Prawda

Wtorek, 19 marca 2024 - 09:37

« Poprzedni Następny »


Opera mydlana: Z życia łysek amerykańskich – część VI


Bruce Lyon 2018-02-02

Niezmiernie ozdobne pisklę łyski popisuje się przed rodzicem.
Niezmiernie ozdobne pisklę łyski popisuje się przed rodzicem.

Oto końcowy odcinek o naszej pracy z łyskami amerykańskimi, Fulica americana (poprzednie odcinki są tutututu i tu). Ten odcinek jest o dziwacznie ozdobionych pisklętach. Poniższa scena powinna być znajoma dla każdego, kto ogląda programy przyrodnicze w telewizji: barwny, niezmiernie ozdobiony ptak kłania się i roztacza pokazy przed jakimiś znacznie bardziej burymi osobnikami, które uważnie się przypatrują. Normalnie byłby to opis pokazu godowego, gdzie samce roztaczają swoje wdzięki przed samicami. Jednak ta scena opisuje także życie rodzinne łysek, gdzie niezmiernie ozdobne pisklęta popisują się przed swoim dość niewyszukanymi w wyglądzie rodzicami.

Moje pierwsze spotkanie z pisklęciem łyski było dość szokujące, ponieważ pisklęta ptaków nie powinny tak wyglądać. Pracowałem przy projekcie badania kaczek w centralnej Kolumbii Brytyjskiej w pobliżu miasta 150 Mile House i usłyszałem nieznane mi dźwięki dochodzące z szuwarów na niewielkim mokradle, brodziłem więc tam, żeby znaleźć ich źródło. Dźwięki wydawało pisklę łyski amerykańskiej, unoszące się na wodzie – pomarańczowy potworek niepodobny do żadnego pisklęcia, jakie kiedykolwiek widziałem. To świeżo wyklute pisklę pokryte było fluorescencyjnym, pomarańczowym upierzeniem, z nagim, pomarańczowym szczytem głowy, niebieskimi cieniami na oczach i jaskrawo czerwonymi brodawkami wokół oczu.


Poniżej: Zdjęcie trzech piskląt łyski oczekujących na oznakowanie. Słowo “nadzwyczajne” jest często nadużywane, ale myślę, że pasuje do tych piskląt.   



Poniżej: Po lewej. Zbliżenie twarzy pisklęcia łyski – proszę zwrócić uwagę na czerwone brodawki w pobliżu dzioba. Po prawej: Podobne brodawki mają samce batalionów (Calidris pugnax), co jest interesujące, bo ten ptak odbywa toki. Podczas toków grupy samców zbierają się na tokowisku i popisują, żeby przyciągnąć samice. Ten system dobierania się w pary odznacza się skrajnym doborem płciowym i bardzo ozdobnymi samcami, jak bataliony lub ptaki rajskie. Spodziewamy się skrajnej ornamentacji u gatunków tokujących, ale nie u piskląt.  



Poniżej: Dwoje piskląt mewy srebrzystej (Larus argentatus) pokazują, jak powinno wyglądać szanujące się pisklę – te pisklęta robią, co mogą, żeby przypominać kamienie. Pisklęta są smaczne i bezradne, więc kamuflaż ma sens. 



Przynajmniej dla ludzkiego oka pisklęta łysek w żadnym wypadku nie są mało widoczne, ze swoimi zwariowanymi ozdobami i bajerami. Ozdobne upierzenie u ptaków jest normalnie kojarzone z doborem płciowym; istotnie, ozdoby ptasie odegrały kluczową rolę w powstaniu teorii doboru płciowego Darwina (trzy rozdziały jego książki o doborze płciowym poświęcił ptakom). Przedstawił tezę, że ewolucja faworyzuje ozdoby, ponieważ zwiększają sukces w znajdowaniu partnerów seksualnych (zazwyczaj, ale nie zawsze, u samców) albo dlatego, że samice wolą ozdobne samce, albo ponieważ ozdoby pomagają samcom w wygrywaniu walk o dostęp do samic lub zasobów, które samice lubią. Najwyraźniej to nie jest wyjaśnienie, które można stosować do świeżo wyklutych piskląt.


Tuż po moim pierwszym spotkaniu z pisklętami łyski opisałem to dziwaczne stworzenie mojemu przyjacielowi, Johnowi Eadie (obecnie profesorowi na University of California Davis). Jak to często robią maniacy nie mogliśmy powstrzymać się przed rozpoczęciem burzy mózgów wokół możliwego wyjaśnienia tego dziwacznego upierzenia. Johnowi nagle przypomniała się koncepcja Mary Jane West-Eberhard, która wydawała się doskonałym wyjaśnieniem: teoria wyboru rodzicielskiego. Ta koncepcja była częścią szerszej teorii doboru społecznego West-Eberhart, która starała się rozszerzyć aspekty koncepcji doboru płciowego Darwina poza dobieranie partnerów. West Eberhard, zajmująca się biologią ewolucyjną ze specjalnością w owadach społecznych, zauważyła, że mechanizmy wyboru i społecznej konkurencji zdarzają się w rozmaitych innych kontekstach poza godami i te mechanizmy teoretycznie mogą prowadzić do tworzenia tego samego rodzaju cech, jakie daje dobór płciowy. Jej koncepcja wyboru rodzicielskiego jest analogiczna do wyboru partnera, z tym, że wybiórczymi osobnikami są rodzice zamiast osobników szukających partnerów i preferencja rodziców skierowana jest na cechy potomków, a nie partnerów. Pomysł jest prosty: w gatunkach, gdzie żywność od rodziców jest zasadnicza dla przeżycia potomków, mogło wyewoluować ozdobne potomstwo, jeśli rodzice kontrolują przydział żywności między potomkami i tak się składa, że wolą karmić bardziej ozdobionych potomków niż mniej ozdobionych. Założenia tej teorii doskonale pasują do łysek: jak omawiałem w  poprzednich postach, łyska rodzic używa agresji do kontrolowania, które pisklęta dostają pokarm, a żywność jest tak zasadnicza dla przeżycia piskląt, że wiele z nich ginie, ponieważ nie dostają dość pokarmu. Eadie i ja nie zaczęliśmy testować tych pomysłów przed moją pracą doktorską o łyskach, co wyszło na korzyść, ponieważ ta praca pozwoliła mi na wymyślenie terenowych metod badania rodzicielskich zachowań łysek.


Poniżej: Ozdobne pióro pisklęcia łyski z bliska. Budowa pióra umożliwiła łatwy sposób eksperymentalnej zmiany upierzenia piskląt: po prostu usuwaliśmy pomarańczowe czubki piór. Ozdobne pióra składają się z dwóch części: czarna podstawa z normalnym puchem, który dostarcza pisklęciu ciepła, i nagi, pomarańczowy czubek, wychodzący poza puch. Odcięcie czubka usuwa kolor, ale nie puch. Małe, czerwone plamki u góry po lewej to czerwone brodawki na twarzy – nie mają puchu i są zbyt małe, by można je było modyfikować przez obcięcie czubków.  



Poniżej. Pora “strzyżenia”!  Dla sprawdzenia czy rodzice łyski wolą ozdobne pisklęta, eksperymentalnie obcięliśmy połowie piskląt w każdym lęgu pomarańczowe czubki ich piór. (W późniejszych badaniach używaliśmy elektrycznych golarek, dużo szybszych niż nożyczki.) Brodawki pozostawiliśmy nienaruszone. 



W każdym lęgu przemiennie strzygliśmy i pozostawialiśmy nieostrzyżone pisklęta według kolejności wykluwania się, ponieważ kolejność wykluwania się bardzo mocno wpływa na przeżywalność w lęgu.   Rzut monetą decydował, czy ostrzyżemy pierwsze wyklute pisklę, a potem strzygliśmy co drugie w miarę jak się wykluwały. Jak pokazuje to zdjęcie ostrzyżonego i nieostrzyżonego pisklęcia, strzyżenie radykalnie zmniejsza ozdoby i wygląd. Ostrzyżone pisklęta nadal są jednak śliczne i puchate!



Co ciekawe, większość chruścieli, włącznie z niektórymi gatunkami łysek, ma czarne pisklęta, a więc nasze eksperymenty nie tworzyły wyglądu całkowicie nowego dla łysek lub ogólnie chruścieli. Ponadto filogeneza chruścieli pokazuje, że ozdoby wyewoluowały później, a więc strzyżenie piskląt przywracało im cechę przodków. Poniżej jest zdjęcie pisklęcia wodnika zwyczajnego (Rallus aquaticus) z Europy (zdjęcie: Gunnar Pettersson):



Rysunek, jakiego używałem na seminariach, pokazuje kluczowe wyniki eksperymentu. Bardziej ozdobione pisklęta w lęgu dostawały więcej pokarmu, rosły szybciej i przeżywało ich więcej niż ich nieozdobionego rodzeństwa. Nasz eksperyment potwierdził kluczowy aspekt hipotezy West-Eberhart: rodzice łyski mają silną preferencję wobec bardzo zdobnych piskląt i, przynajmniej w ramach eksperymentu, ta preferencja w wysokim stopniu wpływa na przeżycie ozdobionych piskląt.   Uwaga o etyce: przeciętnie 50% piskląt w naturalnym lęgu umiera z głodu i nasz eksperyment nie zwiększył śmiertelności piskląt, a tylko zmienił to, które pisklęta przeżyły, a które umarły. 



Nawiasem mówiąc, ornitolodzy normalnie chwytają pisklęta, by je zważyć i uzyskać dane o tempie wzrostu. Nie mogliśmy tego robić, bo w kilka dni po wykluciu pisklęta łyski stają się tak piekielnie sprawne w ukrywaniu się, że złapanie ich jest niemal niemożliwe. Dlatego stworzyłem metodę fotografowania dających się rozpoznać indywidualnych piskląt (w oparciu o przyczepione do nich oznaki) z pływającego schowka, określając równocześnie dokładnie odległość między pisklęciem a kamerą (zamieniłem mój teleobiektyw na wykrywacz odległości). Kiedy ta odległość jest znana, można zmienić relatywną wielkość obiektu na fotografii w jego rzeczywistą wielkość, przy pomocy czynników obliczeniowych zdobytych z fotografii obiektów o znanych rozmiarach fotografowanych ze znanej odległości. Mogłem sprawdzić dokładność tej metody, ponieważ hodowałem grupę piskląt łyski w niewoli i fotografowałem pisklęta o znanej wadze, kiedy pływały w przedszkolnym basenie. Metoda zdjęć okazała się bardzo dokładna i używaliśmy jej we wszystkich naszych badaniach łysek. 


Czytelnicy mogli zdać sobie sprawę z tego, że wyniki naszego eksperymentu można wyjaśnić czymś innym niż rodzicielską preferencją do ozdób pisklęcych. Może rodzice łyski w ogóle nie rozpoznają swojego ostrzyżonego potomstwa. Lub może, wbrew temu, co twierdziłem powyżej, w rzeczywistości ostrzyżenie wpływa na zdolność pisklęcia do pozostawania ciepłym i suchym. Na szczęście przypadkowa rozmowa z kolegą naświetliła ten problem zanim zrobiliśmy badanie i skłoniła mnie do myślenia o kontrolnym eksperymencie, który przetestowałby skutki samego strzyżenia. Stworzyliśmy dwa rodzaje kontrolnych lęgów: w jednych wszystkie pisklęta zostały ostrzyżone, w drugich żadnego nie ostrzygliśmy. Zobaczyliśmy, że nie było żadnej różnicy między tymi dwoma rodzajami lęgów: w przeciętnej częstotliwości karmienia, wzroście piskląt ani w ich przeżywalności. To pokazuje, że samo strzyżenie piór nie wpływa na sukces piskląt; ma znaczenie tylko wtedy, kiedy rodzice mają zarówno ozdobione, jak nieozdobione pisklęta, między którymi mogą wybierać. Zdjęcie poniżej pokazuje kontrolny lęg z wszystkimi pisklętami po ostrzyżeniu: proszę zauważyć, że żadne z piskląt nie ma zbyt dużo koloru, mimo że są bardzo młode.



Nasz eksperyment pokazał, że rodzice wolą ozdobione pisklęta, ale to z kolei podnosi pytanie, dlaczego mają taką preferencję. Jest znacznie trudniej odpowiedzieć na nie niż po prostu pokazać, że mają taką preferencję, ale nowsze badania, jakie zrobiłem na temat wzoru naturalnego zróżnicowania barw, sugeruje pewne możliwości (badania robiłem z Daiem Shizuką, moim doktorantem w owym czasie). Najpierw sprawdziliśmy, czy pisklęta pasożytów lęgowych są barwniejsze niż nie-pasożytnicze – ale okazały się mniej kolorowe. Po drugie, w dodatku do ich barwnego upierzenia, łyski mają łyse głowy, które mogą szybko zmieniać kolor z matowego na jaskrawy i może być, że kolor skóry przekazuje rodzicom użyteczną informację, na przykład wiarygodną informację o głodzie lub temperaturze ciała. Jeśli rodzice wyewoluowali preferencję do karmienia piskląt ze szczególnie barwnymi, nagimi głowami, ta preferencja mogła następnie faworyzować ewolucję cech piskląt, które wzmacniają sygnał głowy: być może kolor upierzenia jest cechą, która naśladuje najjaskrawszy kolor nagiej głowy. Wreszcie, inna możliwość nasuwa nasze odkrycie, że w ramach lęgu później wyklute pisklęta są zazwyczaj barwniejsze (czerwieńsze) niż wcześniej wyklute. Jak opisałem w poprzednim poście, kiedy rodzice z czasem przejmują kontrolę nad przydziałem żywności, dzielą lęg i specjalizują się w karmieniu najmłodszych, nadal żywych piskląt. Być może pomarańczowe ubarwienie jest uczciwym sygnałem wieku pisklęcia lub jego wielkości, co pomaga rodzicom w identyfikowaniu najmniejszych lub najmłodszych żywych piskląt.  


Poniżej są zdjęcia pokazujące kolor upierzenia i wzór piskląt w różnym wieku. Fluorescencyjne, pomarańczowe upierzenie może być uczciwym sygnałem wielkości (lub wieku), ponieważ po wykluciu się, pisklętom nie rosną nowe pomarańczowe pióra. W takim razie ich barwność musi zanikać w miarę dorastania pisklęcia, a pomarańczowe pióra są rzadziej rozrzucone na coraz większej powierzchni. Duże pisklęta nie mogą kłamać w sprawie swojego wieku! Wydaje się także, że pióra tracą kolor i wypadają z wiekiem.




Bruce Lyon


Profesor biologii ewolucyjnej na University of California. Jego główny obszar badań to ekologiczne i ewolucyjne podstawy strategii reprodukcyjnych, społeczne zachowania zwierząt oraz reprodukcyjne pasożytnictwo, opieka rodzicielska i harce godowe.  


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1467 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Ideolodzy: dlaczego nauczanie genetyki musi mieć charakter społeczno-polityczny   Coyne   2024-03-19
Przepływ genów od neandertalczyków i denisowian do ludzi „współczesnych” i odwrotnie   Coyne   2024-03-14
Wejdź – skoro nalegasz   Tonhasca Júnior   2024-03-09
Czy “bezpłciowe” bakterie tworzą biologiczne gatunki?   Coyne   2024-03-06
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Kolejna błędna próba skorygowania ewolucji   Coyne   2024-02-22
Ryjący w ziemi przedsiębiorcy   Tonhasca Júnior   2024-02-15
Olbrzymie armie o niezliczonych umiejętnościach    Tonhasca Júnior   2024-02-08
Wejdź, powiedziała, dam ci schronienie przed burzą   Tonhasca Júnior   2024-01-15
Czy ludzie wyewoluowali w wodzie?   Coyne   2024-01-08
Jak upadają wielcy   Tonhasca Júnior   2024-01-04
Oczy reniferów zmieniają kolor, żeby łatwiej im było dostrzec jadalne porosty   Coyne   2023-12-30
Życzliwi przestępcy   Tonhasca Júnior   2023-12-28
Conor Friedesdorf (i Alexander Barvinok) o ideologicznym przymusie na amerykańskich uczelniach   Coyne   2023-12-26
Zdumiewający manipulatorzy   Tonhasca Júnior   2023-12-25
Nie gryzie się ręki, która cię zapyla   Tonhasca Júnior   2023-10-19
Rewolucja komunikacyjna   Hannam   2023-10-18
BBC szerzy propagandę rolnictwa organicznego, a biedni na świecie cierpią   i Kathleen Hefferon   2023-10-13
Niezwykły przypadek koewolucji i specyficzności zapylacz/storczyk   Coyne   2023-10-07
Płeć męska lub żeńska: nie ma nic pomiędzy   Elliot   2023-10-03
Myślenie intuicyjne i analityczne   Novella   2023-09-29
„Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja   Williams   2023-09-25
Jak (i dlaczego) ośmiornica edytuje swój RNA   Lewis   2023-09-23
„Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci?   Lewis   2023-09-15
Do jakiego stopnia pary mają wspólne cechy?   Novella   2023-09-14
Kenia daje zielone światło 58 projektom GMO – naukowcy na całym świecie kontynuują badania w dziedzinie biotechnologii, mimo procesów sądowych i dezinformacji   Ombogo   2023-09-08
Lancet atakuje anty-przebudzenie, a czytelnik odpowiada   Coyne   2023-08-24
Więcej wyrafinowanej teologii: uczony religijny zastanawia się, czy neandertalczycy mieli nieśmiertelne dusze   Coyne   2023-08-16
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Mało znana strona ryjkowców   Tonhasca Júnior   2023-08-11
Dlaczego nie można być osobą transrasową?   Coyne   2023-08-10
Walka z malarią za pomocą inżynierii genetycznej   Novella   2023-08-08
Jak restrykcje Unii Europejskiej podsycały głosy przeciwko GMO, jak również głód na globalnym Południu, a zwłaszcza w Afryce   Oria   2023-08-02
Nieznośni mali pomocnicy   Tonhasca Junior   2023-07-29
Macedońskie skarby   Tonhasca Júnior   2023-07-26
GMO i motyle   Novella   2023-07-25
Narzucanie ideologii naturze: Kew Garden celebruje „rośliny queer”   Coyne   2023-07-24
Smak miesiąca   Tonhasca Júnior   2023-07-20
Kłopoty na wylocie   Szczęsny   2023-07-18
Ideologiczne podważanie biologii   i Luana S. Maroja   2023-07-17
Role mężczyzn i kobiet w polowaniu, raz jeszcze   Coyne   2023-07-15
David Hillis o specjacji   Coyne   2023-07-13
Niechętni dawcy i pracowici biorcy   Tonhasca Júnior   2023-07-08
Grube problemy z jelitem   Szczęsny   2023-07-07
Badaczka z Leakey Foundation twierdzi, że kości orangutanów mówią nam, że biologiczna płeć jest spektrum, a nie binarna   Coyne   2023-06-30
Przez dziurkę od klucza   Szczęsny   2023-06-24
Nowa (nie podparta żadnymi dowodami) hipoteza, która eliminuje role płciowe w społecznościach łowców-zbieraczy   Coyne   2023-06-22
Błędne wyobrażenia o ewolucji   Coyne   2023-06-16
Influencerzy z podziemia   Tonhasca Júnior   2023-06-13
Jak wyewoluowało ubarwienie ostrzegawcze?   Coyne   2023-06-12
„San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci   Coyne   2023-06-09
Kolczasty problem   Tonhasca Júnior   2023-06-06
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.   King   2023-06-03
Błędna krytyka genetycznych testów na pochodzenie   Coyne   2023-06-02
Zdatny do lotu   Tonhasca Júnior   2023-06-01
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki    i Jerry Coyne   2023-05-29
Główny problem w filogenezie zwierząt wydaje się być rozwiązany   Coyne   2023-05-26
Americana   Tonhasca Júnior   2023-05-24
Czy uprawa jabłek odzwierciedla bigoterię?   Coyne   2023-05-18
Kenia: Musimy zająć się brakiem bezpieczeństwa żywnościowego, ale najpierw musimy położyć kres dezinformacji na temat upraw modyfikowanych genetycznie   Oria   2023-05-16
Czytanie myśli z fMRI i AI   Novella   2023-05-05
Jest lepiej niż myślisz   Lomborg   2023-05-03
Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce     2023-05-01
Niewygodna historia   Ferguson   2023-04-28
Biologia rezygnacji z działania: kiedy kontynuować, a kiedy spasować   Coyne   2023-04-26
Porywacze ciał   Tonhasca Júnior   2023-04-25
Porażka jest kluczowym składnikiem innowacji   Ridley   2023-04-22
Używanie roślin jako biofrabryk   Novella   2023-04-14
Dawno zmarli przemawiają do nas   Tonhasca Júnior   2023-04-12
Wątpliwi pomocnicy    Tonhasca Júnior   2023-04-08
Uganda: aktywiści przeciwni biotechnologii szerzą dezinformację   Wetaya   2023-04-05
Anglia pozwala na uprawy poddane edycji genów   Novella   2023-04-03
Recenzja z książki  Can “The Whole World” Be Wrong?   Rose   2023-04-01
Psychologia ewolucyjna dla początkujących   Coyne   2023-03-27
“Konwergentna” ewolucja mrówek grzybiarek Starego i Nowego świata   Coyne   2023-03-23
Gigantyczna armia małych zabójców   Tonhasca Júnior   2023-03-22
Colin Wright broni binarności płci u zwierząt   Coyne   2023-03-15
AI: gorąca randka z “Sydneyem ”   Gotefridi   2023-03-15
Zmienić język w ekologii i biologii ewolucyjnej! Przykład anemii sierpowatej   Coyne   2023-03-13
Wzrost liczby nieobecnych ojców i towarzyszące temu społeczne problemy   Geary   2023-03-11
No pasarán    Tonhasca Júnior   2023-03-04
Dezinformacja o GMO: Kenijczykom będzie trudno podejmować racjonalne decyzje i to może kosztować życie   Mykonyo   2023-02-24
Twardy kwiat do zgryzienia    Tonhasca Júnior   2023-02-22
ChatGPT niemal zdaje lekarski egzamin końcowy   Novella   2023-02-21
“Rogi” trylobitów mogły być używane jako broń w walkach między samcami   Coyne   2023-02-15
Postmodernizm obnażony   Dawkins   2023-02-14
Powody naszych wierzeń. Jak i dlaczego irracjonalność trzyma nas w swoich szponach i jak możemy z tym walczyć?   Pinker   2023-02-13
Kiedy zapada noc i ziemia jest ciemna   Tonhasca Júnior   2023-02-10
W nowej książce jest słuszna krytyka idei, że są lepsze i gorsze gatunki, ale jest także błędne twierdzenie, że gatunki nie są realne   Coyne   2023-02-06
Kolczatki wydmuchują bąbelki śluzu z nosa, żeby się ochłodzić   Coyne   2023-02-02
Mali i zręczni influencerzy   Tonhasca Júnior   2023-01-31
Dowody na ewolucję: Bezwłose zwierzęta mają martwe geny na sierść   Coyne   2023-01-23
Krew, znój, łzy i pot   Tonhasca Júnior   2023-01-19
Bąkojady czyszczą nosorożce   Coyne   2023-01-18
Mózg używa geometrii hiperbolicznej   Novella   2023-01-16
O wspaniały nowy świecie   Tonhasca Júnior   2023-01-12
Ciepło zabija. Zimno zabija wielu więcej   Jacoby   2023-01-09
Po co badać przestrzeń kosmiczną?   Jacoby   2023-01-04
Rdzenni Amerykanie żądają doczesnych resztek pumy z Griffith Park   Coyne   2023-01-03
Świetny artykuł o epigenetyce   Coyne   2022-12-30

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk