Jak wszyscy wiedzą, trzymam się gametycznej definicji płci, w której osobniki są klasyfikowane jako męskie lub żeńskie (lub, jak w przypadku roślin hermafrodytycznych, obie płci u jednego osobnika) na podstawie tego, czy ich ciała są przystosowane do produkcji małych, ruchomych gamet („samce”), czy dużych, nieruchomych gamet („samice”). Wyjaśniłem, dlaczego trzymam się tej definicji, ponieważ jest ona nie tylko uniwersalna u zwierząt i roślin naczyniowych, ale również dlatego, że różnica między samcami i samicami w inwestowaniu w gamety, która generalnie prowadzi do tego, że samice mają większy ogólny udział w reprodukcji, wyjaśnia wiele zagadek ewolucji. Jedną z nich jest to, dlaczego dobór płciowy tworzy samce i samice, które często różnią się pod względem koloru, wielkości, uzbrojenia itd. Pamiętaj: uniwersalność i użyteczność.
Oto bardziej formalna definicja podana przez Colina Wrighta w jego nowym wpisie na stronie internetowej: Reality's Last Stand.
W biologii definicja płci męskiej i żeńskiej nigdy nie była arbitralna ani kulturowo relatywna. Opiera się na koncepcji anizogamii: istnieniu dwóch odrębnych typów gamet — plemników i komórek jajowych. Ta fundamentalna asymetria reprodukcyjna definiuje dwie płcie u wszystkich rozmnażających się płciowo gatunków anizogamicznych. Osobnik, którego funkcją jest produkcja małych, ruchliwych gamet (plemników), jest płci męskiej; osobnik, którego funkcją jest produkcja dużych, nieruchomych gamet (komórek jajowych), jest płci żeńskiej. Nie jest to konstrukcja społeczna ani preferencja filozoficzna — jest to podstawowa zasada biologii ewolucyjnej, ustanowiona na długo przed dzisiejszymi debatami kulturowymi.
Oczywiście ta definicja nie została wyssana z palca: jest to wniosek a posteriori wyciągnięty na podstawie tego, jak wygląda przyroda. Jest prawdą, że wszystkie zwierzęta i rośliny naczyniowe mają tylko dwie płcie, męską i żeńską, chociaż w niektórych gatunkach, jak powiedziałem, osobniki mogą być obu płci. (A niektóre osobniki, takie jak błazenkowate, mogą zmieniać swoją płeć gametową). Ale nie ma trzeciej płci, bez względu na to, jak bardzo ideolodzy krzyczą o konikach morskich, błazenkowatych i hienach. Nie ma trzeciego typu gamet w żadnym gatunku. W rzeczywistości sprzeciw ideologów gender wobec binarnej natury płci doprowadził niektórych z nich do argumentu, że definicja płci w oparciu o gamety jest niedawnym wymysłem podstępnie wymyślonym przez „transfobicznych” biologów, którzy chcą wcisnąć wszystkich ludzi (oraz zwierzęta i rośliny, najwyraźniej) do dwóch kategorii. Colin napisał poniższy artykuł, aby pokazać, że to twierdzenie jest fałszywe. Definicja oparta na gametach istnieje od około 140 lat.
Kliknij na linkj pod zrzutem ekranu, aby przeczytać tekst (pogrubienie Colina).
Nie twierdzę, że gametyczna definicja płci jest uniwersalna wśród biologów ewolucyjnych, a tym bardziej wśród wszystkich biologów. Nie przeprowadziłem sondażu! Ale biolodzy z mojej dziedziny, których spotkałem, niemal powszechnie trzymają się tej definicji. W każdym razie Colin cofa się w przeszłość, aby pokazać grupę biologów (znam wielu z tych nowszych), którzy trzymają się gametycznej definicji płci i przedstawili ją. Jak mówi Colin:
Zapisy historyczne i naukowe są jasne: od XIX wieku do dnia dzisiejszego biolodzy, lekarze, filozofowie nauki i teoretycy ewolucji używali typu gamet jako kryterium definiującego płeć. Niniejszy dokument gromadzi cytaty z tych zapisów, zapewniając punkt odniesienia dla studentów, naukowców, edukatorów i wszystkich zainteresowanych zrozumieniem, co oznaczają pojęcia „płeć męska” i „płeć żeńska” w terminologii biologicznej.
Te cytaty obejmują ponad stulecie literatury naukowej, pokazując, że definicja płci oparta na gametach nie jest niedawnym wynalazkiem ani reakcyjnym ruchem, ale długotrwałą, fundamentalną zasadą biologiczną. Podczas gdy role płciowe i drugorzędne cechy płciowe mogą się różnić, definicja płci nie różni się: samiec i samica to kategorie reprodukcyjne zakorzenione w typie gamety, do produkcji której jest wyposażony osobnik.
Ten dokument jest w trakcie rozbudowy. Jeśli znasz dodatkowe odniesienia naukowe — zwłaszcza historyczne — które wyraźnie przedstawiają gametyczną definicję płci, podziel się nimi w komentarzach, abym mógł nadal rozwijać i ulepszać ten zasób. Zachęcam czytelników do dodania tej strony do zakładek i częstego do niej wracania jako odniesienia w rozmowach, badaniach i orędownictwie.
Chyba wysłałem mu odniesienie do Futuymy (nie ma go poniżej), ale nie pamiętam. W każdym razie możecie przeczytać je wszystkie, ale zamieszczę pięć z nich w odstępach, zaczynając od pierwszego z 1888 r. Wszystkie pochodzą z tekstu Colina:
1888 – Charles Sedgwick Minot. „Sex” w A Reference Handbook of the Medical Sciences Embracing the Entire Range of Scientific and Practical Medicine and Allied Science , tom 6, Alfred H. Buck (red.) (Nowy Jork: William Wood and Company), 436-438
W miarę postępu ewolucji hermafrodytyzm został zastąpiony przez nowe zróżnicowanie, w wyniku którego osobniki gatunku były, niektóre, zdolne do produkcji wyłącznie jajeczek; inne do produkcji wyłącznie plemników. Osobniki pierwszego rodzaju nazywamy samicami, drugiego samcami i mówi się, że mają płeć.
1929 – Horatio Hackett Newman. Outlines of General Zoölogy (Nowy Jork, The Macmillan Company), s. 448.
Każda jednostka jest zatem płciowa, jeśli produkuje gamety — komórki jajowe lub plemniki, lub ich odpowiedniki. Tak więc moglibyśmy słusznie nazwać każdą jednostkę produkującą komórki jajowe samicą, a tę produkującą plemniki samcem. Ta, która produkuje oba rodzaje gamet, jest męsko-żeńska lub, bardziej technicznie, HERMAPHRODYTĄ. Tak więc możemy powiedzieć, że PODSTAWOWE CECHY PŁCIOWE jednostek to komórki jajowe lub plemniki, a męskość lub żeńskość są determinowane przez posiadanie jednego lub drugiego z tych dwóch rodzajów gamet.
Uwaga: Simone de Beauvoir!
1949 – de Beauvoir, Simone. Druga płeć.
W zdecydowanej większości gatunków osobniki męskie i żeńskie współpracują w reprodukcji. Są one definiowane przede wszystkim jako męskie i żeńskie przez gamety, które produkują — odpowiednio plemniki i jaja.
2013 – Roughgarden, Joan. Evolution’s Rainbow: Diversity, Gender, and Sexuality in Nature and People. University of California Press . [Uwaga: Roughgarden identyfikuje się jako transkobieta]
Dla biologa „samiec” oznacza osobnika tworzącego małe gamety, a „samica” oznacza osobnika tworzącego duże gamety. I tyle! Z definicji mniejsza z dwóch gamet nazywana jest plemnikiem, a większa komórką jajową. Poza rozmiarem gamet biolodzy nie dostrzegają żadnej innej uniwersalnej różnicy między samcem a samicą.
2021 – Bhargava, Aditi i in. Considering sex as a biological variable in basic and clinical studies: an endocrine society scientific statement [Rozważanie płci jako zmiennej biologicznej w badaniach podstawowych i klinicznych: oświadczenie naukowe towarzystwa endokrynologicznego]. „Endocrine Reviews” 42.3: 219-258.
Klasyczna biologiczna definicja dwóch płci jest taka, że samice mają jajniki i wytwarzają większe żeńskie gamety (jaja), podczas gdy samce mają jądra i wytwarzają mniejsze męskie gamety (plemniki); te dwie gamety łączą się, tworząc zygotę, która ma potencjał, aby stać się nowym osobnikiem. Zaletą tej prostej definicji jest po pierwsze to, że można ją stosować uniwersalnie do każdego gatunku organizmu rozmnażającego się płciowo. Po drugie, jest to podstawowa koncepcja ewolucji, ponieważ selekcja cech może się różnić u obu płci. Po trzecie, definicję można rozszerzyć na jajniki i jądra, a w ten sposób kategorie — samice i samce — można stosować również do osobników, które mają gonady, ale nie wytwarzają gamet.
Tyle dla tych głupków, którzy twierdzą, że używając definicji gametycznej, ani człowiek przed okresem dojrzewania, ani kobieta po menopauzie, ani osoba bezpłodna nie mogą być mężczyznami ani kobietami. Jeśli widzisz ten argument, wiesz, że masz do czynienia z kimś, kto jest intelektualnie nieuczciwy.
Powtarzam, to nie jest głosowanie, aby zobaczyć, ilu biologów (lub feministek!) zdefiniowałoby płeć biologiczną w ten sposób. Ma to na celu, jak powiedział Colin, pokazanie, że gametyczna definicja płci istnieje od ponad stu lat.
Link do oryginału: https://whyevolutionistrue.com/2025/04/03/colin-wright-gives-a-history-of-the-gametic-definition-of-biological-sex/
Why Evolution Is True, 3 kwietnia 2025
Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska
Jerry A. Coyne
Emerytowany profesor na wydziale ekologii i ewolucji University of Chicago, jego książka "Why Evolution is True" (Polskie wydanie: "Ewolucja jest faktem", Prószyński i Ska, 2009r.) została przełożona na kilkanaście języków, a przez Richarda Dawkinsa jest oceniana jako najlepsza książka o ewolucji. Jerry Coyne jest jednym z najlepszych na świecie specjalistów od specjacji, rozdzielania się gatunków. Jest również jednym ze znanych "nowych ateistów" i autorem (wydanej również po polsku przez wydawnictwo "Stapis") książki "Faith vs Fakt". Jest wielkim miłośnikiem kotów i osobistym przyjacielem redaktor naczelnej.
