A nie, czekajcie. To by było zbyt proste. Takie kejsy dostajecie codziennie na fejsbuczku. Gdzie zatem tkwi haczyk?

Otóż przerzut raka jasnokomórkowego nie był bynajmniej jedynym, co w nieszczęsnej tarczycy pod mikroskopem udało się znaleźć. Rzeczywiście, znakomitą część masy guza budowały gniazda jasnych opchanych lipidami komórek otoczone siateczką naczyń limfatycznych (bogate ukrwienie również uważa się za dość typowe dla raka jasnokomórkowego nerki), jednak pośród jasnokomórkowych pól gdzieniegdzie wyłaniały się wysepki czegoś dziwnego, innego niż otoczenie, i to odmiennego nie tylko od zwykłego miąższu tarczycy, ale także od zżerającego go przerzutu.

Komórki o cytoplazmie bynajmniej nie pustej, jak w utkaniu raka nerki, a intensywniej wybarwionej, różowej, o większych jądrach komórkowych o bardziej różnorodnych kształtach upstrzonych kropeczkami jąderek zdecydowanie nie przypominały raka jasnokomórkowego nerki. Czym zatem były? Ha, tak na oko trudno stwierdzić, jednak oczy patologa czy patolożki nie są na szczęście uzbrojone w mikroskop li tylko – dysponują też całym arsenałem immunohistochemii. Dziesiątkami przeciwciał przeciwko najróżniejszym produkowanym w komórkach poszczególnych tkanek i narządów białek, dzięki którym rozpoznanie delikwenta nie zawsze może stanie się bułką z masłem, jednak może okazać się wydatnie łatwiejsze (trochę już o tym pisałam tutaj). I przeciwciała pomogły również i w tym przypadku. Nie tylko upewniły oglądających odnośnie natury samego raka jasnokomórkowego (niby wyglądał dość ewidentnie, jednak patomorfologia pełna jest niespodzianek i pułapek – lepiej dmuchać na zimne, sprawdzając także rzeczy na oko ewidentne), ale też odkryły naturę dodatkowego intruza.

Nie, jeśli ktoś pomyślał może, że to lokalne tkanki, które przecież też mogły zezłośliwieć i urozmaicić nowotworowy krajobraz, powtórzę – to by było zbyt proste. Jasne, różne i z różnych tkanek się wywodzące nowotwory złośliwe potrafią ze sobą współistnieć (mówimy wtedy o guzach kolizyjnych), nawet w obrębie jednego narządu, a pierwotne nowotwory potrafią rozwijać się tuż obok przerzutów, które przywędrowały z zupełnie innych okolic. Czemu nie – nowotwory potrafią zaskakiwać. Tym razem jednak niespodzianka była jeszcze ciekawsza.

Owszem, posiłkowanie się bogatym unaczynieniem będzie pasować – obok raka nerki – nie tylko do dość dobrze unaczynionych oponiaków, ale też do nowotworów tarczycy również wymienianych pośród chętnych “biorców” przerzutów, nadal jednak brzmi to trochę jak strzelanie na oślep. U oponiaków dodatkowo pośród czynników szczególnie ponoć predysponujących do roli przyjaznego podłoża wymienia się korzystną kombinację cząsteczek adhezyjnych odpowiedzialnych za połączenia międzykomórkowe (odpowiednich kombinacjiwytwarzanych lokalnie białek niektóre prace doszukują się również w utkaniu raka nerki), spotykane zaś także w ich komórkach receptory estrogenowe miałyby sprzyjać bliskim kontaktom z komórkami raka piersi chociażby (rak piersi rzeczywiście wydaje się relatywnie często w oponiakach zagnieżdżać). Nadal jednak pozostajemy w kręgu spekulacji, jak to zresztą często bywa w medycynie przypadku zmian rzadkich i nietypowych. Przecież nie tylko rak piersi do oponiaków przerzutuje, a receptory estrogenowe w raku piersi wcale nie przyczyniają się jakoś znacząco do przerzutowania doń innych raków estrogenozależnych. Ech, ewidentnie rzecz jest skomplikowana i wieloczynnikowa.

A jeśli historia dwóch raków przerzutujących do siebie nawzajem wydaje się wam nieco przerażająca, wspomnijcie na opisany w 1968 roku w czasopiśmie Cancer przypadek – króliczy dla odmiany – w którym przerzut mięśniakomięsaka gładkokomórkowego (nowotwór złośliwy mięśni gładkich) jelita do śledziony zawierał wysepki przerzutów raka gruczołowego żołądka oraz raka epidermoidnego najprawdopodobniej oskrzela. To dopiero kumulacja.

(Przypominam też, że patologów możecie śledzić też na fejsbuku – warto tam zaglądać, bo strona jest codziennie aktualizowana)

Literatura:

Metastasis within a metastasis to the thyroid: A rare phenomenon. YP Wong, KA Affandi, GC Tan, R Muhammad; Indian Journal of Pathology and Microbiology 2017;60(3):430-2

Diagnosis and Treatment of Metastases to the Thyroid Gland: a Meta-Analysis. P Straccia, C Mosseri, C Brunelli, ED Rossi, CP Lombardi, A Pontecorvi, G Fadda; Endocrine Pathology2017;28(2):112-120

Tumors Metastatic to Thyroid Neoplasms: A Case Report and Review of the Literature. TM Stevens, AT Richards, C Bewtra, P Sharma; Pathology Research International 2011;2011:Article ID 238693

Renal cell cancer: best recipient of tumor-to-tumor metastasis. A Sella, JY Ro; Urology1987;30(1):35-8

Metastases of cancer to cancer. LV Campbell Jr, E Gilbert, CR Chamberlain Jr, AL Watne; Cancer1968;22(3):635-43

Metastasis of colon cancer to medullary thyroid carcinoma: a case report. SJ Yeo, KJ Kim, BY Kim, CH Jung, SW Lee, JJ Kwak, CH Kim, SK Kang, JO Mok; Journal of Korean medical science 2014; 29(10):1432-5

Intracranial meningioma with carcinoma tumor-to-tumor metastasis: two case reports. JT Pham, RC Kim, A Nguyen, D Bota, XT Kong, S Vadera, F Hsu, JA Carrillo; CNS oncology2018;7(2):CNS09

Intrameningioma Metastasis of Breast Carcinoma. ET Sayegh, GA Henderson, EA Burch, GF Reis, S Cha, T Oh, O Bloch, AT Parsa; Rare Tumors. 2014;6(2):5313

Tumor-To-Tumor Metastasis: Intracranial Meningioma Harboring Metastatic Breast Carcinoma. LF Abrahão-Machado, EF Abrahao-Machado, ECF Abrahao-Machado, F Possas Guimarães, M Alvarenga, AM Adami, C Augusto, M Alvarenga, JF de Mattos Araújo, G Zucca-Matthes; Annals of Clinical Pathology 2015;3(2):1049

Nakładem „Wydawnictwa Poznańskiego” ukaże się w kwietniu książka Pauliny Łopatniuk zawierająca zarówno stare jak i niepublikowane wcześniej teksty Autorki. Polecamy.