Problemy z organiczną żywnością i badaniem raka

Najnowszym przykładem tego jest badanie związku między konsumpcją organicznej żywności a ryzykiem zachorowania na raka. CNN poinformowało, że badanie wykazuje: “Możesz zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka przez jedzenie organicznej [żywności], mówi nowe badanie”. Nie – nie to wykazuje badanie.

Samo badanie nie jest złe jak na to, czym jest, ale można z niego wyciągnąć tylko bardzo ograniczone wnioski i ma pewne poważne ograniczenia. Badacze analizowali francuską bazę danych dotyczącą dobrej konsumpcji, NutriNet-Santé Prospective Cohort Study. Poprosili wolontariuszy o wypełnianie dzienników żywnościowych przez trzy dni, poinformowali o konsumpcji żywności organicznej, zebrali dane demograficzne i inne o stylu życia, a następnie śledzili ich przez cztery lata używając różnych metod do wykrycia wypadków raka.  

Znaleźli negatywny związek między konsumpcją żywności organicznej a ryzykiem raka tylko dla grupy o najwyższej konsumpcji żywności organicznej i tylko dla tych z ogólnie niską do średniej jakością diety oraz tylko dla dwóch rodzajów raka (raka piersi po menopauzie i chłoniaka nieziarniczego). To nie są spójne lub przekonujące wyniki. Choć próbowali wziąć pod uwagę zakłócające zmienne, złożoność tego badania zasadniczo to uniemożliwia. I dlatego nie jest możliwa interpretacja tych wyników z jakąkolwiek pewnością.

Dla wyjaśnienia – to jest tylko badanie obserwacyjne. To znaczy, że nie możemy wyciągać jakichkolwiek pewnych wniosków o przyczynie i skutku, a tylko patrzeć na korelacje. Ponadto, korelacje są niezmiernie skomplikowane. Są to problemy, które moim zdaniem czynią, że nie da się interpretować wyników.

Tutaj jest najdziwniejszy wynik:

Połączenie wysokiej jakości diety i częstego konsumowania żywności organicznej nie wydaje się być związane ze zmniejszonym ryzykiem raka ogólnie w porównaniu do diety o niskiej jakości i rzadkiego konsumowania żywności organicznej. Znaleziono negatywny związek między ryzykiem raka a połączeniem niskiej do średniej jakości diety z wysoką częstotliwością konsumpcji żywności organicznej.  (eTabela 6 w Aneksie).

Trudno powiedzieć, co to znaczy. Biorąc to za dobrą monetę, wydaje się to znaczyć, że jeśli twoja dieta jest dobra, zamiana na organiczną żywność niczego nie dodaje. Jeśli twoja dieta jest niskiej lub średniej jakości, to jedzenie organicznej żywności może być związane z niższym ryzykiem zachorowania na raka. Ale potencjał dla czynników zakłócających jest olbrzymi.

Ponadto uczestnicy tego badania nie byli dobrani losowo – byli wolontariuszami. ¾ z nich to były kobiety, które ogólnie są bardziej skłonne do konsumowania organicznej żywności. Z raportu: 

Wyższa konsumpcja organicznej żywności była pozytywnie związana z płcią żeńską, wysokim statusem zawodowym i miesięcznym dochodem na jednostkę w gospodarstwie domowym, wykształceniem  wyższym, fizyczną aktywnością i statusem byłego palacza (Tabela 1).

Próbowali wziąć pod uwagę te czynniki, ale nie jest to naprawdę możliwe w tego rodzaju badaniu. Uczestnicy tego badania, którzy byli wolontariuszami, nie zaś ludźmi wybranymi losowo, wyraźnie zachowywali się inaczej niż ogólna populacja. Można wychwycić część ich zachowań, ale nie wszystkie.

Moim metodologicznym zastrzeżeniem jest to, że nie ma wzmianki o kontrolowaniu wielu zmiennych i porównań. Kiedy patrzysz na wiele wyników i wiele potencjalnych związków, stwierdzenie, że jeden czy dwa są znaczące, nie zaskakuje.

Tutaj jest fatalna wada, którą sami przyznają:

“Należy wspomnieć o pewnych ograniczeniach naszego badania. Po pierwsze, nasze analizy opierają się na wolontariuszach, którzy prawdopodobnie są ludźmi szczególnie świadomymi spraw zdrowia, ograniczając w ten sposób możliwość uogólniania naszych wyników. Uczestnikami NutriNet-Santé są częściej kobiety, ludzie o wysokim wykształceniu i wykazujący zdrowsze zachowanie w porównaniu do populacji Francji. Te czynniki mogły prowadzić do niższej częstotliwości zachorowań na raka niż w szacunkach krajowych, jak również wyższych poziomów konsumpcji żywności organicznej w naszej próbie.   

Przyznają także, że ich wyniki nie zgadzają się ze znacznie większym Million Women Study, które obejmowało 623 080 kobiet w Wielkiej Brytanii i piszą:

W tym dużym, prospektywnym badaniu było niewiele lub w ogóle nie było zmniejszenia przypadków rak związanego z konsumpcją żywności organicznej, być może tylko z wyjątkiem chłoniaka nieziarniczego.

W programie CNN nie było wzmianki o tym dużym badaniu.

To badanie reprezentuje także główny problem, jaki mam z organicznym rolnictwem – jest to fałszywa dychotomia oparta na odwołaniu się do błędu naturalistycznego. Autorzy wyciągają wniosek, że ich badanie sugeruje promowanie konsumpcji organicznej żywności jako możliwego sposobu zmniejszenia zachorowań na raka. Ich badanie nie jest jednak w stanie pokazać tego, a nawet gdyby były jakieś rzeczywiste sygnały w ich zabałaganionych danych, to jest to błędne podejście.

Promowanie organicznej żywności nie jest racjonalne. Po prostu nie mamy ziemi ani naturalnych nawozów, by wyżywić jakąś znaczącą część świata organiczną żywnością. Ponadto organiczne lobby zajmuje nienaukowe stanowisko w wielu sprawach, takich jak sprzeciwianie się konserwacji żywności przez jej napromienienie i wszelkiej modyfikacji genetycznej. Jest to umowa wiązana z mnóstwem nonsensu i pseudonauki.

Potrzebne nam jest obiektywne, oparte na dowodach spojrzenie na każdą poszczególną zmienną. Z pewnością jest możliwe, że pewne pestycydy powodują negatywne skutki zdrowotne przy obecnych poziomach ich używania (chociaż obecnie nie ma na to dowodów). Jeśli tak, to musimy dowiedzieć się, które i albo je wyeliminować, albo zmienić progi bezpieczeństwa. To w rzeczywistości robią różne agencje regulujące – monitorują dane naukowe i dopasowują odpowiednio progi bezpieczeństwa z szczodrymi marginesami.

Promowanie organicznego rolnictwa ma masę niezamierzonych, negatywnych konsekwencji. Produkty organiczne są zazwyczaj znacznie droższe i mogą zmniejszyć ogólną konsumpcję owoców i warzyw, jeśli ludzie unikają bardziej finansowo dostępnych produktów z powodu nieuzasadnionego strachu.  

Pamiętajmy także, że w organicznym rolnictwie wolno używać wielu pestycydów, tyle tylko, że muszą one być ”naturalne”.

Samo pojęcie organicznego rolnictwa jest pseudonaukową paplaniną. To badanie jest tylko jednym z przykładów dezorientacji, jaką tworzy.

Problems With That Organic Food and Cancer Study

23 października 2018

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska