Obniżenie poprzeczki dla tradycyjnej medycyny chińskiej dla ideologii i zysku

Poparcie dla tradycyjnej medycyny w Chinach idzie od góry. Prezydent Xi Jinping nazwał ten rodzaj medycyny “klejnotem” naukowego dziedzictwa kraju i obiecał dać alternatywnym terapiom i zachodnim lekom równe wsparcie rządowe. Obecnie kraj podejmuje radykalne kroki, by promować te uzdrawiania, mimo że badacze wyrażają niepokój w sprawie takich terapii.  

Od początku przyszłego roku tradycyjne lekarstwa chińskie mogą być zwolnione z obowiązku przechodzenia prób bezpieczeństwa i skuteczności na ludziach w Chinach. Propozycja regulacji przedstawiona w październiku przez Chiński Urząd Żywności i Leków (CFDA) oznacza, że tradycyjne lekarstwa mogą przeskoczyć taki kosztowny i czasochłonny test, jeśli producent przygotowuje składniki używając zasadniczo tej samej metody, co w klasycznych chińskich sformułowaniach. Państwowy Urząd Tradycyjnej Medycyny Chińskiej i CFDA zestawią listę zaaprobowanych metod.

Pisałem w zeszłym roku, że rząd chiński zaczął “na całego” promować TCM, kiedy uchwalił Prawo o Tradycyjnej Medycynie Chińskiej. To prawo zasadniczo nakazuje „integrację” TCM z medycyna opartą o naukę, przynajmniej w Chinach, dostarczając znacznych zasobów już wartemu 114 miliardów dolarów chińskiemu przemysłowi farmaceutycznemu, który produkuje tradycyjne leki i reprezentuje 29% chińskiego przemysłu farmaceutycznego, by promować eksport produktów TCM i podnieść status TCM:

W tym celu nowe prawo oznajmia, że Chiny stawiają TCM i zachodnią medycynę na równym poziomie, z lepszym szkoleniem dla zajmujących się TCM i medycyną TCM i zachodnią uczącymi się wzajem od siebie i uzupełniającymi się.

Państwo będzie popierać badania i rozwój TCM i chronić własność intelektualną TCM.

Specjalną ochroną otoczy się formuły TCM, które są uważane za tajemnicę państwową.

Użycie technologii i rozszerzenie TCM na nagłe sytuacje zdrowia publicznego, zapobieganie chorobom i kontrolę zdrowia powinno wzrosnąć.

Państwo będzie chroniło zasoby medyczne, włącznie z ochroną i hodowaniem rzadkich lub zagrożonych gatunków w przyrodzie, stwierdza prawo.

Następnie obiecano w prawie wzmożony nadzór nad surowcami używanymi w TCM, zakazując używania toksycznych pestycydów.

Poparcie TCM w Chinach od samej góry nie jest nowym zjawiskiem. W rzeczywistości zapoczątkował to Przewodniczący Mao Zedong, kiedy pod koniec lat 1940. czynnie promował używanie i eksport TCM. W zasadzie obecna polityka rządu chińskiego jest przedłużeniem polityki Mao sprzed niemal siedemdziesięciu lat. Dla tych, którzy nie znają tej historii, warto ją przypomnieć.

Obiegowym poglądem na TCM jest, że jest to starodawny, jednolity system medyczny, który ostał się próbie czasu. To pojęcie utrwaliło się na Zachodzie w latach 1960. i 1970. dzięki serii pozornie spektakularnych opowieści, które “dowodziły” skuteczności TCM. Te opowieści dotyczyły ludzi Zachodu, którzy podróżowali do Chin, chorowali, byli leczeni akupunkturą i innymi terapiami TCM i przywozili z powrotem relacje o zdumiewających uzdrowieniach, takich jak używanie akupunktury do znieczulenia. Najsłynniejsza z nich jest opowieść Jamesa Restona, redaktora “New York Timesa”, który przeszedł operację wycięcia wyrostka robaczkowego w Chinach w 1971 r. Jak opisywałem to, historia Restona nie była taka niezwykła. Wydaje się, że chińscy chirurdzy użyli dość standardowej techniki znieczulenia, najprawdopodobniej znieczulenie zewnątrzoponowe. Posłużono się akupunkturą, żeby zająć się skurczami, jakie miał Reston drugiego wieczoru po operacji. Historia jest znana każdemu chirurgowi; około półtora dnia po operacji Reston odczuwał skurcze, prawdopodobnie z powodu pooperacyjnego stanu jelita krętego, które nie pozwalało, by gaz przemieszczał się w jelitach, jak to robi normalnie. Skurcze przeszły po około godzinie. W tym czasie personel szpitala użył akupunktury, by złagodzić objawy, a resztę zrobił błąd logiczny znany jako post hoc ergo propter hoc (oraz banda łatwowiernych ludzi Zachodu, bardzo chcących wierzyć, że jakaś magiczna, mistyczna “wschodnia mądrość” potrafi zrobić to, czego „zachodnia medycyna” nie potrafi. Najprawdopodobniej Reston wreszcie wypuścił gazy, co złagodziło skurcze i wzdęcia. Mniej więcej dzień lub dwa po nieskomplikowanej operacji wyrostka jest na to odpowiednim czasem.  

Z czasem z Chin wypływały inne podobne opowieści o “znieczuleniu akupunkturą”, jak to opisał Kimball Atwood w Acupuncture Anesthesia: A Proclamation from Chairman Mao (Part I, Part II, Part III, Part IV, i Part V). W rzeczywistości te anegdoty nie ostają się  jako dowody, że można skutecznie używać akupunkturę jako znieczulenie.

Niewiele również wiadomo ludziom o tym, że w rzeczywistości historia TCM była w zasadzie tak zwanym “retconem” [retroaktywną ciągłością] Przewodniczącego Mao Zedong, a głoszony przez niego mit był dość prosty: że TCM jest spójną filozoficzną i naukową całością, kiedy w rzeczywistości nigdy nie była niczym więcej niż mieszaniną konkurujących i często sprzecznych tradycji medycyny ludowej; że akupunktura liczy tysiące lat (co najmniej 2000), kiedy w rzeczywistości akupunktura, taka jak praktykowana obecnie, prawdopodobnie nie idzie dalej wstecz, jak 100-200 lat, a jej poprzednie wersje były dużo podobniejsze do upuszczania krwi niż do czegokolwiek innego; i że TCM jest bardzo skuteczna, tak bardzo, że powinna zostać „zintegrowana” z „zachodnią” medycyną. Istotnie, Przewodniczący Mao, wobec braku lekarzy i personelu medycznego, postanowił zwerbować “bosonogich lekarzy” (tj. praktykujących TCM), by dostarczali opieki zdrowotnej jego narodowi i promował “unifikację” TCM i “zachodniej” medycyny, by to osiągnąć.  

Zapewne Przewodniczący Mao dostarczył szablonu używanego dzisiaj przez orędowników “medycyny integracyjnej”, by zintegrować przednaukowe, pseudonaukowe i mistyczne koncepcje i terapie z medycyną, jak gdyby miały podstawę naukową. W chińskim systemie medycznym zbudowano cały aparat propagandowy do promowania tej idei, używając, między innymi, opowieści o ludziach Zachodu leczonych w Chinach jako wodę na młyn propagandowy, a wszystko to mimo że sam Mao nie wierzył w chińską medycynę i nigdy jej nie stosował. Odbywały się konferencje. Promowano tematy  od “współpraca chińskiej i zachodniej medycyny” pod koniec lat 1940., do “integracji chińskiej i zachodniej medycyny” pod koniec lat 1950. Można powiedzieć, że integracja pseudonauki i mistycyzmu do medycyny w postaci TCM idzie wstecz do końca lat 1940., choć rozwinęło się to w taki sposób, jaki widzimy dzisiaj, dopiero około 20 lat temu.

Najwyraźniej rząd chiński widzi popularność znachorstwa w USA i w Europie i, naśladując Mao, robi co może, by promować sprzedaż ziołowych produktów TCM Zachodowi. W tej promocji jest parę aspektów, które powinny niepokoić. Po pierwsze, choć jest dobrze, że rząd chiński będzie teraz sprawdzał produkty na zawartość pestycydów i ciężkich metali, jest jednak zdecydowanie niepokojące, że Chiny postanowiły w zasadzie dać TCM uprzywilejowaną pozycję tak, że nie jest już dłużej przedmiotem niczego co mogłoby przypominać naukę, by udowodnić skuteczność i bezpieczeństwo. Nie jest tak, że pewne chińskie leki ziołowe nie wywołują niepożądanych efektów zdrowotnych. Na przykład, niedawno badacze z Singapuru opublikowali artykuł w “Science Translational Medicine”, który wiąże raka wątroby z kwasem arystolochowym, składnikiem szeroko używanym w tradycyjnych lekach. Ponadto kwas arystolochowy był także wiązany z nowotworami układu moczowego oraz może spowodował śmiertelne uszkodzenie nerek.

Typowo dla autorytarnego rządu Chiny nie lubią krytyki swojej polityki:

Przy mocnym poparciu rządowym dla przemysłu alternatywnej medycyny chińscy cenzorzy szybko zdejmują posty w internecie, które kwestionują jej skuteczność. 23 października artykuł na portalu medycznym, w którym wzywano do zwrócenia uwagi na niebezpieczeństwo kwasu arystolochowego, został zdjęty z platformy społecznościowej WeChat. Przez trzy dni obejrzało to ponad 700 tysięcy ludzi.

Już wcześniej wyciszano w Chinach debatę o TCM. W zeszłym roku pekiński think tank —Ośrodek Badań Rozwojowych Rady Państwa — zaproponował zakaz wydobywania żółci azjatyckiego niedźwiedzia czarnego, inny częsty składnik w TCM.  W raporcie think tank kwestionował skuteczność tego środka i proponował użycie syntetycznych alternatyw. Zdjęto ten raport ze strony internetowej think tanku po tym, jak Chińskie Towarzystwo Tradycyjnej Medycyny Chińskiej, które popiera rozwój TCM, nazwało raport uprzedzonym i zażądało przeprosin.

Chińskie Towarzystwo Tradycyjnej Chińskiej Medycyny istotnie jest bardzo potężne i, jak widać, ma takie wpływy, że może skłonić rząd chiński do rozprawienia się z krytyką, również tak uzasadnioną krytyką, jak propozycja zakończenia okrutnej i barbarzyńskiej praktyki pobierania żółci niedźwiedzia czarnego do produkcji leków TCM. Trzeba przeciwstawiać się wszystkiemu, co przeszkadza wzrostowi przemysłu TCM, a plany chińskiego rządu są ambitne:  

Celem rządu jest, by wszystkie chińskie instytucje opieki zdrowotnej dostarczały podstawowego poziomu TCM do roku 2020. Mapa drogowa opublikowana w lutym 2016 r. przez Radę Państwową, najwyższy administracyjny organ Chin, planuje powiększenie licencjonowanych lekarzy TCM do 4 na 100 tysięcy ludzi, co jest powiększeniem z poniżej 3 na 100 tysięcy. Rząd chce także powiększyć udział TCM w sprzedaży farmaceutyków z 26% do 30% pod koniec dziesięciolecia.

Jakby tego nie było dość, rząd chiński ułatwił także zostanie lekarzem TCM:

Poza zmniejszeniem regulacji dla TCM rząd chiński ułatwił zostanie lekarzem tradycyjnej medycyny i otworzył szpitale dla tej praktyki. Od lipca 2017 r. studenci tradycyjnej medycyny nie muszą zdawać narodowych egzaminów medycznych, opierających się o zachodnią medycynę. Zamiast tego studenci tradycyjnej medycyny mogą uczestniczyć w szkoleniach praktycznych i przechodzić testy z umiejętności. Każdy, kto chce otworzyć klinikę, nie potrzebuje już zatwierdzenia przez CFDA. Musi tylko zarejestrować się u władz.

Obniżenie standardów na zostanie lekarzem TCM i usunięcie wymogu poznania prawdziwej nauki? Myślę, że można powiedzieć, że chiński rząd rezygnuje nawet z pozorów „integrowania” TCM z medycyną opartą o naukę przy równoczesnym głębszym integrowaniu TCM ze swoim systemem medycznym, jak również dostarcza swojemu przemysłowi TCM więcej środków do eksportowania swoich produktów za granicę. Teraz, kiedy TCM jest “integrowane” w tak wielu akademickich ośrodkach medycznych i uniwersyteckich wydziałach medycyny z ideologią i pieniędzmi od miliarderów, głosząc narrację, że TCM dostarcza skutecznych leków na rozmaite choroby, istnieje chętny rynek na to, co sprzedają Chiny. Kogo obchodzi, że nie można wykazać naukowo bezpieczeństwa i skuteczności na cokolwiek z tego, co Chiny sprzedają. Samych Chin to już nie obchodzi.

Przewodniczący Mao musi się gdzieś tam zaśmiewać do rozpuku.

Lowering the bar for traditional Chinese medicine for ideology and profit

Respectful Insolence, 7 grudnia 2017

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska

Orac

Lekarz onkolog i naukowiec, autor blogu Respectful Insolence, (w życiu codziennym David Gorski). Autor stanowczo podkreśla, że cokolwiek czytamy na jego blogu, to opinie Orca i tylko Oraca dodając, że nie reprezentuje niczyich interesów i krytykuje różne poglądy całkowicie niezależnie od sympatii politycznych ich autorów.