Prawda

Niedziela, 19 maja 2024 - 22:05

« Poprzedni Następny »


Nowa (nie podparta żadnymi dowodami) hipoteza, która eliminuje role płciowe w społecznościach łowców-zbieraczy


Jerry A. Coyne 2023-06-22

Rycina przedstawiająca siedlisko australijskich Aborygenów z wydanej w 1876 roku książki  Skinner Prout from Australia (Źródło: Wikipedia)
Rycina przedstawiająca siedlisko australijskich Aborygenów z wydanej w 1876 roku książki  Skinner Prout from Australia (Źródło: Wikipedia)

Wielu „postępowców” nie lubi psychologii ewolucyjnej, ponieważ zakłada ona, że istnieją ewolucyjne różnice między mężczyznami i kobietami, a niektóre z tych różnic są nadal widoczne we współczesnym społeczeństwie (zachowania seksualne, agresywność, zazdrość seksualna i tak dalej). Będę miał więcej do powiedzenia na ten temat, gdy za jakieś dziesięć dni ukaże się nasz Wielki Artykuł. Ale zarzuty wobec psychologii ewolucyjnej pochodzą, jak sądzę, głównie ze strony lewicy, ponieważ nakłada ona ograniczenia na „nieskończoną plastyczność” ludzkich zachowań postulowaną przez Marksa i jego następców, a także dlatego, że sugeruje, że niektóre nierówności w reprezentacji płci w populacjach mogą nie być spowodowane bigoterią, ale różnicami w preferencjach płci.

Wiele zarzutów wobec psychologii ewolucyjnej opiera się na błędnej krytyce, że dyscyplina ta składa się tylko z wymyślonych „takich sobie historyjek”, których nie można przetestować, oraz że każda cecha naszego zachowania została specjalnie dostosowana przez dobór naturalny dla tej cechy. Nie ma produktów ubocznych. (Masturbacja jest oczywiście cechą bez oczywistej przewagi ewolucyjnej i prawdopodobnie jest zachowaniem będącym produktem ubocznym wykorzystującym istnienie orgazmu, który wyewoluował w celu promowania rozprzestrzeniania się genów. Innym przykładem jest adopcja przez bezpłodne pary, co jest prawdopodobnie nieadaptacyjnym produktem ubocznym wyewoluowanego instynktu rodzicielskiego).


Podczas gdy psychologia ewolucyjna i jej przodek socjobiologia miały sporą porcję „miękkich” prac, dziedzina ta dojrzała, więc teraz hipotezy można testować na wiele sposobów (więcej na ten temat ponownie w Wielkim Artykule), a niektóre hipotezy zostały sfalsyfikowane.


Jak na ironię w poniższym artykule jest zatem to, że jest on znacznie słabszy niż większość prac z zakresu psychologii ewolucyjnej – ponieważ jest to w 100% spekulacja, z pewnymi sprzecznymi dowodami – a mimo to może on zostać oklaskiwany przez „postępowców”, ponieważ sugeruje, że role płciowe u wczesnych ludzi mogły nie istnieć. Innymi słowy, jest to zgodne z dzisiejszą ideologią „tabula rasa” i koncepcjami elastycznej tożsamości płciowej. Ale twierdzę, że jeśli krytykujesz psychologię ewolucyjną za to, że jest czysto spekulatywna, składająca się ze scenariuszy zgodnych z ideologią naukowca, to musisz być SZCZEGÓLNIE krytyczny wobec tego artykułu.


Autorką jest antropolożka i artykuł opublikowano w „The Conversation”. Kliknij na link pod zrzutami ekranu, aby przeczytać.


Hipotezą Garvey jest, że pierwsi ludzie w Ameryce Północnej nie byli tak naprawdę klasycznymi „łowcami-zbieraczami”. Zamiast mężczyzn wyruszających na polowanie na mięso i kobiet pozostających w domu, zbierając rośliny (i opiekując się dziećmi), kobiety również wyruszały na polowanie, więc klasyczny podział pracy „mężczyźni polują/kobiety zbierają” mógł w ogóle nie istnieć.


Dlaczego dr Garvey tak myśli? Ponieważ jej obliczenia pokazują, że gdyby ludzie jedli zawartość żołądka dużych ssaków, takich jak żubry – mogliby spożywać wystarczającą ilość niezbędnych węglowodanów, aby wyeliminować potrzebę zbieractwa. I tak, presto – koniec ról płciowych.


Oto podstawa jej hipotezy:

Materiał roślinny trawiony w żołądkach i jelitach dużych roślinożerców przeżuwaczy jest mało apetyczny. Ta częściowo strawiona materia jest jadalna dla ludzi i bogata w węglowodany, których prawie nie ma w tkankach zwierzęcych.


I odwrotnie, tkanki zwierzęce są bogate w białko, a w niektórych porach roku w tłuszcze – składniki odżywcze niedostępne w wielu roślinach lub występujące w tak małych ilościach, że człowiek musiałby jeść niepraktycznie duże ilości, aby zaspokoić dzienne zapotrzebowanie na nie z samych roślin.


Gdyby dawni ludzie jedli na wpół strawiony materiał roślinny, duży roślinożerca z pełnym brzuchem byłby w istocie dostawcą całkowitego pożywienia.

Dokonuje więc pewnych obliczeń, które według niej pokazują, że kobiety też mogły polować, bo jeśli wszyscy jedzą zawartość żołądków przeżuwaczy, nie ma potrzeby zbieractwa:

Aby zbadać  potencjał i implikacje treści żołądkowej przeżuwaczy jako źródła węglowodanów, niedawno porównałam instytucjonalne wytyczne żywieniowe z dziennymi porcjami żywienia na zwierzę, używając jako modelu 1000-funtowego (450-kilogramowego) żubra. Najpierw zebrałam dostępne szacunki białka w tkankach własnych żubra i węglowodanów w przewodzie pokarmowym. Korzystając z tych danych, odkryłem, że grupa 25 dorosłych osób mogłaby osiągnąć zalecane przez Departament Rolnictwa Stanów Zjednoczonych średnie dzienne spożycie białka i węglowodanów przez trzy pełne dni, jedząc tylko mięso żubra i zawartość żołądka jednego zwierzęcia.


. . . . istnieją dowody sugerujące, że gruba zwierzyna była znacznie liczniejsza  w Ameryce Północnej, na przykład zanim etnografowie z XIX i XX wieku zaobserwowali zachowania związane ze zbieractwem. Jeśli można było pozyskać wysokowydajne zasoby, takie jak żubry, przy niskim ryzyku, a także spożywano treść żołądkową zwierząt, kobiety mogłyby częściej uczestniczyć w polowaniach. W tych okolicznościach polowanie mogło zapewnić całkowite wyżywienie, eliminując potrzebę pozyskiwania białka i węglowodanów z oddzielnych źródeł, które mogły być bardzo rozrzucone w całym terenie.


Statystycznie rzecz biorąc, udział kobiet w polowaniach również pomógłby zmniejszyć ryzyko niepowodzenia. Moje modele pokazują, że gdyby w polowaniu uczestniczyło 25 osób z hipotetycznej grupy, a nie tylko mężczyźni, i wszyscy zgodziliby się dzielić zdobyczą, każdy myśliwy musiałby odnosić sukcesy tylko około pięć razy w roku, by grupa mogła przetrwać wyłącznie żywiąc się żubrem i treścią jego żołądka. Oczywiście prawdziwe życie jest bardziej skomplikowane, niż sugeruje model, ale ilustruje to potencjalne korzyści płynące zarówno z treści żołądkowej, jak i udziału kobiet w polowaniu.

(Oczywiście model zakłada wielkość grupy 25 osób; gdyby była większa, mogłoby być znacznie więcej sukcesów łowieckich.)


Poza tym scenariusz Garvey rodzi wiele pytań. Przyznaje, że „jedzenie treści żołądkowych mogło być bardziej powszechną praktyką w przeszłości” i „bezpośrednie dowody są frustrująco trudne do zdobycia”. W rzeczywistości jedynym dowodem przedstawionym na poparcie jej hipotezy jest to:

Udokumentowani etnograficznie zbieracze rutynowo jedli treść żołądkową, zwłaszcza tam, gdzie było dużo roślinożerców, ale brakowało roślin jadalnych dla ludzi, jak w Arktyce, gdzie zawartość żołądka ofiary była ważnym źródłem węglowodanów.

Odniesienie, które podaje, to raport techniczny na temat „Witaminy i minerały w tradycyjnej diecie Grenlandii” i jak czytamy w tym raporcie:

Inuici na Grenlandii i kanadyjskiej Arktyce doświadczali problemów zdrowotnych, w tym niedoboru witaminy C, ponieważ ich dieta w XX wieku przeszła od wyłącznego polegania na tradycyjnej diecie do diety mieszanej opartej na tradycyjnej żywności i spożyciu żywności rynkowej (Bjerregaard i Young 1998). Dawniej, gdy schwytano zwierzę, Eskimosi konsumowali wszystkie narządy wewnętrzne, zjadano nawet zawartość żołądka pardwy, foki i karibu (Rodahl 1949). Odchodząc od ścisłej tradycyjnej diety, Inuici muszą odpowiednio zbilansować swoją dietę i rozważyć korzyści i ryzyko zanieczyszczenia tradycyjnej żywności.

Więc tak, Inuici jedli treści żołądkowe niektórych zwierząt. Ale to są Inuici, a te pytania pozostają:


A. Czy przodkowie współczesnego Homo sapiens, przypuszczalnie łowcy-zbieracze żyjący w bogatych w rośliny środowiskach, takich jak Afryka, również jedli treści żołądkowe?


B. Jeśli tak, dlaczego to robili, skoro wokół nich były dostępne rośliny?


C. Współcześni łowcy-zbieracze nie jedzą treści żołądkowej, ponieważ jest obrzydliwa. Dlaczego mieliby to robić ich przodkowie, którzy mieszkali w miejscach takich jak Afryka i Ameryka Południowa?


D. Jeśli przodkowie współczesnych łowców-zbieraczy jedli treści żołądkowe, dlaczego przestali, tak że teraz powrócili do tradycyjnego podziału ról płciowych, gdzie mężczyźni polują, a kobiety zbierają (są oczywiście indywidualne wyjątki)?


E. Jeśli mężczyźni polowali i RZECZYWIŚCIE przynosili również treści żołądkowe, dlaczego kobiety musiały brać udział w polowaniu? Czy nie miały dzieci, którymi musiały się opiekować (pamiętajmy, że wtedy nie było antykoncepcji). Podejrzewam, że niemal każda kobieta w wieku rozrodczym miała dzieci, a kobiety poniżej i powyżej wieku rozrodczego nie nadawałyby się do udziału w polowaniu. Ale oczywiście można powiedzieć, że mieli żłobki, ale to tylko rozszerza hipotezę.


F. Czy kobiety regularnie uczestniczą w polowaniach współczesnych Inuitów? (W końcu spożywanie przez nich treści żołądkowych jest jedynym dowodem potwierdzającym spekulacje Garvey.) Artykuł w Wikipedii o kobietach Inuitów sugeruje, że nie:

Praca w kulturze Inuitów nie była uważana za pracę dla mężczyzn ani za  pracę dla kobiet, ale Inuici wierzyli w umiejętności mężczyzn i umiejętności kobiet. Na przykład polowanie było na ogół wykonywane przez mężczyzn. Szycie odzieży, gotowanie i przygotowywanie posiłków, zbieranie żywności poza polowaniami oraz zajmowanie się domem były na ogół wykonywane przez kobiety. Nie oznacza to, że kobiety nigdy nie polowały, ani że mężczyźni nigdy nie pomagali w innych pracach. Tak właśnie tradycyjnie dzielono się pracą.

Oczywiście nie oznacza to, że zawsze tak było, ale trzeba wymyślić powód, dla którego tak nie było.


Sugerowałbym, że ten scenariusz polowania przez kobiety i jedzenia treści żołądkowej jest w rzeczywistości motywowany ideologią: chęcią zatarcia tradycyjnego podziału ról płciowych między łowcami a zbieraczkami. I oczywiście podane dowody (spożycie treści żołądkowej w społeczeństwach z tradycyjnymi rolami płciowymi łowców-zbieraczy) są znacznie słabsze niż w większości współczesnych artykułów na temat psychologii ewolucyjnej. Czy zobaczymy, jak krytycy psychologii ewolucyjnej gwałtownie skrytykują spekulacje Garvey? Z jakiegoś powodu nie sądzę.


W końcu ten artykuł jest kolejnym przykładem tego, co nazywam „odwrotnym odwoływaniem się do natury”: widzisz – lub w tym przypadku spekulujesz – co istnieje w naturze tylko o tyle, o ile jest zgodne z twoją z góry określoną ideologią. Krótko mówiąc: „to, co jest dobre dla człowieka, jest tym, co znajduję w przyrodzie”.


Aha, i jeszcze jedna uwaga. Zaraz na początku artykułu jest taki fragment:

Po pierwsze, chcę zauważyć, że w tym artykule słowo „kobiety” jest używane do opisania osób biologicznie wyposażonych do przeżycia ciąży, jednocześnie uznając, że nie wszyscy ludzie, którzy identyfikują się jako kobiety, są tak wyposażeni i nie wszyscy ludzie tak wyposażeni identyfikują się jako kobiety.


Używam tutaj tej definicji, ponieważ reprodukcja leży u podstaw wielu hipotez dotyczących tego, kiedy i dlaczego praca dla przeżycia stała się czynnością związaną z płcią. Zgodnie z tym myśleniem kobiety zbierały, ponieważ był to sposób niskiego ryzyka zapewnienia dzieciom niezawodnego strumienia składników odżywczych. Mężczyźni polowali albo w celu uzupełnienia domowej diety, albo wykorzystania trudnego do zdobycia mięsa jako sposobu na zwabienie potencjalnych partnerek.

Innymi słowy, jej hipoteza wymaga biologicznej definicji kobiety (opartej na wielkości gamet, prawie całkowicie skorelowanej ze zdolnością do zajścia w ciążę), aby wesprzeć tradycyjny podział pracy w społeczeństwach łowców-zbieraczy. (Nawiasem mówiąc, podział pracy mógł również opierać się na zróżnicowanej szybkości i sile, faworyzując mężczyzn jako płeć, która najlepiej polowała i zabijała zwierzęta).


Ale dlaczego jest tam pierwszy akapit, akapit, w którym twierdzi, że kobiety transpłciowe nie mogą zajść w ciążę, a niektóre biologiczne kobiety identyfikują się jako mężczyźni? Wydaje się, że jest to ukłon w stronę działaczy genderowych i za nic w świecie nie widzę, co to ma wspólnego z teorią Garvey. Wygląda to na porcję nieistotnej prozy wklejonej w artykuł, aby pokazać, że autorka jest cnotliwa.

 

h/t: Luana, której informacje o tych rzeczach kosztują mnie wiele godzin pracy i smutku.

 

Link do oryginału: https://whyevolutionistrue.com/2023/06/14/a-new-evidence-free-evolutionary-scenario-that-eliminates-gender-roles/

Why Evolution Is True, 14 czerwca 2023

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Jerry A. Coyne

Emerytowany profesor na wydziale ekologii i ewolucji University of Chicago, jego książka "Why Evolution is True" (Polskie wydanie: "Ewolucja jest faktem", Prószyński i Ska, 2009r.) została przełożona na kilkanaście języków, a przez Richarda Dawkinsa jest oceniana jako najlepsza książka o ewolucji.  Jerry Coyne jest jednym z najlepszych na świecie specjalistów od specjacji, rozdzielania się gatunków. Jest również jednym ze znanych "nowych ateistów" i autorem (wydanej również po polsku przez wydawnictwo "Stapis") książki "Faith vs Fakt". Jest wielkim miłośnikiem kotów i osobistym przyjacielem redaktor naczelnej.
 

Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1479 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Dlaczego kod genetyczny nie jest uniwersalny   Cobb   2014-10-06
Zachwycający rabuś, który liczy sto milionów lat   Cobb   2014-04-28
Twoja wewnętrzna mucha   Cobb   2014-01-22
Ćma gynandromorf wychodzi na światło dzienne  - opowiada historię o nauce    Cobb   2015-09-15
Seksizm w nauce: czy Watson i Crick naprawdę ukradli dane Rosalind Franklin?   Cobb   2015-07-07
Uroczy wykres, który opowiada naszą historię   Cobb   2017-10-17
12 podstawowych punktów biologii ewolucyjnej   Cobb   2016-03-02
Świat RNA   Cobb   2014-11-27
Jak karakara wygrywa z osami   Cobb   2013-12-29
Seymour Benzer: humor, historia i genetyka   Cobb   2014-03-21
Dlaczego powinny nas fascynować liczące 100 tysięcy lat ludzkie zęby z Chin?   Cobb   2015-10-30
DNA: zoptymalizowany kod źródłowy?   Cobb   2015-11-30
Urodziny Rosalind Franklin!   Cobb   2020-07-31
Wszystkiego najlepszego w dniu 60. urodzin, centralny dogmacie!   Cobb   2017-10-04
Dziwaczne, wysysające krew czerwie jurajskie   Cobb   2014-06-28
Geny neandertalskie są wszędzie   Cobb   2015-10-23
Technologia pomaga w kryzysach wodnych na całym globie   Cohen   2019-04-02
Ptasia grypa w czasach ludzkiej zarazy   Collins   2022-01-11
Oszaleć na punkcie nietoperzy w czasach korony i politykierstwa   Collins   2020-07-25
Oxitec rozszerza próby z komarami GMO, by zredukować szerzenie się malarii   Conrow   2022-04-28
Nigeria daje zielone światło kukurydzy GMO   Conrow   2021-11-22
Rośliny zmodyfikowane: odkłamać opinię o GMO   Conrow   2022-04-07
Bakłażan GMO jest udokumentowaną wygraną ubogich farmerów   Conrow   2021-09-23
Selektywnie stosowana koncepcja tabula rasa i ideologicznie motywowane nieporozumienia   Cory Clark   2019-05-09
Dlaczego zwierzęta są urocze?   Coyne   2014-12-30
Trzecia droga ewolucji? Nie sądzę   Coyne   2015-03-05
Lekcja ewolucji: specjacja w akcji!   Coyne   2015-01-12
Moda na kopanie nauki   Coyne   2014-02-03
Niezwykłe pasikoniki naśladujące liście, u których samce i samice są różnych kolorów   Coyne   2017-01-24
Francis Crick był niesamowitym geniuszem   Coyne   2015-04-02
Ogon ćmy i nietoperze   Coyne   2015-02-23
Skąd bóbr? To są szczuroskoczki, a nie wiewiórki!   Coyne   2017-04-11
Dan Brown - akomodacjonista   Coyne   2015-01-31
Ideologiczna opozycja wobec prawdy biologicznej   Coyne   2016-12-28
Nowe niezwykłe skamieniałości typu “Łupki z Burgess”   Coyne   2014-02-22
Kolejny gatunek wron używa narzędzi   Coyne   2016-10-06
Seks paproci i kreacjoniści   Coyne   2015-03-27
Mistyfikacja Sokala: dwadzieścia lat później   Coyne   2017-01-13
Dobór naturalny w naszym gatunku na przestrzeni ostatnich dwóch tysiącleci   Coyne   2016-10-22
Nowa data udomowienia kotów: około 5300 lat temu – i to w Chinach   Coyne   2013-12-26
Pisklę przypominające wyglądem i zachowaniem trującą gąsienicę   Coyne   2014-12-18
Czy rozum jest “większy niż nauka”? Kiepska próba deprecjonowania nauki   Coyne   2015-04-28
Ewolucyjny poziom ludzkiej przemocy   Coyne   2016-10-14
Ciąg dalszy sporu o dobór grupowy   Coyne   2015-04-22
Eureka! Sprytne wrony to odkryły   Coyne   2014-04-07
Koniec humanistyki?   Coyne   2014-01-15
Nowe skamieniałości: najwcześniejszy na świecie znany ptak   Coyne   2015-05-12
Facet od nauki przeciwko GMO   Coyne   2014-11-12
Najstarsze organizmy: 3,7 miliarda lat?   Coyne   2016-09-13
Montezuma i jego flirty   Coyne   2014-05-11
Specjacja hybryd może być rzadka   Coyne   2016-10-29
Trawa w uchu. Ale po co?   Coyne   2014-07-09
Koszmar kreacjonisty: ewolucja w działaniu   Coyne   2016-09-21
Nowy, opierzony i czteroskrzydły dinosaur   Coyne   2014-07-23
Zmień swoje geny przez zmianę swojego życia   Coyne   2014-05-15
Czy człowiek musiał wyewoluować?   Coyne   2015-05-15
Selektywne używanie narzędzi wśród mrówek   Coyne   2017-01-17
Adam i Ewa: dwoje, czy więcej niż dwoje przodków?   Coyne   2017-01-07
Historia porostów i człowieka, który ją skorygował   Coyne   2017-01-26
Delfiny umyślnie narkotyzują się truciznami rozdymków   Coyne   2014-01-04
Przedwczesna wiadomość o śmierci samolubnego genu   Coyne   2013-12-22
Homo floresiensis, hominin “hobbit”, w Internecie   Coyne   2016-11-25
Modliszka storczykowa: czy upodabnia się do storczyka?   Coyne   2015-03-13
Cuda genetyki: arbuz bez pestek   Coyne   2014-08-25
Pająk upodabnia się do ptasich odchodów   Coyne   2014-06-17
Ewolucja i Bóg   Coyne   2014-01-29
Intelektualne danie dnia  The Big Think   Coyne   2014-03-04
Tajemnica pasków zebry rozwiązana – a przynajmniej tak mówią naukowcy   Coyne   2017-01-31
Mimikra chemiczna u mszyc   Coyne   2015-02-19
Jak często geny przeskakują między gatunkami?   Coyne   2015-04-18
Marnie napisany artykuł o uroczym gryzoniu   Coyne   2014-07-03
Ślepa salamandra z Teksasu ma nerw wzrokowy, ale nie ma prawdziwych oczu   Coyne   2016-10-11
Ukwiał żyje w antarktycznym lodzie!   Coyne   2014-01-25
Żebropławy, czyli dziwactwa ewolucji   Coyne   2013-12-30
OLBRZYMI owad wodny (i kilka innych)   Coyne   2014-07-28
Seksizm w nauce o jaskiniowych owadach   Coyne   2014-04-26
Dobór krewniaczy pozostaje wartościowym narzędziem   Coyne   2015-04-06
Najstarsza jak dotąd identyfikacja medycyny sądowej   Coyne   2014-12-10
Pradawnym płazom odrastały kończyny   Coyne   2014-09-29
Dymorfizm płciowy i ideologia   Coyne   2014-12-01
Bajka o kaczkach karolinkach   Coyne   2016-12-16
Grantowie na Galápagos i ich hybrydowe gatunki   Coyne   2014-08-18
Czy humaniści boją się nauki?   Coyne   2014-02-07
Fantastyczna mimikra tropikalnego pnącza   Coyne   2014-05-03
Nowy opierzony dinozaur sugeruje, że większość dinozaurów miała pióra   Coyne   2014-08-03
Dowody ewolucji: wideo i nieco dłuższy wywód   Coyne   2014-10-22
O pochodzeniu dobra i zła   Coyne   2014-02-05
Genetyka kocich łat   Coyne   2014-11-26
Wierzący nagradzani za życia   Coyne   2014-12-21
Lucy mogła umrzeć spadając z drzewa   Coyne   2016-09-07
Opierzony ogon dinozaura w bursztynie!   Coyne   2016-12-19
Nowa i dziwaczna, zmieniająca kształt żaba   Coyne   2015-04-10
Z nowego artykuły wynika, że istnieje nie jeden, a cztery gatunki żyraf, nie jestem jednak pewien   Coyne   2016-09-27
John van Wyhe obala mity o Darwinie   Coyne   2016-11-09
Ewolucja, ptaki i kwiaty   Coyne   2014-06-02
Pradawne rośliny kwitnące znalezione w bursztynie   Coyne   2014-01-10
Najstarsze żyjące organizmy   Coyne   2014-04-03
Użycie ognia przez homininy: przykład szybkiej ewolucji kulturowej?   Coyne   2021-08-04
Cztery prawa biologii ewolucyjnej   Coyne   2015-10-13
Znaleziono najstarszego “bilaterian”: odkryto podobne do robaka stworzenie wraz z jego skamieniałymi śladami   Coyne   2020-04-16

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk