Jest coś, czego nigdy w pełni nie rozumiałem o pamięci, a teraz nowe badanie może rozjaśnić moją konfuzję.
Obecny model działania pamięci krótko i długotrwałej jest następujący. Pamięć krótkotrwała tworzy się w hipokampie i związanych z nim strukturach. Hipokamp jest wysoce plastyczny, może zmieniać się szybko w celu tworzenia nowej pamięci w czasie rzeczywistym. Ta plastyczność ma jednak nieodzowny efekt szybkiego zanikania niedawnych wspomnień w miarę jak zapisywane są nowe.
Pamięć krótkotrwała jest ograniczona na dwa sposoby: przez ilość informacji, jaką może przechowywać i przez czas trwania. Badania podają różny czas trwania wspomnień krótkotrwałych, ale wszystkie zgadzają się co do tego, że trwają one od 15 sekund do 3 minut. Mierzenie tego jest trudniejsze niż mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka, ponieważ ludzie mogą “odświeżać” swoją pamięć krótkoterminową przez powtarzanie lub czerpiąc z pamięci długoterminowej, trzeba więc brać pod uwagę te czynniki.
Jest coś, co nazywa się pamięcią roboczą i są różne hipotezy, co to właściwie jest. W zasadzie pamięć robocza jest pamięcią krótkotrwałą, na której obecnie skupiasz się i manipulujesz nią. Na przykład, jeśli dokonujesz jakichś obliczeń matematycznych w głowie, używasz pamięci roboczej.
A oto część, której nigdy w pełni nie rozumiałem. Większość opisów, jak wspomnienie przechodzi z pamięci krótkotrwałej do długotrwałej wygląda tak jak to:
Ważna informacja jest stopniowo przenoszona z pamięci krótkotrwałej do długotrwałej. Im częściej informacja jest powtarzana lub używana, tym większe prawdopodobieństwo, że wyląduje w końcu w pamięci długotrwałej. (To dlatego uczenie się pomaga ludziom w uzyskiwaniu lepszych wyników na testach.) Inaczej niż pamięć sensoryczna i pamięć krótkotrwała, które są ograniczone i rozpadają się szybko, pamięć długoterminowa może przechowywać nieskończoną ilość informacji nieskończenie długo.
Widzicie problem? Pamięć krótkotrwała trwa co najwyżej kilka minut, ale jest stopniowo przenoszona do pamięci długotrwałej (co najmniej przez kilka dni). Gdzie jest więc pamięć, kiedy jest przenoszona? Większość prac po prostu ignoruje lub zamazuje ten problem.
Podejrzewam, że to jest po prostu opis tego, co wiemy z eksperymentów, a ignorujemy fakt, że nasz obraz jest zdecydowanie niepełny. Jeśli mierzymy pamięć krótkotrwałą, trwa ona zaledwie około minutę. Potrzeba dni, by skonsolidowała się w pamięć długoterminową. Wiemy także, że pamięć krótkoterminowa nie wymaga syntezy białka, czego wymaga pamięć długotrwała, a więc używają różnych mechanizmów. Pamięć krótkotrwała jest w hipokampie, podczas gdy pamięć długotrwała jest w korze.
Tak więc w jakiś sposób pamięć dostaje się z hipokampa do kory. Ale najwyraźniej nie mamy całego obrazu.
Nasze codzienne doświadczenia także sugerują, że jest w tym coś więcej. Możesz nauczyć się lub przeżyć coś i wyraźnie pamiętasz to godzinę później, po tym jak pamięć krótkotrwała powinna była zaniknąć, ale przed konsolidacją pamięci długotrwałej. A także, jeśli „zapomniałeś”, ale ci to przypominają, informacja prawdopodobnie będzie znajoma. Najwyraźniej pozostał jakiś ślad, nawet jeśli nie jest wystarczająco silny, by spontanicznie to sobie przypomnieć.
W tej sytuacji nowe badanie dużo wyjaśnia, a może ukazuje brakujące ogniwo. Badacze poddali myszy szokowi, żeby stworzyć pamięć tego przeżycia. Patrzyli także na aktywność mózgu, podczas gdy to się działo i robili to przez kilka dni.
Odkryli, że szok równocześnie wywoływał aktywność w hipokampie i w korze. Innymi słowy, wydaje się, że pamięć krótko i długotrwała są tworzone równocześnie. Kiedy myszy przypominały to sobie, najpierw dominowała aktywność hipokampu, ale po kilku dniach zanikła. W tym samym czasie aktywność kory wzrastała, aż stała się dominująca.
Jeśli to badanie, które wydaje się solidne, ale oczywiście musi zostać powtórzone i dalej analizowane, zostanie potwierdzone, to mamy nowy model związku między pamięcią krótko i długotrwałą. Obie tworzą się natychmiast z pamięcią krótkotrwałą dominującą początkowo, ale blaknącą w ciągu kilku dni, podczas gdy pamięć długotrwała wzmacnia się, a potem przejmuje wszystko.
Oczywiście, pamięć długotrwała może się nie utrwalić, a wtedy zanika. Jednak przy wielokrotnym wystawieniu na zdarzenie (jak przy studiowaniu czegoś) pamięć długotrwałajest stymulowana raz za razem i jest bardziej prawdopodobne, że utworzy się i będzie trwać.
To jest dużo bardziej zadowalający model, który nie pozostawia ziejących dziur, które są po prostu zaklepywane. Być może, będziemy musieli inaczej poklasyfikować różne typy pamięci. Na przykład, co zanika po zaledwie trzech minutach? Może to jest prawdziwa pamięć robocza. A może istnieją dwa rodzaje pamięci krótkotrwałej, ta związana z pamięcią długotrwałą i ta, która z nią nie jest związana.
Oczywiście, musimy przeprowadzić podobne badania na ludziach, jak również badania dotyczące innego rodzaju pamięci (epizodycznej i deklaratywnej).
Wydaje mi się, że obecne modele działania pamięci oparte są głównie na badaniach psychologicznych – patrzeniu, jak pamięć działa u zwierząt i ludzi, a następnie wnioskowaniu z ich zachowania o tym, co dzieje się w mózgu. Obecnie mamy technikę pozwalającą na badanie pamięci z perspektywy tego, co rzeczywiście dzieje się w mózgu. Nic dziwnego, że to nowe podejście da nam więcej informacji i zmieni nasze modele.
Jest także jasne, ze działanie pamięci w mózgu jest skomplikowane – jest to sieć różnych funkcji działających razem. Nasze obecne modele są niemal z pewnością zbyt uproszczone, by pochwycić to, co naprawdę dzieje się i nie jest zaskakujące, że nowe metody badań pokażą, że istotnie tak jest.
New Study on Long Term Memory
Neurologica, 10 kwietnia 2017
Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska
