Śmierć, która wstrząsnęła Turcją

Demonstranci obwiniają za ten wzrost przemocy wobec kobiet politykę islamistycznego rządu AKP. 24 listopada 2014 r. premier turecki Recep Tayyip Erdogan powiedział, że mężczyźni i kobiety nie mogą być równi i chwalił zgodnie z islamem status kobiet w społeczeństwie jako wyłącznie matek, [3]. W jednym przemówieniu po drugim wzywał każdą kobietę, by miała co najmniej troje dzieci. 28 lipca 2014 r. turecki wicepremier Bulent Arinc powiedział, że kobiety nie powinny śmiać się w miejscach publicznych[4], a media islamskie pełne są informacji, jak kobiety mają się ubierać, zachowywać i żyć.

Kiedy Turcja opłakuje Ozgecan Aslan, media informują o dziesiątkach dalszych ataków na kobiety, włącznie z przypadkami mordów kolejnych młodych kobiet[5].

Poniżej podajemy fragmenty i analizy z mediów tureckich o problemie przemocy wobec kobiet  oraz oburzonych reakcji kobiet tureckich:

Społeczeństwo patriarchalne postrzega kobiety jako obiekty seksualne  

Cuneyt Arcayurek, publicysta centrowo-lewicowej gazety liberalnej “Cumhuriyet”, wyraził nadzieję, że brutalne morderstwo Ozgecan wywoła tak bardzo potrzebną zmianę i że było sygnałem do społecznego przebudzenia:[6] "Ta przemoc wobec kobiet jest problemem społecznym. W społeczeństwie patriarchalnym, które postrzega kobiety jako obiekty seksualne, społeczne wyobrażenia na temat kobiet muszą się zmienić. W naszym kraju kobietę na ogół postrzega się jako własność. Rząd AKP próbuje uwięzić kobietę w jej domu. Na kobiety, które uczestniczą w życiu społecznym patrzy się ze zboczoną mentalnością. RTE [prezydent Recep Tayyip Erdogan], który powiedział, że całował stopy swojej matki, przekreślił swój rzekomy szacunek do kobiet przez powiedzenie, iż ‘mężczyźni i kobiety nie są równi z powodu ich stworzenia'[7].

Według oceny jednego z sędziów ‘nie możemy zapobiec temu barbarzyństwu wyłącznie przez zmianę prawa i zaostrzenie kar. Można to osiągnąć tylko przez przyznanie się do  naszego zacofania i przez przekształcenie społeczeństwa w takie, które wyznaje nowoczesne normy i wartości społeczne’”.

Kobiety niosły trumnę Ozgecan  

Na pogrzebie Ozgecan Aslan kobiety niosły jej trumnę, przeciwstawiając się prawu islamskiemu, które zakazuje kobietom odgrywania jakiejkolwiek roli podczas pogrzebów. Zignorowały instrukcje imama, który prowadził nabożeństwo żałobne i pozostały z przodu tłumu, jak również poniosły trumnę na własnych ramionach.

Po morderstwie Ozgecan Aslan premier turecki Ahmet Davutoglu oznajmił podczas wiecu, że “ręce, które wyciągają się by zranić kobiety, będą złamane"[8]. Policja jednak używała gazów łzawiących przeciwko kobietom, które brały udział w demonstracjach i aresztowała uczestniczki demonstracji przeciwko przemocy wobec kobiet.  

Tureccy mężczyźni zakładają spódnice

W reakcji na zamordowanie Ozgecan Aslan także mężczyźni wyszli na ulice, pokazując solidarność z kobietami przez zakładanie spódnic. 21 lutego 2015 r. maszerowali w Stambule, by uczcić jej pamięć i zaprotestować przeciwko patriarchatowi i przemocy wobec kobiet.  

“Cumhuriyet”: “Wojna spódnic Erdogana nie ma końca”

25 lutego prezydent Recep Tayyip Erdogan przemawiał na otwarciu akademików studenckich, których właścicielem jest Fundacja Turcji Służby Młodzieży i Edukacji (TÜRGEV), w której zarządzie zasiadają syn i córka Erdogana – donosiła Cumhuriyet [9]. W przemówieniu ostro skrytykował opozycję i protestujące kobiety: „Niechaj nadal krzyczą o duże dekolty i minispódniczki. Z TURGEV i innymi naszymi fundacjami i zrzeszeniami będziemy kontynuować pracę, by wychować pokolenia młodzieży lojalnej wobec swojej islamu i historii”.

Tego samego dnia w przemówieniu do właścicieli drobnych i średnich przedsiębiorstw Erdogan wspomniał mężczyzn, którzy nosili spódnice w proteście w Stambule. „Nazywają siebie ‘mężczyznami’. Co to za mężczyźni? Mężczyźni noszą spodnie, ale oni noszą spódnice”[10].

Pisarka i socjolog Oya Baydar napisała 18 lutego 2015 r. w artykule na portalu wiadomości T24[11]: "W niezdrowym, bezdusznym środowisku, gdzie każdy rozwój sytuacji i wydarzenie wykorzystywane jest do budzenia niechęci politycznej, do stronniczości, do budowania linii frontu, toczy się teraz wojna polityczno-ideologiczna o naszą żałobę za Ozgecan. Kobiety powstają, młodzież powstaje, politycy wychodzą na scenę, świecki odłam społeczeństwa tureckiego jest na placach, na ulicach, w mediach, żądając, by rząd odpowiedział za morderstwa kobiet i za ataki i przemoc wobec kobiet. Rząd, odruchowo broniący się, skacze wokół rodziny Ozgecan; prezydent Erdogan wysłał swoje dwie córki do jej domu rodzinnego w Mersin.

Barbarzyńskie zamordowanie Ozgecan pokazuje obraz narastającej nienawiści, zepsucia, bezduszności w naszym społeczeństwie. To lustro ukazuje mroczne twarze zwolenników AKP, prorządowych autorów w mediach islamistycznych, polityków, słynne osobistości islamistyczne i wydających fatwy teologów i imamów”.

Czy autorzy tych słów nie mają wstydu?

Pisarka, znana z poparcia dla AKP i z podziwu dla Erdogana, która jest obecnie doradczynią Erdogana, napisała: ‘Rodzina Ozgecan pochodzi z Tunceli. Jest ona córką rodziny alawickiej. Dlatego jest z Dersim! Miała także ze sobą spray pieprzowy. Nie wsiadła do przypadkowego minibusu, ale do minibusu, do którego pomógł jej wsiąść żołnierz. Wydaje się, że odpowiedni obiekt został znaleziony by posłużyć jako pretekst do masowych protestów!!! Wiele także mówi, że przywódca partii Kurdów, Selahattin Demirtas, rzucił się, by potępić ten incydent’.

Nawet paranoiczni zwolennicy teorii spiskowych otaczający Erdogana nie odważyliby się posunąć tak daleko. W jaskrawym pokazie mentalności Pałacu prezydenckiego z pewnością zasługuje ona na to stanowisko.

Na łamach islamistycznej gazety ‘Yeni Safak’ inna autorka pisała: ‘Kraj muzułmański  i napad. Nie bądźcie oportunistami i nie łączcie tego. W Ameryce również co dwie minuty są napady na kobiety. A teraz zamknijcie się!’

Racja, powinnyśmy zamknąć usta i rozłożyć  nogi, zaakceptować bicie, napaści seksualne, spokojnie znosić męską przemoc – a kiedy skończymy żywe i nas nie zabiją, modlić się i dziękować za to Allahowi.

To słowa innej kobiety z tej samej gazety [‘Yeni Safak’] do kobiet protestujących przeciwko zamordowaniu Ozgecan: ‘Zamknijcie się i idźcie do lekarza. Najpierw uspokójcie się, czy myślicie, że staniecie się jak gwiazdy w telewizyjnych operach mydlanych?’

Znowu z tej samej gazety [‘Yeni Safak’], mężczyzna słynny z tego, że mówi swoim narządem płciowym zamiast głową, który myli program wymiany studentów Unii Europejskiej ‘Erasmus’ z orgazmem, wrzeszczy w telewizji, jak również w swoich artykułach: ‘Winne są media. O wy, księża sekularyzmu! Jeśli szczekacie dzień i noc o wolności seksualnej, indywidualizmie i egoizmie, to [tj. morderstwa] jest tym, co się zdarza!’

Można cytować setki podobnych wypowiedzi, nie tylko publicystów islamskich, i nie tylko od zakwefionych i niezakwefionych kobiecych służek rządu [AKP], ale i samych funkcjonariuszy i polityków rządowych”.

"Równość mężczyzn i kobiet nigdy nie może zostać zaakceptowana przez islam”

"Kiedy szukamy odpowiedzi na pytanie, jak zapobiec przemocy wobec kobiet, odpowiedzią, na którą zgadzają się wszyscy islamiści, jest, jak napisał jeden z nich: ‘Wzmocnijmy nasze sumienie islamskie i powróćmy do naszej natury stworzenia’.

Poczynając od przewodniczącego Spraw Religijnych[Diyanet] do przedstawicieli rządu, aż do ich pisarzy, ich opiniotwórców, do imamów, ich wyjaśnieniem przemocy i barbarzyństwa wobec kobiet jest utrata wartości islamskich, odejście od naszej natury i atak na ‘okrutną i ciemiężącą kulturę’, co znaczy kulturę Zachodu. Niektórzy z nich udają, że posiadają jakąś wiedzę naukową i próbują nonsensownych analiz kapitalizmu, żeby dalej wyjaśnić negatywny wpływ Zachodu.

Wracając do wyjaśnienia przemocy wobec kobiet dominacją męskiej ‘natury przy stworzeniu’: męskość równa się dominacji z jego natury. Pragnienie dominacji i tendencja ku przemocy jest w naturze męskości (która w rzeczywistości jest nabyta, nie zaś stworzona). Mężczyźni znajdują i produkują swoją naturę dominacji poprzez kobiety.

Religie monoteistyczne wiążą tę męską naturę z stworzeniem i ze Stwórcą, dławiąc aspiracje do wyzwolenia i wolności od kajdan. Poddanie się losowi, autorytetowi władcy, akceptacja istniejącego porządku i poddanie się dominacji, wszystko to jest nakazane kobietom jako opatrzność. Jednak role płci, miejsce mężczyzn i kobiet w społeczeństwie i status kobiet nie są rezultatem natury, ale produktem organizacji społecznej, kultury i mentalności. Różnice biologiczne i fizyczne stworzenia nie tworzą hierarchii, stosunku wyższy/niższy między mężczyznami i kobietami, ale zapewniają, że są oni równi i uzupełniający się wzajemnie.

Te religie są fortecami rządów mężczyzn. Allah jest ‘ojcem’. Prorocy, władze religijne, ulemowie [uczeni islamscy] wszyscy są mężczyznami. Oni stanowią reguły, oni piszą księgi święte, to, o czym twierdzą, że jest słowem Allaha dostarczonym w języku mężczyzn. Islam, szczególnie islam sunnicki, jest religią absolutnej dominacji mężczyzn. Równość mężczyzn i kobiet (nawet jeśli jest uchwalona prawem w nowoczesnych społeczeństwach) nigdy nie może zostać zaakceptowana przez islam. Pogląd muzułmańskiego mężczyzny, w najlepszym wypadku, znajduje wyrażenie w tym, co powiedział Erdogan po zamordowaniu Ozgecan: ‘Allah powierzył kobiety w ręce mężczyzn'[13]. […]"

"Traktowanie kobiet przez ISIS, Boko Haram i podobne organizacje, na oczach całego świata, nie jest wynaturzeniem [islamu]”  

"Traktowanie kobiet przez ISIS, Boko Haram i podobne organizacje, na oczach całego świata, nie jest wynaturzeniem [islamu]. Ci, którzy nawołują do powrotu do sumienia islamskiego i natury naszego stworzenia, mogą znaleźć wskazówki o kobietach w modelu ISIS.

Spójrzmy na prawdę: W kwestii kobiet i seksualności dominującą mentalnością w społeczeństwie [tureckim] są zakazy i fundamentalizm i wyjście daleko poza konserwatyzm. Ta mentalność, która wiąże honor i godność mężczyzny z cnotą i moralnością kobiety, której jest właścicielem, szuka honoru i moralności kobiety między jej nogami. Ta mentalność, która definiuje kolektywną moralność poprzez seksualność kobiet, znajduje wyraz w zabijaniu tradycyjnym i honorowym – […] aż do wydawania fatw zabraniających kobietom w ciąży wychodzenia z domu.

Nie ulega wątpliwości, że obecni rządzący [tj. rząd AKP] w swojej próbie stworzenia pobożnego społeczeństwa islamskiego według modelu, jakiego pragną, pokazują tę prymitywną, mizoginistyczną mentalność na każdym kroku, przez poniżanie kobiet, ograniczanie ich roli do macierzyństwa; przez próby rozdzielenia mężczyzn i kobiet od szkoły podstawowej, a nawet od kołyski; przez trzymanie małych dziewczynek z dala od małych chłopców jako kwestię religijności i moralności; i przez odmawianie kobietom własności i wyłącznego prawa do ich ciał. To dlatego reakcje i protesty [przeciwko traktowaniu kobiet] są skierowane przeciwko rządowi”.

Szerzone na mediach społecznościowych: "’Wzorcowi intelektualiści’ rządu AKP”  

Obraz wielokrotnie publikowany na Facebooku, Twitterze i innych mediach społecznościowych w Turcji przedstawia mizoginiczne wypowiedzi funkcjonariuszy rządu AKP: 

Nurettin Yildiz: „Siedmioletnią dziewczynkę można wydać za mąż. W islamie nie ma ograniczeń wieku dla małżeństwa. Dziecko można wydać za mąż w każdym wieku za inne dziecko lub za kogoś znacznie starszego... Koran i cztery hadisy mówią wyraźnie, że kobieta może wyjść za mąż, nawet jeśli jest dzieckiem”. Powiedział on także, że kobieta, która pracuje poza domem, przygotowuje się do prostytucji.

Abdurrahman Dilipak z Yeni Akit: "Kobiety, które kupują czerwone samochody, są niezdolne do wyjścia za mąż [tj. nie mogą znaleźć mężów]. Karty kredytowe pokazują, co kupujemy, gdzie kupujesz i jakie marki preferujesz. Nie mówcie, że nie jest ważna wiedza o tym wszystkim. Na przykład, kobiety, które kupują czerwone samochody, mają na ogół wykształcenie uniwersyteckie. Te kobiety palą papierosy i piją [alkohol]. Te kobiety są niezdolne do wyjścia za mąż, a jeśli robią to, ich małżeństwa nie trwają. Te kobiety są kłótliwe i powodują wypadki, i głosują na CHP [główna partia opozycyjna]”.

Hayrettin Karaman z Yeni Safak: "Korupcja nie jest kradzieżą [w odpowiedzi na oskarżenia o korupcję, łapówkarstwo i nepotyzm przeciwko rządowi AKP]. Zrównanie ‘korupcji’ z ‘kradzieżą’ lub ‘złodziejstwem’ jest błędne i stanowi przestępstwo kłamstwa i zniesławienia według prawa islamskiego”.  

Omer Tugrul Inancer: "Jest sprzeczne z naszymi zaakceptowanymi manierami [głośno] oznajmiać o ciąży. Nie jest do zaakceptowania chodzenie po ulicach z takim brzuchem. To także nie jest estetyczne. Po siódmym miesiącu przyszła matkamoże zaczerpnąć powietrza wybierając się na przejażdżkę samochodem swojego męża. Po zmroku para może wyjść na spacer. Dzisiaj widzimy je [ciężarne kobiety] pokazujące się w telewizji. To jest haniebne. To nie jest realizm, to jest bezczelność".

Yusuf Kaplan z Yeni Safak: "Nie [program wymiany studentów Unii Europejskiej] Erasmus ale orgasmus! A pokolenie Erasmusa nadchodzi! Ogłupiałe pokolenie, które jest odseparowane od swojego kraju, swojego narodu, swojej duchowości. To jest poważna [sprawa]! Projekt Erasmus nie jest projektem edukacyjnym, ale projektem degeneracji, ubóstwienia seksualności, tworzenia stada głupców pędzących za seksualnością!” 

Kaplan proponował także zamknięcie uniwersytetów Bogazici, Bilkent i ODTU.

Wicedyrektorka liceum prosi chłopców o stworzenie “Zespołów nękania”, by nękać dziewczęta w krótkich spódnicach

Według doniesień w mediach tureckich[14] nowo mianowana wicedyrektorka liceum w południowym mieście Antalya poprosiła uczniów płci męskiej na spotkaniu z przedstawicielami klas, by utworzyli zespoły nękania do nękania uczennic, które noszą spódnice powyżej kolan. Powiedziała, że chłopcy powinni chodzić za tymi dziewczynkami i nękać je, aż zmienią sposób ubierania się.

Kilku uczniów ujawniło to innym nauczycielom w szkole, którzy poszli do wicedyrektorki. Wicedyrektorka nie zaprzeczyła i powiedziała: “Kto jest winny, że ktoś jest nękany? Nie możemy zamykać oczu na to, co idzie zbyt daleko”.

Przewodniczący związku nauczycieli w Antalya powiedział, że dziewczynki są obierane za cel oraz że wicedyrektorka zachęcała uczniów do popełnienia przestępstwa. Dodał, że zostanie przeciwko niej złożona skarga o zachowanie przestępcze.

Turecki tygodnik satyryczny “Leman”: " Państwo Policji już jest założone; teraz pora na Państwo Penisa"

Nagłówek: "Sprawiedliwość dla Ozgecan Aslan; potępienie dla klimatu, który tworzy morderców i gwałcicieli kobiet"

Cytaty:

"[Spódnice] powyżej kolan prowokują [mężczyznę], nawet jeśli jest to jego matka”.  

"Jest bezczelnością ze strony ciężarnej kobiety pokazywanie się na ulicach”.

"Powinny istnieć różowe autobusy [tylko] dla kobiet".

"Jeśli nosisz minispódniczkę, będziesz nękana i napadana".

"Miej minimum troje dzieci, a jeszcze lepiej, pięcioro dzieci".

"Bycie kobietą pracującą oznacza, że ta kobieta przygotowuje się do bycia prostytutką".

"Nie ma problem z wydaniem za mąż siedmioletniej dziewczynki”.

"[To, co robią studenci] nie jest Erasmusem ale orgasmusem".

"Jest nie do przyjęcia, by kobieta śmiała się w miejscu publicznym".

"Zaręczonym parom nie wolno chodzić poza domem, trzymając się za ręce".

Na dole strony jedna postać z karykatury mówi do drugiej: "Państwo Policjne już mamy. Teraz pora na Państwo Penisa..."

Morderstwa kobiet wzrosły w ciągu ostatnich siedmiu lat o 1400%

Guneri Civaoglu napisał w artykule w centrowej, liberalnej gazecie “Milliyet” o statystykach przemocy wobec kobiet w Turcji[16]: "Liczba zamordowanych kobiet wzrosła o 1400% w siedem lat [2002-2009]. Połowa napadniętych kobiet miała poniżej 18 lat; 55% spośród dziewczynek w wieku 5-10 lat i 40% w wieku 10-15 lat są ofiarami kazirodztwa. Między 2005 a 2010 rokiem zgwałcono ponad 100 tysięcy kobiet; 40% nie zameldowało policji o gwałcie ze strachu. Połowa ataków seksualnych to były gwałty zbiorowe.

Co godzina w Turcji atakowana jest kobieta lub staje się ofiarą męskiej przemocy. W ciągu ostatnich 13 lat złożono raporty i rozpoczęto śledztwo przeciwko 241 policjantom, 91 żołnierzom, 17 członkom zespołów specjalnych, 15 oficerom sił bezpieczeństwa i 45 strażnikom więziennym, ale żaden z nich nie został skazany ani ukarany”.  

Civaoglu dodaje, że muszą ustać rządowe wypowiedzi polityczne, usprawiedliwiające lub, co gorzej uzasadniające, przemoc mężczyzn wobec kobiet.  

W artykule w “Milliyet”Belma Akcura podała dane z badania przeprowadzonego przez  Interpress[17]: "W pierwszych dziewięciu miesiącach 2014 r. było ponad 60 tysięcy doniesień w drukowanych mediach [tureckich] o przemocy popełnionej przez mężczyzn wobec kobiet. Te doniesienia obejmowały informację o 5383 morderstwach kobiet". Akcura opłakiwała fakt, że nawet w obliczu tak barbarzyńskiego morderstwa, tj. zamordowania Ozgecan Aslan, media tureckie nie potrafiły zająć wspólnej postawy przeciwko takiej przemocy, dzieląc się zamiast tego wzdłuż linii partyjnych i religijnych.

Przypisy:

[1] “Milliyet”(Turcja), 17 i 23 lutego 2015.

[2] “Milliyet”(Turcja), 17 i 23 lutego 2015 i inni.

[3] Patrz MEMRI TV Clip #4650 - Turkish President Erdogan: Women Are Not Equal to Men, 24 lutego 2014.

[4] Hurriyet Daily News, 29 lipca 2014. Wicepremier powiedział: "Cnotliwość jest tak ważna. [Kobieta] powinna wiedzieć, co jest haram [zabronione w islamie], a co nie jest haram. Nie wolno jej śmiać się w miejscu publicznym. Nie wolno zwracać [na siebie uwagę] swoją postawą i musi chronić swoją niewinność. Ludzie muszą na nowo odkryć Koran. Gdzie są nasze dziewczęta, które lekko się rumienią, pochylają głowy i odwracają wzrok, kiedy patrzymy im w twarz, stając się symbolem niewinności?”

[5] 21 lutego 2015 r. spalone ciało 18-letniej dziewczyny znaleziono w zachodnim mieście Manisa.

[6] “Cumhuriyet”, 18 lutego 2015.

[7] patrz MEMRI TV Clip #4650 - Turkish President Erdogan: Women Are Not Equal to Men, 24 listopada 2014.

[8] “Cumhuriyet”, 16 lutego 2015.

[9] “Cumhuriyet”, “Hurriyet Daily News”, 25 lutego 2015.

[10] “Hurriyet Daily News”, 25 lutego 2015.

[11] T24 portal wiadomości, 18 lutego 2015.

[12] Po tym morderstwie wysłał tweeta, że protestujące kobiety nie powinny krzyczeć i wrzeszczeć, i protestować, jeśli decydują się na noszenie (krótkich) spódnic.

[13] Prezydent Erdogan przemawiał na wiecu AKP 17 lutego i w reakcji na zamordowanie  Ozgecan powiedział, że Allah powierzył kobiety mężczyznom. Następnie zaatakował feministki: „Kiedy mówię to, te feministki, one mówią: 'Co rozumiesz, że kobiety zostały powierzone opiece? To jest obraza”. Wy, feministki, nie macie żadnego związku z naszą religią [islamem] ani z naszą cywilizacją. Patrzymy na słowa naszego na zawsze umiłowanego [Proroka Mahometa].

[14] “Hurriyet”, “Cumhuriyet”, OdaTV, 19 lutego 2015.

[15] “LeMan”, 18 lutego 2015.

[16] “Milliyet”, 17 lutego 2015.

[17] “Milliyet”, 23 lutego 2015.

Źródło: MEMRI,Specjalny komunikat Nr 5978, z 27 lutego 2015

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska