Prawda

Piątek, 26 kwietnia 2024 - 14:00

« Poprzedni Następny »


Pozory mylą, czyli niespodzianki nie zawsze przykre


Paulina Łopatniuk 2017-12-30

<span>Pierwotny chłoniak skórny, Sebastián Ortiz, </span>https://twitter.com/sortizreina/status/944222146007584768
Pierwotny chłoniak skórny, Sebastián Ortiz, https://twitter.com/sortizreina/status/944222146007584768

Wielokrotnie już na fejsbukowej stronce patologów pojawiały się zmiany na pozór łagodne i niegroźne, które po bliższym (najlepiej mikroskopowym) przyjrzeniu się ujawniały swe dobrze zamaskowane oblicze, jeśli nawet nie zaraz zabójców, to przynajmniej przeciwników, których nie należy bagatelizować. Ot, chociażby tegotygodniowy chłoniak skórny. Płaskowyniosła, nieco łuszcząca się, pokryta strupem zmiana na goleni pewnego siedemdziesięciolatka.

Kto by pomyślał, że takie raczej niepozorne jednak coś to nowotwór złośliwy, który może zabić. A może, owszem, i czyni to wcale nierzadko – ten konkretny typ chłoniaka skóry (pierwotny skórny chłoniak rozlany z dużych komórek B typu kończynowego, primary cutaneous diffuse large B-cell lymphoma, leg type z przepięknym skrótowcem PCDLBCL-LT)  wcale nie należy do tych mało agresywnych. Około połowy chorujących nań umrze przed upływem pięciu lat. Większość – mimo leczenia – będzie doświadczać nawrotów.


Przerzuty czerniaka w mózgu pacjenta, którego pierwotna zmiana zdążyła po pobraniu wycinka do diagnozy samoistnie zniknąć, pozostawiając jedynie “czystą” skórę i przerzuty; https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27981212

Przerzuty czerniaka w mózgu pacjenta, którego pierwotna zmiana zdążyła po pobraniu wycinka do diagnozy samoistnie zniknąć, pozostawiając jedynie “czystą” skórę i przerzuty; https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27981212



A to przecież jeszcze wcale nie najbardziej  niebezpieczna zmiana mogąca się rozwinąć w skórze. Czerniaki zaczynają się wszak od drobnych plamek niekiedy częściowo lub całkiem zresztą zanikających już w momencie, gdy komórki przerzutowe w najlepsze hulają po organizmie (utrudniając tym samym postawienie prawidłowego rozpoznania – to zjawisko zwane regresją budzące niepokój u większości oglądających pod mikroskopem zmiany melanocytarne), a i na czerniakach świat nowotworów złośliwych samej tylko choćby i skóry wcale się nie kończy.


Niektóre z nich potrafią do złudzenia przypominać twory pokroju najzwyklejszych w świecie czyraków, tak że potrafią zmylić zarówno pacjentów/tki, jak i zajmujący się nimi personel medyczny. Parę tygodni temu opowiadałam na fejsbukowym fanpejdżu patologów historię pewnego czterdziestolatka, którego taki właśnie “czyrak” zabił w ciągu niecałego roku. Pacjent pierwszy raz zauważywszy niewielki guzek podczas golenia, przekonany był, że to nic wymagającego szczególnej uwagi. Ot, nie pierwszy taki pryszcz i nie ostatni. Podobnie pomyślano w jego przychodni, gdzie zmianę nacięto, zdrenowano i zaaplikowano kotrimoksazol (znany m.in. jako Biseptol) ze sterydem i wypuszczono pacjenta bez większych niepokojów.


Angiosarcoma w momencie pobrania wycinków do badania; wcale nie wygląda już niewinnie; https://escholarship.org/uc/item/0053z21b

Angiosarcoma w momencie pobrania wycinków do badania; wcale nie wygląda już niewinnie; https://escholarship.org/uc/item/0053z21b



Niepokój – słuszny zresztą – pojawił się, gdy mimo zastosowanych procedur zmiana miast zmniejszyć się, uparcie rosła, powoli przestając przypominać cokolwiek banalnego i niegroźnego. Pobrano wycinki i obraz mikroskopowy daleki był od optymistycznego. Skóra rozlegle nacieczona była przez rozrastające się bez ładu i składu naczynia krwionośne wysłane przez dziwnokształtne, intensywnie dzielące się komórki śródbłonka.

Angiosarcoma. Intensywnie dzielące się (gwiazdkowata mitoza pośrodku i nieco po lewej) pulchniutkie komórki śródbłonka, a pomiędzy nimi uciśnięte wąskie przestrzenie naczyniowe z nielicznymi czerwonymi krwinkami; https://escholarship.org/uc/item/0053z21b

Angiosarcoma. Intensywnie dzielące się (gwiazdkowata mitoza pośrodku i nieco po lewej) pulchniutkie komórki śródbłonka, a pomiędzy nimi uciśnięte wąskie przestrzenie naczyniowe z nielicznymi czerwonymi krwinkami; https://escholarship.org/uc/item/0053z21b



Angiosarcoma, czyli mięsak naczyniowy (wspominałam o nim w notce o rzadkich mięsakach) to zmiana niestety często przebiegająca bardzo agresywnie. Jeszcze w trakcie oczekiwania na kolejny zabieg mający usunąć zmianę w całości choremu zaczęły dokuczać bóle głowy i osłabienie, a wykonane w trybie nagłym TK ujawniło zmianę przerzutową w mózgowiu i kolejne w płucach. Niestety, mimo wycięcia zmiany skórnej, mimo interwencji neurochirurgicznej, naświetlań i chemioterapii nie udało się wiele ugrać. Kolejne badania do listy miejsc zajętych przez przerzuty dołożyły serce (prawy przedsionek) i w dziewięć miesięcy od momentu rozpoznania mężczyzna zmarł. Przez głupiego “czyraka”.

Polip pęcherzyka (strzałka pokazuje szypułę, na której siedzi rozcięty na pół polip widoczny po lewej) może się nieoczekiwanie okazać przerzutem raka nerki; https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5379575/

Polip pęcherzyka (strzałka pokazuje szypułę, na której siedzi rozcięty na pół polip widoczny po lewej) może się nieoczekiwanie okazać przerzutem raka nerki; https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5379575/



Zresztą każda parająca się patologią osoba opowie wam o przysłanych do badania zupełnie niby zwyczajnych “zapalonych” pęcherzykach żółciowych, które na szkiełku ujawniały nacieki nowotworowe czy to lokalne, pierwotne, z pęcherzyka się właśnie wywodzące, czy też może “gościnne”, przerzutowe. Takie polipy pęcherzyka na przykład – znakomita ich większość jest nie tylko łagodna (ponad 90%), ale wręcz nienowotworowa nawet. Zwykle to wypakowane obładowanymi cholesterolem makrofagami – to takie komórki żerne – drobne guzki, ale może też się polip niespodziewanie okazać przerzutem raka nerki. W nudnym kaszaku, torbieli naskórkowej czy torbieli tricholemmalnej, w ścianie może powstać rak płaskonabłonkowy, a w torbieli jajnika – rak tarczycy. To nie jest nudna praca.

Pokryty strupem czarnobrunatny guzek na palcu niemowlęcia; http://adc.bmj.com/content/100/7/630

Pokryty strupem czarnobrunatny guzek na palcu niemowlęcia; http://adc.bmj.com/content/100/7/630



Brzmi to wszystko bardzo niesympatycznie, na szczęście jednak patomorfologia przynosi nie tylko takie nieprzyjazne chorym niespodzianki. Niekiedy niesie ulgę i pozytywne zaskoczenia, koi lęki, przywraca spokój. Czasami zmiany na pierwszy rzut oka budzące poważny niepokój pod mikroskopem stają się nagle dużo mniej groźne. Ten tu na przykład guzek z fotografii. Bardzo szybko rosnący – u noworodka rodzice zauważyli drobne brązowawe  przebarwienie, taką plamkę, której wystarczyło zaledwie osiem miesięcy, bo dojść do rozmiarów ze zdjęcia.  Czarna, owrzodziała, pokryta strupem i gwałtownie rosnąca zmiana? Ani chybi czerniak, prawda? No – ku uldze wszystkich zainteresowanych – jednak nie. Zupełnie łagodna zmiana naczyniowa o efektownej nazwie. Rogowiec krwawy (angiokeratoma). Trochę jak rasa smoka w Harrym Potterze: rogogon węgierski i rogowiec krwawy.

<span>Obraz mikroskopowy rogowca krwawego pełen rozdętych bąbli wypełnionych krwią wrzynających się na oko w głąb naskórka; </span>http://adc.bmj.com/content/100/7/630
Obraz mikroskopowy rogowca krwawego pełen rozdętych bąbli wypełnionych krwią wrzynających się na oko w głąb naskórka; http://adc.bmj.com/content/100/7/630

Angiokeratoma nie jest guzem rzadkim, jednak zazwyczaj pojawia się u osób nieco starszych. Choć rzeczywiście może pojawiać się u dzieci i młodzieży (zwłaszcza właśnie w obrębie grzbietów i palców rąk oraz stóp – nawet ukuto dla tej odmiany odrębną nazwę: rogowiec Mibellego), niemowlęta nie do końca są grupą, u której należy się ich spodziewać. Tu na szczęście rozpoznanie mikroskopowe nie nastręczało jednak wątpliwości, które mógłby ewentualnie nasuwać wiek chłopca. Rozdęte cienkościenne naczynia powierzchownych warstw skórnych (warstwy brodawkowatej, tej, której brodawki bezpośrednio łączą się z naskórkiem) na przekrojach dające złudzenie nieomalże wrzynania się w sam naskórek, wylewy krwi, nawarstwiająca się na kształt rogu warstwa rogowa. Obraz tyleż spokojny, co i charakterystyczny dla tej niegroźnej zmiany.

Rogowiec Mibellego – rozdęte niczym bąble wypełnione krwią cienkościenne naczynia, a w centrum nawarstwienie mas rogowych; LWozniak&KWZielinski, CC BY-SA 3.0, https://en.wikipedia.org/wiki/Angiokeratoma

Rogowiec Mibellego – rozdęte niczym bąble wypełnione krwią cienkościenne naczynia, a w centrum nawarstwienie mas rogowych; LWozniak&KWZielinski, CC BY-SA 3.0, https://en.wikipedia.org/wiki/Angiokeratoma




Mały brunatny guzek – czyżby przerzut czerniaka? https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4195049/
Mały brunatny guzek – czyżby przerzut czerniaka? https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4195049/

Czerniak był głównym podejrzanym także i w przypadku siedemdziesięcioletniego mężczyzny, u którego podczas operacji przepukliny pachwinowej odkryto niespodzianie guzek tuż przy powrózku nasiennym. Brunatny, czarny nieomalże, spoisty. Zupełnie jakby przerzut czerniaka w węźle chłonnym, tak przynajmniej rzecz skojarzyła się ekipie w pacjencie gmerającej, która to ekipa miała już wcześniej do czynienia z podobnym czerniakowym przypadkiem. Z takim też podejrzeniem wysłano guzek do laboratorium. Ku (zapewne) radości pacjenta podejrzenie nie potwierdziło się. Z tym że nie, wyjaśnienie nie jest aż tak proste, jak można by w pierwszej chwili pomyśleć.

Schemat przepukliny pachwinowej u mężczyzny: na dole moszna z jądrem i powrózkiem nasiennym, od góry wślizguje się przez pierścienie pachwinkowe jelito; National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases, NIH, domena publiczna (Wikipedia)
Schemat przepukliny pachwinowej u mężczyzny: na dole moszna z jądrem i powrózkiem nasiennym, od góry wślizguje się przez pierścienie pachwinkowe jelito; National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases, NIH, domena publiczna (Wikipedia)

To nie jakiś tam wylew krwi, i nie znowu rogowiec krwawy czy naczyniak. Mamy do czynienia z bezpośrednią pochodną podstawowego problemu zdrowotnego mężczyzny. Wspomniałam, że poddawano go zabiegowi z powodu przepukliny pachwinowej. Czym właściwie jest taka przepuklina? Otóż w ramach przepukliny pachwinowej typu skośnego (zwanej też boczną ze względu na swe położenie względem naczyń nabrzusznych dolnych) – bo taka właśnie u chorego wystąpiła – zawartość jamy brzusznej wślizguje się do moszny kanałem pachwinowym. Czasem w worku przepuklinowym znajdzie się, jak na schemacie, fragment jelita, czasem – tylko trochę tkanki tłuszczowej, czasem takie niespodzianki, jak w tej właśnie historii. Worek przepuklinowy wcale nie musi przez cały czas pozostawać uwięziony w swym nowym położeniu – jego “treść” raczej ześlizguje się okresowo, w sytuacjach wzmożonego ciśnienia w jamie brzusznej. Ot, chory zakaszle i klops. Ciśnienie wypycha zawartość tam, gdzie akurat trafi się miejsce o obniżonej oporności. Myślicie, że kaszel to za mało? Możecie się zdziwić. W tekście o krztuścu wspominałam o kaszlu tak potężnym, że mogącym doprowadzić do wypadnięcia odbytnicy, zwykła przepuklina to przy tym bagatela.

Wypełniony kałową treścią uchyłek wysłany zwykłą (granatowa warstewka) błoną śluzową jelita grubego, częściowo zawierający w ścianie tekże warstwę mięśniową ściany jelita; https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4195049/
Wypełniony kałową treścią uchyłek wysłany zwykłą (granatowa warstewka) błoną śluzową jelita grubego, częściowo zawierający w ścianie tekże warstwę mięśniową ściany jelita; https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4195049/

No ale nie o przepuklinach w sumie teraz rozmawiamy, a o niespodziance towarzyszącej jednej z nich. Otóż rzekomy węzeł chłonny okazał się zawierać na przekrojach błonę śluzową jelita grubego. Zdrową, choć może nieco zmienioną zapalnie. A także – pardon le mot – kupę w środku. By nie przedłużać – guzek nie był ani węzłem, ani właściwie nawet guzkiem tak naprawdę. Był uchyłkiem jelita grubego, który podczas któregoś ześlizgu do kanału pachwinowego musiał oderwać się od ściany jelita (a pamiętajcie – uchyłki to takie kieszonki, woreczki z błony śluzowej uwypuklające się na zewnątrz cewy pokarmowej) i przycupnąć w nowym miejscu, wzbudzając niepokój ekipy lekarskiej. 

<span>Uchyłek bardziej z bliska – od lewej: tkanka tłuszczowa z zaznaczonymi strzałkami naczyniami krwionośnymi, granatowa błona śluzowa i czaerwonawobrunatna treść kałowa; </span>https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4195049/
Uchyłek bardziej z bliska – od lewej: tkanka tłuszczowa z zaznaczonymi strzałkami naczyniami krwionośnymi, granatowa błona śluzowa i czaerwonawobrunatna treść kałowa; https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4195049/

A dlaczego taki brunatny właściwie? A to już powodu zalegającej w nim treści kałowej. Ubitej i ugniecionej podczas lat wędrówki zawartości jelita spychanej po drodze do wnętrza uchyłka. Takie drobne kamyki kałowe (fekality) często w uchyłkach znajdujemy. Ot, wiele hałasu o nic.


I jak historii o czerniakach czy mięsakach udających zwykłe pryszcze można znaleźć dziesiątki, tak można również opowiadać o niewinnych naczyniakach nadsyłanych do badania z metką czerniaków. O guzach zapalnych, które tak udatnie udawały raki jelita grubego, że doprowadzały do wycięcia okrężnicy (nie, spokojnie, jelita zazwyczaj nie wycina się na oko, tylko uprzednio pobiera wycinki, by sprawdzić czy rak jest rakiem rzeczywiście, ale też jeśli guz jelitko – mówiąc trywialnie – zatka, to na taką diagnostykę czasu nie ma, bo pacjenta/tkę należy odetkać w trybie natychmiastowym). O guzach najądrzy czy jąder nadsyłanych do badania z podejrzeniem zmian nowotworowych, które to guzy okazywały się zmianami gruźliczymi (a gruźlicę jednak łatwiej leczyć niż wiele nowotworów złośliwych). O “nowotworach” dopiero w badaniu mikroskopowym okazujących się zmianami pasożytniczymi tak naprawdę. Bo patologia pełna jest niespodzianek, owszem. Ale nie wszystkie z nich są przykre.


(Przypominam też, że patologów możecie śledzić również na fejsbuku – warto tam zaglądać, bo strona jest codziennie aktualizowana)


Literatura:


Primary Cutaneous B-cell Lymphomas
. CB Hope, LB Pincus; Clinics in Laboratory Medicine2017;37(3):547-574

Metastatic melanoma with spontaneous complete regression of a thick primary lesion. H Khosravi, AL Akabane, A Alloo, RM Nazarian, GM Boland; JAAD Case Reports 2016;2(6):439-441

Regression in primary cutaneous melanoma: etiopathogenesis and clinical significance. PP Aung, P Nagarajan, VG Prieto; Laboratory Investigation 2017;97:657-68

Rapidly fatal metastatic cutaneous angiosarcoma initially mimicking a furuncle in a middle-aged male. AS Cantor, E Satter, M Douglas; Dermatology Online Journal 2017;23(10)

rare case of angiokeratoma in a 8-month-old boy. A BassiF Facchini,  A GrecoAM BuccolieroS LazzeriC De FilippiA Messineo, M de Martino; Archives of Disease in Childhood2015;100(7):630

Parasitised large intestinal diverticulum of the spermatic cord. T Grigor, S Ahmad; BMJ Case Reports 2014;2014

Helminthic infections mimicking malignancy: a review of published case reports. FH Pilsczek; Journal of Infection in Developing Countries 2010; 4(7):425-29


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1475 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Krew, znój, łzy i pot   Tonhasca Júnior   2023-01-19
Bąkojady czyszczą nosorożce   Coyne   2023-01-18
Mózg używa geometrii hiperbolicznej   Novella   2023-01-16
O wspaniały nowy świecie   Tonhasca Júnior   2023-01-12
Ciepło zabija. Zimno zabija wielu więcej   Jacoby   2023-01-09
Po co badać przestrzeń kosmiczną?   Jacoby   2023-01-04
Rdzenni Amerykanie żądają doczesnych resztek pumy z Griffith Park   Coyne   2023-01-03
Świetny artykuł o epigenetyce   Coyne   2022-12-30
Śmiało podążaj tam, gdzie nie dotarł jeszcze żaden owad   Tonhasca Júnior   2022-12-28
Rzecz o splątaniu nauki i wiary   Koraszewski   2022-12-26
Pradawny ekosystem zrekonstruowany przy użyciu skamieniałego DNA   Coyne   2022-12-19
Rozważania heretyckiego mediewisty o historii, wartościach i zdumiewającej głupocie   Landes   2022-12-16
Ewolucyjne ślepe zaułki i lepkie urządzenia: botanik Darwin   Tonhasca Júnior   2022-12-14
Ewolucja nie idzie prostą drogą   Novella   2022-12-08
Geny i języki   Novella   2022-11-26
Uporczywa obecność religijnego mitu   Winegard   2022-11-24
Znaleziono skrytkę posągów z brązu   Novella   2022-11-23
W oparach zrównoważonej ignorancji   Koraszewski   2022-11-21
10 twierdzeń działaczy walczących w Afryce z GMO o tym, dlaczego postępy w biotechnologii upraw powinny zostać odrzucone – i dlaczego są one błędne   Maina   2022-11-17
List otwarty do wszystkich oszołomów   Novella   2022-11-03
Po prostu nie mogę się doczekać, aby znów wyruszyć w trasę   Tonhasca Júnior   2022-10-27
Czy mizoandria może być zakaźna?   Tonhasca Júnior   2022-10-24
Niezwykła fizjologia hibernujących niedźwiedzi   Coyne   2022-10-22
Cuchnąca pułapka i przytulna kryjówka   Tonhasca Júnior   2022-10-21
Obraz Izraela na amerykańskich uniwersytetach   Mansour   2022-10-19
Kenia aprobuje GMO po 10 latach zakazu   Maina   2022-10-18
Pangenom jedwabnika morwowego   Novella   2022-10-14
Czy Samolubny gen zaszkodził publicznemu rozumieniu biologii?   Coyne   2022-10-13
Nieokrzesani goście   Tonhasca Júnior   2022-10-11
Niezrozumienie równości   Winegard   2022-10-07
Zyski klimatyczne to „niewygodna prawda” — nie wszystkie wiadomości o środowisku są złymi wieściami   Lomborg   2022-10-06
Gorzko-słodki, uzależniający lek   Tonhasca Júnior   2022-09-30
Przeciwko autentyczności   Winegard   2022-09-27
Biomedyczne znaczenie płci (i jej binarnej natury)   Coyne   2022-09-22
Mózgi neandertalczyków   Novella   2022-09-20
Oszuści i oszukani w grze w zapylanie   Tonhasca Júnior   2022-09-15
Po raz kolejny “Scientific American” wypacza biologię, a teraz także historię, by podeprzeć swoją ideologię   Coyne   2022-09-14
Upadek czasopisma “Nature”   Winegard   2022-09-08
Instynkt macierzyński i “New York Times”   Coyne   2022-09-07
Ćmy ze złym public relations   Tonhasca Júnior   2022-09-05
Studenci Uniwersytetu Ghany debatują nad wykorzystaniem upraw GMO w ich kraju   Gakpo   2022-09-02
“Scientific American” poświęca się polityce, a nie nauce; odmawia publikowania krytycznych analiz swoich fałszywych lub wprowadzających w błąd twierdzeń   Coyne   2022-09-01
Dysonansy poznawcze: czekolada a muszki, wino a osy   Júnior   2022-08-29
Patrick Matthew: prawdziwy autor idei doboru naturalnego?   Coyne   2022-08-26
Odporny na choroby, genetycznie modyfikowany maniok zapowiada przełom w Kenii   Maina   2022-08-25
Niekochane, ale czasem pożyteczne   Tonhasca Júnior   2022-08-23
Trwałość laktazy w populacjach pijących mleko: ponowna ocena klasycznej historii z ewolucji człowieka   Coyne   2022-08-19
Pierwszy znany drapieżnik: nowo opisana skamieniałość   Coyne   2022-08-16
Nie karm mózgu śmieciowym jedzeniem   Bhogal   2022-08-10
Kot Mehitabel pisze w “Science”   Coyne   2022-08-09
Nauka o wolności: rozmowa z Anną Kryłow   i Anna Kryłow   2022-08-06
Pierwsze dowody kopalne na opiekę nad lęgiem i niezwykły przypadek asymetrii kierunkowej   Coyne   2022-08-05
Badania dowodzą, że fakty nie mają znaczenia: jak propaganda wykorzystuje i normalizuje antysemityzm     2022-08-03
Horyzontalny transfer genów u owadów: jest rozpowszechniony, ale co to znaczy?   Coyne   2022-08-02
Dokonane w Afryce badanie genomu fasolnika egipskiego oznacza krok naprzód w dywersyfikacji światowego zaopatrzenia w żywność   Karavolias   2022-08-01
Grupy anty-GMO przegrywają sprawę sądową w Nigerii    i Nkechi Isaak   2022-07-30
Raz jeszcze: czy rasy są tylko społecznym konstruktem bez naukowego lub biologicznego znaczenia?   Coyne   2022-07-28
„New Yorker” pisze o hoacynie, sugeruje, że koncepcja Darwina drzew ewolucyjnych może być urojeniem   Coyne   2022-07-25
Nazistowscy lekarze i dzisiejsi antysemici: redefinicja etyki, żeby usprawiedliwić prześladowania Żydów     2022-07-18
Carl Sagan i wolność wątpienia   Jacoby   2022-07-18
Jak Darwin spowodował globalne ocieplenie swoją teorią doboru płciowego   Coyne   2022-07-16
Dieta mieszana misiów i innych   Júnior   2022-07-14
Londyńskie Natural History Museum popełnia błąd naturalistyczny - wielokrotnie   Coyne   2022-07-11
Nigeria gotowa na spełnienie oczekiwań rolników     2022-07-08
Szczepionki przeciwko grypie związane ze zmniejszonym ryzykiem choroby Alzheimera   Novella   2022-07-07
Nowoczesność Darwina: w O powstawaniu jest antycypacja neutralnej teorii i przerywanej równowagi   Coyne   2022-07-06
Pinker: “Wojna o ewolucję jest także wojną kulturową”   Coyne   2022-07-05
Raz jeszcze: błędny artykuł o tym, dlaczego teoria ewolucji jest przestarzała   Coyne   2022-07-04
Niech Moc będzie z pszczołą   Júnior   2022-06-28
Dramatyczny wzrost cen paliw kopalnych jest bolesny, ale daje niewielkie korzyści w walce z globalnym ociepleniem   Lomborg   2022-06-25
Efekt grupy – paskudny błąd poznawczy   Novella   2022-06-22
Nasiona z edytowanymi genomami będą miały przystępną cenę   Maina   2022-06-15
„Zapylisz mnie!”: nachalni bohaterowie świata roślin   Júnior   2022-06-11
Agroekologia zmienia biednych farmerów w biedniejszych   Muhumuza   2022-06-09
Kartofel z Matką Boską w jednej klapie i Karolem Marksem w drugiej   Koraszewski   2022-06-06
Jak nasze wspomnienia są powiązane   Novella   2022-06-04
Wielka Brytania dąży do zezwolenia na edytowanie genów   Novella   2022-06-02
„Grubogłowi przedsiębiorcy pogrzebowi w noc żywych trupów”   Júnior   2022-05-31
Coraz mniejsza część głównych plonów roślin jadalnych na świecie idzie na wyżywienie głodnych, a coraz więcej wykorzystuje się do celów niespożywczych     2022-05-28
Naukowiec z Ghany: “Afryka potrzebuje GMO bardziej niż reszta świata”   Gakpo   2022-05-26
GMO i edytowanie genów: jaka jest różnica?   Karavolias   2022-05-23
Toksyczny nektar, czyli ostrożnie z tureckim miodem   Júnior   2022-05-20
Kolejna nieudana i podyktowana ideologią próba wykazania, że płeć u ludzi nie jest binarna   Coyne   2022-05-18
Brian Charlesworth o błędach nowego artykułu rzekomo pokazującego, że fundamentalne założenie ewolucji neodarwinowskiej jest błędne   Coyne   2022-05-16
Trutnie i inni fruwający panowie   Junior   2022-05-13
Wygnanie z uniwersyteckiego świata – dwa lata później   Winegard   2022-05-10
Życie kwitnące po śmierci   Junior   2022-05-05
Organiczne środki owadobójcze są szkodliwe dla pożytecznych owadów     2022-04-30
Oxitec rozszerza próby z komarami GMO, by zredukować szerzenie się malarii   Conrow   2022-04-28
Słowa w wosku zapisane   Tonhasca Junior   2022-04-26
Rodzice, szkoła, państwo: kultura niskich oczekiwań   Koraszewski   2022-04-25
Nowoczesne ulepszanie roślin uprawnych przyjmuje historyczne podejście   Karavolias   2022-04-20
Pierwsza spożywcza roślina GMO w Ghanie   Baffour-Awuah   2022-04-16
Indie zwalniają edytowanie genów z wymaganej dla GMO oceny bezpieczeństwa   Paranjape   2022-04-11
Metamorfozy    Júnior   2022-04-09
Rolnicy nie mogą uprawiać tego, na co ich nie stać   Ongu   2022-04-07
Rośliny zmodyfikowane: odkłamać opinię o GMO   Conrow   2022-04-07
Odmowa szczelinowania jest szaleństwem   Ridley   2022-04-02
Jak wirusy chorób układu oddechowego ewoluują, by stać się łagodniejsze   Ridley   2022-03-22
Czy globalne ocieplenie może być dla nas dobre?   Ridley   2022-03-03

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


&#8222;Choroba&#8221; przywrócona przez Putina


&#8222;Przebudzeni&#8221;


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk