Prawda

Środa, 8 maja 2024 - 02:43

« Poprzedni Następny »


Zissel znaczy słodycz


Sarah Honig 2014-11-04

Ostatnie zdjęcie małej Zissel przy Ścianie Zachodniej na krótko zanim została zamordowana
Ostatnie zdjęcie małej Zissel przy Ścianie Zachodniej na krótko zanim została zamordowana

Często to, co zaledwie zasłużyło na wzmianki w mediach światowych, jest (lub powinno być) równie dające do myślenia, jak to, na czym z nieukrywanym zadowoleniem skupiają się gadające głowy.

Ujmująca buzia trzymiesięcznej Chaji Zissel Braun, na przykład, nie figurowała na pierwszych stronach wielkich dzienników i nigdy nie pokazała jej żadna zagraniczna stacja telewizyjna. Została zamordowane (tak samo jak i 22-letnia studentka Karem Yemima Mosquera) w zeszłym tygodniu przez arabskiego terrorystę, który z zamiarem morderstwa wjechał samochodem w tłum pasażerów czekających na przystanku tramwajowym. Dla obserwatorów zagranicznych było to jednak równoznaczne z ugryzieniem człowieka przez psa.


Karem Yemima Mosquera
Karem Yemima Mosquera

Nieciekawe. Byliśmy już na tym filmie. Słyszeliśmy to przedtem. Żydzi jojczą. Kogo to obchodzi?

 

Grupowe myślenie w redakcjach wiadomości nie tylko przesącza się do konformistycznych reporterów w terenie, którzy szybko orientują się, co szefowie chcieliby usłyszeć i czym nie warto sobie zawracać głowy. Sygnały ze szczytów hierarchii dziennikarskiej określają także dla czytelników, widzów i słuchaczy, co stanowi wiadomość, a co jej nie stanowi.

 

Filary mediów układają program wydarzeń bieżących i to oni kształtują świadomość mas. Siłą rzeczy to oni dyktują opinię publiczną. To, co nie przechodzi przez ich selektywny filtr, na zawsze pozostanie wiedzą tajemną – także w czasach portali społecznościowych i Internetu.

 

Okrutny los małej Zissel – której imię w języku jidysz znaczy słodycz i której jeszcze nie wyrżnął się pierwszy ząb – nie będzie omawiany przez większość użytkowników Facebooka ani przez uzależnionych od Twittera. Nic nie zrobi z Zissel  głośnej sprawy w Świecie Wolnych, nawet jej amerykańskie obywatelstwo.



Porwanie i egzekucja z zimna krwią innego obywatela amerykańskiego, nastoletniego ucznia Naftalego Fraenkla, także nie wywołała nadzwyczajnego współczucia w Domu Odważnych.

Czy tylko makabryczne obcinanie głów ściąga uwagę w naszej znieczulonej egzystencji? Ale gdyby tak było, to dlaczego zabrakło znaczącej odrazy międzynarodowej, kiedy bohaterzy palestyńskiego figuranta, Mahmouda Abbasa, niemal całkowicie odcięli główkę trzymiesięcznej Hadas Fogel w 2011 r., po zarżnięciu jej rodziców i jej dwóch braci?



Zdjęcie Hadas, podobnie jak zdjęcie Zissel, także nigdy nie zostało umieszczone na pierwszych stronach ani nie pokazano go w informacjach telewizyjnych poza granicami Izraela. Ona i jej rodzina zginęli w koszmarnej rzezi, ale wspomniano o nich szybko  jako o bezimiennych „osadnikach izraelskich”.

 

Sugerowano niemal, że dostali to, na co zasłużyli, bo przydomek „osadnik” stał się bezlitośnie uwłaczający w odniesieniu do Izraelczyków. Osadnicy, także trzymiesięczni, zasługują na śmierć i przypuszczalnie nie powinni być opłakiwani przez politycznie poprawnych humanistów.

 

Niemniej pośmiertna oziębłość przekracza Zieloną Linię. Europejscy ministrowie spraw zagranicznych i rzecznicy amerykańskiego Departamentu Stanu ograniczają się do pustosłowia, do kilku zdań zdawkowych, wymuszonych wyrazów dezaprobaty, kiedy jakieś żydowskie maluchy zostają umyślnie zamordowane.

 

To nie jest tylko Zissel i Hadas.

 




Innym trzymiesięcznym niemowlęciem był Shmuel Taubenfeld, turysta amerykański. Przyjechał do Jerozolimy z rodzicami i siostrą z New Square, New York, z okazji ślubu w rodzinie. Rodzina Taubenfeldów była w autobusie Egged Nr 2 w drodze powrotnej od Ściany Zachodniej, kiedy zamachowiec-samobójca zdetonował bombę.

 

Mały Shmuel i jego matka należeli do 23 ofiar śmiertelnych, spośród których siedmioro było dziećmi. Nie był jedynym niemowlęciem zabitym w tym zamachu.

 




Zginął również 11-miesięczny Shmuel Zargari. Zadowoleni z siebie dyplomaci świata, dostarczyciele wiadomości, elokwentni akademicy i inteligencja nie byli oburzeni.

 

Wiele innych niemowląt izraelskich w swoich wózkach dziecięcych zostało zamordowanych przez zamachowców-samobójców.






Sinai Keinan miała rok, kiedy wraz ze swoją babcią stała się celem przy kiosku z lodami w Petach Tikwa w 2002 r. CNN zignorowała rodzinę w żałobie, ale poświęciła czas na antenie na długi, podlizujący się wywiad z dumną matką sprawcy tego horroru.

 





Świętoszkowaci Szwedzi poświęcili wystawę muzealną dla uczczenia Hanadi Jaradat, która wysadziła się w powietrze obok wózka rocznej Noji Zer-Awiw  w restauracji Maxim w Hajfie w 2003 r. Przerwała życie dwudziestu jeden ludziom. Noja zginęła razem ze swoim czteroletnim bratem, rodzicami i babcią – wszyscy z kibucu Jagur.



Nie chodzi tylko o makabryczną fascynację samobójstwami, która wypaczyła opinię międzynarodową. Pięciomiesięczny Jehuda Shoham został zabity w 2001 r., kiedy samochód, w którym jechał, obrzucono kamieniami. Roczny Jonatan Palmer wraz ze swoim ojcem, Asherem, zginęli w podobny sposób, po obrzuceniu kamieniami ich samochodu w 2011 r. O tych morderstwach nie donosiły media zagraniczne.







Czy kamienie są zbyt banalne, by wywołać zainteresowanie? Dziewięciomiesięczną Shalhevet Pass zastrzelił strzelec wyborowy, który celował prosto w jej skroń i bezdusznie pociągnął za spust w 2001 r.



Dwa lata później siedmiomiesięczna Shaked Avraham zginęła w gradzie kul wystrzelonych prosto w okna domu, w którym mieszkała.

 

Nie było żadnego poruszenia w stolicach cywilizowanego świata, na kampusach, w redakcjach wiadomości ani w studiach telewizyjnych.

 

W większości wypadków nikt nawet nie wspomniał o zbrodniach, które kosztowały życie izraelskich niemowląt. Jak gdyby nigdy nie istniały, a kształtujących opinię publiczną społeczności międzynarodowej nie obchodził zanadto fakt, że już ich nie ma.

 

Wymienionym powyżej niemowlętom – a jest to tylko kilka przykładów znacznie większej liczby niemowląt izraelskich skazanych na śmierć przez arabskich podżegaczy terroru – nie udało się wzruszyć redaktorów gazet, ani ich czytelników.

 

Porównaj to z burzą medialną, z jaką spotyka się śmierć dzieci arabskich – oczywiście, tylko te śmierci, o które można obwiniać państwo żydowskie.

 

Kto może zapomnieć cyrk medialny wokół rzekomego zastrzelenia Muhammada al-Dury przez żołnierzy izraelskich w 2000 r.? Od tego czasu definitywnie dowiedziono, że to oskarżenie było zmyślone, prawdopodobnie w ogóle zainscenizowane. Ale oszczerstwo do dziś trzyma się mocno.

 

Podczas gdy trzej izraelscy chłopcy porwani i zamordowani w drodze ze szkoły w czerwcu tego roku zostali niemal natychmiast zapomniani przez świat, twarz Mohammeda Abu Khdeira pozostaje w tej pamięci w sposób niezatarty, mimo że zabił go niezrównoważony osobnik, który został zatrzymany i gruntownie napiętnowany przez Izraelczyków, nie zaś traktowany jak znakomitość.

 

Jednak na obszarach palestyńskich mordercy wszystkich wymienionych wyżej niemowląt izraelskich są wyniesieni do szeregów wzorów osobowych i bohaterów narodowych. Nie jest to jedynie upodobanie Hamasu. Szkoły, meczety i media Abbasa z pasją wielbią tych morderców niemowląt. 

 

Żadne dziecko nie może dorosnąć na kontrolowanym przez Abbasa terytorium bez wyprania mózgu przez codziennie sączony jad nienawiść do Żydów. Dzień za dniem młodociani podopieczni Abbasa słyszą, że Żydzi są podludźmi, nieczystością, potomkami świń i małp, nikczemnymi niewiernymi i zabójcami proroków. Żadne dziecko palestyńskie nie może wyłonić się z takiej nieustającej indoktrynacji z pluralistycznym światopoglądem, liberalizmem i szacunkiem dla tolerancji.

 

Nie można w żaden sposób uniewinnić Abbasa z zarzutu nieustannego podżegania do nienawiści. W rzeczywistości ten samozwańczy, „umiarkowany” Abbas właśnie powiedział swojej ludności, że sama obecność Żydów zanieczyszcza Jerozolimę i jej miejsca święte. Ponadto, dla emfazy, nazywał wszystkich Żydów pejoratywną nazwą „osadnicy” i z pełną tolerancją określił ich jako „stado bydła”.    

 

Zabrakło potępienia tego rasistowskiego oszczerstwa z podiów międzynarodowych organizacji i mediów światowych, tak samo, jak zabrakło reakcji na zamordowanie Zissel.

 

Najwyraźniej sumienie świata – jeśli zasługuje na tę nazwę – widzi tylko jedną stronę.

 

Magazynowanie rakiet w szkołach, szpitalach i dzielnicach mieszkalnych Gazy – i odpalanie ich stamtąd – nikogo nie poruszyło w innych krajach. Kiedy zagraniczni korespondenci ujawnili w sierpniu świadectwa z pierwszej ręki o tym, co widzieli, filmowali i fotografowali w Gazie z arsenału Hamasu i ich wyrzutni rakietowych, ten materiał był w znacznej mierze bagatelizowany przez ich szefów.

 

Jest absolutnie zakazane obalanie kaczki dziennikarskiej, że Izrael strzela do cywilów z czystej złośliwości – może dla sadystycznej przyjemności. Średniowieczna histeria antyżydowska o dzieciobójstwie i mordach rytualnych jest przetworzona i podana w opakowaniu z XXI wieku.



Nie jest cool dla zagranicznych komentatorów i polityków przyznanie, że Izrael zrobił, co musiał – i znacznie mniej niż mógłby zrobić i niż zrobiłby jakikolwiek inny kraj w tej trudnej sytuacji.  Nie jest cool przyznanie, że Izrael jedynie starał się zapobiec kolejnym śmiertelnym atakom, jak ten, który zabił Daniela Tragermana z kibucu Nahal Oz (w Izraelu za Zieloną Linią). Ten czteroletni nie-osadnik został zabity 22 sierpnia, kiedy pocisk z moździerza wystrzelony ze szkoły ONZ w Gazie trafił w jego dom.

 

Ale tej wiadomości nie podaje się w światowych mediach. Zdjęcia Daniela nie są publikowane i wyświetlane, a jego tragedia nie znajduje oddźwięku. Dlaczego? Możemy się tylko domyślać.

 

Jest bezspornym faktem, że Daniel i wszystkie inne zamordowane maluchy żydowskie zostały pozbawione szansy na dorosłe życie tylko dlatego, że były Żydami. To był ich jedyny grzech. Nawet malutkiej Zissel – za młodej, by grzeszyć, ale nie za młodej, by zginąć jako grzeszna Żydówka.

 

Mimo tragicznie krótkiej podróży Zissel na tej ziemi, pewne mroczne postaci wolą odwrócić głowę od tej śmierci, jak gdyby jakieś niewyraźne piętno dyskwalifikowało ją jako obiekt współczucia.

 

Może dlatego wszędzie panowała totalna cisza w sprawie demonstracyjnej wizyty wybranego przez Abbasa „premiera”, Ramiego Hamdallaha, do grobu mordercy Zissel – Abdelrahmana Al-Szaludiego – gdzie wylewne hołdy były składane temu mordercy niemowląt. Nikt nigdzie nie pisnął nawet o fakcie, że ruch Fatahu, którego przewodniczącym jest Abbas, oficjalnie wychwalał Al-Szaludiego jako „bohaterskiego męczennika”.

 

Zagraniczni wielbiciele Abbasa nadal będą się do niego przymilać. Sekretarz Stanu John Kerry dziękował właśnie Abbasowi za jego „wytrwałość i partnerstwo”. Lubiąca moralizować prasa całego świata nigdy tego nie kwestionowała.

 

Nie pozwala się rzeczywistości na wchodzenie w drogę interesom realpolitik. Faktom nie wolno zakłócać przesądów.

 

Konkluzja: Abbas nie może zrobić niczego źle. Izrael nie może zrobić niczego dobrze.

 

Lata temu pisarz arabski, z którym prowadziłam debatę na spotkaniu międzynarodowym, oświadczył bezwstydnie, że „nie dba o martwe dzieci żydowskie, bo łotrostwo ich rodziców zarobiło na ich śmierć”.

 

Nic tak niestosownego pewnie nie zostanie powtórzone w uprzejmym społeczeństwie postmodernistycznym, ani w Europie, ani w Ameryce, ale może ciche, atawistyczne echa podobnych uczuć wypływają na powierzchnię zmasowanej świętoszkowatości.

 

 Zissel means sweetie
Jerusalem Post, 31 października 2014
Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska

 




Sarah Honig - izraelska publicystka, pracuje dla "Jerusalem Post" od 1968 roku.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Brunatna fala

Znalezionych 1477 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Masowa czystka etniczna Żydów jest prawdziwym dziedzictwem XX wieku   Frentzman   2016-07-13
Mutujący wirus antysemityzmu   Sacks   2016-10-26
Mądrość Hamasu. Oni dobrze rozumieją wojnę, w której walczą.    Friedman   2023-12-29
Nie można bojkotować ISIS   Levick   2015-06-05
Nie umiemy uczyć się na błędach   Imani   2016-04-27
Nie wierzcie Abbasowi;my chcemy dżihadu   Toameh   2014-05-09
Niech się palą izraelskie drzewa. Jewish Voice for Peace, antyizraelska grupa, kibicuje jerozolimskim pożarom   Abdul-Hussain   2021-08-27
Nowy sondaż: ogromna większość Palestyńczyków nadal kocha Hamas. (I ma urojenia co do 7 października)     2024-03-26
Ostatnie tabu w Europie   Carmel   2014-01-21
Ponoć obcy obywatele Turcji   Bekdil   2014-12-02
Przerwać finansowanie palestyńskiego terroru   Greenfield   2016-07-11
Przywilej terrorysty   Frantzman   2015-12-18
Rozgrzeszenie HamasuJak „przebudzeni” zachodni radykałowie stali się moralnymi spin doktorami Hamasu.   O'Neill   2023-11-12
Skuteczna demonizacja Izraela   Marquardt-Bigman   2015-03-18
Sprawa krymska w oczach Iranu     2014-03-16
To, że krzyczą „Śmierć Żydom!”, nie oznacza, że są antysemitami   Pandavar   2023-04-26
Toksyczna szczodrość. Jak Europejczycy używają izraelskich NGO do destabilizowania Izraela   Altabef   2022-02-15
Ugłaskiwanie radykalnego islamu w Niemczech   Uniyal   2015-09-19
Wciskacze fake newsów o Palestyńczykach ignorują ludobójstwo chrześcijan. Ideologicznie napędzana hipokryzja   Ibrahim   2021-06-05
Wędrówka idei na Bliskim Wschodzie   Mansour   2022-01-22
Wojna z Izraelem przy pomocy osobliwego prawa   Apfel   2015-08-04
Wylęgarnie lubieżnych sympatyków totalitarnych idei    Koraszewski   2018-03-16
Wytyczanie Zielonej Linii   Collins   2015-05-03
Wywiad z Christopherem Hitchensem   Totten   2014-05-31
Zachodni wydawcy poddają się islamowi   Meotti   2016-09-21
Znikające kościoły w Turcji   Bulut   2015-04-28
Śladami Mein Kampf   Koraszewski   2015-03-16
Żydowskie życie jest tanie. Spójrzcie tylko, jak traktują je media   Rindsberg   2022-12-13
J'accuse!   Koraszewski   2013-11-12
“TIMES” propaguje demonizację Izraela przez BLMAdam Levick   Levick   2021-06-15
Nie oddawajcie Gazy Autonomii Palestyńskiej   i Itamar Marcus   2023-12-29
Antysemityzm 2.0   Zahran   2013-12-04
Dlaczego Izrael?   Koraszewski   2013-11-22
Jeżeli się nie obudzimy, to skończy się tragicznie - wersja uzupełniona    Sommer   2018-01-08
List otwarty do Adama Michnika   Koraszewski   2013-11-13
Palestyńczycy umierają z głodu w Syrii   Toameh   2014-01-09
Uchodźcy, chłopiec do bicia i Anne Frank   Koraszewski   2013-11-20
W Nowym Jorku są setki antyżydowskich przestępstw nienawiści – i ANI JEDEN schwytany sprawca nie był ze skrajnej prawicy      2018-11-03
Wolność i niepodległość   Koraszewski   2013-11-13
A Kartagina musi być zburzona…   Koraszewski   2021-08-12
A winić będą Izrael   Marquardt-Bigman   2014-01-29
Abbas chce kryzysu humanitarnego   Bergman   2019-05-01
Abbas domaga się od ONZ cofnięcia wskazówek zegara   Hirsch   2022-10-10
Abbas już wcześniej powiedział to wszystko     2023-09-24
Abbas po raz kolejny mówi Palestyńczykom, żeby poszli do diabła     2023-08-04
Abbas toruje drogę dla państwa islamskiego   Toameh   2015-03-31
Abbas: Hitler walczył z europejskimi Żydami z powodu ich lichwiarstwa     2023-09-08
Aby Turcja znowu czuła się imperialna   Bekdil   2018-02-06
Ach, być Abdullahem!   Honig   2015-03-03
Administracja Bidena daje mułłom w Iranie kolejne zwycięstwo: przejęcie władzy przez talibów   Rafizadeh   2021-09-03
Administracja Bidena i “Wojna o prawo powrotu”   Rosenthal   2020-12-29
Administracja Bidena i Iran atakujący Rushdiego   Toameh   2022-08-24
Administracja Bidena i urojenie dwóch państw   Tawil   2022-12-25
Administracja Bidena nagradza terrorystów: Abbasa i Hamas   Tawil   2021-06-11
Administracja Bidena oszukuje Żydów     2021-04-21
Administracja Bidena trzyma się umyślnej ślepoty   Amos   2023-02-08
Administracja Bidena: nagradzanie morderczego reżimu Iranu?   Rafizadeh   2021-07-07
Afrykański region Sahelu: wkracza rosyjska Grupa Wagnera, by pogorszyć sytuację   Franklin   2023-01-21
Ajatollah torturowany za krytykę politycznego islamu   Paveh   2014-02-11
Al-Azhar wyraża uznanie dla terroryzmu Hamasu     2023-10-10
Al-Kaida na subkontynencie indyjskim     2023-11-25
Alchemia narodowości palestyńskiej   Sherman   2016-05-21
Algorytmy Google z 2010 roku, które promowały dżihad, są ponownie analizowane w Sądzie Najwyższym w sprawach dotyczących federalnego prawa   Stalinsky   2023-03-07
Allah sprowadził Żydów do Palestyny, żebyśmy mogli ich wykończyć     2022-05-04
Ambasador Prosor o sytuacji na Bliskim Wschodzie   Prosor   2015-08-05
Amerykańska lewica i prawica oskarżają się wzajem o antysemityzm, chowając pod dywan swój własny   Tobin   2022-10-16
Amerykański pisarz ogląda Europę   Koraszewski   2021-02-04
Amnesty wymyśla kolejną definicję apartheidu – tylko dla Izraela     2022-02-02
Amnesty-UK: „Pierzmy ludziom mózgi, żeby nienawidzili Izraela, ucząc ich przy tym gotowania”     2023-06-13
Amnezja wysepkowa jest super   Honig   2021-07-16
Analiza najnowszej propagandowej publikacji ONZ   Litman   2022-06-26
Angela Merkel finansuje zarówno Muzeum Auschwitz, jak i terroryzm     2019-12-14
Ankara oskarża dziennikarza z okupowanego Cypru   Bulut   2018-09-08
Anne Frank zdradzona raz jeszcze   Collier   2022-07-28
Antagonizmy i sojusze “międzynarodowej lewicy”   Herf   2017-03-25
Antonio Guterres i kochający terror arcykapłan     2024-04-17
Antyizraelska narracja, która definiuje ostatnie starcia izraelsko-palestyńskie   Frantzman   2023-02-05
Antyizraelska polityka Bidena wzmacnia Iran i palestyńskich terrorystów   Tawil   2023-04-10
Antyizraelskie prawa zaproponowane przez Dublin: złe dla Irlandii, gorsze dla Palestyńczyków, straszne dla wszystkich   Franklin   2019-07-13
Antyliberalna krucjata w obronie antysemickiego tłumu   Tobin   2024-04-27
Antysemici wszystkich krajów łączcie się   Koraszewski   2022-02-07
Antysemicki „śledczy” Rady Praw Człowieka ONZ mówi głośno to, co przemilczane   Tobin   2022-08-11
Antysemicki antysyjonizm i lewica   Johnson   2015-09-18
Antysemicki antysyjonizm i rasistowska lewica   Lumish   2017-12-30
Antysemityzm drogą do kariery w Turcji   Bulut   2018-12-17
Antysemityzm Iranu   Rafizadeh   2016-05-22
Antysemityzm jest najstarszym ”fake news” świata   Yemini   2020-04-28
Antysemityzm po turecku, (i wśród młodych Brytyjczyków)     2015-01-23
Antysemityzm, tym razem w islamistycznej odmianie, znowu dręczy Francję   Ahmed   2018-05-07
Antysemityzm. Niezamknięta historia   Jeliński   2014-02-09
Antysyjonizm i antysemityzm nie robią niczego, by pomóc Palestyńczykom   Regev   2021-11-29
Antysyjonizm jest odrażającą ideologią niezależnie od antysemityzmu   Lobel   2024-03-23
Antysyjonizm: XXI-wieczne wcielenie najdłuższej nienawiści   Landes   2016-07-06
AP na bieżąco przekłamuje historię   i Nan Jacques Zilberdik   2020-07-24
AP zachęcała do zamachu terrorystycznego w Beer Szewie… i nagrodzi go   Marcus   2022-03-29
AP: Cały Izrael jest “naszą ziemią, Palestyną”; wszyscy Izraelczycy są osadnikami;  koniec Izraela jest pewny   Zilberdik   2020-12-24
Apartheid – epitet czy pojęcie prawne?   Kontorovich   2014-06-19
Arab z nożem i mord na Żydzie. Ponad 100 lat wykrętów   Collier   2015-10-19
Arabowie niosą sztandar nazistowskiego antysemityzmu   Julius   2018-02-10
Arabowie żyjący na Zachodzie nie walczą z arabskim antysemityzmem – to jest niemoralne i nie ma na to żadnego usprawiedliwienia   Maroun   2015-12-29

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk