Prawda

Piątek, 26 kwietnia 2024 - 13:49

« Poprzedni Następny »


Szukając dobrego Boga w Biblii


Lucjan Ferus 2016-09-18

Gerbrand van den Eeckhout – Jezus naucza nad jeziorem Genezaret.
Gerbrand van den Eeckhout – Jezus naucza nad jeziorem Genezaret.

W pierwszej części pozwoliłem sobie na krytyczne spojrzenie na dzieło Boże, którym według religii jest nasz świat, cała przyroda na nim i my sami. Chciałem po prostu sprawdzić czy da się obronić tezę, iż to wszystko jest dziełem „dobrego Boga”, opisanego w Biblii. Jednakże na podstawie przytoczonych świadectw o naszej przyrodzie (a ogólnie o naszej rzeczywistości), trudno uwierzyć w prawdziwość tego poglądu. Jeśli oczywiście rozważa się te wszystkie fakty rozumem, a nie sercem (czyli emocjami, uczuciami).

Natomiast w niniejszej części postanowiłem zweryfikować twierdzenie o „dobrym Bogu opisanym w Biblii”. Czy rzeczywiście na podstawie lektury Pisma Świętego można wyciągnąć taki wniosek, czy raczej jest on nieuzasadniony? Zacznę może od wyjaśnienia, co rozumiem pod określeniem „dobry Bóg”. Myślę, że powinno się to rozumieć w ten sposób, iż jest on dobry dla swych stworzeń, a przede wszystkim jest dobry dla ludzi. Marcin Luter ujął to tak: „Gdyby Bóg siedział w niebie sam dla siebie, jak kloc, nie byłby Bogiem”, oraz: „Bóg bez ciała jest dla nas bezużyteczny”.

 

A więc relacje Boga z człowiekiem powinny być tego rodzaju, abyśmy jako ludzie, odnosili z nich różnego rodzaju korzyści, inaczej Bóg (a wg mnie idea Boga) byłby dla nas „bezużyteczny”.Więc tę „dobroć bożą” należy rozumieć dosłownie: jako nadprzyrodzone wypełnianie naszych potrzeb (i to nie tylko duchowych), oczekiwań, marzeń, uśmierzanie naszych lęków i realizowanie naszych najskrytszych pragnień, które w rzeczywistym  świecie nie mają szans na spełnienie. W taki zapewne sposób większość wiernych rozumie dobroć Boga: jest ona ukierunkowana na człowieka – jego „koronę stworzenia”.

 

I jeszcze jedno: w podobnych jak ten przypadkach, kiedy próbuje się analizować rozumem Biblię, nieodmiennie pojawia się ten sam problem: czy powinno się ją odczytywać dosłownie czy interpretować według określonych zasad. W dwóch tekstach, które napisałem dla dawnego Racjonalisty („Dosłowność Biblii” i „(Nie)dosłowność Biblii”), wykazałem chyba dość przekonująco (kto nie wierzy niech sam przeczyta), iż obojętnie czy zastosujemy się do pierwszego czy do drugiego sposobu, to i tak uzyskane efekty nigdy nie będą w pełni zadowalające dla osób wierzących. Zostańmy więc przy dosłownym odczytaniu tej świętej dla wyznawców księgi, gdyż to choć w części upraszcza sprawę.

 

Z przyczyn oczywistych nie będę przytaczał większych fragmentów tekstu, a jedynie te, które moim zdaniem w ewidentny sposób podważają tezę o dobroci biblijnego Bogai są sprzeczne z przedstawioną wyżej definicją „dobrego Boga”. Jednym z pierwszych wydarzeń zaprzeczających dobroci Boga w stosunku do jego stworzeń był potop:

„Kiedy zaś Pan widział, że wielka jest niegodziwość ludzi na ziemi, i że usposobienie ich jest wciąż złe, żałował, że stworzył ludzi na ziemi, i zasmucił się. Wreszcie Pan rzekł: „Zgładzę ludzi, których stworzyłem, z powierzchni ziemi /../ bo żal mi, że ich stworzyłem”. /../ Ziemia została skażona w oczach Boga. Gdy Bóg widział, iż ziemia jest skażona, że wszyscy ludzie postępują na ziemi niegodziwie, rzekł do Noego: „Postanowiłem położyć kres istnieniu wszystkich ludzi, bo ziemia jest pełna wykroczeń przeciwko mnie; zatem zniszczę ich wraz z ziemią” (BT Rdz 6,5-13).

Następne wersety poświecone są barwnemu opisowi potopu aż do momentu, kiedy już po jego zakończeniu, Noe złożył Bogu na zbudowanym przez siebie ołtarzu ofiarę całopalną ze „wszystkich zwierząt czystych i ptaków czystych”:

„Gdy Pan poczuł miłą woń, rzekł do siebie: „Nie będę już więcej złorzeczył ziemi ze względu na ludzi, bo usposobienie człowieka jest złe już od młodości. Przeto już nigdy nie zgładzę wszystkiego, co żyje, jak to uczyniłem” (Rdz 8,20,21).

Dlaczego dałem to jako przykład zaprzeczający dobroci Boga? Zastanówmy się: co tak Boga zbulwersowało, że zdecydował się na takie drastyczne rozwiązanie? „Wielka niegodziwość ludzi”, ich „złe usposobienie od młodości” i „pełna ziemia wykroczeń przeciwko Bogu”, prawda? A skąd to wszystko się wzięło? Otóż z kary, jaką Bóg nałożył na pierwszą parę ludzi za to, iż sprzeciwili się w raju jego zakazowi; nakazał im wtedy (jako jeden z elementów kary) rozmnażać się z grzeszną naturą, która prawem dziedziczenia cech przechodziła na następne pokolenia.

 

Czy Bóg nie wiedział o tym, iż karząc pierwszych ludzi w ten sposób, doprowadzi do tego, że ich grzeszna natura przejdzie na cały rodzaj ludzki? Jako wszechwiedzący musiał wiedzieć, a jednak zdecydował się na ten masowy mord swoich stworzeń. Można więc uznać, że tym ogólnoświatowym kataklizmem, w którym z premedytacją wymordował wszystkich żyjących wtedy ludzi i wszystkie zwierzęta (prócz ocalałych w arce) ukarał ich po raz drugi za to, że żyli zgodnie ze swoją grzeszną naturą, z którą Bóg nakazał rozmnażać się ich przodkom. Czy takie zachowanie jest godne owego rzekomo dobrego Boga?

 

Ale najciekawsze w tej historii jest to, że Bóg przyczyniając się aktywnie do ocalenia Noego z rodziną i po parze zwierząt ze wszystkich gatunków żyjących na ziemi, w celu odrodzenia rodzaju ludzkiego i świata zwierzęcego – przyczynił się tym samym do rozprzestrzenienia owej grzesznej natury człowieka na cały rodzaj ludzki. Zatem ten „odrodzony” po potopie świat człowieka, włącznie z samymi ludźmi, nie będzie się niczym różnił od tego sprzed potopu. Co dał zatem ten kataklizm, skoro dzięki niemu nie udało się Bogu powstrzymać rozprzestrzeniania się zła w swoim dziele? Czy to możliwe aby w tak bezlitosny i irracjonalny sposób zachowywał się „dobry Bóg opisany w Biblii”? Następne przykłady:

„Sprawię też, że Egipcjanie okażą życzliwość ludowi temu, tak, iż nie pójdziecie z niczym, gdy będziecie wychodzić. Każda bowiem kobieta pożyczy od swojej sąsiadki i od pani domu swego srebrnych i złotych naczyń, oraz szat. Nałożycie to na synów i córki wasze i złupicie Egipcjan” (Wj 3,21,22).

Dalej na paru stronach rozpisana jest historia 10 plag egipskich, kiedy to Bóg JESTEM, KTÓRY JESTEM 10 razy z rzędu utwardza serce faraona, aby nie wypuszczał Izraelitów z Egiptu, a potem karze go również 10 razy za to,.. iż nie wypuszcza Izraelitów. Mówiąc wprost: karze on faraona i jego lud za to, iż sam zmusił go do przeciwstawienia mu się, czyli uczynienia tego, o co mu chodziło. Doprawdy, szatańska perfidia! Bóg, który mógł spowodować, iż faraon wypuściłby Izraelitów z Egiptu bez żadnej plagi – wolał urządzić taki okrutny i obłudny „cyrk”, by w ten żałośnie infantylny sposób pokazać swemu ludowi, dziwnie pojmowaną „potęgę”.  I dalej:

„Tak mówi Pan, Bóg Izraela: „Każdy z was niech przypasze miecz do boku. Przejdźcie tam i z powrotem, od jednej bramy w obozie do drugiej i zabijajcie: kto swego brata, kto swego przyjaciela, kto swego krewnego”. Synowie Lewiego uczynili według rozkazu Mojżesza, i zabito w tym dniu około trzech tysięcy mężów” (a wg Wulgaty zabito 23 000 mężów), (Wj 32,27,28).

Natomiast w Księdze Kapłańskiej, Księdze Powtórzonego Prawa i Księdze Liczb, znajdują się takie oto wersety:   

Ktokolwiek cudzołoży z żoną bliźniego, będzie ukarany śmierciąi cudzołożnik i cudzołożnica. Ktokolwiek obcuje cieleśnie z żoną swojego ojca, odsłania nagość ojca: będą ukarani śmiercią oboje/../ Ktokolwiek obcuje cieleśnie z synową, będzie ukarany śmiercią  /../ Ktokolwiek obcuje cieleśnie z mężczyzną, tak jak obcuje z kobietą, popełnia obrzydliwość. Obaj będą ukarani śmiercią/../ Jeżeli kto bierze za żonę kobietę i jej matkę, dopuszcza się rozpusty: on i ona będą spaleni w ogniu/../

 

Ktokolwiek obcuje cieleśnie ze zwierzęciem wylewając nasienie, będzie ukarany śmiercią.Zwierzę także zabijecie. Jeśli kobieta zbliży się do jakiegoś zwierzęcia, aby się z nim złączyć, zabijesz i kobietę i zwierzę. Oboje będą ukarani śmiercią/../ Jeżeli jaki mężczyzna albo jaka kobieta będą wywoływać duchy albo wróżyć, będą ukarani śmiercią.Kamieniami zabijecie ich” (Kpł. 20, 9 – 16,27).

 

„Jeżeli córka kapłana bezcześci siebie nierządem, bezcześci przez to swojego ojca. Będzie spalona w ogniu”(Kpł. 21,9). „Ktokolwiek bluźni imieniu Pana, będzie ukarany śmiercią.Cała społeczność ukamienuje go. Zarówno tubylec jak i przybysz będzie ukarany śmierciąza bluźnierstwa przeciwko Imieniu. Ktokolwiek zabijeczłowieka, będzie ukarany śmiercią/../ Kto zabije człowieka, będzie ukarany śmiercią”. (Kpł. 24,16,17,21,22).

 

„Według rozkazu, jaki otrzymał Mojżesz od Pana, wyruszyli przeciw Madianitom i pozabijaliwszystkich mężczyzn. /../ I rozgniewał się Mojżesz na dowódców wojska /../ „Jakże mogliście zostawić przy życiu wszystkie kobiety?” /../ Zabijecie więc spośród dzieci wszystkich chłopców, a spośród kobiet te, które już obcowały z mężczyzną. Jedynie wszystkie dziewczęta, które jeszcze nie obcowały z mężczyzną, zostawicie dla siebie przy życiu” (Lb 31,7, 14-18).

 

„Człowiek, który pychą uniesiony nie usłucha kapłana ustanowionego tam, aby służyć Panu, Bogu twemu, czy też sędziego, zostanie ukarany śmiercią. Usuniesz zło z Izraela. Cały lud słysząc to ulęknie się i już więcej nie będzie unosił się pychą” /../ „Winieneś go zabić, pierwszy podniesiesz rękę, aby go zgładzić, a potem cały lud. Ukamienujesz go na śmierć, ponieważ usiłował cię odwieść od Pana, Boga twojego” (Pwt 17,12,13. 13,10,11).

 

„Gdy Pan, Bóg twój, wytępi narody, których ziemię ci daje, abyś je z niej wypędził i zamieszkał w ich miastach i domach /.. / Skoro ci je Pan, Bóg twój odda w ręce – wszystkich mężczyzn wytniesz ostrzem miecza /../ niczego nie zostawisz przy życiu” (Pwt 19,1. 20,13). /../ „Słuchajcie tego słowa, które mówi Pan do was, synowie Izraela, do całego pokolenia, które Ja wyprowadziłem z ziemi egipskiej: Jedynie was znałem ze wszystkich narodów na ziemi, dlatego was nawiedzę karą za wszystkie wasze winy” (Am 3,1,2).

Może już wystarczy tych cytatów ze Starego Testamentu, chociaż podobnych w wymowie jest tam jeszcze wiele. Czy na ich podstawie da się obronić twierdzenie, iż jest w nim przedstawiony dobry biblijny Bóg? Liczne przykłady zachowań karanych śmiercią (także za byle przewinienia), zachęta, a wręcz nakazy od Boga do zabijania wrogów Izraela, jak i bluźnierców przeciwko imieniu bożemu, to tylko niektóre z przejawów bożej „dobroci”.


A jak wygląda ten sam problem w Nowym Testamencie? Czy Jezus Chrystus zasługuje na miano dobrego  Boga? (chociaż każdy, kto zna historię religii wie, iż Jezus stopniowo stawał się Bogiem na paru pierwszych soborach powszechnych). Oto niektóre fragmenty Biblii, które moim zdaniem temu przeczą:

„Tych to Dwunastu wysłał Jezus, dając im następujące wskazania: „Nie idźcie do pogan i nie wstępujcie do żadnego miasta samarytańskiego! Idźcie raczej do owiec, które poginęły z domu Izraela. Idźcie i głoście: „Bliskie już jest królestwo niebieskie”. /../ Brat wyda brata na śmierć i ojciec syna; dzieci powstaną przeciwko rodzicom i o śmierć ich przyprawią. Będziecie w nienawiści u wszystkich z powodu mego imienia. Lecz kto wytrwa do końca, ten będzie zbawiony. /../ Nie zdążycie obejść miast Izraela, nim przyjdzie Syn Człowieczy (Mt 10, 5-7, 21-23).

 

Nie sądźcie, że przyszedłem pokój przynieść na ziemię. Nie przyszedłem przynieść pokoju, ale miecz. Bo przyszedłem poróżnić syna z jego ojcem, córkę z matką, synową z teściową /../ Kto kocha ojca lub matkę bardziej niż Mnie, nie jest Mnie godzien. I kto kocha syna lub córkę bardziej niż Mnie, nie jest Mnie godzien. Kto nie bierze swego krzyża, a idzie za Mną, nie jest mnie godzien. /../ „Wysławiam Cię, Ojcze, Panie nieba i ziemi, że zakryłeś te rzeczy przed mądrymi i roztropnymi, a objawiłeś je prostaczkom. (Mt 10,34-38. 11,25).

 

Kto nie jest ze Mną, jest przeciwko Mnie; kto nie zbiera ze mną, rozprasza. /../ Dlatego powiadam wam: Każdy grzech i bluźnierstwo będą odpuszczone ludziom, ale bluźnierstwo przeciw Duchowi nie będzie odpuszczone. /../ Lecz On im odpowiedział: „Plemię przewrotne i wiarołomne żąda znaku, ale żaden znak nie będzie mu dany /../

Syn Człowieczy pośle aniołów swoich; ci zbiorą z Jego królestwa wszystkie zgorszenia i tych, którzy dopuszczają się nieprawości, i wrzucą ich w piec rozpalony; tam będzie płacz i zgrzytanie zębów. /../ Tak będzie przy końcu świata: wyjdą aniołowie, wyłączą złych spośród sprawiedliwych i wrzucą w piec rozpalony; tam będzie płacz i zgrzytanie zębów. (Mt 12,30,32,39. 13,41,49).

 

Lecz kto by się stał powodem grzechu dla jednego z tych małych, którzy wierzą we Mnie, temu byłoby lepiej kamień młyński zawiesić na szyi i utopić go w głębi morza. Biada światu z powodu zgorszeń! /../ Lepiej jest dla ciebie jednookim wejść do życia, niż z dwojgiem oczu być wrzuconym do piekła ognistego. /../ Biada wam, uczeni w Piśmie i faryzeusze obłudnicy /../ Biada wam przewodnicy ślepi /../ którzy przecedzacie komara, a połykacie wielbłąda! /.. Węże, plemię żmijowe, jak wy możecie ujść potępienia w piekle? (Mt 18,6,9. 23,15,16,24,33).

 

Gdy Syn człowieczy przyjdzie w swej chwale i wszyscy aniołowie z Nim, wtedy zasiądzie na swoim tronie pełnym chwały. I zgromadzą się przed Nim wszystkie narody, a On oddzieli jednych (ludzi) od drugich, jak pasterz oddziela owce od kozłów. /../ Wtedy odezwie się do tych po lewej stronie: „Idźcie precz ode Mnie przeklęci, w ogień wieczny, przygotowany diabłu i jego aniołom! /../ I pójdą ci na mękę wieczną, sprawiedliwi zaś do życia wiecznego” (Mt 25,31,41,46).

To tyle cytatów z tej jednej ewangelii. Czy ich wymowa świadczy o „dobroci Bożej”, czy raczej tę rzekomą dobroć stawia pod znakiem zapytania? W następnych trzech ewangeliach powtarzają się one w podobnych fragmentach tekstu, różniąc się jednak w szczegółach. Nie będę zatem powtarzał tych samych cytatów, lecz na potrzeby niniejszego tekstu dodam inne, także podejmujące temat poszukiwania dobrego Boga w Biblii. Oto niektóre z nich:

 

„Kto uwierzy i przyjmie chrzest, będzie zbawiony, a kto nie uwierzy, będzie potępiony” (Mk 16,16). „Kto uwierzy w Niego, nie podlega potępieniu; a kto nie wierzy, już został potępiony, bo nie uwierzył w imię Jednorodzonego Syna Bożego. /../ Rzekł do nich Jezus: „Gdyby Bóg był waszym Ojcem, to i Mnie byście miłowali. Ja bowiem od Boga wyszedłem i przychodzę. /../ Wy macie diabła za ojca i chcecie spełniać pożądania waszego ojca. Od początku był on zabójcą i w prawdzie nie wytrwał, bo prawdy w nim nie ma. /../

 

Jezus rzekł: „Przyszedłem na ten świat aby przeprowadzić sąd, aby ci, którzy nie widzą, przejrzeli, a ci, którzy widzą, stali się niewidomymi” /../ Jezus powiedział: „Gdybyście byli niewidomi, nie mielibyście grzechu, ale ponieważ mówicie: „Widzimy”, grzech wasz trwa nadal. (J3,18. 8,42,44. 9,39,41). /../ Łaską bowiem jesteście zbawieni przez wiarę. A to pochodzi nie od was, lecz jest darem Boga: nie z uczynków, aby się nikt nie chlubił. (Ef 2,8,9).

 

Żydzi zabili Pana Jezusa i proroków, i nas także prześladowali. A nie podobają się oni Bogu i sprzeciwiają się wszystkim ludziom. /../ Ale przyszedł na nich ostateczny gniew Boży. (Tes 2,15,16). /../ Niewolnicy! Z całą bojaźnią bądźcie poddani panom nie tylko dobrym i łagodnym, ale również surowym. To się bowiem podoba Bogu. /../ Co bowiem za chwała, jeżeli przetrzymacie chłostę jako grzesznicy? – Ale to się Bogu podoba, jeżeli dobrze czynicie, a przetrzymacie cierpienie. Do tego bowiem jesteście powołani. (1P 2,18,19).

 

„Oto przyszedł Pan z miriadami swoich świętych, aby dokonać sądu nad wszystkimi i ukarać wszystkich bezbożników za wszystkie bezbożne uczynki, przez które ukazywała się bezbożność, i za wszystkie twarde słowa, które wypowiadali przeciw Niemu grzesznicy bezbożni” (Jud 14,15).

Na tych cytatach poprzestanę, choć mógłbym przytoczyć ich dużo więcej. Powtórzę zatem pytanie: czy na ich podstawie można bez żadnych wątpliwości przyjąć tezę, iż w Biblii jest opisany dobry Bóg? Chyba każdy, kto używa rozumu zgodnie z przeznaczeniem (czyli do myślenia, a nie jedynie do wierzenia) zgodzi się ze mną, iż w Biblii próżno by szukać „dobrego Boga”, nawet przy najlepszych chęciach w tej kwestii. Christopher Hitchens w książce bóg nie jest wielki tak podsumował ten problem:

„Sklecone nieporęcznie i byle jak starożytne księgi żydowskie prezentowały Boga łatwo wpadającego w gniew, nieprzejednanego, żądnego krwi oraz o ograniczonych horyzontach, który prawdopodobnie budził większą trwogę, kiedy był w dobrym nastroju (klasyczne atrybuty dyktatora). /../ Bóg Mojżesza bez pardonu wzywał do wyrzynania innych plemion, a także zsyłał plagi, lecz kiedy groby zamknęły się nad ofiarami, zapominał już o nich, chyba, że wcześniej rzucił klątwę na ich przyszłe pokolenia. Nie tylko do nadejścia Księcia Pokoju słyszymy o potwornej idei dalszej kary i torturowania umarłych. /../ Syn Boży jest przedstawiony jako ten, który, jeśli jego łagodne słowa nie zostaną uznane za objawione, ukarze tych, którzy za nim nie podążą na wiekuisty ogień i katusze”.

Jednakże te wszystkie potworności, które potwierdzają owe cytaty, wynikające z działalności biblijnego Boga pośród rodzaju ludzkiego, nie opisują jeszcze całego zła, które zostało spowodowane istnieniem tejże religii i tego Boga. Problem bowiem istnieje w samej idei  Boga i aby go dostrzec w Biblii należy zastosować się do zalecenia wyżej cytowanego autora: „Trzeba poświęcić czas rozważaniom nad całością dzieła. Dopiero wówczas odsłoni się przed nami spiętrzenie nieprawdopodobieństw i niewiarygodności”. Ale przede wszystkim poznamy na czym polega perfidnie wyrafinowany plan „Opatrzności Bożej” w stosunku do ludzi i czym w istocie jest owo osławione i mocno eksponowane „miłosierdzie Boże”.


Jednak o tym będzie w następnej części.

 

 

Wrzesień 2016 r.                                            ----- cdn.-----


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nowy ateizm i krytyka religii

Znalezionych 905 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

"Chrześcijańskie dziewczyny są przeznaczone tylko do jednego – do dawania przyjemności muzułmańskim mężczyznom”   Ibrahim   2016-10-03
"Nic wspólnego z islamem"?   Bergman   2016-12-11
"Time Magazine” i zachodnie podejście do islamizmu   Mahmoud   2021-10-02
#PrayForGaza #PrayForPalestina.   Koraszewski   2018-02-07
„Cywilizacja i islam to dwie różne rzeczy”Ex-muzułmanie, teraz wiele zależy od nas.   Pandavar   2024-04-10
„Szczepionkowa” hipoteza powstania religii   Ferus   2021-05-02
“Atlantic” rozważa ważką kwestię: czy wczesne homininy miały dusze?   Coyne   2015-10-05
“Hańba Pakistanu”: oskarżenia o bluźnierstwo   Saeed   2023-02-03
“New York Times” głosi fałszywą przyjaźń między nauką i religią   Coyne   2023-03-30
“Newsweek” bezkrytycznie chwali brazylijskiego chirurga fantomowego -  i wychwala inne czary-mary   Coyne   2016-03-12
“Rozum został stworzony przez Boga”   Coyne   2014-01-03
 “Islam przeżywa ostre starcie z nowoczesnością i wymaga reform”     2018-11-22
Uzdrawianie wiarą zabija dzieci   Coyne   2014-11-19
Dzisiejszy strajk i encyklika z 1968 roku   Koraszewski   2016-10-03
Kościół, nauka i próby pogodzenia wiary z życiem   Koraszewski   2016-10-07
Portret wielkiego agnostyka   Coyne   2013-12-14
Ani nie manifest, ani nie tak nowego ateizmu   Koraszewski   2019-04-26
  Egzorcyści kontra Zły (II). Czyli pozorna walka „dobra ze złem”.   Ferus   2023-11-12
(Nie)Fachowe pośrednictwo religijne.Czyli nieudana próba połączenia sprzecznych ze sobą zachowań.   Ferus   2021-08-29
(Nie)zwykła opowieść wigilijna. Czyli moja nocna, niedokończona rozmowa z psem.   Ferus   2021-12-26
Adwokat diabła II.Czyli religijna wersja ludzkich umiejętności „poszukiwania wyjścia”.   Ferus   2018-12-16
Adwokat diabła. Czyli religijne racje zastępujące prawdę.   Ferus   2018-12-09
Ameryko, obudź się!   Imani   2014-08-08
Arabia Saudyjska i jej pięć minut w mediach   Koraszewski   2015-10-02
Bańki, medycyna, islam i sport     2016-08-27
Bezbożne „Ranczo”.Czyli nie jest dobrze, iż wierni mało wiedzą o religii, czy raczej bardzo dobrze?   Ferus   2021-02-21
Bezduszna duchowość ateistów   Koraszewski   2021-08-03
Biblia źródłem moralności? Żartujesz sobie!   Coyne   2014-09-10
Bogowie popkultury.Czyli jakimi religijnymi stereotypami „karmi” nas telewizja.   Ferus   2021-09-05
Boski niebyt, nauka i patriotyzm   Koraszewski   2018-11-07
Boże słowo głoszone z ambony     2017-08-10
Cena świętego spokoju.Czyli religijny raj dla oportunistów albo też azyl ignorancji (wg Spinozy).   Ferus   2024-03-10
Chrześcijanie XXI wieku   Koraszewski   2014-01-17
Czego naucza imam w Kopenhadze     2017-06-19
Czy Bóg jest bezcielesną osobą?   Coyne   2014-03-16
Czy nasze wartości pochodzą od Boga?   Stenger   2014-07-31
Czy nauka czyni zbędną wiarę w Boga?   Stenger   2017-08-25
Czym jest wszechświat wobec chodzenia po wodzie?   Ferus   2015-01-03
Duchowa służba zdrowia. Czyli oblicze Boga zatroskanego Miłosierdziem.   Ferus   2021-04-18
Duchowość i seksualność szatana XXI wieku   Kruk   2014-04-30
Ego kontra Świadomość. Czyli lepiej żyć złudzeniami czy prawdą o rzeczywistości?   Ferus   2019-03-03
Humanizm jako alternatywa   Grayling   2016-06-12
Ignorowane ludobójstwo chrześcijan w Nigerii    Ibrahim   2020-08-25
Indyjskie czary nad słowem sekularyzacja   Ahmad   2015-11-27
Islamscy towarzysze podróży w drodze do bigoterii i masowych mordów   Fernandez   2017-04-23
Jacek Tabisz o nowym humanizmie    Tabisz   2021-12-21
Jak odpowiadać na argumenty teisty   Stenger   2016-08-25
Kiedy największa na świecie sunnicka instytucja religijne potępi swój kolonializm?    Shoaaib   2019-02-24
Koran i mowa nienawiści   Rizvi   2015-03-28
Mój racjonalny ateizm.Czyli w czym upatruję siłę areligijnych poglądów.   Ferus   2024-01-28
Miecz czy Rozum? Czyli jak uczy historia religii: na jedno wychodzi!   Ferus   2021-03-28
Moja racjonalna wiara. Czyli idea bogów/Boga dla bardziej wymagających.   Ferus   2023-12-31
Najdłużej trwająca mistyfikacja w dziejach ludzkości. Suplement „B”.   Ferus   2020-01-19
Najlepszy ze światów – Ziemia? Czyli najlepsza z możliwych marności nad marnościami.   Ferus   2023-08-06
Niechciany dar Boga. Czyli trudności z akceptacją nieuniknionego.   Ferus   2018-12-02
Nieudacznicy, tchórze? Nie, idealiści   Carmon   2017-06-02
Nieudane autodafe. Czyli: kiedy ateizm był zbrodnią.    Ferus   2023-11-19
Nocna rozmowa z biskupem o sensie życia   Koraszewski   2018-04-09
Osaczeni przez religię   Rushdie   2017-02-03
Otwarty umysł jest zaletą   Andreadis   2017-02-16
Państwo częściowo wyznaniowe   Koraszewski   2014-06-15
Pod sztandarem Niebios   Foster   2015-03-15
Pod sztandarem Niebios   Foster   2017-03-09
Podsumowanie ataków na ateistów   Coyne   2014-01-07
Poznacie ich po ich owocach   Grayling   2017-07-30
Poświąteczna refleksja. Kiedy mity traktowane są jako rzeczywistość.   Ferus   2021-04-11
Religia, “Playboy” i Frank Sinatra   Coyne   2014-08-27
Republika Ateistów odparła atak religijnych ekstremistów   Stone   2017-06-07
Rozmyślając nad sensem życia (VI)   Ferus   2019-05-12
Rozum i wiara, Część III -Czyli takie sobie rozmowy o religijnych „prawdach” i problemach z nimi związanych.   Ferus   2015-12-13
Rozum i WiaraCzyli takie sobie rozmowy o religijnych „prawdach” i problemach z nimi związanych.   Ferus   2015-11-01
Sens życia   Haught   2015-11-20
Sumerowie patrzą z osłupieniem jak Bóg tworzy świat     2014-12-23
Szamani: antenaci współczesnych kapłanów. Czyli Niezależny Związek Zawodowy Duszpasterzy. (V)   Ferus   2022-08-28
Szamani: antenaci współczesnych kapłanów.Czyli Niezależny Związek Zawodowy Duszpasterzy. (II)   Ferus   2022-08-07
Szamani: antenaci współczesnych kapłanówI.Czyli Niezależny Związek Zawodowy Duszpasterzy. (III)   Ferus   2022-08-14
Tako rzecze rzecznik Nycza   Koraszewski   2016-03-28
Teologia wyzwolenia diabłów                  Kruk   2014-10-24
Tęsknota za bezpiecznym miejscem (II)Czyli Królestwo Niebieskie na Ziemi.   Ferus   2018-02-18
Tęsknota za bezpiecznym miejscem. Czyli Królestwo Niebieskie na Ziemi.   Ferus   2018-02-11
Turcja: Czy z religijnego punktu widzenia pożądanie własnej córki jest w porządku?   Bekdil   2016-01-25
Uciekłaś od wojny, a oni przyjęli cię      2020-03-13
Uprowadzenie Holocaustu dla Dżihadu: Auschwitz i KnesetCzęść 5: Wbijanie noża   Pandavar   2020-06-24
Wezwanie do reformy islamu     2016-05-05
Wspólnota (niektórych) wierzących i (niektórych) ateistów   Koraszewski   2014-10-01
Zatrute ziarnoCzyli wkład chrześcijaństwa w cywilizację europejską.   Ferus   2024-02-11
Zbiorowe zmartwychwstanie, czyli jednak Halloween   Kruk   2015-04-09
Zderzenie cywilizacji czy zderzenie idei?     Koraszewski   2015-09-06
Zwrot, który zmienił świat   Koraszewski   2016-07-01
Świadkowie Jehowy i odmowatransfuzji krwi dla dziecka   Coyne   2014-09-07
Pytanie bez odpowiedzi   Łukaszewski   2021-10-18
Wierzę w Boga Ojca   Koraszewski   2016-09-09
Agnostyk czy ateista?   Koraszewski   2013-12-05
Konstytucyjni ateiści   Koraszewski   2013-12-05
Ab ovo   Kruk   2015-02-15
Abraham aresztowany po próbie złożenia ofiary z syna   Swidler   2014-09-29
Absolwent teologii mówi o naszej rzekomej potrzebie dalszych studiów teologicznych zanim zaczniemy krytykować religię   Coyne   2015-06-12
Absurdalna awersja wierzących do ateizmu   Ferus   2021-11-07
Afrykańska ateistka ujawnia, dlaczego się ukrywa   Igwe   2016-01-21
Afrykański eksport starego chrześcijańskiego barbarzyństwa   Igwe   2014-09-16

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk