Prawda

Wtorek, 19 marca 2024 - 05:09

« Poprzedni Następny »


Obraz Izraela na amerykańskich uniwersytetach


Hussein Aboubakr Mansour 2022-10-19


Uprzedzenia wobec Izraela w amerykańskich instytucjach szkolnictwa wyższego są tak powszechne i wszechobecne, że prawie nie mija tydzień bez doniesień o antyizraelskich i antysemickich incydentach na kampusach. Mniej jednak wiadomo, że antysyjonistyczna postawa nie ogranicza się do studenckiego aktywizmu, ale stała się założeniem większości nauk społecznych zajmujących się współczesnym Bliskim Wschodem lub współczesnymi społeczeństwami muzułmańskimi. Jest to w znacznej części bezkrytyczna akceptacja nacjonalistycznej narracji palestyńskiej i arabskiej jako historycznego opisu początku bliskowschodniej nowoczesności politycznej, która często jest dołączana do postkolonialnej antyzachodniej perspektywy ideologicznej, opartej na historycznym potępieniu kapitalizmu jako ideologicznego źródła wszelkiego zła zachodniego imperializmu, co jest tak głęboko zakorzenione w dzisiejszych naukach społecznych.

Pouczające jest moje niedawne doświadczenie w Elliot School of International Affairs na Uniwersytecie George'a Washingtona. Szkoła, strategicznie zlokalizowana w Waszyngtonie, ma silne powiązania z rządowymi instytucjami polityki zagranicznej i zapewniła służbie zagranicznej USA wielu absolwentów. Ma jeden z najbardziej prestiżowych wydziałów studiów bliskowschodnich w USA, a także jest obecną siedzibą notorycznie antyizraelskiego Middle East Studies Association, które niedawno głosowało za poparciem ruchu BDS. Dzięki moim doświadczeniom w tej szkole stało się dla mnie jasne, że w dużej mierze funkcjonuje ona jako obóz ideologiczny dla lewicowych uczonych i studentów. Jest także domem notorycznie propalestyńskich profesorów, takich jak Ilana Feldman, profesorka antropologii i była prodziekan szkoły oraz wybitna działaczka BDS, i Marca Lyncha, znakomitości wśród profesorów badań bliskowschodnich, którego prace pokazują propalestyński i niemal papugujący Chomsky’ego pogląd na Izrael.

Powiedzenie, że Elliot School jest wyjątkowo antyizraelska, byłoby całkowicie chybione. Odzwierciedla jedynie konsensus najbardziej prestiżowych badań w dziedzinie nauk społecznych, który jest ideologicznie zakorzeniony w teorii krytycznej i ideologii postmodernistycznej. Takie struktury analityczne budowane są na fundamencie, który łączy przekonania marksistowskie i antyzachodnie. Innymi słowy, wrogość wobec Izraela nie jest wynikiem procesu analitycznego, ale założeniem naukowego konstruktu o przymusowej treści, która delegitymizuje wszelkie alternatywne poglądy. Nie da się zrozumieć takiej wrogości bez zrozumienia ideologicznego światopoglądu, którego jest częścią a zarazem domyślnym stanowiskiem głównego nurtu nauki o Bliskim Wschodzie. Doprowadziło to do sytuacji, w której założenie, że Izrael jest opresyjną potęgą kolonialną, jest często wykorzystywane jako punkt wyjścia do budowy kolejnych struktur analitycznych niezwiązanych z Izraelem czy Bliskim Wschodem. Izrael stał się jedynie punktem odniesienia używanym do celów porównawczych, który pośrednio przekazuje studentom wyrok potępiający Izrael.

Przykładem tego może być teoretyczna dyskusja naukowa na temat przymusu państwowego i demokracji w książce The Dark Side of Democracy, autorstwa profesora UCLA Michaela Manna. Izrael jest tam mimochodem i pośrednio oskarżony o morderstwo i porównywany niekorzystnie do Związku Radzieckiego i socjalistycznej Jugosławii:

„Reżimy, które mordują dużą liczbę swoich obywateli, nie mogą być uważane za demokracje, ponieważ rażąco naruszają część demokracji, jaką są wolności obywatelskie… Istnieje jednak niepokojąca liczba wyjątków. Europejscy osadnicy od XVII wieku byli bardziej ludobójczy, jeśli żyli pod rządami konstytucyjnymi, niż autorytarnymi. Być może demokracje osadnicze można lepiej opisać jako etnokracje, demokrację dla jednej grupy etnicznej… [jak w przypadku] Izraela. Związek Radziecki i Jugosławia Tito zwykle tłumiły konflikty etniczne…”.

W innym miejscu autor książki wykorzystuje Izrael jako przykład autorytarnego reżimu używającego wojen etnicznych przeciwko innym do krajowych celów politycznych. Ta książka nie jest związana z obszarem Bliskiego Wschodu, ale z naukami politycznymi i polityką porównawczą. Wystarczy powiedzieć, że dla argumentacji Manna student musi bezkrytycznie zaakceptować jego założenia i przykłady. Można założyć, że wysoko wykształcony profesjonalista wyprodukowany przez ten proces edukacyjny prawdopodobnie zaakceptuje antyizraelskość jako naturalne stanowisko liberalne.

Dla postmodernistycznych uczonych nie ma potrzeby choćby udawania akademickiego obiektywizmu. W Memories of Revolt Teda Swedenburga autor, który wykłada na Uniwersytecie w Arkansas, przedstawia argumenty za odrzuceniem szkolenia akademickiego, które wymaga obiektywizmu i twierdzi, że opinia Palestyńczyków, iż są ofiarami, niezależnie od tego, jak jest w rzeczywistości, oraz ich przekonanie, że Izrael jest dominującym państwem opresyjnym, ma znacznie silniejszą wartość prawdy. Ten rodzaj aktywistycznego nauczania jest również bardzo powszechny w środowisku akademickim i opiera się na teoriach Michela Foucaulta. W całej książce autor broni palestyńskiego terroryzmu, bez względu na to, jak makabryczny i brutalny, i zachęca swoich czytelników akademickich do tego samego.


W analizie Bliskiego Wschodu historyczna narracja, na której opiera się ta nauka społeczna, jest niemal identyczna z ideologiczną narracją arabskiego nacjonalizmu, która zaczyna się od twierdzenia, że europejski kolonializm wykorzystywał Bliski Wschód i niszczył jego społeczną i kulturową tkankę. Skolonizował społeczeństwa muzułmańskie zarówno terytorialnie, jak i kulturowo oraz zniszczył ich tradycyjną strukturę. Była to katastrofa, z której Arabowie nigdy się nie podnieśli. Ten europejski imperializm jest uważany za integralną część wyjątkowo diabolicznej ideologii zwanej kapitalizmem. Opowieść o tym, jak Brytyjczycy i Francuzi spiskowali w celu terytorialnego podziału regionu, uosobiona w micie Sykes-Picot, uważana jest za punkt wyjścia współczesnej polityki i społeczeństw Bliskiego Wschodu i obwiniana za wszystkie późniejsze zawirowania polityczne w regionie. Założenie państwa Izrael w 1948 roku jest zatem solidnie umocowane w tej narracji i włączone do kolonialnego dziedzictwa Zachodu w regionie.

Jest to metanarracja, z której wywodzi się cała nauka o społeczeństwie na Bliskim Wschodzie. Wszelkie dyskusje na temat politologii, teorii stosunków międzynarodowych czy socjologii historycznej regionu biorą ją za punkt wyjścia. Nauczanie przechodzi następnie do politycznej analizy świata arabskiego, który pozostaje wyjątkowo podatny politycznie na ciągłe manipulacje Zachodu oraz do tego, w jaki sposób instytucje międzynarodowe są wyraźnie konstruowane, aby zdominować i utrzymać władzę Zachodu. W tej metanarracji Izrael jest bezsprzecznie uważany za część dominującego obozu zachodniego. Nieproporcjonalnie potężniejszy Izrael ustanawia się jako regionalny hegemon i używa swojej potęgi, by karać, zakłócać i destabilizować. Duży deficyt demokracji arabskiej i brak rozwoju zasobów ludzkich, społecznych, ekonomicznych i politycznych jest postrzegany jako wynik działań tych międzynarodowych sił imperialistycznych. Palestyńczycy przyjmują rolę głównych ofiar systemu dominacji, specjalnie skonstruowanego w celu utrwalenia struktury władzy, która jest opresyjna, autorytarna i drapieżna, by wspierać rasistowski syjonizm.

Całkowicie nieobecna w tym nauczaniu jest jakakolwiek perspektywa przeciwna lub syjonistyczna. Informacje historyczne są selektywnie zbierane i porządkowane w celu wsparcia struktury ideologicznej. Studentom studiów magisterskich i licencjackich brakuje narzędzi do kwestionowania lub innego myślenia o polityce regionu. Profesorowie nalegają na rozpoczęcie współczesnej historii społeczno-politycznej regionu od kolonializmu i Sykes-Picot, całkowicie wykluczając ważne wydarzenia, takie jak masowe wypędzenie Żydów Mizrahi z krajów arabskich. Studenci mogą uzyskać tytuł magistra studiów bliskowschodnich na tak prestiżowym uniwersytecie, nigdy nie napotykając na informacje o antysemityzmie lub terroryzmie antysemickim w społeczeństwach arabskich. Prowadzi to do usunięcia ważnych kontekstów politycznych i społecznych, bez których izraelskie działania zawsze wydają się niesprowokowaną agresją. Przykładem tego może być omawianie izraelskiej inwazji na Liban w 1982 roku. Na kursie magisterskim poświęconym polityce libańskiej, omówienie izraelskiej inwazji bez żadnego szerszego kontekstu wielu lat ataków terrorystycznych z południowego Libanu dokonywanych przez palestyńskie grupy zbrojne przeciwko izraelskim cywilom dawało studentom przekonanie, że Izrael nagle zdecydował się na inwazję arabskiego kraju bez żadnego powodu.

Na podyplomowych zajęciach na temat Porównawczej Polityki Bliskiego Wschodu prowadzonej przez Charlesa E. Kiamie III, który jest również zastępcą dyrektora Centrum Edukacji Amerykańskiej Agencji Rozwoju Międzynarodowego (USAID), pan Kiamie w wykładzie wprowadzającym koncentrował się na kolonializmie i orientalizmie Edwarda Saida, dając listę lektur, które wahały się od całkowitej demonizacji syjonistycznego „kolonializmu osadniczego”, do głoszenia, że Zachód jest rasistowski w stosunku do islamu, ponieważ islam jest antyimperialistyczny. Prowadziłem na tej uczelni godzinną dyskusję z tym profesorem na temat rzetelności Saida. Mój polemista, wprowadzając studentów do zajęć z nauk społecznych, używał pojęcia kolonializmu jako kategorii analitycznej, która jest w stanie, jak to sugerował również w swoich książkach, wyjaśnić wszystko, od upadłych państw Bliskiego Wschodu po migracje, zmiany klimatu, i karierę Donalda Trumpa. Kwestionowałem teoretyczne podstawy traktowania syjonistycznego przedsięwzięcia za kolonializm osadniczy oraz poglądu, że islam jest antyimperialistyczny. Po długiej rozmowie, w końcu i z zauważalną frustracją, pan Kiamie zakończył zajęcia oświadczeniem, że kolonializm jest rzeczywiście jedyną koncepcją analityczną, za pomocą której można analizować współczesny Bliski Wschód i że to będzie podstawowa logika jego zajęć. Wtedy zdecydowałem się wycofać z zajęć i wykorzystać ograniczone zasoby gdzie indziej. Należy wspomnieć, że kilku studentów, dwóch oficerów wojskowych i jeden cywil skontaktowali się ze mną po zajęciach, by powiedzieć mi, że po raz pierwszy usłyszeli krytykę teorii Edwarda Saida lub dekonstrukcję kolonializmu jako narzędzia ideologicznego, a nie rzeczywistej kategorii analitycznej.

Na innym kursie, zatytułowanym Stosunki Międzynarodowe na Bliskim Wschodzie, ani jedna lektura nie była przyjazna ani nawet neutralna wobec Izraela. Większość literatury o stosunkach międzynarodowych była albo marksowska, albo marksistowska w swoich ideologicznych podstawach. W tygodniu poświęconym prawu międzynarodowemu i stosunkom międzynarodowym profesor wybrał „Sprawiedliwość dla niektórych” Noury Erekat, książkę, która jest antysyjonistyczną propagandą, a próba dowiedzenia się z niej czegokolwiek, co ma związek z mechaniką i działaniem prawa międzynarodowego, okazuje się frustrująco trudna. Pomimo mojego braku zgody ze stanowiskiem Erekat, miałem nadzieję, że poznam zasady funkcjonowania międzynarodowego systemu prawnego w stosunkach między państwami, ale rozczarowałem się. Inne lektury wahały się od krytycznej analizy ekonomii politycznej stosunków międzynarodowych jako funkcji kapitalizmu do tego, że Izrael i USA są hegemonicznymi i opresyjnymi potęgami. Wszelkie moje próby kwestionowania teoretycznych podstaw tego światopoglądu lub rażącego braku krytycznego kontekstu historycznego i społecznego, który obejmuje współczesną arabską historię intelektualną, były po prostu dla słuchaczy niezrozumiałe, ponieważ nie były zgodne z ideologiczną strukturą zajęć. Próby mówienia o antysemityzmie, naseryzmie, islamizmie, dżihadyzmie lub baatyzmie były zwykle ignorowane i odsuwane na bok. Jedyną ideologią, o której studenci i wykładowcy byli w stanie dyskutować, była ideologia „kapitalizmu”.


Historia Izraela w środowisku akademickim to nie tylko opowieść o nieposkromionych uprzedzeniach i ambiwalencji wobec żydowskiego i izraelskiego życia na Bliskim Wschodzie, ale opowieść o wyższych uczelniach, które w coraz większym stopniu stają się źródłem dogmatyzmu i ideologicznego zaciemniania rzeczywistości. Dzisiaj nauki społeczne, świadomie lub nieświadomie, są bardziej nastawione na tworzenie intelektualnego konformizmu przebranego za krytyczny konsensus i krytyczne teorie, niż na tworzenie nowego pokolenia studentów zdolnych do prawdziwego krytycznego myślenia, zdolnych do kwestionowania ukrytych domniemań i zamaskowanych założeń. Co więcej, takie środowisko okazuje się być nie tylko wrogie ludziom o innych poglądach, ale także gościnne dla ekstremistycznych, antysemickich, antyizraelskich i antydemokratycznych ideologii z zagranicy.

Israel in Higher Learning Instituions
Times of Israel, 8 października 2022
Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Hussein Aboubakr Mansour

Urodzony w 1989 roku w Kairze i wychowany w antysemickiej muzułmańskiej rodzinie, jako zradykalizowany student chciał się nauczyć języka wroga i dowiedzieć czegoś więcej o Żydach. Zaczął studiować hebrajską literaturę, co go natychmiast naraziło na przykre doświadczenia z egipską policją. Kiedy zamienił swoje poglądy na Żydów i Izrael został wyklęty przez rodzinę, był aresztowany i torturowany. Brał potem udział w „arabskiej wiośnie” i po kolejnym aresztowaniu uciekł za granicę. Obecnie mieszka w Stanach Zjednoczonych. Wykłada w Kalifornii na wydziale hebraistyki i walczy z obłędem antysemityzmu.

 

 


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1466 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Przepływ genów od neandertalczyków i denisowian do ludzi „współczesnych” i odwrotnie   Coyne   2024-03-14
Wejdź – skoro nalegasz   Tonhasca Júnior   2024-03-09
Czy “bezpłciowe” bakterie tworzą biologiczne gatunki?   Coyne   2024-03-06
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Kolejna błędna próba skorygowania ewolucji   Coyne   2024-02-22
Ryjący w ziemi przedsiębiorcy   Tonhasca Júnior   2024-02-15
Olbrzymie armie o niezliczonych umiejętnościach    Tonhasca Júnior   2024-02-08
Wejdź, powiedziała, dam ci schronienie przed burzą   Tonhasca Júnior   2024-01-15
Czy ludzie wyewoluowali w wodzie?   Coyne   2024-01-08
Jak upadają wielcy   Tonhasca Júnior   2024-01-04
Oczy reniferów zmieniają kolor, żeby łatwiej im było dostrzec jadalne porosty   Coyne   2023-12-30
Życzliwi przestępcy   Tonhasca Júnior   2023-12-28
Conor Friedesdorf (i Alexander Barvinok) o ideologicznym przymusie na amerykańskich uczelniach   Coyne   2023-12-26
Zdumiewający manipulatorzy   Tonhasca Júnior   2023-12-25
Nie gryzie się ręki, która cię zapyla   Tonhasca Júnior   2023-10-19
Rewolucja komunikacyjna   Hannam   2023-10-18
BBC szerzy propagandę rolnictwa organicznego, a biedni na świecie cierpią   i Kathleen Hefferon   2023-10-13
Niezwykły przypadek koewolucji i specyficzności zapylacz/storczyk   Coyne   2023-10-07
Płeć męska lub żeńska: nie ma nic pomiędzy   Elliot   2023-10-03
Myślenie intuicyjne i analityczne   Novella   2023-09-29
„Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja   Williams   2023-09-25
Jak (i dlaczego) ośmiornica edytuje swój RNA   Lewis   2023-09-23
„Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci?   Lewis   2023-09-15
Do jakiego stopnia pary mają wspólne cechy?   Novella   2023-09-14
Kenia daje zielone światło 58 projektom GMO – naukowcy na całym świecie kontynuują badania w dziedzinie biotechnologii, mimo procesów sądowych i dezinformacji   Ombogo   2023-09-08
Lancet atakuje anty-przebudzenie, a czytelnik odpowiada   Coyne   2023-08-24
Więcej wyrafinowanej teologii: uczony religijny zastanawia się, czy neandertalczycy mieli nieśmiertelne dusze   Coyne   2023-08-16
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Mało znana strona ryjkowców   Tonhasca Júnior   2023-08-11
Dlaczego nie można być osobą transrasową?   Coyne   2023-08-10
Walka z malarią za pomocą inżynierii genetycznej   Novella   2023-08-08
Jak restrykcje Unii Europejskiej podsycały głosy przeciwko GMO, jak również głód na globalnym Południu, a zwłaszcza w Afryce   Oria   2023-08-02
Nieznośni mali pomocnicy   Tonhasca Junior   2023-07-29
Macedońskie skarby   Tonhasca Júnior   2023-07-26
GMO i motyle   Novella   2023-07-25
Narzucanie ideologii naturze: Kew Garden celebruje „rośliny queer”   Coyne   2023-07-24
Smak miesiąca   Tonhasca Júnior   2023-07-20
Kłopoty na wylocie   Szczęsny   2023-07-18
Ideologiczne podważanie biologii   i Luana S. Maroja   2023-07-17
Role mężczyzn i kobiet w polowaniu, raz jeszcze   Coyne   2023-07-15
David Hillis o specjacji   Coyne   2023-07-13
Niechętni dawcy i pracowici biorcy   Tonhasca Júnior   2023-07-08
Grube problemy z jelitem   Szczęsny   2023-07-07
Badaczka z Leakey Foundation twierdzi, że kości orangutanów mówią nam, że biologiczna płeć jest spektrum, a nie binarna   Coyne   2023-06-30
Przez dziurkę od klucza   Szczęsny   2023-06-24
Nowa (nie podparta żadnymi dowodami) hipoteza, która eliminuje role płciowe w społecznościach łowców-zbieraczy   Coyne   2023-06-22
Błędne wyobrażenia o ewolucji   Coyne   2023-06-16
Influencerzy z podziemia   Tonhasca Júnior   2023-06-13
Jak wyewoluowało ubarwienie ostrzegawcze?   Coyne   2023-06-12
„San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci   Coyne   2023-06-09
Kolczasty problem   Tonhasca Júnior   2023-06-06
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.   King   2023-06-03
Błędna krytyka genetycznych testów na pochodzenie   Coyne   2023-06-02
Zdatny do lotu   Tonhasca Júnior   2023-06-01
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki    i Jerry Coyne   2023-05-29
Główny problem w filogenezie zwierząt wydaje się być rozwiązany   Coyne   2023-05-26
Americana   Tonhasca Júnior   2023-05-24
Czy uprawa jabłek odzwierciedla bigoterię?   Coyne   2023-05-18
Kenia: Musimy zająć się brakiem bezpieczeństwa żywnościowego, ale najpierw musimy położyć kres dezinformacji na temat upraw modyfikowanych genetycznie   Oria   2023-05-16
Czytanie myśli z fMRI i AI   Novella   2023-05-05
Jest lepiej niż myślisz   Lomborg   2023-05-03
Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce     2023-05-01
Niewygodna historia   Ferguson   2023-04-28
Biologia rezygnacji z działania: kiedy kontynuować, a kiedy spasować   Coyne   2023-04-26
Porywacze ciał   Tonhasca Júnior   2023-04-25
Porażka jest kluczowym składnikiem innowacji   Ridley   2023-04-22
Używanie roślin jako biofrabryk   Novella   2023-04-14
Dawno zmarli przemawiają do nas   Tonhasca Júnior   2023-04-12
Wątpliwi pomocnicy    Tonhasca Júnior   2023-04-08
Uganda: aktywiści przeciwni biotechnologii szerzą dezinformację   Wetaya   2023-04-05
Anglia pozwala na uprawy poddane edycji genów   Novella   2023-04-03
Recenzja z książki  Can “The Whole World” Be Wrong?   Rose   2023-04-01
Psychologia ewolucyjna dla początkujących   Coyne   2023-03-27
“Konwergentna” ewolucja mrówek grzybiarek Starego i Nowego świata   Coyne   2023-03-23
Gigantyczna armia małych zabójców   Tonhasca Júnior   2023-03-22
Colin Wright broni binarności płci u zwierząt   Coyne   2023-03-15
AI: gorąca randka z “Sydneyem ”   Gotefridi   2023-03-15
Zmienić język w ekologii i biologii ewolucyjnej! Przykład anemii sierpowatej   Coyne   2023-03-13
Wzrost liczby nieobecnych ojców i towarzyszące temu społeczne problemy   Geary   2023-03-11
No pasarán    Tonhasca Júnior   2023-03-04
Dezinformacja o GMO: Kenijczykom będzie trudno podejmować racjonalne decyzje i to może kosztować życie   Mykonyo   2023-02-24
Twardy kwiat do zgryzienia    Tonhasca Júnior   2023-02-22
ChatGPT niemal zdaje lekarski egzamin końcowy   Novella   2023-02-21
“Rogi” trylobitów mogły być używane jako broń w walkach między samcami   Coyne   2023-02-15
Postmodernizm obnażony   Dawkins   2023-02-14
Powody naszych wierzeń. Jak i dlaczego irracjonalność trzyma nas w swoich szponach i jak możemy z tym walczyć?   Pinker   2023-02-13
Kiedy zapada noc i ziemia jest ciemna   Tonhasca Júnior   2023-02-10
W nowej książce jest słuszna krytyka idei, że są lepsze i gorsze gatunki, ale jest także błędne twierdzenie, że gatunki nie są realne   Coyne   2023-02-06
Kolczatki wydmuchują bąbelki śluzu z nosa, żeby się ochłodzić   Coyne   2023-02-02
Mali i zręczni influencerzy   Tonhasca Júnior   2023-01-31
Dowody na ewolucję: Bezwłose zwierzęta mają martwe geny na sierść   Coyne   2023-01-23
Krew, znój, łzy i pot   Tonhasca Júnior   2023-01-19
Bąkojady czyszczą nosorożce   Coyne   2023-01-18
Mózg używa geometrii hiperbolicznej   Novella   2023-01-16
O wspaniały nowy świecie   Tonhasca Júnior   2023-01-12
Ciepło zabija. Zimno zabija wielu więcej   Jacoby   2023-01-09
Po co badać przestrzeń kosmiczną?   Jacoby   2023-01-04
Rdzenni Amerykanie żądają doczesnych resztek pumy z Griffith Park   Coyne   2023-01-03
Świetny artykuł o epigenetyce   Coyne   2022-12-30
Śmiało podążaj tam, gdzie nie dotarł jeszcze żaden owad   Tonhasca Júnior   2022-12-28

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk