Prawda

Wtorek, 19 marca 2024 - 04:04

« Poprzedni Następny »


Nieokrzesani goście


Athayde Tonhasca Júnior 2022-10-11


Jeśli wybralibyście się na zakupy owoców w krajach tropikalnych i na Florydzie (USA), moglibyście kupić owoce flaszowca łuskowatego (cukrowe jabłka - Annona squamosa). Ten pożywny, smaczny i aromatyczny owoc jest popularny w Indiach Zachodnich, a jego uprawa szybko rozwija się w wielu krajach. Być może zbyt szybko: flaszowiec łuskowaty stał się w niektórych miejscach rośliną inwazyjną.

Ceni się także pokrewne mu gatunki jako desery lub pokarm dla dzikich zwierząt, takie jak czerymoja (A. cherimola) – którą Mark Twain uważał za „najwyborniejszy owoc znany człowiekowi” – the aratikum (A. coricea) i atemoja, która jest hybrydą A. squamosa and A. cherimola.


Owoc Annona coricea © Etore.Santos, Wikimedia Commons.



Jedna cecha, która wyróżnia te rośliny, wraz z ponad 90% gatunków z ich rodziny (Annonaceae), spośród większości owoców uprawnych jest fakt, że są zapylane przez chrząszcze.


Jak głosi wieść, JBS Haldane (1892-1964), brytyjsko-indyjski genetyk, biolog ewolucyjny, matematyk i nie tylko, znalazł się w towarzystwie grupy teologów. Zapytany, czego można się dowiedzieć o Stwórcy, studiując jego dzieło, Haldane – ateista – podobno odpowiedział „nadmierne zamiłowanie do chrząszczy”. Rzeczywiście, Wielki Projektant musiałby być stronniczy w stosunku do rzędu Coleoptera, który jest jedną z najbardziej zróżnicowanych grup zwierząt na Ziemi. Przy ponad 400 tysiącach znanych gatunków, a z pewnością znacznie większej liczbie czekających na odkrycie, chrząszcze stanowią jeden z największych segmentów bioróżnorodności praktycznie każdego siedliska lądowego.


Uważa się, że różnorodność chrząszczy jest związana z wybuchową ekspansją roślin kwitnących w okresie kredy (145-65 milionów lat temu). Większa różnorodność roślin stworzyła więcej możliwości dla chrząszczy i innych owadów żywiących się tkanką roślinną. Wynikający z tego koewolucyjny wyścig zbrojeń – chemiczna i fizyczna obrona roślin kontra środki zaradcze ze strony chrząszczy żerujących na roślinach – pomógł zróżnicować rośliny i chrząszcze. Dziś około 50% wszystkich owadów roślinożernych to chrząszcze.


Wśród tych wczesnych roślinożerców, niektóre specjalizowały się w pyłkach – co nie jest łatwe, ponieważ pyłek jest ciężkostrawny. Uważa się, że te pionierskie melitofagi (zjadacze pyłków) były pierwszymi zapylaczami. Przemieszczając się z rośliny na roślinę, by żerować, przenosiły pyłek, umożliwiając w ten sposób zapładnianie roślin. Z czasem rolę głównych zapylaczy przejęły pszczoły, muchy i ćmy. Jednak niektóre rośliny, zwłaszcza bardzo starych linii, jak magnolie (Magnoliaceae), zachowały kantarofilię – od greckiego kántharos (chrząszcz) i philos (kochający), oznacza to zapylanie przez chrząszcze. W tej formie zapylania dobrze reprezentowane są również flaszowcowate (Annonaceae), obrazkowate (Araceae), palmy (Arecaceae) i storczykowate (Orchidaceae).


Chrząszcze Mordellistena cervicalis
 na kwiecie magnolii © Beatriz Moisset, Wikimedia Commons:



Chrząszcze nie mają elegancji ani powściągliwości ćmy popijającej nektar lub pszczoły zbierającej pyłek. Przedzierają się przez kwiat, pochłaniając pyłek (niektóre jedzą również nektar i płatki), często rozsypując więcej ziaren niż je zjadając, wypróżniając się po drodze. Dlatego nazywa się je zapylaczami „bałaganu i gleby”. I lubią ociągać się. Podczas gdy większość owadów zapylających pozostaje na kwiatach tylko na czas zebrania pyłku lub nektaru, chrząszcze zwykle nie spieszą się: mogą pozostać na swoim miejscu przez wiele godzin lub dni. Chrząszcz kwiatowy Carpophilus mutilatus, jeden z głównych zapylaczy atemoji, przebywa w kwiatach do 22 godzin.


Skarabeusz żeruje na Encelia californica © Marshal Hedin, Creative Commons.



Rośliny przystosowały się do tych nieokrzesanych i destrukcyjnych gości poprzez ewolucję grubych lub skórzastych części kwiatów i obfitych ilości pyłku, aby zrekompensować straty spowodowane konsumpcją i rozsypywaniem. Zachęcają chrząszcze do pozostania: ich kwiaty mają zwykle działki kielicha i płatki zakrzywione do wewnątrz, tworząc komorę do zapylania, która jest ciemną, bezpieczną i przytulną przestrzenią, gdzie chrząszcze mogą igrać do syta. Ale to nie wszystko: większość kwiatów kantarofilnych wytwarza mocne perfumy, które ludzie opisują jako pikantne, słodkie, piżmowe lub przypominające przejrzałe owoce – a więc nie do odparcia dla niektórych chrząszczy. Wiele z tych kwiatów jest również termogenicznych – wytwarzają ciepło – kiedy otwierają się i stają się funkcjonalne (okres kwitnienia). Ciepły kwiat z łatwością rozprasza zapachy i wita chrząszcze uciekające przed zimnem.


Kwiat flaszowca miękkociernistego (Annona muricata) © Ton Rulkens, Wikimedia Commons:



Większość roślin kantarofilnych nie zdobyłaby nagrody na pokazie kwiatów, ale mniejsza o nasze preferencje estetyczne; ich celem jest nagradzanie stworzeń, które pomagają im się rozmnażać. Chrząszcze łyszczynkowate (Nitidulidae), chrząszcze kózkowate (Cerambycidae), chrząszcze stonkowate (Chrysomelidae), chrząszcze kusakowate (Staphylinidae), chrząszcze poświętnikowate (Scarabeidae), chrząszcze schylikowate (Mordellidae), chrząszcze sprężykowate (Elateridae), chrząszcze oleicowate (Meloidae), chrząszcze ryjkowcowate (Curculionidae) są mile widziane, z miejscem do żerowania, kopulacji i schronienia przed pogodą i drapieżnikami. Wielu z tych gości jest owłosionych, więc przy odrobinie szczęścia niektóre drobiny pyłku przyczepiają się do ich ciał i są przenoszone na inny kwiat.


Kwiat Annona coriacea z usuniętym zewnętrznym płatkiem, aby odsłonić Cyclocephala ohausiana żerującego w komorze kwiatowej © Costa i in., 2017. PLOS ONE 12(2): e0171092.:



Rośliny, które do zapylania polegają na chrząszczach, są bardziej powszechne w regionach tropikalnych i śródziemnomorskich oraz na obszarach półpustynnych, takich jak Republika Południowej Afryki i południowa Kalifornia. Ale regiony umiarkowane mają swoją porcję gatunków kantarofilnych, takich jak nawłoć (Solidago spp.), lilie wodne (Nymphaeaceae) i jarzębina (Sorbus aucuparia).


Jarzębina ma głębokie korzenie w folklorze celtyckim, głównie dzięki jaskrawoczerwonym jagodom, które od dawna kojarzą się z duchami i wszystkimi rzeczami magicznymi. Jarzębina jest wszechobecnym elementem brytyjskiego krajobrazu i ma do odegrania znaczącą rolę ekologiczną.

 

Liście i jagody jarzębiny © Jonik, Wikimedia Commons:



Słodko pachnące kwiaty jarzębiny przyciągają wiele owadów, ale wydaje się, że są one zapładniane głównie przez chrząszcze. Powstałe jagody są zjadane przez różne ptaki; w rzeczywistości jarzębina jest jednym z najważniejszych źródeł pożywienia dla ptaków owocożernych w północnej Europie. W niektórych latach jarzębiny wytwarzają duże ilości nasion (ekolodzy roślin nazywają te epizody „masting”), a w innych bardzo mało lub prawie wcale. Nieregularna dostępność jagód jarzębiny ma daleko idące konsekwencje. Rozmieszczenie i liczebność gili zwyczajnych (Pyrrhula pyrrhula) w częściach regionu Skandynawii (Norwegia, Szwecja, Finlandia i Dania) są zsynchronizowane z obfitością owoców jarzębiny, a na przybywanie kwiczołów (Turdus pilaris) i droździków (T. iliacus) do Wielkiej Brytanii wpływa malejąca podaż jagód jarzębiny w Skandynawii i Europie kontynentalnej na początku zimy.


Kwiczoł żerujący na jarzębinie © Kim Hansen , Wikimedia Commons:



Biorąc pod uwagę liczbę gatunków chrząszczy i prawdopodobnie znacznie większą liczbę, która nie została jeszcze opisana, lista roślin kantarofilnych z pewnością będzie się powiększać, gdy dowiemy się więcej o tych niewyrafinowanych, nieokrzesanych gościach kwiatów.


Poczciwy, porośnięty kwiatami garbus, nazywany przez Anglosasów beetle (chrząszcz) odwiedzający Jardin Botanique de Montréal. © Ewok Slayer, Wikimedia Commons:



Biorąc pod uwagę liczbę gatunków chrząszczy i prawdopodobnie znacznie większą liczbę, która nie została jeszcze opisana, lista roślin kantarofilnych z pewnością będzie się powiększać, gdy dowiemy się więcej o tych niewyrafinowanych, nieokrzesanych gościach kwiatów.


Poczciwy, porośnięty kwiatami garbus, nazywany przez Anglosasów beetle (chrząszcz) odwiedzający Jardin Botanique de Montréal. © Ewok Slayer, Wikimedia Commons:

 

Readers’ wildlife photos

Why Evolution Is True, 3 października 2022

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska

* Athayde Tonhasca Júnior jest brytyjskim entomologiem.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1466 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Przepływ genów od neandertalczyków i denisowian do ludzi „współczesnych” i odwrotnie   Coyne   2024-03-14
Wejdź – skoro nalegasz   Tonhasca Júnior   2024-03-09
Czy “bezpłciowe” bakterie tworzą biologiczne gatunki?   Coyne   2024-03-06
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Kolejna błędna próba skorygowania ewolucji   Coyne   2024-02-22
Ryjący w ziemi przedsiębiorcy   Tonhasca Júnior   2024-02-15
Olbrzymie armie o niezliczonych umiejętnościach    Tonhasca Júnior   2024-02-08
Wejdź, powiedziała, dam ci schronienie przed burzą   Tonhasca Júnior   2024-01-15
Czy ludzie wyewoluowali w wodzie?   Coyne   2024-01-08
Jak upadają wielcy   Tonhasca Júnior   2024-01-04
Oczy reniferów zmieniają kolor, żeby łatwiej im było dostrzec jadalne porosty   Coyne   2023-12-30
Życzliwi przestępcy   Tonhasca Júnior   2023-12-28
Conor Friedesdorf (i Alexander Barvinok) o ideologicznym przymusie na amerykańskich uczelniach   Coyne   2023-12-26
Zdumiewający manipulatorzy   Tonhasca Júnior   2023-12-25
Nie gryzie się ręki, która cię zapyla   Tonhasca Júnior   2023-10-19
Rewolucja komunikacyjna   Hannam   2023-10-18
BBC szerzy propagandę rolnictwa organicznego, a biedni na świecie cierpią   i Kathleen Hefferon   2023-10-13
Niezwykły przypadek koewolucji i specyficzności zapylacz/storczyk   Coyne   2023-10-07
Płeć męska lub żeńska: nie ma nic pomiędzy   Elliot   2023-10-03
Myślenie intuicyjne i analityczne   Novella   2023-09-29
„Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja   Williams   2023-09-25
Jak (i dlaczego) ośmiornica edytuje swój RNA   Lewis   2023-09-23
„Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci?   Lewis   2023-09-15
Do jakiego stopnia pary mają wspólne cechy?   Novella   2023-09-14
Kenia daje zielone światło 58 projektom GMO – naukowcy na całym świecie kontynuują badania w dziedzinie biotechnologii, mimo procesów sądowych i dezinformacji   Ombogo   2023-09-08
Lancet atakuje anty-przebudzenie, a czytelnik odpowiada   Coyne   2023-08-24
Więcej wyrafinowanej teologii: uczony religijny zastanawia się, czy neandertalczycy mieli nieśmiertelne dusze   Coyne   2023-08-16
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Mało znana strona ryjkowców   Tonhasca Júnior   2023-08-11
Dlaczego nie można być osobą transrasową?   Coyne   2023-08-10
Walka z malarią za pomocą inżynierii genetycznej   Novella   2023-08-08
Jak restrykcje Unii Europejskiej podsycały głosy przeciwko GMO, jak również głód na globalnym Południu, a zwłaszcza w Afryce   Oria   2023-08-02
Nieznośni mali pomocnicy   Tonhasca Junior   2023-07-29
Macedońskie skarby   Tonhasca Júnior   2023-07-26
GMO i motyle   Novella   2023-07-25
Narzucanie ideologii naturze: Kew Garden celebruje „rośliny queer”   Coyne   2023-07-24
Smak miesiąca   Tonhasca Júnior   2023-07-20
Kłopoty na wylocie   Szczęsny   2023-07-18
Ideologiczne podważanie biologii   i Luana S. Maroja   2023-07-17
Role mężczyzn i kobiet w polowaniu, raz jeszcze   Coyne   2023-07-15
David Hillis o specjacji   Coyne   2023-07-13
Niechętni dawcy i pracowici biorcy   Tonhasca Júnior   2023-07-08
Grube problemy z jelitem   Szczęsny   2023-07-07
Badaczka z Leakey Foundation twierdzi, że kości orangutanów mówią nam, że biologiczna płeć jest spektrum, a nie binarna   Coyne   2023-06-30
Przez dziurkę od klucza   Szczęsny   2023-06-24
Nowa (nie podparta żadnymi dowodami) hipoteza, która eliminuje role płciowe w społecznościach łowców-zbieraczy   Coyne   2023-06-22
Błędne wyobrażenia o ewolucji   Coyne   2023-06-16
Influencerzy z podziemia   Tonhasca Júnior   2023-06-13
Jak wyewoluowało ubarwienie ostrzegawcze?   Coyne   2023-06-12
„San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci   Coyne   2023-06-09
Kolczasty problem   Tonhasca Júnior   2023-06-06
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.   King   2023-06-03
Błędna krytyka genetycznych testów na pochodzenie   Coyne   2023-06-02
Zdatny do lotu   Tonhasca Júnior   2023-06-01
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki    i Jerry Coyne   2023-05-29
Główny problem w filogenezie zwierząt wydaje się być rozwiązany   Coyne   2023-05-26
Americana   Tonhasca Júnior   2023-05-24
Czy uprawa jabłek odzwierciedla bigoterię?   Coyne   2023-05-18
Kenia: Musimy zająć się brakiem bezpieczeństwa żywnościowego, ale najpierw musimy położyć kres dezinformacji na temat upraw modyfikowanych genetycznie   Oria   2023-05-16
Czytanie myśli z fMRI i AI   Novella   2023-05-05
Jest lepiej niż myślisz   Lomborg   2023-05-03
Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce     2023-05-01
Niewygodna historia   Ferguson   2023-04-28
Biologia rezygnacji z działania: kiedy kontynuować, a kiedy spasować   Coyne   2023-04-26
Porywacze ciał   Tonhasca Júnior   2023-04-25
Porażka jest kluczowym składnikiem innowacji   Ridley   2023-04-22
Używanie roślin jako biofrabryk   Novella   2023-04-14
Dawno zmarli przemawiają do nas   Tonhasca Júnior   2023-04-12
Wątpliwi pomocnicy    Tonhasca Júnior   2023-04-08
Uganda: aktywiści przeciwni biotechnologii szerzą dezinformację   Wetaya   2023-04-05
Anglia pozwala na uprawy poddane edycji genów   Novella   2023-04-03
Recenzja z książki  Can “The Whole World” Be Wrong?   Rose   2023-04-01
Psychologia ewolucyjna dla początkujących   Coyne   2023-03-27
“Konwergentna” ewolucja mrówek grzybiarek Starego i Nowego świata   Coyne   2023-03-23
Gigantyczna armia małych zabójców   Tonhasca Júnior   2023-03-22
Colin Wright broni binarności płci u zwierząt   Coyne   2023-03-15
AI: gorąca randka z “Sydneyem ”   Gotefridi   2023-03-15
Zmienić język w ekologii i biologii ewolucyjnej! Przykład anemii sierpowatej   Coyne   2023-03-13
Wzrost liczby nieobecnych ojców i towarzyszące temu społeczne problemy   Geary   2023-03-11
No pasarán    Tonhasca Júnior   2023-03-04
Dezinformacja o GMO: Kenijczykom będzie trudno podejmować racjonalne decyzje i to może kosztować życie   Mykonyo   2023-02-24
Twardy kwiat do zgryzienia    Tonhasca Júnior   2023-02-22
ChatGPT niemal zdaje lekarski egzamin końcowy   Novella   2023-02-21
“Rogi” trylobitów mogły być używane jako broń w walkach między samcami   Coyne   2023-02-15
Postmodernizm obnażony   Dawkins   2023-02-14
Powody naszych wierzeń. Jak i dlaczego irracjonalność trzyma nas w swoich szponach i jak możemy z tym walczyć?   Pinker   2023-02-13
Kiedy zapada noc i ziemia jest ciemna   Tonhasca Júnior   2023-02-10
W nowej książce jest słuszna krytyka idei, że są lepsze i gorsze gatunki, ale jest także błędne twierdzenie, że gatunki nie są realne   Coyne   2023-02-06
Kolczatki wydmuchują bąbelki śluzu z nosa, żeby się ochłodzić   Coyne   2023-02-02
Mali i zręczni influencerzy   Tonhasca Júnior   2023-01-31
Dowody na ewolucję: Bezwłose zwierzęta mają martwe geny na sierść   Coyne   2023-01-23
Krew, znój, łzy i pot   Tonhasca Júnior   2023-01-19
Bąkojady czyszczą nosorożce   Coyne   2023-01-18
Mózg używa geometrii hiperbolicznej   Novella   2023-01-16
O wspaniały nowy świecie   Tonhasca Júnior   2023-01-12
Ciepło zabija. Zimno zabija wielu więcej   Jacoby   2023-01-09
Po co badać przestrzeń kosmiczną?   Jacoby   2023-01-04
Rdzenni Amerykanie żądają doczesnych resztek pumy z Griffith Park   Coyne   2023-01-03
Świetny artykuł o epigenetyce   Coyne   2022-12-30
Śmiało podążaj tam, gdzie nie dotarł jeszcze żaden owad   Tonhasca Júnior   2022-12-28

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk