Prawda

Piątek, 26 kwietnia 2024 - 19:51

« Poprzedni Następny »


Paradoksalne „Dzięki Bogu” (II)


Lucjan Ferus 2021-11-21


Nie trudno się domyślić, iż do napisania niniejszego tekstu zainspirował mnie „rynkowy epizod”, zapamiętany przez moją znajomą i opowiedziany podczas niedawnej rozmowy. Jednak nie wyciągałbym z niego zbyt daleko idących wniosków, wiedząc doskonale, że osoby wypowiadające w różnych okolicznościach życiowych ten popularny zwrot, nie zastanawiają się nad jego głębszym sensem. A już na pewno nie rozpatrują go w kontekście teologicznym. Dlatego też, posłużył mi on jako znamienne „wejście w temat”, abym mógł  przeanalizować o wiele poważniejszy problem teologiczny, przedstawiony pod koniec tamtej części.

Jest to rozwinięciem konstatacji Friedricha Nietzschego: „Człowiek staje się ateistą, gdy poczuje się lepszy od swego Boga”. Zdaję sobie sprawę, iż przytoczone przeze mnie nieliczne przykłady „niezrozumiałego” okrucieństwa naszego rzekomego Boga (okrucieństw w Biblii jest bardzo wiele), raczej nie przekonają większości wiernych tejże religii, by na ich podstawie zaraz poczuć się lepszymi od przedstawionego tam Stwórcy. Poznając te cytaty i tak w wyobraźni będą mieli utrwalony w dzieciństwie wyidealizowany wizerunek miłosiernego Boga, który ponoć tak umiłował człowieka, iż posłał na śmierć Syna, by ten złożył swe życie w ofierze odkupującej grzechy ludzkości i zbawił ją od „ostatecznej” śmierci.

 

Jaką więc one miały/mają spełnić rolę w tym tekście? Otóż taką, że dzięki tym zacytowanym przykładom z Biblii (czyli natchnionego Słowa bożego, a więc najwyższego autorytetu dla wiernych wyznawców tej religii), możemy dokładniej poznać atrybuty naszego Boga, co u człowieka nazywane jest zaletami i wadami, a ogólnie „charakterem”. Jak wszystkim wierzącym wiadomo, w Biblii opisana jest (w pseudo chronologiczny sposób) historia Boga Jestem Który Jestem, czyli późniejszego Boga judaizmu Jahwe (to Stary Testament).

 

Natomiast w Nowym Testamencie mamy historię domniemanego Syna Bożego Jezusa Chrystusa, który został stracony na krzyżu przez Rzymian. Jednakże dopiero od pierwszego soboru Nicejskiego w 325 r. stawał się on sukcesywnie Bogiem na pierwszych siedmiu soborach powszechnych. Wbrew pozorom nie jest to historia trzech różnych bogów lecz jednego Boga (mamy przecież do czynienia z „monoteizmem”), który wg dogmatu o Trójcy Świętej jest Bogiem Ojcem, Synem Bożym i Duchem Świętym. Skoro jest to jeden i ten sam Bóg, zobaczmy jakie ma on zalety i wady (niestety!). Otóż Bóg Jahwe ze Starego Testamentu (sądząc po jego zachowaniu w relacjach z ludźmi) jest:

 

Zapalczywy, porywczy, okrutny, krwawy, niesprawiedliwy, małostkowy, nie wszechmocny, nie przewidujący skutków swych czynów (czyli nie wszechwiedzący), karzący za błahe przewinienia, a wręcz lubujący się w karaniu oraz rzucaniu wyszukanych przekleństw na ludzi, gniewny, materialny, uwielbiający woń spalanej ofiary (ale do czasu), zwolennik podziału swych stworzeń na „czyste” i „nieczyste”, lubiący przechadzki po rajskim ogrodzie podczas powiewu wiatru, bezlitosny, obłudny (stosujący moralność Kalego), czyniący cuda na pokaz, wykonawca czyichś praw, zawistny i zazdrosny, mściciel, apodyktyczny, zmienny, posiadający bardzo specyficzne poczucie humoru (przykład 10 plag egipskich) itd. itp.

 

Komu lektura Biblii nie jest obca (i nie mam tu na myśli akurat Świadków Jehowy) dobrze wie, iż powyższe cechy Boga Jahwe mają uzasadnienie w Starym Testamencie i na każdą z nich można znaleźć konkretne przykłady bożego zachowania, potwierdzające ich trafność. To tyle, odnośnie Boga Jahwe, czyli Boga Ojca z późniejszej Trójcy Świętej. Natomiast w Nowym Testamencie przedstawiony jest taki oto wizerunek Syna Bożego:

 

Mający swój początek i koniec na Ziemi (jako Jezus Chrystus), nie znający przyszłości, a czasem znający (a więc także nie wszechwiedzący), materialny, nie wszechmocny, czasem miłosierny, a czasem mściwy, czasem mówiący o miłości, a czasem płonący nienawiścią, czasem mówiący o potrzebie tolerancji, a czasem nietolerancyjny, porywczy i gniewny, czasem przebaczający, a czasem okrutny, podlegający prawom pisanym, czyniący dość prymitywne cuda jak na Boga przystało (oprócz miejscowości z której pochodził, bo tam nie mógł), dobry, wyrozumiały i litościwy, ale nie dla wszystkich. Taki jest Jezusa Chrystus, Syn Boży. To tyle, jeśli chodzi o charakterystykę Boga opisanego w Piśmie Świętym/Biblii.

 

Lecz to jeszcze nie wszystko jeśli chodzi o Boga chrześcijan/katolików, bowiem jest jeszcze dogmatyczne „uzupełnienie” biblijnego wizerunku Boga (coś w rodzaju suplementu). Jest to dogmat o Trójcy Świętej, mówiący, iż naszym Bogiem jest starotestamentowy Bóg Ojciec (czyli Jahwe), nowotestamentowy Syn Boży (Jezus Chrystus) i Duch Święty – występujący pod postacią Trójcy Świętej. Czy to już wszystko? Otóż nie, gdyż z pism największych myślicieli chrześcijaństwa, nazywanych Doktorami i Ojcami Kościoła wynika niezbicie, iż to jeszcze nie są wszystkie cechy (atrybuty) naszego Boga, bo wg nich jest on także:

 

Wszechmogący, wszechwiedzący, nieskończony w czasie i przestrzeni (bez początku i bez końca), jedyny, nieskończenie miłosierny, idealnie sprawiedliwy sędzia, stworzyciel wszystkiego, transcendentalny, jest prawdą i mądrością, niematerialny, władca moralności niezmierzony, wszechobecny w swym dziele, niezmienny sprawca zmian, najwyższe dobro, nieomylny, absolutna inteligencja, jest miłością, z siebie i w sobie najszczęśliwszy, ocean spokoju, jest początkiem, trwaniem i końcem wszelkich rzeczy, życiem prawa i porządku, jest istotą najwyższą, jedyną i samoistną, absolutnie nieskończoną, która zawsze była i zawsze będzie, dla której nie ma nic przeszłego, ani nic przyszłego – Bóg Ideał Absolut. (wg Sto dowodów na istnienie Boga, bp Z.J.Kraszewski).

 

Ciekawy zestaw cech, prawda? Skoro jest to jeden i ten sam Bóg, to jego cechy powinny się dopełniać, a tu widać, iż wiele z nich jest sprzecznych ze sobą, wręcz wykluczających się. Szczególnie gdy porówna się cechy starotestamentowego Boga Jahwe z Bogiem teologów i myślicieli chrześcijaństwa, Doktorów i Ojców Kościoła – Ideałem Absolutem. Nie wiem doprawdy na jakiej wiedzy opierali oni swoje przekonania teologiczne, iż wyszedł im taki wyidealizowany wizerunek naszego Boga, ale na pewno nie na lekturze Biblii i nie na obserwacji naszego świata i rzeczywistości.

 

Zapewne też i Friedrich Nietzsche nie miał na myśli tego Boga formułując swoją konstatację. Można więc uznać, iż jest to wyidealizowana teologiczna fikcja, fikcyjnej idei bogów/Boga. Fikcja nie mająca uzasadnienia ani w rzeczywistości, ani w Piśmie Świętym czyli Biblii. A ponieważ to ona jest podstawą nauczania katechetycznego wiernych od maleńkości i jak twierdzi nasza (i nie tylko nasza) religia jest opisane w niej dzieło bożego stworzenia i zbawienia ludzkich dusz, przyjrzyjmy się dokładniej na czym polega istota owego zbawienia i do czego ono było (i jest) potrzebne Bogu i człowiekowi (a może tylko jednemu z nich?).

 

Z pierwszych wersetów Księgi Rodzaju wynika, iż ów biblijny „Bóg stworzył niebo i ziemię” (czyli ujmując ogólnie: Kosmos, Wszechświat), wypowiadając słowa: „Niechaj się stanie!”. I tak np.: „Wtedy Bóg rzekł: „Niechaj się stanie światłość!”. I stała się światłość”. /../ „Potem Bóg rzekł: „Niechaj powstanie sklepienie w środku wód i niechaj ono oddzieli jedne wody od drugich!”. I tak się stało. „Bóg widząc, że były dobre, rzekł „Niechaj zbiorą się wody spod nieba w jedno miejsce i niech się ukaże powierzchnie sucha!”. I stało się tak. Bóg widząc, że były dobre, rzekł: „Niechaj ziemia wyda rośliny zielone /../ a Bóg widział, że były dobre”.

 

„A potem Bóg rzekł: „Niechaj powstaną ciała niebieskie, świecące na sklepieniu nieba /../ większe, aby rządziło dniem i mniejsze, aby rządziło nocą, oraz gwiazdy. /../ A widział Bóg, że były dobre. /../ Potem Bóg rzekł: „Niechaj się zaroją wody od istot żywych, a ptactwo niechaj lata nad ziemią, pod sklepieniem nieba!” /../ Potem Bóg rzekł: „Niechaj ziemia wyda istoty żywe różnego rodzaju /../ I widział Bóg, że były dobre. A wreszcie rzekł Bóg: „Uczyńmy człowieka na Nasz obraz i podobnego Nam /../. Stworzył więc Bóg człowieka na swój obraz, na obraz Boży go stworzył; stworzył mężczyznę i niewiastę. Po czym Bóg im pobłogosławił /../ A Bóg widział, że wszystko co uczynił, było bardzo dobre” (Rdz 1,1-31).

                                                           ------ // ------

Mając na uwadze, iż poruszamy się na obszarze fikcji religijnej, jedyne co mi zostaje, to wybór fikcji bardziej wiarygodnej od tej mniej wiarygodnej (tak, aby być w zgodzie z logiką). I o ile nawet (jako ateista) nie wierzę w istnienie Boga Stwórcy Wszechświata, Ziemi i wszystkiego na niej, to logicznie biorąc, ta powyższa opowieść jest bardziej wiarygodna od jej dalszego ciągu, opisanego tak w Starym Testamencie jak i w Nowym (Ewangelie). Dlaczego tak uważam? Po pierwsze dlatego, że istnieje fizyczna rzeczywistość tu opisana, np. Ziemia, a na niej ziemska flora i fauna, wymienione ciała niebieskie (Słońce i Księżyc), jak i gwiazdy. No i istnieją też ludzie, wg Biblii stworzeni przez Boga na jego podobieństwo.

 

Zachowana jest też wewnętrzna logika tego bożego aktu kreacji. Skoro Bóg jest wszechmocny (z czym zgadzają się teolodzy), to stać go było na to, aby swego aktu stworzenia dokonać wyłącznie słowami „Niechaj się stanie!”. Zaś to, że po każdym akcie twórczym widział Bóg, iż był on dobry, świadczy również o jego wszechwiedzy , co nie powinno wydawać się dziwne, skoro jest on (wg religii) wszechobecny w swym dziele, nie tylko w każdym jego miejscu, ale też w każdym czasie, jednocześnie. Czyli jego świadomość ogarnia je od początku do końca, tak w przestrzeni jak i w czasie (stąd ta Alfa i Omega).

 

Co mi dało to rozumowanie? A choćby to, że jeśli już w coś mam wierzyć bez zastrzeżeń i wątpliwości, to przynajmniej w to, co można potwierdzić rozumowo. Mówiąc wprost: jeśli wierzymy w powyższy opis powstawanie dzieła bożego, to powinniśmy odrzucić dalsze „prawdy” biblijne, jako sprzeczne z opisem powyższego aktu kreacji. Ale też sprzeczne z cechami wszechmogącego Boga, Stwórcy Wszechświata. Lecz co najważniejsze, iż opisanej dalej w Biblii „rzeczywistości” religijnej nie da się potwierdzić w żaden możliwy sposób, żadnym z naszych zmysłów (włącznie z rozumem wspomaganym wyobraźnią). Można tylko wierzyć, iż to jest prawdą, lecz wiara (nawet głęboka) nie jest dowodem prawdziwości tegoż.

 

I tak na przykład: Jak można wierzyć w to, iż ten sam Bóg w tak przerażająco infantylny sposób zachował się w raju, kiedy to nie przewidział i nie zauważył, że wąż skusił ludzi do zjedzenia zakazanego owocu. I co?! Zamiast cofnąć czas i od razu naprawić tę sytuację, aby protoplaści ludzkości byli nadal doskonali (a dzięki temu i przyszła ludzkość) – on wywodzi rodzaj ludzki z protoplastów mających natury skażone grzesznymi skłonnościami (podczas upadku człowieka w raju) do czynienia zła i nieprawości. Wiedząc doskonale, jakie to będzie miało straszliwie tragiczne skutki w przyszłości jego dzieła! 

 

Bóg, mając nieskończone możliwości i mogąc ów problem rozwiązać wypowiedzeniem paru określonych słów, zamiast tego ukarał ludzi m.in. śmiertelnością, a jako swoiste „remedium” wymyślił pośmiertne zbawienie ludzkich dusz. Ma ono polegać na tym, iż po paru tysiącach lat spłodzi on Syna z ziemską kobietą i gdy ten dorośnie, zostanie przeznaczony na krwawą i męczeńską ofiarę, którą odkupi on grzech pierworodny człowieka. I tym samym zbawi dusze tych, którzy w niego wierzyli, obiecując im życie wieczne po śmierci, na końcu dziejów.

 

Nie wiem jak odbierają te religijne „prawdy objawione” inni ludzie, ale dla mnie zachowanie biblijnego Boga byłoby wręcz kabotyńskie (a szczególnie, jeśli wziąć pod uwagę jego pomysł z potopem i arką, który niczego nie naprawił w jego dziele, a jedynie uświadomił jego nieprzewidywalność, zbędne okrucieństwo i bezradność), biorąc pod uwagę jego atrybuty, zaprezentowane podczas początkowego aktu kreacji. Gdyż ten cały pomysł z pośmiertnym zbawieniem ludzkich dusz zamiast stworzenia doskonałych i nieśmiertelnych ludzi przez wszechmogącego Stwórcę jest tak sprzeczny z biblijnym opisem aktu bożej kreacji, że przez to całkowicie niewiarygodny. Tak samo w szczegółach, jak i w ogólnej wymowie.     

 

Na dodatek opiera się on na wymyślonych fikcyjnych pojęciach religijnych, nie mających realnych odpowiedników w naszej rzeczywistości (dlatego trzeba w nie wierzyć). I tak np. Czy widział ktoś „upadek człowieka w raju”, albo „grzech pierworodny, przenoszący się drogą płciową na następne pokolenia człowieka”? „Grzech, który skaził całą naturę ziemską” mimo tego, że nasz Bóg jest wszechmogący i mógł w każdej chwili cofnąć czas? Czy widział ktoś realny/rzeczywisty efekt zbawienia ludzkiej duszy (jak i sama duszę) przez ofiarę z Syna Bożego? I jaką mamy pewność, że jedna z tysięcy ofiar ukrzyżowań była Synem Bożym?

 

Niestety, żadnego „zbawienia” nie da się potwierdzić, bowiem ma ono nastąpić długo, długo po naszej śmierci, po korzystnej dla nas weryfikacji na Sądzie Ostatecznym, czyli jest to religijny odpowiednik „pisania palcem na wodzie”. Tak samo jak i inne religijne terminy: czy ktoś widział „łaskę boską” i jej działanie w praktyce w realnej (a nie w wymyślonej religijnej) rzeczywistości? Albo „grzechy śmiertelne i powszechne”? Tych (i bardzo wielu innych) „prawd” religijnych nie da się w żaden dostępny sposób udowodnić ani poświadczyć naszymi zmysłami. Można tylko w nie wierzyć lub nie, za czym przemawia fakt, iż NT jest sprzeczny z cechami Boga Stwórcy, opisanego na początku Biblii, przez co jest niewiarygodny.

                                                           ------ // -----  

Tak, zdaję sobie sprawę, że konstatacja F.Nietzschego: „Człowiek staje się ateistą, gdy poczuje się lepszy od swego Boga”, nie oddaje w pełni tego skomplikowanego problemu „teologicznego”, Byłoby tak, gdybym był przekonany, że w Biblii jest opisany wizerunek prawdziwego Boga. I wtedy, rzeczywiście mógłbym mieć uzasadnione powody, aby poczuć się lepszym od przedstawionego tam Boga, gdyż jak czytamy w Humanizmie ewolucyjnym:

 

            „Bóg Żydów, chrześcijan i muzułmanów z pewnością nie nadaje się do roli moralnego

wzorca naszych czasów. Wręcz przeciwnie – gdyby Biblia rzeczywiście była „słowem bożym”, należałoby opisanemu niej boskiemu tyranowi postawić wielokrotny zarzut popełnienia straszliwych zbrodni przeciwko ludzkości. Żaden, nawet najbardziej zdegenerowany osobnik naszego gatunku, nie popełnił nigdy tak fatalnych w skutkach przestępstw, jakie Biblia przypisuje Bogu!” (Michael Schmidt-Salomon).

 

Będąc jednak świadomym (jak to u ateistów bywa), że wszyscy nasi bogowie (a właściwie wizerunki naszych wszystkich bogów) są dziełem samych ludzi; przedsiębiorczych i cwanych kapłanów – żadna to dla mnie frajda „czuć się lepszym” od np. biblijnego Boga lub jego Synów (miał też innego wcześniej), czy też bogów innych religii. Jeśli już mam mieć jakieś odczucia związane z tą sytuacją, to raczej wstyd mi za bezmyślność i łatwowierność wyznawców tej religii, których już od bardzo dawna jest tak łatwo oszukać w kwestii życia pośmiertnego, za cenę zrezygnowania z korzystania w życiu doczesnym z rozumu. Czy to ogólnoludzkie marzenie nie świadczy o tym, że po to właśnie stworzyliśmy sobie bogów?

 

Listopad 2021 r.                                ------ KONIEC-----

              

 

 

 

 

 

 

 

   

 

 


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nowy ateizm i krytyka religii

Znalezionych 905 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

"Chrześcijańskie dziewczyny są przeznaczone tylko do jednego – do dawania przyjemności muzułmańskim mężczyznom”   Ibrahim   2016-10-03
"Nic wspólnego z islamem"?   Bergman   2016-12-11
"Time Magazine” i zachodnie podejście do islamizmu   Mahmoud   2021-10-02
#PrayForGaza #PrayForPalestina.   Koraszewski   2018-02-07
„Cywilizacja i islam to dwie różne rzeczy”Ex-muzułmanie, teraz wiele zależy od nas.   Pandavar   2024-04-10
„Szczepionkowa” hipoteza powstania religii   Ferus   2021-05-02
“Atlantic” rozważa ważką kwestię: czy wczesne homininy miały dusze?   Coyne   2015-10-05
“Hańba Pakistanu”: oskarżenia o bluźnierstwo   Saeed   2023-02-03
“New York Times” głosi fałszywą przyjaźń między nauką i religią   Coyne   2023-03-30
“Newsweek” bezkrytycznie chwali brazylijskiego chirurga fantomowego -  i wychwala inne czary-mary   Coyne   2016-03-12
“Rozum został stworzony przez Boga”   Coyne   2014-01-03
 “Islam przeżywa ostre starcie z nowoczesnością i wymaga reform”     2018-11-22
Uzdrawianie wiarą zabija dzieci   Coyne   2014-11-19
Dzisiejszy strajk i encyklika z 1968 roku   Koraszewski   2016-10-03
Kościół, nauka i próby pogodzenia wiary z życiem   Koraszewski   2016-10-07
Portret wielkiego agnostyka   Coyne   2013-12-14
Ani nie manifest, ani nie tak nowego ateizmu   Koraszewski   2019-04-26
  Egzorcyści kontra Zły (II). Czyli pozorna walka „dobra ze złem”.   Ferus   2023-11-12
(Nie)Fachowe pośrednictwo religijne.Czyli nieudana próba połączenia sprzecznych ze sobą zachowań.   Ferus   2021-08-29
(Nie)zwykła opowieść wigilijna. Czyli moja nocna, niedokończona rozmowa z psem.   Ferus   2021-12-26
Adwokat diabła II.Czyli religijna wersja ludzkich umiejętności „poszukiwania wyjścia”.   Ferus   2018-12-16
Adwokat diabła. Czyli religijne racje zastępujące prawdę.   Ferus   2018-12-09
Ameryko, obudź się!   Imani   2014-08-08
Arabia Saudyjska i jej pięć minut w mediach   Koraszewski   2015-10-02
Bańki, medycyna, islam i sport     2016-08-27
Bezbożne „Ranczo”.Czyli nie jest dobrze, iż wierni mało wiedzą o religii, czy raczej bardzo dobrze?   Ferus   2021-02-21
Bezduszna duchowość ateistów   Koraszewski   2021-08-03
Biblia źródłem moralności? Żartujesz sobie!   Coyne   2014-09-10
Bogowie popkultury.Czyli jakimi religijnymi stereotypami „karmi” nas telewizja.   Ferus   2021-09-05
Boski niebyt, nauka i patriotyzm   Koraszewski   2018-11-07
Boże słowo głoszone z ambony     2017-08-10
Cena świętego spokoju.Czyli religijny raj dla oportunistów albo też azyl ignorancji (wg Spinozy).   Ferus   2024-03-10
Chrześcijanie XXI wieku   Koraszewski   2014-01-17
Czego naucza imam w Kopenhadze     2017-06-19
Czy Bóg jest bezcielesną osobą?   Coyne   2014-03-16
Czy nasze wartości pochodzą od Boga?   Stenger   2014-07-31
Czy nauka czyni zbędną wiarę w Boga?   Stenger   2017-08-25
Czym jest wszechświat wobec chodzenia po wodzie?   Ferus   2015-01-03
Duchowa służba zdrowia. Czyli oblicze Boga zatroskanego Miłosierdziem.   Ferus   2021-04-18
Duchowość i seksualność szatana XXI wieku   Kruk   2014-04-30
Ego kontra Świadomość. Czyli lepiej żyć złudzeniami czy prawdą o rzeczywistości?   Ferus   2019-03-03
Humanizm jako alternatywa   Grayling   2016-06-12
Ignorowane ludobójstwo chrześcijan w Nigerii    Ibrahim   2020-08-25
Indyjskie czary nad słowem sekularyzacja   Ahmad   2015-11-27
Islamscy towarzysze podróży w drodze do bigoterii i masowych mordów   Fernandez   2017-04-23
Jacek Tabisz o nowym humanizmie    Tabisz   2021-12-21
Jak odpowiadać na argumenty teisty   Stenger   2016-08-25
Kiedy największa na świecie sunnicka instytucja religijne potępi swój kolonializm?    Shoaaib   2019-02-24
Koran i mowa nienawiści   Rizvi   2015-03-28
Mój racjonalny ateizm.Czyli w czym upatruję siłę areligijnych poglądów.   Ferus   2024-01-28
Miecz czy Rozum? Czyli jak uczy historia religii: na jedno wychodzi!   Ferus   2021-03-28
Moja racjonalna wiara. Czyli idea bogów/Boga dla bardziej wymagających.   Ferus   2023-12-31
Najdłużej trwająca mistyfikacja w dziejach ludzkości. Suplement „B”.   Ferus   2020-01-19
Najlepszy ze światów – Ziemia? Czyli najlepsza z możliwych marności nad marnościami.   Ferus   2023-08-06
Niechciany dar Boga. Czyli trudności z akceptacją nieuniknionego.   Ferus   2018-12-02
Nieudacznicy, tchórze? Nie, idealiści   Carmon   2017-06-02
Nieudane autodafe. Czyli: kiedy ateizm był zbrodnią.    Ferus   2023-11-19
Nocna rozmowa z biskupem o sensie życia   Koraszewski   2018-04-09
Osaczeni przez religię   Rushdie   2017-02-03
Otwarty umysł jest zaletą   Andreadis   2017-02-16
Państwo częściowo wyznaniowe   Koraszewski   2014-06-15
Pod sztandarem Niebios   Foster   2015-03-15
Pod sztandarem Niebios   Foster   2017-03-09
Podsumowanie ataków na ateistów   Coyne   2014-01-07
Poznacie ich po ich owocach   Grayling   2017-07-30
Poświąteczna refleksja. Kiedy mity traktowane są jako rzeczywistość.   Ferus   2021-04-11
Religia, “Playboy” i Frank Sinatra   Coyne   2014-08-27
Republika Ateistów odparła atak religijnych ekstremistów   Stone   2017-06-07
Rozmyślając nad sensem życia (VI)   Ferus   2019-05-12
Rozum i wiara, Część III -Czyli takie sobie rozmowy o religijnych „prawdach” i problemach z nimi związanych.   Ferus   2015-12-13
Rozum i WiaraCzyli takie sobie rozmowy o religijnych „prawdach” i problemach z nimi związanych.   Ferus   2015-11-01
Sens życia   Haught   2015-11-20
Sumerowie patrzą z osłupieniem jak Bóg tworzy świat     2014-12-23
Szamani: antenaci współczesnych kapłanów. Czyli Niezależny Związek Zawodowy Duszpasterzy. (V)   Ferus   2022-08-28
Szamani: antenaci współczesnych kapłanów.Czyli Niezależny Związek Zawodowy Duszpasterzy. (II)   Ferus   2022-08-07
Szamani: antenaci współczesnych kapłanówI.Czyli Niezależny Związek Zawodowy Duszpasterzy. (III)   Ferus   2022-08-14
Tako rzecze rzecznik Nycza   Koraszewski   2016-03-28
Teologia wyzwolenia diabłów                  Kruk   2014-10-24
Tęsknota za bezpiecznym miejscem (II)Czyli Królestwo Niebieskie na Ziemi.   Ferus   2018-02-18
Tęsknota za bezpiecznym miejscem. Czyli Królestwo Niebieskie na Ziemi.   Ferus   2018-02-11
Turcja: Czy z religijnego punktu widzenia pożądanie własnej córki jest w porządku?   Bekdil   2016-01-25
Uciekłaś od wojny, a oni przyjęli cię      2020-03-13
Uprowadzenie Holocaustu dla Dżihadu: Auschwitz i KnesetCzęść 5: Wbijanie noża   Pandavar   2020-06-24
Wezwanie do reformy islamu     2016-05-05
Wspólnota (niektórych) wierzących i (niektórych) ateistów   Koraszewski   2014-10-01
Zatrute ziarnoCzyli wkład chrześcijaństwa w cywilizację europejską.   Ferus   2024-02-11
Zbiorowe zmartwychwstanie, czyli jednak Halloween   Kruk   2015-04-09
Zderzenie cywilizacji czy zderzenie idei?     Koraszewski   2015-09-06
Zwrot, który zmienił świat   Koraszewski   2016-07-01
Świadkowie Jehowy i odmowatransfuzji krwi dla dziecka   Coyne   2014-09-07
Pytanie bez odpowiedzi   Łukaszewski   2021-10-18
Wierzę w Boga Ojca   Koraszewski   2016-09-09
Agnostyk czy ateista?   Koraszewski   2013-12-05
Konstytucyjni ateiści   Koraszewski   2013-12-05
Ab ovo   Kruk   2015-02-15
Abraham aresztowany po próbie złożenia ofiary z syna   Swidler   2014-09-29
Absolwent teologii mówi o naszej rzekomej potrzebie dalszych studiów teologicznych zanim zaczniemy krytykować religię   Coyne   2015-06-12
Absurdalna awersja wierzących do ateizmu   Ferus   2021-11-07
Afrykańska ateistka ujawnia, dlaczego się ukrywa   Igwe   2016-01-21
Afrykański eksport starego chrześcijańskiego barbarzyństwa   Igwe   2014-09-16

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk