Prawda

Piątek, 29 marca 2024 - 08:00

« Poprzedni Następny »


Gigantyczne walenie mają super elastyczne nerwy


Ed Yong 2015-05-18


“Hej, popatrzcie na to” - powiedział Bob Shadwick. Razem ze swoim zespołem preparował zwłoki finwala, drugiego pod względem wielkości zwierzęcia na planecie, kiedy zauważył białą, przypominającą sznurek strukturę, która znajdowała się na płacie mięśnia. Shadwick podniósł ją i dla żartu spróbował rozciągnąć. “To było jak lina bungee” - wspomina A. Wayne Vogl, który był częścią zespołu. Rozciągnęło się do ponad dwukrotnej długości oryginalnej, zanim skurczyło się z powrotem.

Zespół sądził początkowo, że było to naczynie krwionośne, ale szybko zorientowali się, że nie jest puste w środku. Przyjrzeli się bliżej i zobaczyli, że ma żółtawy rdzeń otoczony grubą biała powloką. „Wtedy zrozumieliśmy, że musi to być nerw, niepodobny do czegokolwiek, co widzieliśmy jak dotąd” – mówi Vogl.


Z jednej strony, nie miało to sensu. U ssaków nerwy mają trochę luzu, ale jeśli rozciągniesz je ponad 10 procent ich długości, przestaną prawidłowo przekazywać sygnały elektryczne. Rozciągnij je o 30 procent, a rozerwą się. Naciągnięcia są najpowszechniejszym rodzajem uszkodzeń nerwów u ludzi i mogą prowadzić do ostrego bólu, utraty czucia i paraliżu. Mówiąc po prostu: nerwy się nie rozciągają.


Z drugiej strony, rozciągliwe nerwy walenia mają ogromny sens. Jest to zwierzę, którego całe istnienie zbudowane jest na skrajnych wyczynach rozciągliwości.


Rozciąganie nerwu finwala. Zdjęcie: Vogt et al, 2015.
Rozciąganie nerwu finwala. Zdjęcie: Vogt et al, 2015.

Gigantyczne wieloryby fałdowce – finwale, płetwale błękitne, humpbaki, płetwale karłowate i ich krewni – karmią się maleńkimi skorupiakami o nazwie szczętki (kryl), które połykają milionami używając do tego specjalnej techniki. Fałdowiec przyspiesza w kierunku chmary krylu i nagle otwiera swoją gigantyczną paszczę pod właściwym kątem. Dwie kości dolnej szczęki wychylają się na zewnątrz, rozszerzając paszczę; język cofa się, tworząc jeszcze więcej miejsca. Cała jama gębowa rozdyma się, powiększając obwód o około 162 procent i pochłaniając zdumiewające ilości krylu i wody. Płetwal błękitny potrafi połknąć  około pół miliona kalorii za jednym łykiem.


Długie fałdy w jamie gębowej pozwalają na to rozwarcie bez rozdarcia skóry ani mięśni. Ale co z nerwami? Duże nerwy przechodzą przez dolną szczękę, łącząc ją z językiem i tłuszczem. Muszą one rozciągać się i, jak pokazali Vogl i Shadwick, robią to.


Jak?


Strategia, pisze Vogt, jest “prosta ale elegancka” Każdy nerw zawiera wiązki włókien, które siedzą w rdzeniu i są bardzo poskładane. Otacza je gruba ściana z dwóch białek: solidnego kolagenu i rozciągliwej elastyny. Kiedy waleń otwiera jamę gębową te wiązki i włókna kolagenu rozprostowują się, podczas gdy włókna elastyny rozciągają się. Kiedy włókna kolagenu rozwijają się w pełni, napinają się i nie pozwalają nerwowi na dalsze rozciągnięcie (i potencjalne zerwanie). Kiedy waleń zamyka paszczę, włókna elastyny ściągają nerw z powrotem do pierwotnego kształtu.


I tyle. Włókna nerwu nie rozciągają się. One się rozwijają. Ale to nadal je wyróżnia. Inne nerwy, które mieszczą się w szyi i klatce piersiowej finwala nie mają tej właściwości i dają się rozciągnąć niewiele więcej niż nerwy w twojej twarzy. Nerwy pyska walenia, przez większą rozciągliwość, pozwoliły mu na ewolucję tego niezwykłego sposobu odżywiania się i na bijące rekordy rozmiary. Bez rozciągliwych nerwów finwale i płetwale błękitne nigdy nie stałyby się takimi gigantami, jakimi są.


To nieoczekiwane odkrycie pokazuje, jak niewiele wiemy o olbrzymich waleniach, które od tysiącleci porywały naszą wyobraźnię. Zaledwie kilka lat temu ten sam zespół odkrył, że fałdowce mają organ czuciowy wielkości piłki do siatkówki na czubku ich dolnych szczęk – a nikt go przedtem nie widział. Niewątpliwie czekają nas dalsze niespodzianki. „Jedną z wielkich tajemnic, która pozostaje do rozwiązania, jest jak te zwierzęta połykają pokarm, który koncentrują po każdym olbrzymim łyku – mówi Vogl. – Nadal tego nie wiemy”.

 

Giant whales have super stretchy nerves

Not Exactly Rocket Science, 4 maja 2015

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Ed Yong 


Mieszka w Londynie i pracuje w Cancer Research UK. Jego blog „Not Exactly Rocket Science” jest próbą zainteresowania nauką szerszej rzeszy czytelników poprzez unikanie żargonu i przystępną prezentację.
Strona www autora


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1470 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Po raz kolejny twierdzenie, że płeć nie jest binarna, ale bez żadnych nowych argumentów   Coyne   2024-03-29
Jak małpy człekokształtne (włącznie z ludźmi) straciły swoje ogony   Coyne   2024-03-26
Ale najpierw kawa   Tonhasca Júnior   2024-03-21
Ideolodzy: dlaczego nauczanie genetyki musi mieć charakter społeczno-polityczny   Coyne   2024-03-19
Przepływ genów od neandertalczyków i denisowian do ludzi „współczesnych” i odwrotnie   Coyne   2024-03-14
Wejdź – skoro nalegasz   Tonhasca Júnior   2024-03-09
Czy “bezpłciowe” bakterie tworzą biologiczne gatunki?   Coyne   2024-03-06
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Kolejna błędna próba skorygowania ewolucji   Coyne   2024-02-22
Ryjący w ziemi przedsiębiorcy   Tonhasca Júnior   2024-02-15
Olbrzymie armie o niezliczonych umiejętnościach    Tonhasca Júnior   2024-02-08
Wejdź, powiedziała, dam ci schronienie przed burzą   Tonhasca Júnior   2024-01-15
Czy ludzie wyewoluowali w wodzie?   Coyne   2024-01-08
Jak upadają wielcy   Tonhasca Júnior   2024-01-04
Oczy reniferów zmieniają kolor, żeby łatwiej im było dostrzec jadalne porosty   Coyne   2023-12-30
Życzliwi przestępcy   Tonhasca Júnior   2023-12-28
Conor Friedesdorf (i Alexander Barvinok) o ideologicznym przymusie na amerykańskich uczelniach   Coyne   2023-12-26
Zdumiewający manipulatorzy   Tonhasca Júnior   2023-12-25
Nie gryzie się ręki, która cię zapyla   Tonhasca Júnior   2023-10-19
Rewolucja komunikacyjna   Hannam   2023-10-18
BBC szerzy propagandę rolnictwa organicznego, a biedni na świecie cierpią   i Kathleen Hefferon   2023-10-13
Niezwykły przypadek koewolucji i specyficzności zapylacz/storczyk   Coyne   2023-10-07
Płeć męska lub żeńska: nie ma nic pomiędzy   Elliot   2023-10-03
Myślenie intuicyjne i analityczne   Novella   2023-09-29
„Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja   Williams   2023-09-25
Jak (i dlaczego) ośmiornica edytuje swój RNA   Lewis   2023-09-23
„Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci?   Lewis   2023-09-15
Do jakiego stopnia pary mają wspólne cechy?   Novella   2023-09-14
Kenia daje zielone światło 58 projektom GMO – naukowcy na całym świecie kontynuują badania w dziedzinie biotechnologii, mimo procesów sądowych i dezinformacji   Ombogo   2023-09-08
Lancet atakuje anty-przebudzenie, a czytelnik odpowiada   Coyne   2023-08-24
Więcej wyrafinowanej teologii: uczony religijny zastanawia się, czy neandertalczycy mieli nieśmiertelne dusze   Coyne   2023-08-16
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Mało znana strona ryjkowców   Tonhasca Júnior   2023-08-11
Dlaczego nie można być osobą transrasową?   Coyne   2023-08-10
Walka z malarią za pomocą inżynierii genetycznej   Novella   2023-08-08
Jak restrykcje Unii Europejskiej podsycały głosy przeciwko GMO, jak również głód na globalnym Południu, a zwłaszcza w Afryce   Oria   2023-08-02
Nieznośni mali pomocnicy   Tonhasca Junior   2023-07-29
Macedońskie skarby   Tonhasca Júnior   2023-07-26
GMO i motyle   Novella   2023-07-25
Narzucanie ideologii naturze: Kew Garden celebruje „rośliny queer”   Coyne   2023-07-24
Smak miesiąca   Tonhasca Júnior   2023-07-20
Kłopoty na wylocie   Szczęsny   2023-07-18
Ideologiczne podważanie biologii   i Luana S. Maroja   2023-07-17
Role mężczyzn i kobiet w polowaniu, raz jeszcze   Coyne   2023-07-15
David Hillis o specjacji   Coyne   2023-07-13
Niechętni dawcy i pracowici biorcy   Tonhasca Júnior   2023-07-08
Grube problemy z jelitem   Szczęsny   2023-07-07
Badaczka z Leakey Foundation twierdzi, że kości orangutanów mówią nam, że biologiczna płeć jest spektrum, a nie binarna   Coyne   2023-06-30
Przez dziurkę od klucza   Szczęsny   2023-06-24
Nowa (nie podparta żadnymi dowodami) hipoteza, która eliminuje role płciowe w społecznościach łowców-zbieraczy   Coyne   2023-06-22
Błędne wyobrażenia o ewolucji   Coyne   2023-06-16
Influencerzy z podziemia   Tonhasca Júnior   2023-06-13
Jak wyewoluowało ubarwienie ostrzegawcze?   Coyne   2023-06-12
„San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci   Coyne   2023-06-09
Kolczasty problem   Tonhasca Júnior   2023-06-06
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.   King   2023-06-03
Błędna krytyka genetycznych testów na pochodzenie   Coyne   2023-06-02
Zdatny do lotu   Tonhasca Júnior   2023-06-01
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki    i Jerry Coyne   2023-05-29
Główny problem w filogenezie zwierząt wydaje się być rozwiązany   Coyne   2023-05-26
Americana   Tonhasca Júnior   2023-05-24
Czy uprawa jabłek odzwierciedla bigoterię?   Coyne   2023-05-18
Kenia: Musimy zająć się brakiem bezpieczeństwa żywnościowego, ale najpierw musimy położyć kres dezinformacji na temat upraw modyfikowanych genetycznie   Oria   2023-05-16
Czytanie myśli z fMRI i AI   Novella   2023-05-05
Jest lepiej niż myślisz   Lomborg   2023-05-03
Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce     2023-05-01
Niewygodna historia   Ferguson   2023-04-28
Biologia rezygnacji z działania: kiedy kontynuować, a kiedy spasować   Coyne   2023-04-26
Porywacze ciał   Tonhasca Júnior   2023-04-25
Porażka jest kluczowym składnikiem innowacji   Ridley   2023-04-22
Używanie roślin jako biofrabryk   Novella   2023-04-14
Dawno zmarli przemawiają do nas   Tonhasca Júnior   2023-04-12
Wątpliwi pomocnicy    Tonhasca Júnior   2023-04-08
Uganda: aktywiści przeciwni biotechnologii szerzą dezinformację   Wetaya   2023-04-05
Anglia pozwala na uprawy poddane edycji genów   Novella   2023-04-03
Recenzja z książki  Can “The Whole World” Be Wrong?   Rose   2023-04-01
Psychologia ewolucyjna dla początkujących   Coyne   2023-03-27
“Konwergentna” ewolucja mrówek grzybiarek Starego i Nowego świata   Coyne   2023-03-23
Gigantyczna armia małych zabójców   Tonhasca Júnior   2023-03-22
Colin Wright broni binarności płci u zwierząt   Coyne   2023-03-15
AI: gorąca randka z “Sydneyem ”   Gotefridi   2023-03-15
Zmienić język w ekologii i biologii ewolucyjnej! Przykład anemii sierpowatej   Coyne   2023-03-13
Wzrost liczby nieobecnych ojców i towarzyszące temu społeczne problemy   Geary   2023-03-11
No pasarán    Tonhasca Júnior   2023-03-04
Dezinformacja o GMO: Kenijczykom będzie trudno podejmować racjonalne decyzje i to może kosztować życie   Mykonyo   2023-02-24
Twardy kwiat do zgryzienia    Tonhasca Júnior   2023-02-22
ChatGPT niemal zdaje lekarski egzamin końcowy   Novella   2023-02-21
“Rogi” trylobitów mogły być używane jako broń w walkach między samcami   Coyne   2023-02-15
Postmodernizm obnażony   Dawkins   2023-02-14
Powody naszych wierzeń. Jak i dlaczego irracjonalność trzyma nas w swoich szponach i jak możemy z tym walczyć?   Pinker   2023-02-13
Kiedy zapada noc i ziemia jest ciemna   Tonhasca Júnior   2023-02-10
W nowej książce jest słuszna krytyka idei, że są lepsze i gorsze gatunki, ale jest także błędne twierdzenie, że gatunki nie są realne   Coyne   2023-02-06
Kolczatki wydmuchują bąbelki śluzu z nosa, żeby się ochłodzić   Coyne   2023-02-02
Mali i zręczni influencerzy   Tonhasca Júnior   2023-01-31
Dowody na ewolucję: Bezwłose zwierzęta mają martwe geny na sierść   Coyne   2023-01-23
Krew, znój, łzy i pot   Tonhasca Júnior   2023-01-19
Bąkojady czyszczą nosorożce   Coyne   2023-01-18
Mózg używa geometrii hiperbolicznej   Novella   2023-01-16
O wspaniały nowy świecie   Tonhasca Júnior   2023-01-12
Ciepło zabija. Zimno zabija wielu więcej   Jacoby   2023-01-09

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk