Sporo czytelników mojego blogu prosiło mnie o komentarz do niepowodzenia ostatniej rundy “rozmów pokojowych”. “Co stanie się teraz?” – pytają zaniepokojeni. “Czy jest jeszcze szansa na pokój?”
Jak dotąd, powstrzymywałem się od komentowania. Trzeba było poczekać, żeby zobaczyć, czy najnowsze posunięcie Autonomii Palestyńskiej – stworzenie „rządu jedności narodowej” z Hamasem – było tylko kolejną polityczną grą na przetrzymanie w celu wymuszenia kolejnych ustępstw. Obecnie jest jasne, że nie było: prezydent AP Mahmoud Abbas zaprzysiągł obecnie ten “rząd jedności”.
Nie trzeba mówić, że nie może być żadnej “jedności” między AP a Hamasem – tak samo, jak między “świeckimi” dyktatorami Egiptu a Bractwem Muzułmańskim. Okrzyczane wybory palestyńskie albo zostaną zmanipulowane, albo zignorowane – jeśli w ogóle się odbędą. Nie chodzi tu ani o „jedność”, ani o „demokrację”. Hamas i Autonomia Palestyńska niewiele dbają o takie wzniosłe koncepcje – ale składają im gołosłowne deklaracje poparcia: „jedność” na benefis palestyńskiej publiczności, „wybory” dla uszu zachodnich. Motywy Hamasu dla umowy o „jedności” są kryształowo jasne: osaczeni w Gazie, z egipskim Bractwem Muzułmańskim w odwrocie i wrogo nastawioną nową dyktaturą w Kairze Hamas musiał pogodzić się z OWP w rozpaczliwej próbie zachowania jakiegoś znaczenia na scenie arabskiej i muzułmańskiej. Ale co może zyskać Mahmoud Abbas na tej „jedności”?
Dla dużej części swoich elektoratów (o ile określenie “elektorat” stosuje się do dyktatur) zarówno Abbas, jak Hamas winni są fitna – termin koraniczny oznaczający wewnętrzne tarcia między muzułmanami, które osłabiają islam i ośmielają niewiernych. Dlatego właśnie, co najmniej dwukrotnie w przeszłości, Abbas godził się na podobne umowy z Hamasem. Przy obu jednak okazjach nie było żadnego zamiaru zrealizowania tych porozumień; Abbas po prostu zachowywał pozory wystarczająco długo, żeby móc twierdzić, iż próbował – i obwiniać Hamas za niepowodzenie. Tym razem jednak sprawa wygląda inaczej; tym razem nie chodzi tylko o fitnę. Całkiem po prostu: „jedność” jest wyjściem awaryjnym Abbasa z procesu negocjacyjnego. Pod koniec pośrednich negocjacji z USA jako mediatorem obie strony (Izrael i Autonomia Palestyńska) były pod olbrzymim naciskiem, by zgodziły się – już nie na końcowe porozumienie pokojowe, ale chociażby na ogólne ramy dla takiego traktatu. Z punktu widzenia Autonomii Palestyńskiej znaczyło to zgodę na formułę – jakby była ona niejasna - która uznałaby prawo Żydów do własnego, niepodległego państwa. Dla Abbasa i jego „umiarkowanych” kolegów jest to bardzo gruba, bardzo wyraźnie czerwona linia, której nie wolno przekroczyć i której nie mają żadnego zamiaru przekraczać. Umowa z Hamasem była doskonałą intrygą, która niezawodnie przedstawiła Amerykanom nierozwiązywalną łamigłówkę: z jednej strony, nie można wymagać od Izraela, by prowadził negocjacje z organizacją wzywającą do eksterminacji Żydów; z drugiej strony, obecna administracja amerykańska nie chce, by uważano, że promuje fitnę i sprzeciwia się „jedności palestyńskiej”. Abbas „wydostał się z tarapatów” za małą cenę ustanowienia „rządu”, który jest – z jego punktu widzenia – tylko nieznacznie inny niż poprzedni. Przy tak sprawnym pokrzyżowaniu amerykańskich planów, prezydent Obama i sekretarz stanu Kerry mieli tylko jeden wybór: przerwać grę, starając się całkiem nie stracić twarzy.
Rezultatem tych zabiegów jest dowód, że “negocjacje pokojowe” są beznadziejne, przynajmniej w przewidywalnej przyszłości. Przez lata bowiem, kłamano wam; wykołowano was. Szczwani politycy i nieuczciwi dziennikarze wielokrotnie powtarzali wam, że „wszystko, czego chcą Palestyńczycy”, to „własne państwo” na Zachodnim Brzegu i w Gazie; że „większość Palestyńczyków popiera rozwiązanie w postaci dwóch państw”. Aby was przekonać, przedstawiali „dowody”, takie jak upolitycznione „sondaże opinii”, starannie wybrane cytaty i fantazyjne interpretacje, a równocześnie nieuczciwie zamiatali pod dywan wszystko, co nie pasowało do z góry ustalonych wniosków. Niestety, wszystko to jest bujdą. Prawdą, jedynym nieodpartym dowodem jest, że ten jeden raz, kiedy było coś zbliżonego do wolnych wyborów, większość Palestyńczyków na Zachodnim Brzegu, w Gazie i w Jerozolimie Wschodniej głosowała na Hamas – organizację fundamentalnie sprzeciwiającą się rozwiązaniu w postaci dwóch państw. Wiem, wiem: to jest niewygodna prawda i dlatego tak wielu ludzi woli jej nie słyszeć; niemniej jest to prawda. Olbrzymia większość Palestyńczyków nie chce „państwa Arabów palestyńskich żyjącego w pokoju i bezpieczeństwie obok państwa żydowskiego”; nie chcą „dwóch państw” i nie chcą „jednego państwa”, chcą, by nie było państwa – żadnego państwa żydowskiego. I dlaczego mieliby chcieć czegokolwiek innego? Przez dziesięciolecia mówiono im, że „Żydzi” nie mają w ogóle żadnych praw w “Palestynie” – że po prostu „ukradli” ją; Żydzi są wyłącznie kolonialistami, rasistami, praktycznie rzecz biorąc demonami. Wszystko to nieustannie wbija się do głowy wszystkim Arabom palestyńskim od dzieciństwa do grobu przez nauczycieli i edukatorów, przez przywódców religijnych i politycznych. A te ziarna demonizowania znalazły podatny grunt, nawieziony starymi przesądami religijnymi.
To jednak nie jest wszystko: na domiar złego większość Palestyńczyków uwierzyła, że to ich nieprzejednanie w końcu się opłaci: ponieważ „Żydzi” są 100 procentowym złem, „świat” musi się w końcu „obudzić” i „przywrócić sprawiedliwość” przez magiczne cofnięcie zegara historii o 100 lat do wyidealizowanej „przeszłości”, której nigdy nie było.
Słabi przywódcy fabrykują poparcie przez podżeganie przeciwko jakiemuś zewnętrznemu wrogowi i przez obiecywanie triumfów “kiedyś wkrótce”. Nie posiadając żadnej rzeczywistej legitymacji „przywództwo palestyńskie” (przepraszam za oksymoron) robiło to właśnie: podsycało płomienie nienawiści i obiecywało zbawienie w postaci jakiegoś deus-ex-machina; kogoś – „społeczności międzynarodowej”, ONZ, Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości itp. – kto „wkrótce” dostarczy głowę Izraela na srebrnym półmisku. Tymczasem bądźcie cierpliwi i róbcie to, co wam każą.
Krótko mówiąc, aby negocjacje miały szanse powodzenia – jakiekolwiek szanse – najpierw coś fundamentalnego musi zmienić się w społeczeństwie Arabów palestyńskich; coś co pozwoliłoby na rozpoczęcie dyskursu publicznego, złamało tabu i zakwestionowało zaakceptowane przekonania. Jestem pewien, że to się kiedyś zacznie; ale niestety, nie będzie to wkrótce; i nie widzę, jak pokój mógłby przyjść zanim nie zmieni się mentalność.
Wróćmy więc do pytania, które rozpoczynało ten artykuł: “Co stanie się teraz?” No cóż, to proste: przeciwieństwem „pokoju” jest „wojna”. Może to nie być w pełni rozwinięty konflikt militarny, jak te w latach 1948, 1967 lub 1973 (chociaż na Bliskim Wschodzie nie należy całkowicie wykluczać nawet tej możliwości); najprawdopodobniej będzie to “tylko” znana dobrze kombinacja terroryzmu i ataków politycznych. Co, oczywiście, nadal jest wojną, ponieważ cele są te same, jak były w 1948, 1967 i 1973 r.
Pokój, nie trzeba tego mówić, jest nieskończenie lepszy od wojny. Kiedy jednak nie można uniknąć wojny, trzeba ją wygrać. Izrael wygra tę wojnę, tak jak wygrał wszystkie poprzednie. Terroryzm będzie zduszony do bolesnego, ale dającego się znieść poziomu dzięki kombinacji barier bezpieczeństwa, obrony przeciwrakietowej, wywiadu i odstraszania. Jeśli chodzi o atak polityczny, także on zostanie powstrzymany. Nie mówię, że będzie to łatwe – nigdy nie było. W swym obecnym ucieleśnieniu atak ten obejmuje wezwania do „BDS”, polityczny i ekonomiczny szantaż, groźby dżihadu i całą resztę. Wrogowie Izraela nadal będą używali całego swojego „arsenału”: będą odgrywali ofiarę, „słabszą stronę”, choć cieszą się instynktownym i odruchowym poparciem całego świata muzułmańskiego; będą próbowali na nowo napisać historię, wypaczać informację lub po prostu kłamać; będą wykorzystywać ukryte, uporczywe i podstępne uprzedzenia antyżydowskie, które nadal żywi tak wielu ludzi na świecie; użyją tak wielu zachodnich „użytecznych idiotów” ilu im się uda znaleźć. Nie, pokonanie tego wszystkiego nie będzie łatwe, Będzie wymagało wysiłku i mobilizacji całego narodu żydowskiego, w Izraelu i w Diasporze. Ostatecznie jednak naród żydowski wygra tę bitwę dzięki swoim talentom i pomysłowości, ale także, co niesłychanie ważne, ponieważ nigdy nie jest sam: przez całą swoją historię nad Żydami wisiało przekleństwo zażartych, nieuczciwych i często oszalałych wrogów; ale byli także obdarzeni wielkimi przyjaciółmi – prawymi ludźmi o wielkich sercach i bezkompromisowym kompasie moralnym.
Tak, to jest wojna – a raczej “cicha wojna”. Ale – co w tym nowego? Cały czas trwa wojna – i rzeczy jeszcze gorsze. Niemniej Izrael kwitnie. Przestańcie więc załamywać ręce – i zabierzmy się do roboty.
War and no-peace
Politically-Incorrect Politics, 5 czerwca 2014
Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska
Noru Tsalic
Izraelski bloger, obecnie pracuje w Wielkiej Brytanii.
