Prawda

Piątek, 1 listopada 2024 - 00:41

« Poprzedni Następny »


Chiński dinozaur miał skrzydła jak nietoperz i pióra


Ed Yong 2015-05-14


Ponieważ większość nazw dinozaurów składa się z długiego, wielosylabowego gulgotania - Parasaurolophus, Therizinosaurus, Pachycephalosaurus – miło, że najnowszy dodatek do tej rodziny ma nazwę jak dotąd najkrótszą.

Nazywa się po prostu Yi.

Pełna nazwa brzmi Yi qi, co pochodzi z dialektu mandaryńskiego i znaczy “dziwne skrzydło”. Nazwa jest aluzją do najbardziej godnej uwagi cechy tego zwierzęcia, które było wielkości gołębia. Każda z jego górnych kończyn ma długi, kościany pręt wyrastający z nadgarstka. Wydaje się, że podpierał błonę, bardzo podobnie jak u latających wiewiórek lub nietoperzy.

Yi był dinozaurem ze skrzydłami jak nietoperz! Co za zdumiewające znalezisko!  


Skamieniałość Yi qi. Zdjęcie: Zang Hailong/IVPP
Skamieniałość Yi qi. Zdjęcie: Zang Hailong/IVPP

Do teraz zakładano, że prehistoryczne gady wzbijały się w powietrze na jeden z dwóch sposobów. Dinozaury robiły to przy pomocy piór. Wiele gatunków pokrywał izolujący puch, a kilka małych, drapieżnych gatunków rozwinęło go w prawdziwe, umożliwiające latanie pióra – długie, płaskie łopatki, które wyrastały z ich przednich kończyn (a czasami z tylnych). Z tych uskrzydlonych stworzeń powstały pierwsze ptaki. Tymczasem pterozaury wyewoluowały bardzo odmienny typ skrzydeł przez niezmierne przedłużenie czwartego palca, by wspierał błonę skóry i mięsień. (Pterozaury są często grupowane razem z dinozaurami, ale należą do całkowicie innej grupy.)


Te skrzydła wykluczały się wzajemnie: dinozaur albo pterozaur; upierzone albo błona ze skóry. Ale  Yi wybrał obie możliwości! Miał błoniaste skrzydła z pokryciem z piór na wiodącej krawędzi. Pokazuje to, że niektóre przynajmniej dinozaury niezależnie rozwinęły ten sam rodzaj skrzydeł, co pterozaury – niezwykły przypadek ewolucji zbieżnej.  


“To jest orzeźwiająco dziwaczne - mówi Daniel Ksepka z Bruce Museum, który nie brał udziału w tym badaniu. – Paleontolodzy będą rozmyślali o Yi qi przez długi czas i z pewnością możemy spodziewać się jakichś ciekawych badań budowy i funkcji tego skrzydła”.  

Wideo


Istnieje tylko jedna znana skamieniałość Yi. Farmer w chińskiej prowincji Hebei znalazł go osiem lat temu i wkrótce potem kupiło go Muzeum Przyrody Shandong Tianyu. Xing Xu i Xioating Zheng z uniwersytetu Linyi, którzy odkryli to stworzenie, zobaczyli go po raz pierwszy w 2009 r. i zaczęli nad nim pracować w 2013 r. Xu pamięta, że „wydawało mi się czymś specjalnym”.  


Kiedy zespół wydobył i zanalizował okaz, doszli do tego, że był to skansoriopteryks – grupa małych, opierzonych dinozaurów z bardzo długimi trzecimi palcami. Te gatunki miały reputację dobrych wspinaczy (ich nazwa znaczy „wspinające się skrzydło”), ale nie było dowodów, że ich pióra były wystarczająco dobre do lotów.


To samo stosowało się do Yi – jego pióra, pokrywające czaszkę, kark i kończyny, były sztywnymi włóknami zakończonymi rodzajem pędzelka. Bardzo różniły się od upierzenia zdolnych do lotu ptaków.  


Wtedy zespół zauważył dziwaczny pręt. Wystawał on z nadgarstków dinozaura i był dłuższy niż jego przedramię. Nie jest to palec, ale jego skład chemiczny ujawnił, że jest to istotnie kość lub kawałek utwardzonej chrząstki. Zespół nie miał pojęcia, co to mogłoby być. „Kiedy zobaczyłem tę kość, byłem naprawdę zdezorientowany – mówi Xu. – Nie ma niczego podobnego u żadnego innego dinozaura”.


Ale, jak zdał sobie z tego sprawę Corwin Sullivan z Chińskiej Akademii Nauk, istnieje coś porównywalnego u latających wiewiórek. Te gryzonie latają lotem ślizgowym z drzewa na drzewo przez rozpościeranie błony, która rozciąga się od ich nadgarstków do kostek kończyn dolnych. Rozpościerają tę błonę przez rozstawianie kończyn i wyciąganie długiego kawałka chrząstki, który sterczy z ich nadgarstków. Nietoperze mają podobną chrząstkę (zwaną ostrogą – calcar) na stopach, a pterozaury miały podobną kość (pteroid) na kończynach przednich.


Wszystkie te struktury wykonują to samo: podpierają błonę, która utrzymuje ich właścicieli w powietrzu. Pręt nadgarstkowy Yi niemal z pewnością pełnił tę samą rolę. „Jest to jedyne prawdopodobne wyjaśnienie” – mówi Xu. Znalazł także kilka śladów czegoś, co wyglądało jak płaskie błony wokół prętów i palców obu kończyn przednich. Są niepodobne do niczego, co widziano u innych dinozaurów.


“Ta ‘kość’ wydaje się być dokładnie tym, co oni mówią i wykonali odpowiednie badania, żeby wykazać, że nie jest niczym innym” – mówi Michael Benton z University of Bristol. „A więc tak, to wydaje się rzeczywiste i cóż to za dalsze rozszerzenie możliwości latania u Paraves!” (Jest to grupa dinozaurów, która obejmuje skansoriopteryksy, znakomitości takie jak Velociraptor i wszystkie ptaki.)


Ale Yi “niekoniecznie jest tak dziwaczny, jak mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka, w sensie ewolucyjnym” – mówi Michael Habib z University of Southern California. „Żyjące ptaki mają istotnie błonę wokół kończyn przednich, włącznie z dobrze rozwiniętą błoną z przodu łokci o nazwie propatagium. Te części skrzydła pokrywają pióra, zasłaniając miękką tkankę”. Yi po prostu rozciągnął te błoniaste części przy pomocy swojej dziwacznej dodatkowej kości.



Na razie zespół nie umie zrozumieć, jak trzymał swoje pręty nadgarstkowe, a więc nie może zrekonstruować prawdziwego kształtu ani możliwości rozpostartego skrzydła. Jest to zasadnicze. Szeroka błona utrzymałaby Yi stabilnie w powietrzu i pozwoliłaby mu na bezpieczne wzbicie się i lądowanie. Z węższą błoną musiałby bardzo często machać skrzydłami, by utrzymać się w powietrzu, a także wzbijać się przy znacznej szybkości.


Yi mógł poruszać się w powietrzu przy pomocy kombinacji machania skrzydłami i lotu ślizgowego, chociaż prawdopodobnie polegał bardziej na ślizgu” – mówi Xu, który planuje poszukiwanie dalszych okazów. „Pozostaje wiele pytań w sprawie tego dziwacznego dinozaura”.


Tymczasem to odkrycie przypomina nam, że ewolucja lotu u ptaków i innych dinozaurów nie była prostą historią. Pod koniec okresu jurajskiego, kiedy żył Yi, istniały najrozmaitsze dinozaury o różnych kształtach, rozmiarach i liczbie skrzydeł. To był świat „nie całkiem ptaków” i „prawie ptaków” – a teraz jeszcze dinozaury ze skrzydłami nietoperza! „Co za wspaniała epoka eksperymentów!” – mówi Ksepka.


„Może to być również dowód, że lot wyewoluował wiele razy u dinozaurów – być może trzy razy lub więcej” – dodaje Habib.


Odnośnik:
Xu, Zheng, Sullivan, Wang, Xing, Wang, Zhang, O’Connor, Zhang & Pan. 2015. A bizarre Jurassic maniraptoran theropod with preserved evidence of membranous wings. Nature http://dx.doi.org/10.1038/nature14423


PS:
Jest jeszcze jedna dziwna rzecz uYi. Jego skrzydła zachowały ślady melanosomów – małych woreczków barwnika. Samo w sobie nie jest to niezwykłe; kilku naukowców używało melanosomów do zrekonstruowania kolorów skamieniałych piór. Ale Yi ma jedne z największych melanosomów, jakie kiedykolwiek widziano. „Musiałem sprawdzać dwa razy, żeby upewnić się, że nie odczytałem źle pomiarów” mówi Ksepka.


Chinese dinosaur had bat like wings and feathers

Not Exactly Rocket Science, 29 kwietnia 2015

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Ed Yong 


Mieszka w Londynie i pracuje w Cancer Research UK. Jego blog „Not Exactly Rocket Science” jest próbą zainteresowania nauką szerszej rzeszy czytelników poprzez unikanie żargonu i przystępną prezentację.
Strona www autora


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1496 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Katastrofy mieszkaniowe   Tonhasca Júnior   2024-10-30
Oparta na ideologii i wprowadzająca w błąd krytyka sposobu nauczania współczesnej genetyki   Coyne   2024-10-22
Ignorowanie przez świat głodu w Sudanie dowodzi, że rasizm i antysemityzm to dwie strony tej samej monety     2024-09-25
Zarażenie i uzależnienie: metafory antysemityzmu   Garrard   2024-08-19
„Wyżeraj ich czaszki”: przyjemności antysemityzmu ponownie rozpatrzone po 7 października   Garrard   2024-08-18
Dumania o “Ewolucja jest faktem”   Coyne   2024-08-15
Imperializm i irredentyzm islamski i arabski napędzają konflikt między rzeką a morzem   Landes   2024-08-11
Zombi antysyjonizm    Tabarovsky   2024-08-08
Nowe odkrycia o „ostatnim uniwersalnym wspólnym przodku” Stworzenie, które dało początek wszystkim żywym istotom - istniało znacznie wcześniej niż dotychczas sądzono   Coyne   2024-08-06
Dowody na to, że ludzie współcześni opuścili Afrykę znacznie wcześniej niż nam się wydawało   Coyne   2024-07-25
Nowe odkrycia o denisowianach   Coyne   2024-07-18
Gdzie jest dziś Ameryka?   Koraszewski   2024-07-17
Pierwszy dowód na to, że owady przekraczają ocean   Coyne   2024-07-11
Podejrzenia i dowody   Tonhasca Júnior   2024-07-06
Tajemnica ewolucji ryb flądrokształtnych: częściowo rozwiązana    Coyne   2024-07-03
Starożytne kości ofiar ludzkich składanych przez Majów wykazują pokrewieństwo między zabitymi (i nie tylko to)   Coyne   2024-06-27
Nature” pisze o semantyce płci, a nie o nauce   Coyne   2024-06-18
Czerwone skarby   Tonhasca Júnior   2024-05-16
“Lancet” wychwala tradycyjną wiedzę rdzennych ludów   Coyne   2024-05-10
Więcej ludzi, więcej dobrobytu: wskaźnik obfitości SimonaWedług Simon Abundance Index 2024 zasoby Ziemi są o 509% większe niż w 1980 roku.   Tupy   2024-05-08
Rdzenna matematyka: zasłona dymna   Coyne   2024-05-02
Skamieniałe zachowanie: termity uwięzione w tandemie   Coyne   2024-04-25
Artykuł w piśmie „Science”: rozszerzyć DEI w STEMM   Coyne   2024-04-19
Dlaczego organizacje naukowe powinny zachować neutralność polityczną?   Coyne   2024-04-11
Darwin znowu się myli! Artykuł pokazuje, że jego hipoteza o „samcach większych u ssaków” wydaje się błędna   Coyne   2024-04-06
Czasami gwoździe, koparki, straż, czasami lalki, wstążki, makijaż   Tonhasca Júnior   2024-04-03
Po raz kolejny twierdzenie, że płeć nie jest binarna, ale bez żadnych nowych argumentów   Coyne   2024-03-29
Jak małpy człekokształtne (włącznie z ludźmi) straciły swoje ogony   Coyne   2024-03-26
Ale najpierw kawa   Tonhasca Júnior   2024-03-21
Ideolodzy: dlaczego nauczanie genetyki musi mieć charakter społeczno-polityczny   Coyne   2024-03-19
Przepływ genów od neandertalczyków i denisowian do ludzi „współczesnych” i odwrotnie   Coyne   2024-03-14
Wejdź – skoro nalegasz   Tonhasca Júnior   2024-03-09
Czy “bezpłciowe” bakterie tworzą biologiczne gatunki?   Coyne   2024-03-06
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Kolejna błędna próba skorygowania ewolucji   Coyne   2024-02-22
Ryjący w ziemi przedsiębiorcy   Tonhasca Júnior   2024-02-15
Olbrzymie armie o niezliczonych umiejętnościach    Tonhasca Júnior   2024-02-08
Wejdź, powiedziała, dam ci schronienie przed burzą   Tonhasca Júnior   2024-01-15
Czy ludzie wyewoluowali w wodzie?   Coyne   2024-01-08
Jak upadają wielcy   Tonhasca Júnior   2024-01-04
Oczy reniferów zmieniają kolor, żeby łatwiej im było dostrzec jadalne porosty   Coyne   2023-12-30
Życzliwi przestępcy   Tonhasca Júnior   2023-12-28
Conor Friedesdorf (i Alexander Barvinok) o ideologicznym przymusie na amerykańskich uczelniach   Coyne   2023-12-26
Zdumiewający manipulatorzy   Tonhasca Júnior   2023-12-25
Nie gryzie się ręki, która cię zapyla   Tonhasca Júnior   2023-10-19
Rewolucja komunikacyjna   Hannam   2023-10-18
BBC szerzy propagandę rolnictwa organicznego, a biedni na świecie cierpią   i Kathleen Hefferon   2023-10-13
Niezwykły przypadek koewolucji i specyficzności zapylacz/storczyk   Coyne   2023-10-07
Płeć męska lub żeńska: nie ma nic pomiędzy   Elliot   2023-10-03
Myślenie intuicyjne i analityczne   Novella   2023-09-29
„Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja   Williams   2023-09-25
Jak (i dlaczego) ośmiornica edytuje swój RNA   Lewis   2023-09-23
„Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci?   Lewis   2023-09-15
Do jakiego stopnia pary mają wspólne cechy?   Novella   2023-09-14
Kenia daje zielone światło 58 projektom GMO – naukowcy na całym świecie kontynuują badania w dziedzinie biotechnologii, mimo procesów sądowych i dezinformacji   Ombogo   2023-09-08
Lancet atakuje anty-przebudzenie, a czytelnik odpowiada   Coyne   2023-08-24
Więcej wyrafinowanej teologii: uczony religijny zastanawia się, czy neandertalczycy mieli nieśmiertelne dusze   Coyne   2023-08-16
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Mało znana strona ryjkowców   Tonhasca Júnior   2023-08-11
Dlaczego nie można być osobą transrasową?   Coyne   2023-08-10
Walka z malarią za pomocą inżynierii genetycznej   Novella   2023-08-08
Jak restrykcje Unii Europejskiej podsycały głosy przeciwko GMO, jak również głód na globalnym Południu, a zwłaszcza w Afryce   Oria   2023-08-02
Nieznośni mali pomocnicy   Tonhasca Junior   2023-07-29
Macedońskie skarby   Tonhasca Júnior   2023-07-26
GMO i motyle   Novella   2023-07-25
Narzucanie ideologii naturze: Kew Garden celebruje „rośliny queer”   Coyne   2023-07-24
Smak miesiąca   Tonhasca Júnior   2023-07-20
Kłopoty na wylocie   Szczęsny   2023-07-18
Ideologiczne podważanie biologii   i Luana S. Maroja   2023-07-17
Role mężczyzn i kobiet w polowaniu, raz jeszcze   Coyne   2023-07-15
David Hillis o specjacji   Coyne   2023-07-13
Niechętni dawcy i pracowici biorcy   Tonhasca Júnior   2023-07-08
Grube problemy z jelitem   Szczęsny   2023-07-07
Badaczka z Leakey Foundation twierdzi, że kości orangutanów mówią nam, że biologiczna płeć jest spektrum, a nie binarna   Coyne   2023-06-30
Przez dziurkę od klucza   Szczęsny   2023-06-24
Nowa (nie podparta żadnymi dowodami) hipoteza, która eliminuje role płciowe w społecznościach łowców-zbieraczy   Coyne   2023-06-22
Błędne wyobrażenia o ewolucji   Coyne   2023-06-16
Influencerzy z podziemia   Tonhasca Júnior   2023-06-13
Jak wyewoluowało ubarwienie ostrzegawcze?   Coyne   2023-06-12
„San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci   Coyne   2023-06-09
Kolczasty problem   Tonhasca Júnior   2023-06-06
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.   King   2023-06-03
Błędna krytyka genetycznych testów na pochodzenie   Coyne   2023-06-02
Zdatny do lotu   Tonhasca Júnior   2023-06-01
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki    i Jerry Coyne   2023-05-29
Główny problem w filogenezie zwierząt wydaje się być rozwiązany   Coyne   2023-05-26
Americana   Tonhasca Júnior   2023-05-24
Czy uprawa jabłek odzwierciedla bigoterię?   Coyne   2023-05-18
Kenia: Musimy zająć się brakiem bezpieczeństwa żywnościowego, ale najpierw musimy położyć kres dezinformacji na temat upraw modyfikowanych genetycznie   Oria   2023-05-16
Czytanie myśli z fMRI i AI   Novella   2023-05-05
Jest lepiej niż myślisz   Lomborg   2023-05-03
Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce     2023-05-01
Niewygodna historia   Ferguson   2023-04-28
Biologia rezygnacji z działania: kiedy kontynuować, a kiedy spasować   Coyne   2023-04-26
Porywacze ciał   Tonhasca Júnior   2023-04-25
Porażka jest kluczowym składnikiem innowacji   Ridley   2023-04-22
Używanie roślin jako biofrabryk   Novella   2023-04-14
Dawno zmarli przemawiają do nas   Tonhasca Júnior   2023-04-12
Wątpliwi pomocnicy    Tonhasca Júnior   2023-04-08
Uganda: aktywiści przeciwni biotechnologii szerzą dezinformację   Wetaya   2023-04-05

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Demokracje powinny opuścić


Zarażenie i uzależnienie


Nic złego się nie dzieje


Chłopiec w kefiji


Czerwone skarby


Gdy­by nie Ży­dzi


Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk