Kenia daje zielone światło 58 projektom GMO – naukowcy na całym świecie kontynuują badania w dziedzinie biotechnologii, mimo procesów sądowych i dezinformacji

Choć wyrok nie został jeszcze wydany, w kraju trwa uprawa bawełny Bt, a naukowcy twierdzą, że popyt na nasiona jak dotąd znacznie przewyższa podaż.

„Kiedy bawełna Bt po raz pierwszy trafiła na rynek, po pierwszych zbiorach pojawił się bardzo duży popyt, przekraczający nasze oczekiwania, ponieważ wyniki były bardzo dobre” – powiedział dr Martin Mwirigi, dyrektor Instytutu Badań Biotechnologii w Kenya Agricultural and Livestock Reasearch Organiztuin (KALRO), podczas spotkania członków członkowie Stowarzyszenia Redaktorów Kenijskich Mediów (KEG) z ekspertami w dziedzinie biotechnologii w Nairobi 1 sierpnia 2023 r.

Również lokalni naukowcy pracują w laboratoriach, robiąc to, na czym znają się najlepiej, mając nadzieję, że sprawy sądowe zostaną wkrótce zakończone i dzięki biotechnologii będą mogli przyczynić się do bezpieczeństwa żywnościowego kraju.

Według Krajowego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Biologicznego (NBA) Kenia zatwierdziła 58 projektów GMO – 40 do zamkniętego użycia w laboratoriach lub szklarniach, 15 do prób w terenie i trzy do uwolnienia do środowiska i upraw komercyjnych.

Trzy zatwierdzone do uprawy komercyjnej to bawełna Bt, którą wprowadzono na rynek w styczniu 2020 r.; kukurydza Bacillus thuringiensis (Bt), którą NBA zatwierdził w październiku 2022 r. i obecnie oczekuje na przesłanie do Krajowej Komisji ds. Uwolnienia Odmian (NVRC); oraz maniok odporny na wirusy, który przechodzi krajowe testy wydajności przeprowadzane przez Kenijską Służbę Inspektoratu Zdrowia Roślin (KEPHIS).

Toczące się sprawy sądowe

Krajowa Komisja ds. Badań (NPTC) zaleciła dopuszczenie do obrotu czterech odmian bawełny Bt.

Niemniej nadal muszą przejść testy na odrębność, jednolitość i stabilność (DUS).

Dla porównania sześć odmian przeszło NPT i DUS, ale nie zostały one dopuszczone ze względu na toczące się sprawy sądowe.

„Od dziecka, kiedy moi rodzice byli rolnikami, nigdy nie widziałam upraw kukurydzy opryskiwanych środkami chemicznymi, które zabijały szkodniki lub zapobiegały chorobom” – powiedziała Wambui Kimani, uprawiająca kukurydzę w Juja w środkowej Kenii.

„Ale dzisiaj to się zmieniło z powodu odpornego robaka Spodoptera furgiperda, omacnicy łodygowej i śmiertelnej martwicy kukurydzy”.

Kiedy osiem lat temu zaczynała uprawiać ziemię, co sezon zbierała ogromne zbiory kukurydzy, ale teraz już tego nie ma z powodu częstych ataków szkodników, chorób i nieprzewidywalnych warunków pogodowych.

Uważa, że jedynym rozwiązaniem dla niej i innych rolników uprawiających podstawowe zboża w Kenii jest kukurydza Bacillus thuringiensis (Bt).

Ta genetycznie zmodyfikowana odmiana jest odporna na suszę oraz szkodniki i choroby.

Rolnicy zmuszeni do czekania

Jednak Wambui i inni hodowcy kukurydzy w Kenii muszą poczekać, zanim wypróbują uprawy GMO z powodu czterech spraw sądowych wniesionych przeciwko uprawie, importowi i komercjalizacji organizmów zmodyfikowanych genetycznie (GMO) w Kenii.

Zalecono dopuszczenie do obrotu trzech odmian kukurydzy Bt, ale sprawy sądowe blokują ich przedstawienie NVRC do rozpatrzenia, powiedział Lucas Suva, główny inspektor w Biurze Ochrony Odmian Roślin w KEPHIS.

„Obecnie osiem odmian manioku GMO podlega NPT” – powiedział Suva na spotkaniu KEG.

Doktor James Karanja, specjalista ds. badań w KALRO, powiedział, że kukurydza TELA Bt jest odpowiedzią na brak bezpieczeństwa żywnościowego w Kenii, ponieważ gwarantuje plony wynoszące 10 dodatkowych worków z akra bez użycia pestycydów.

Zapewnia także wysoką jakość ziarna i zmniejszone zanieczyszczenie aflatoksynami.

„Produkcja kukurydzy w Kenii spadła o 35 procent w latach 2018–2022, ponieważ na rynku nie ma odmiany tolerującej owady i szkodniki” – stwierdził dr Karanja.

Według Jednostki ds. Analiz Bezpieczeństwa Żywności i Żywienia (FSNAU) brak bezpieczeństwa żywnościowego jest powracającym problemem, a według stanu na wrzesień 2022 r. 3,2 mln Kenijczyków w regionach suchych i półsuchych boryka się z wysokimi niedoborami żywności.

Niemniej nie wszystko jest stracone, ponieważ kenijscy naukowcy wykorzystują technologię, aby załagodzić sytuację, wbrew błędnym informacjom aktywistów sprzeciwiających się biotechnologii, że Kenia importuje szkodliwą technologię GMO.

„Cała technologia jest miejscowa. Nadal mówią, że Monsanto finansuje GMO, choć Monsanto już nie istnieje. Otrzymujemy jedynie wsparcie badawcze i nie ma w tym nic złego” – powiedział profesor Richard Oduor, przewodniczący Konsorcjum Biotechnicznego Uniwersytetu Kenii (KUBICO) i pełniący obowiązki sekretarza ds. badań, innowacji i zasięgu na Uniwersytecie Kenyatta.

Prof. Oduor wezwał kenijskie media do usunięcia dezinformacji na temat GMO, twierdząc, że kraj pozostanie w tyle, podczas gdy inne będą wdrażać nowoczesne technologie w celu rozwiązania codziennych problemów, takich jak brak bezpieczeństwa żywnościowego.

W Afryce co najmniej dziesięć krajów posiada zezwolenia na uprawy GMO, przy czym Republika Południowej Afryki zatwierdza GMO bawełnę, kukurydzę i soję, a Nigeria, Etiopia, Kenia, Sudan, Eswatini i Malawi dopuszczają odporną na szkodniki bawełnę, wspięgę wężowatą, kukurydzę i maniok odporny na wirusy.

Abed Mathagu, specjalista programowy Afrykańskiej Fundacji Technologii Rolniczych. [Stowarzyszenie Redaktorów Kenijskich Mediów]

„Ta technologia jest droga; niewiele osób chce zajmować się rozwojem odmian GMO. Wiele krajów miało trudności ze stworzeniem funkcjonalnych systemów” – powiedział Abed Mathagu, specjalista programowy ds. regulacyjnych w Afrykańskiej Fundacji Technologii Rolniczych (AATF).

„W ciągu ostatnich 20 lat kraje afrykańskie podejmowały różne wysiłki w celu opracowania krajowych ram bezpieczeństwa biologicznego (NBF)”.

Według Alliance for Science w 2018 r. 18 milionów rolników w 26 krajach Afryki zdecydowało się na uprawę roślin GMO.

Na kraje rozwijające się przypada 54 procent hektarów upraw biotechnologicznych na całym świecie.

Uprawy GMO pomogły w ograniczeniu ubóstwa i głodu, przynosząc korzyści około 17 milionom drobnych rolników i ich rodzin, czyli łącznie ponad 65 milionów ludzi.

Dyrektor wykonawczy AATF Canisius Kanangire powiedział, że w przypadku Kenii i ogólnie Afryki biotechnologia może przynieść jeszcze więcej korzyści w innych dziedzinach produkcji, co będzie stanowić ważny krok w kierunku zwiększenia bezpieczeństwa żywnościowego.

Podniesienie jakości rozmów

„Niestety dezinformacja i fałszywa informacja zaburzyły odbiór społeczny, pozostawiając ludzi w niepewności co do bezpieczeństwa produktów biotechnologicznych, w szczególności GMO” – stwierdził dr Kanangire.

Zaapelował do mediów, aby włączyły się w dialog i wniosły perspektywy, które pomogą informować, edukować i podnosić jakość rozmów na temat innowacyjnych technologii naukowych w rolnictwie.

Macharia Gaitho, emerytowany dziennikarz, bronił kenijskich mediów, twierdząc, że nie są one ani za, ani przeciw GMO.

„Wbrew powszechnemu przekonaniu media kenijskie są jednymi z najbardziej zrównoważonych i profesjonalnych na świecie, jeśli chodzi o relacjonowanie nauki i polityki. Jesteśmy specjalistami od wszystkiego we wszystkich branżach i mistrzami niczego. Jesteśmy neutralni” – powiedział Gaitho.

Po wszystkich pouczających dyskusjach Wambui, jedna z dwójki przedstawicieli rolników, którzy wzięli udział w spotkaniu, miała tylko jedno do powiedzenia: „Proszę, dajcie nam nasiona kukurydzy Bt. Jesteśmy na to gotowi.”

Link do Oryginału: https://allianceforscience.org/blog/2023/08/kenya-green-lights-58-gmo-projects-as-scientists-worldwide-continue-with-research-in-biotechnology-despite-lawsuits-misinformation/

Alliance for Science, 12 sierpnia 2023

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska

Godfrey Ombogo kenijski korespondent naukowy "Media for Environment", "Science", "Health and Agriculture" (MESHA).