
2017-05-10 |
| Czy klucz do COVID można znaleźć w rosyjskiej pandemii? |
|
Ridley |
|
2020-06-18 |
| Czy koniki morskie coś nam mówią o LGBT? Błąd naturalistyczny popełniony przez Sussex Wildlife Trust |
|
Coyne |
|
2022-01-25 |
| Czy koty rozumieją prawa fizyki? |
|
Coyne |
|
2016-06-24 |
| Czy kruki mają teorię umysłu? Nowy eksperyment sugeruje, że “tak” |
|
Coyne |
|
2016-05-25 |
| Czy kruki robią plany na przyszłość? |
|
Coyne |
|
2017-07-29 |
| Czy ludzie byli w Nowym Świecie ponad 30 tysięcy lat temu? |
|
Coyne |
|
2020-07-26 |
| Czy ludzie nadal ewoluują? Tak, zarówno globalnie, jak lokalnie |
|
Coyne |
|
2015-09-28 |
| Czy ludzie wyewoluowali w wodzie? |
|
Coyne |
|
2024-01-08 |
| Czy ludzkość zmierza w kierunku kanibalizmu? |
|
Lomborg |
|
2014-06-09 |
| Czy mamut włochaty potrzebuje adwokata? |
|
Zimmer |
|
2014-01-09 |
| Czy mężczyźni są bardziej kreatywni niż kobiety? |
|
Kim |
|
2016-11-24 |
| Czy mikrobiom może się zbuntować? |
|
Zimmer |
|
2015-01-28 |
| Czy mizoandria może być zakaźna? |
|
Tonhasca Júnior |
|
2022-10-24 |
| Czy mleko matek może odżywiać manipulujące umysłem mikroby? |
|
Yong |
|
2015-04-14 |
| Czy może istnieć sztuka bez artysty? |
|
Wadhawan |
|
2013-12-30 |
| Czy możemy zobaczyć osobowość? |
|
Novella |
|
2020-06-05 |
| Czy można falsyfikować naukowe teorie? Naukowiec odpowiada, że “nie” |
|
Coyne |
|
2020-09-12 |
| Czy mrożącą krew w żyłach prawdą jest, że decyzja o zamknięciu społeczeństwa opierała się na luźnych matematycznych spekulacjach? |
|
Ridley |
|
2020-05-15 |
| Czy nadchodzi hydroponika? |
|
Novella |
|
2021-07-13 |
| Czy nauka zabija duszę? |
|
Steven Pinker |
|
2015-08-06 |
| Czy nauka zabija duszę? |
|
S. Pinker |
|
2018-01-09 |
| Czy Oświecenie przygasa? |
|
Ridley |
|
2017-10-13 |
| Czy pasożyt mózgu powoduje chorobliwy pociąg szympansów do lampartów? |
|
Yong |
|
2016-02-27 |
| Czy poparcie przez celebrytę może skłonić ludzi do zaakceptowania ewolucji? |
|
Coyne |
|
2018-12-07 |
| Czy problem zwijania białka został rozwiązany? |
|
Coyne |
|
2020-12-05 |
| Czy przestaniemy być mięsożerni? |
|
Ridley |
|
2017-05-09 |
| Czy ptaki wyewoluowały większe dzioby, by zjadać duże, inwazyjne ślimaki? |
|
Coyne |
|
2017-12-13 |
| Czy płeć jest jak gender konstruktem społecznym? Nie. |
|
Coyne |
|
2017-02-17 |
| Czy rozum jest “większy niż nauka”? Kiepska próba deprecjonowania nauki |
|
Coyne |
|
2015-04-28 |
| Czy teoria doboru naturalnego Darwina zmieniła nasz pogląd na miejsce ludzkości |
|
Dennett |
|
2018-06-07 |
| Czy to jest teoria? Czy to jest prawo? Nie, to jest fakt. |
|
Dawkins |
|
2015-12-05 |
| Czy uczenie się metodą prób i błędów jest „nauką”? |
|
Coyne |
|
2022-01-14 |
| Czy Uganda potrzebuje GMO? Naukowcy spoglądają na edytowanie genów, by przyspieszyć innowacje |
|
Ongu |
|
2017-09-20 |
| Czy uprawa jabłek odzwierciedla bigoterię? |
|
Coyne |
|
2023-05-18 |
| Czy wierzysz w duchy? |
|
Łopatniuk |
|
2017-10-28 |
| Czy wirusy pomogły uczynić z nas ludzi? |
|
Zimmer |
|
2017-02-10 |
| Czy współczesny Homo sapiens wyewoluował w różnych częściach Afryki? |
|
Coyne |
|
2018-07-24 |
| Czy wykształceni ludzie są bardziej antysemiccy? |
|
Albert Cheng i Ian Kingsbury |
|
2021-04-05 |
| Czy wyrazy ludzkiej twarzy są uniwersalne w okazywaniu emocji? |
|
Coyne |
|
2020-09-02 |
| Czy wyrostek robaczkowy jest narządem szczątkowym? |
|
Coyne |
|
2016-05-21 |
| Czy znaleziono najstarszy dowód na istnienie zwierzęcia? Nowa gąbko-podobna skamieniałość liczy 890 milionów lat |
|
Coyne |
|
2021-08-11 |
| Czy świat rzeczywiście staje się biedniejszy? Odpowiedź Stevena Pinkera |
|
Coyne |
|
2019-02-06 |
| Czy Samolubny gen zaszkodził publicznemu rozumieniu biologii? |
|
Coyne |
|
2022-10-13 |
| Czy kometa zabiła mamuty |
|
Novella |
|
2018-02-22 |
| Czym jest nauka i dlaczego ma nas obchodzić? |
|
Sokal |
|
2014-07-22 |
| Czytanie myśli z fMRI i AI |
|
Novella |
|
2023-05-05 |
| Déjà vu i swojskość |
|
Novella |
|
2018-03-17 |
| Daj ać ja pobruszę … |
|
Łukaszewski |
|
2018-10-20 |
| Dan Brown - akomodacjonista |
|
Coyne |
|
2015-01-31 |
| Darwin znowu się myli! Artykuł pokazuje, że jego hipoteza o „samcach większych u ssaków” wydaje się błędna |
|
Coyne |
|
2024-04-06 |
| Darwin, lisy i inne ssaki na Falklandach |
|
Mayer |
|
2019-12-11 |
| David Barash namawia naukowców do stworzenia człowieko-szympansiej hybrydy |
|
Coyne |
|
2018-03-20 |
|
| « Poprzednia strona Następna strona » |
| | |
