Czy rozum jest “większy niż nauka”? Kiepska próba deprecjonowania nauki

1. Im bliżej dochodzimy do ludzkich wzorów, tym użyteczniejsza jest logika i leksykon nauk humanistycznych. Nauka, gdy jest właściwie uprawiana, redukuje tendencyjność i błędy, ale nie gwarantuje odporności na nonsensy.  

Kto powiedział, że nauka nigdy nie jest nonsensowna, przecież niektórzy naukowcy są dziwakami i klecą tak szalone rzeczy, jak zimna fuzja. Sama nauka jednak, jako zestaw narzędzi, wypleni nonsens. Nauki humanistyczne tego nie robią, co wyraźnie pokazuje trwałość postmodernizmu. Jeśli zaś chodzi o “logikę i leksykon nauk humanistycznych” dla lepszego zrozumienia “ludzkich wzorów”, chciałbym zobaczyć przykład, który nie jest oparty na obserwacji empirycznej i testowaniu, tj. szeroko pojmowanej nauce.   

2. Naukowcy często szukają matematycznie “sumującej” teorii, jednak taki “monoteoretyzm” sprowadza niebezpieczeństwo “ślepoty wywołanej teorią”. A matematyka jest podzbiorem logiki. Ponadto jej narzędzia nie zawsze są użyteczne.

Tak, a niektórzy z nas nie szukają matematycznie sumującej teorii, która nie jest użyteczna w biologii (w O powstawaniu gatunków Darwina nie ma ani jednego równania). I nawet jeśli matematyka nie jest nauką per se, jest użyteczna przy sprawdzaniu, co jest rzeczywiste, a to jest zadaniem nauki. I, doprawdy, matematyka nie zawsze jest użyteczna? To prawda, ale nie każde odkrycie nauki opiera się o matematykę, nie mówiąc już o „matematycznym sumowaniu”. Tak, matematyka nie była użyteczna dla Darwina, ale w jaki sposób pokazuje to, że jego teoria jest błędna lub że coś jest nie tak z nauką?

8. Nie cała nie-nauka jest nonsensem. Zdecydowanie nie, wiele nie-nauki jest logiczne; jej rozumowanie jest lokalnie solidne. Wiele niezawodnych sprawności jest nienaukowych (dając jakościowe fakty bez leżącej u podstaw łączącej teorii). I wszystko, co subiektywne, pozostanie nienaukowe.

Kolejny chochoł w narożniku. Logika może nie być nauką, ale jest użytecznym narzędziem pozwalającym na wyplenienie nonsensu. Nie powiedziałbym, że twierdzenie Pitagorasa jest nauką, ponieważ jest absolutnie prawdziwe we wszystkich właściwych ramach odniesienia i, w odróżnieniu od twierdzeń nauki, może być „dowiedzione”. Żaden zdrowy na umyśle naukowiec nie zaprzeczy jednak, że to twierdzenie jest niezmiernie użyteczne. Podobnie jak argument Eutyfrona Platona, który uważam za najbardziej użyteczny kawałek filozofii, bo dowodzi logicznie, że moralność nie może pochodzić od Boga.

I, oczywiście, ani muzyka, ani sztuka nie są “naukowe”, ale kto odrzuciłby je jako “nonsens”? Są środkami paliatywnymi, rozszerzają świadomość i stymulują emocje.

Niemniej tylko do nauki możesz się zwrócić, kiedy chcesz się upewnić, co jest realne w naszym wszechświecie. Jest to jedyne wiarygodne źródło wiedzy, jeśli rozumiemy przez to „odkrywanie rzeczy, co do których wszyscy zgadzają się, że są prawdą”.

9. Wielu obecnie ma tendencję do zdawania się na “naukową” mentalność. Mądrzej byłoby używać zróżnicowanych narzędzi myślenia, rozumować pokornie i umiejętnie dopasowywać narzędzie do zadania. Wiele rzeczy jest prawdziwe logicznie bez „liczb”.

Prawdy logiczne i prawdy matematyczne nie są prawdami “naukowymi”, które polegają na obserwacjach empirycznych. Ale logika i matematyka są częścią zestawu narzędzi naukowych, który pomaga nam odkryć, co jest prawdą w naszym wszechświecie. Nie są oddzielone od „naukowej mentalności”, ale są jej częścią.

Nie jestem pewien kim jest Jag Bhalla, ale jeśli zapłacono mu więcej niż jeden cent za sklecenie tego artykułu, to zdecydowanie przepłacono.  

h/t: Steve

Is reason larger than science a lame attempt to diss science

Why Evolution Is True, 20 kwietnia 2015

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska