Seks w Kościele Powszechnym

Jakaś epidemia pedofilii w Chile? Liczący ponad dwa tysiące stron raport był duzgoczący i chilijski episkopat został wezwany do Watykanu, gdzie po kilku spotkaniach z papieżem i gorących modlitwach, sekretarz generalny chilijskiego episkopatu, biskup Fernando Ramosa, na konferencji prasowej odczytał oświadczenie chilijskich biskupów, w którym ogłosili decyzję o zbiorowej rezygnacji. (Ciekawe, czy Papież tego oczekiwał, czy była to demonstracja protestu i manewr mający na celu wywarcie na niego presji? Ta konferencja prasowa jest tu trochę zdumiewająca.)

Można się zastanawiać, czy jest to prawdziwy początek sprzątania stajni Augiasza, czy kolejny epizod, który jak wszystkie poprzednie spłynie po tej szacownej instytucji jak woda po gęsi?

Dopiero co dowiedzieliśmy się, że w Australii arcybiskup został uznany za winnego ukrywania pedofilskich przestępstw. Wyrok nie jest prawomocny, arcybiskup się odwołał do wyższej instancji, więc w natłoku innych wydarzeń zapewne epilog tej sprawy umknie naszej uwadze. Tu jednak wzór jest inny, to nie Kościól, ale wymiar sprawiedliwości (albo tylko konkretny prokurator i konkretny sędzia uznali, że pora na stosowanie jednego prawa wobec przebranych za świętych i zwykłych grzeszników. Akurat to może być wyrazem skrajnej hipokryzji przy notorycznynej odmowie ścigania przez policję i sądy pedofilskich przestępstw popełnianych przez muzułmanów).     

Ameryka nie byłaby Ameryką, gdyby problem uważany za poważny nie dostał się na ekrany. „Spotlight” to chyba najgłośniejszy film o pedofilii księży i praktykach chronienia swoich przestępców przez Kościół. Zmarły kardynał Bernard Law, arcybiskup Bostonu, musiał zrezygnować z wystepowania w charakterze świętego, ponieważ nie ulegało wątpliwości, że osobiście uczestniczył w ukrywaniu księży-pedofilów. Rezygnacja z urzędu w 2002 roku nie przeszkodziła udziałowi w konklawe, które wybrało kardynała Ratzingera w 2005 roku. Jak przy okazji śmierci amerykańskiego kardynała informowała Gazeta Wyborcza:

„Od 2003 do 2009 roku w dziewięciu ugodach, obejmujących ponad 375 spraw i 1551 poszkodowanych/oskarżających, tylko amerykański Kościół wypłacił odszkodowania w wysokości ponad 1,1 miliarda dolarów. Pociągnięcie do odpowiedzialności sprawców molestowania w USA zapoczątkowało trwający do dziś proces oczyszczania się Kościoła katolickiego z księży-pedofilów i liczne doniesienia o molestowaniu w innych krajach, m.in. w Irlandii i w Polsce. Wszczęto także kościelne śledztwo, postępowaniem objęto ponad 4 tys. księży. Kilkuset z nich odsunięto od kapłaństwa. Ponad stu skazały sądy.”

Interesującym epizodem w tych pedofilskich skandalach duchowych pasterzy jest sprawa naszego rodaka z Nowego Targu, arcybiskupa Wesołowskiego. Wyświęcony w 1972 roku przez Karola Wojtyłę robił zawrotną karierę w watykańskiej dyplomacji. Był nuncjuszem apostolskim w Kazachstanie, Tadżykistanie, Turkmenistanie i Uzbekistanie, aż wreszcie osiadł w pałacu nuncjusza w Dominikanie. Tu jednak wypłynęło na światło dzienne, że arcybiskup ma niezdrowe skłonności. Reportaż telewizyjny z wypowiedziami ministrantów wywołał burzę i watykański dyplomata wylądował w Watykanie, gdzie pozbawiono go godności i osadzono w areszcie domowym. Wikipedia podaje:

11 lipca 2015 roku rozpoczął się proces Józefa Wesołowskiego przed trybunałem w Watykanie. Zostały mu przedstawione zarzuty dotyczące posiadania i ściągania z internetu pornografii dziecięcej, wymuszania na nieletnich aktów seksualnych; kupowania, otrzymywania i ukrywania na dwóch osobistych komputerach pornografii dziecięcej w trakcie pobytu w Dominikanie i w Watykanie (na jego komputerze znaleziono ponad 86 tys. zdjęć i 130 nagrań wideo oraz ślady 45 tys. wykasowanych plików), dokonania poważnych obrażeń na psychice ofiar, dopuszczania się czynów, które obrażają religię i moralność chrześcijańską.

(Nawiasem mówiąc ciekawa kolejność, jakby ściąganie i posiadanie pornografii dziecięcej było większą zbrodnią, niż osobiste krzywdzenie dzieci.) W dzień przed rozpoczęciem procesu przed trybunałem watykańskim, arcybiskup zaniemógł i umarł, więc skończyło się na uroczystej żałobnej mszy, celebrowanej przez innego arcybiskupa.

Nad Wisłą, w krainie, której niegdyś kolejni papieże zalecali wierność carom i cesarzom, a dziś wzywają do ochrony życia od przymusowego poczęcia do przedwczesnej śmierci z braku opieki medycznej, biskupi początkowo potępiali ujawnianie pedofilskich wyczynów księży, uznając te doniesienia za wrogie wobec Kościoła, w końcu jednak doszli do wniosku, że nie ma innej rady jak uznać, że problem istnieje. Od kilku lat Episkopat Polski wydaje „Wytyczne”, które jako żywo przypominają wytyczne wydawane przez KC PZPR i podobny wydają się mieć skutek. Jak czytamy w komunikacie KEP z lutego 2018:

„Ochrona osób małoletnich jest jednym z priorytetowych działań Kościoła. Konkretnym przykładem takich działań jest wypracowanie systemu ochrony nieletnich oraz „Wytyczne” Konferencji Episkopatu Polski, które są bardziej restrykcyjne niż obowiązujące prawo polskie. W każdej diecezji biskupi powołali Delegatów ds. Ochrony Dzieci i Młodzieży. Od 2013 roku działa też Centrum Ochrony Dziecka, które przeszkoliło dotąd ok. 2 tys. osób. Nad jego pracami czuwa koordynator Konferencji Episkopatu Polski ds. Ochrony Dzieci i Młodzieży – o. Adam Żak, SJ. „Zero tolerancji dla pedofilii” – takie stanowisko zajmuje cały Kościół w Polsce – tak duchowni, jak i świeccy katolicy.”

O spotkaniu przedstawicieli fundacji „Nie lękajcie się” z księdzem Adamem Żakiem informowało  w lutym TOK-FM pod znamiennym tytułem „Biskupi ukrywają liczbę księży pedofilów”. Z doniesienia wynika, że ksiądz prymas nie uznał spotkania z ofiarami pedofilii za rzecz wartą grzechu, reprezentujący Fundację Marek Lisicki opowiadał o nieformalnym spotkaniu z księdzem Żakiem, który słyszał tylko o 13 przypadkach (podczas gdy w ostatnich latach było 56 przypadków księży skazanych prawomocnymi wyrokami). Zdaniem fundacji jest to czubek góry lodowej i w rzeczywistości Episkopat Polski nadal stara się ukrywać to zjawisko przed społeczeństwem.

Walczymy w sądach o to, by dowieść winy, że biskupi i inne osoby z Kościoła posiadały wiedzę i przenosili sprawców [z parafii na parafię - red.]. Dziwię się, że ks. Żak nie zna wielu historii opisywanych w mediach (...). Ksiądz mówi, że ma informacje dotyczące 13 sprawców – my mamy dane, to jest 56 sprawców skazanych prawomocnymi wyrokami. Zgłasza się do nas dużo osób. Na przykład dziś zgłosił się do młody mężczyzna, który był molestowany, kiedy miał 11 lat. On twierdzi, że to zgłaszał, a sprawa gdzieś utknęła - mówił Marek Lisicki.

W internecie znajdujemy dzisiątki wypowiedzi hierarchów, w których bagatelizuje się to zjawisko, odrzuca zarzuty, lub, jak w słynnym przypadku wypowiedzi arcybiskupa Michalika z 2013 roku, próbuje się usprawiedliwiać pedofilię i zrzucać winę na ofiarę:

Słyszymy nieraz, że to często wyzwala się ta niewłaściwa postawa, czy nadużycie, kiedy dziecko szuka miłości. Ono lgnie, ono szuka. I zagubi się samo i jeszcze tego drugiego człowieka wciąga.(http://www.tvn24.pl)

Prawdopodobieństwo, że Episkopat Polski pójdzie śladami episkopatu chilijskiego, wydaje się mikroskopijne, ale oczywiście niezbadane są wyroki boskie. Marek  Lisicki podczas wspomnianej tu audycji radiowej wyraził opinię, że to społeczeństwo jest w dużym stopniu winne temu, iż polski Kościół nadal bagatelizuje sprawę księży pedofilów. Wielu ludzi nie tylko nie reaguje potępieniem, ale wręcz broni przestępców w sutannach. Istotnie, bez zmiany postaw owiec mało prawdopodobne, by zmieniły się nawyki pasterzy.   

Przepraszam, że przypominam raz jeszcze Irlandię, w której zdecydowane postawy społeczne nie tylko w reakcji na pedofilię księży, ale również na koszmarne traktowanie dzieci tak w prowadzonych przez Kościół ośrodkach opieki, jak i w szkołach, jak również w reakcji na hipokryzję we wszystkich innych sprawach, spowodowały nie tylko radykalny spadek uczedstnictwa w praktykach religijnych, ale zmusiły Kościół irlandzki do zmiany zachowań.

Wielokrotnie pokazywałem nagranie z rozmowy irlandzkiej dziennikarki, Nell McCafferty z arcybiskupem Dublina, Diarmuidem Martinem. Irlandia jest krajem, w którym oblicze Kościoła katolickiego zostało w najbardziej dramatyczny sposób obnażone i krajem, w którym obserwujemy najgłębsze zmiany postaw społecznych.