Pod pozorem „pomocy rolniczej” Autonomia Palestyńska zajmuje Obszar C (obszar umieszczony całkowicie pod izraelską jurysdykcją w Porozumieniach z Oslo do czasu pełnego porozumienia pokojowego, które ustali suwerenność na tym terenie jednej lub drugiej strony), z pomocą olbrzymiego europejskiego wsparcia finansowego – wbrew prawu i wbrew międzynarodowym porozumieniom podpisanym przez UE.
Przez ostatnie dziesięciolecie Autonomia Palestyńska (AP) realizuje długoterminowy plan w celu przejęcia kontroli nad strategicznymi miejscami na Obszarze C na terytoriach spornych Judei i Samarii. Widomym celem AP jest aneksja tych terenów i wprowadzenie ich pod panowanie AP jako część większego planu jednostronnego utworzenia państwa palestyńskiego. Ten plan opublikowano w 2009 roku w oficjalnym dokumencie AP napisanym przez ówczesnego premiera, Salama Fajjada; od opublikowania był realizowany bez przeszkód, z pomocą olbrzymiego finansowania z Europy.
Od 2013 roku widać wyraźnie przyspieszenie wykonywania planu, głównie przez intensywną działalność rolną na dużą skalę, ze zrozumieniem, że ta taktyka, w odróżnieniu od nielegalnego budowania, umożliwia AP stosunkowo szybkie zajmowanie dużych połaci ziemi. Ta działalność, prowadzona pod parasolem "Projekt korzeni" (Juthoor) AP, umożliwia łatwiejsze przedstawianie zagarniania ziemi międzynarodowym mediom i zagranicznym dobroczyńcom jako „pomoc humanitarną”.
Kluczowym aktorem w tym zagrabianiu ziemi jest Związek Komitetów Pracy Rolnej (UAWC). Z oddziałami w całej Judei i Samarii UAWC utrzymuje ścisłe organizacyjne i operacyjne związki z Ludowym Frontem Wyzwolenia Palestyny (PFLP), organizacją terrorystyczną, która dokonała wielu śmiertelnych zamachów na obywateli Izraela, w tym wiele zamachów samobójczych w latach 2000. UAWC jest w większości finansowany przez europejskie rządy i organizacje pomocy humanitarnej oraz przez Unię Europejską.
Większość działalności UAWC koncentruje się na Obszarze C. Wśród wielu głównych projektów są: nielegalne zajmowanie tysięcy dunamów ziemi na użytki rolne, nielegalne zajmowanie źródeł wody i tworzenie nowych dróg, pozornie po to, by ułatwić palestyńskim farmerom dojazd do obszarów rolnych. Ta działalność koncentruje się na terenach o strategicznym znaczeniu, szczególnie terenach przylegających do żydowskich osiedli i do bariery bezpieczeństwa, jak również miejscach na Obszarze C, które służą jako strefa buforowa między Obszarami A i B (które są pod pełną lub częściową jurysdykcją Autonomii Palestyńskiej).
Nie trzeba mówić, że cała ta działalność jest prowadzona jednostronnie, bez pozwolenia lub koordynacji z państwem Izrael – wbrew prawu obowiązującemu na tych terenach i wbrew Porozumieniom z Oslo oraz wbrew prawu międzynarodowemu.
Organizacja pozarządowa, Regavim, poświęcona zachowaniu zasobów ziemi Izraela i promowaniu dalekowzrocznej polityki używania ziemi, prowadzi ścisłą dokumentację i mapowanie działalności AP w terenie i gromadzi informację dotyczącą finansowania UAWC przez UE, monitorując publikacje palestyńskie i Unii Europejskiej, doniesienia medialne i międzynarodowe (takie jak to niedawne wideo, które wychwala szeroko zakrojoną, nielegalną działalność). Wyniki tych badań, które we wszechstronnym raporcie przedstawiono podkomisji Knesetu ds. zagranicznych i Komitetowi Obrony Juedi i Samarii, są streszczone w artykule "Korzenie zła".
Polityczny kontekst – bitwa o kontrolę nad Judeą i Samarią
W "Tymczasowym porozumieniu między państwem Izrael i Autonomią Palestyńską” podpisanym w Oslo w 1993 roku ("Porozumienia z Oslo") między Izraelem a przywódcami OWP, państwo Izrael oficjalnie uznało organizację, która dotąd działała jako organizacja terrorystyczna, i pozwoliło jej na założenie Autonomii Palestyńskiej do nadzorowania autonomicznych rządów arabskich w częściach Judei i Samarii.
Według tych porozumień Judea i Samaria zostały podzielone na trzy regiony: Obszar A w pełni pod palestyńską jurysdykcją w sprawach cywilnych i bezpieczeństwa; Obszar B pod cywilną jurysdykcją palestyńską i z Izraelem odpowiedzialnym za bezpieczeństwo; i Obszar C pod pełną izraelską jurysdykcją w sprawach cywilnych i bezpieczeństwa. Mimo faktu, że w praktyce wiele klauzul Porozumień z Oslo nie weszło w życie, a inne nie są dłużej istotne, podział jurysdykcji pozostaje w mocy.
Niemal dziesięć lat temu ówczesny premier Autonomii Palestyńskiej, Salam Fajjad, zaczął propagować jednostronny program utworzenia „niepodległego, w pełni autonomicznego państwa arabskiego na całym terytorium Zachodniego Brzegu i Gazy, z granicami 1967 roku i Jerozolimą jako jego stolicą”. Centralnym elementem Planu Fajjada jest próba wzmocnienia obecności oficjalnej administracji AP na Obszarze C i ustanowienie de facto aneksji tego terytorium w oparciu o leżące u podstaw założenie, że Obszary A i B już są „zabezpieczone” przez Porozumienia z Oslo.
Realizacja tego programu ”pełzającej aneksji” odbywa się dwoma równoległymi szlakami. Pierwszy wymaga współpracy z Izraelem: AP przedstawia prośbę do odpowiednich władz izraelskich o zaaprobowanie projektów budowlanych o „specjalnym priorytecie”; zazwyczaj międzynarodowe finansowanie tych projektów jest uwarunkowane od zgody Izraela. Drugim szlakiem, który jest znacznie powszechniejszy, jest tworzenie faktów w terenie przez rozległe nielegalne budowle, bez żadnej koordynacji i bez pozwolenia władz izraelskich. Projekty na tym nielegalnym szlaku są planowane i wykonywane według jasnego, systematycznego planu głównego, który ma na celu stworzenie ciągłości terytorialnej dla przyszłego państwa palestyńskiego, zakłócając równocześnie wzrost i ciągłość terytorialną społeczności izraelskich.
Przez ostatnie lata nielegalny szlak stał się nie tylko wyraźniejszy, ale bardziej „twórczy”, używając prac rolnych do ustanawiania faktów w terenie – łamiąc obowiązujące na tym terenie prawo, łamiąc Porozumienia z Oslo, które stanowią, że państwo Izrael jest jedynym suwerenem na tym terytorium, łamiąc prawo międzynarodowe.
AP od dziesięcioleci ma dyplomatyczne poparcie krajów europejskich. Chociaż Unia Europejska była aktywnym uczestnikiem w formułowaniu Porozumień z Oslo i jej przedstawiciele uczestniczyli w ceremonii podpisywania ich, w ostatnich latach UE czynnie finansuje wiele nielegalnych działań AP na Obszarze C, przyczyniając się do wielu projektów, które podważają te porozumienia przez podejmowanie jednostronnych kroków dla stworzenia państwa palestyńskiego, obejmującego całą Judeę i Samarię.
Palestyńskie organizacje ”społeczeństwa obywatelskiego” i sama AP otrzymują olbrzymie praktyczne i ekonomiczne wsparcie od europejskich rządów i organizacji. Europejskie finansowanie, jak również wsparcie dyplomatyczne i inne rodzaje akcje są bezpośrednio przekazywane do projektów Planu Fajjada.
Jedną z metod stosowanych przez Unię Europejską dla stworzenia de facto palestyńskiego państwa jest blokowanie rozwoju infrastruktury i ekspansji żydowskich osiedli w Judei i Samarii przez palestyńską budowę i rolnictwo. Przez ostatnich kilka lat UE zbudowała ponad 2000 struktur na Obszarze C dla populacji palestyńskiej, tworząc lub wspierając grupy nielegalnych osiedli, bez wnoszenia podań i bez otrzymywania pozwoleń na budowę i bez koordynacji tych projektów z odpowiednimi władzami izraelskimi. Kiedy premier Benjamin Netanjahu protestował przeciwko temu rażącemu łamaniu prawa przez UE, szefowa polityki zagranicznej UE, Federica Mogherini, dała oficjalne zapewnienie o zaprzestaniu jakichkolwiek dalszych nielegalnych budów w okolicy E1 – ale nie na pozostałym Obszarze C. Wszystkie finansowane przez UE projekty budowlane, projekty rolnicze i projekty infrastruktury na Obszarze C są wyraźnie zaplanowane do ustanowienia terytorialnej ciągłości obecności Autonomii Palestyńskiej w próbie uniemożliwienia aneksji lub rozwoju tych terenów przez Izrael w przyszłości. Wszystkie są prowadzone nielegalnie, w sprzeczności z izraelską jurysdykcją na tym terytorium, pod pozorem pomocy humanitarnej Rady Spraw Zagranicznych Unii Europejskiej dla potrzebujących pomocy społeczności palestyńskich w Judei i Samarii.
Prawny kontekst – osmańskie prawo własności w służbie wywłaszczania
Prawo obowiązujące na Obszarze C Judei i Samarii, które są pod pełną izraelską jurysdykcją, składa się z wielu warstw systemów prawnych, włącznie z prawem osmańskim, prawem mandatowym, prawem jordańskim, rządami wojskowymi, prawem międzynarodowym, jak również ustawami parlamentu Izraela, Knesetu. Ogólnie jednak, zasadniczą podstawą prawa własności na Obszarze C jest prawo osmańskie.
Według osmańskiego prawa i decyzji izraelskiego Sądu Najwyższego, które nadal je narzucają, nieuprawiana ziemia należy do suwerena – w tym wypadku, państwa Izrael. Ponadto część ziemi na Obszarze C jest zaklasyfikowana jako „survey land" – tereny, które nie są zarejestrowane jako własność prywatna i które suweren (rząd izraelski) jest w trakcie regulowania i rejestrowania jako ziemia państwowa.
Prywatny człowiek może otrzymać własność ziemi rolnej (według paragrafu 78 osmańskiego kodeksu prawnego) jeśli miał i uprawiał ziemie, o którą chodzi, przez kolejnych kilka lat (dokładny wymagany okres zależy od natury samej parceli).
Tak więc człowiek, który kradnie ziemię i używa jej do celów rolniczych, może rościć sobie prawo własności lub inne prawa do tej ziemi po prostu przez twierdzenie, że przez kilka lat na niej pracował. Palestyńskie projekty użycia ziemi z wielkim powodzeniem wykorzystują tę ”lukę” w prawie osmańskim.
Działalność prowadzona w ramach Projektu korzeni, systematyczny program zajmowania ziemi na Obszarze C, jest przedstawiana jako projekty rolnicze; niemniej wiele tych rodzajów prac – wznoszenie płotów i murów, kopanie ciężkimi maszynami, tworzenie dróg i tak dalej – wymaga pozwolenia, którego oczywiście nie mają. Z drugiej strony, prawo jest skrupulatnie egzekwowane wobec żydowskich konstrukcji, czego wynik najlepiej można określić jako „odwrotny apartheid”: szereg drakońskich regulacji stosuje się wyłącznie do żydowskich mieszkańców Obszaru C, takich jak "nakazy wytyczania" i "nakazy obstrukcyjnego użycia", co upoważnia władze do niszczenia struktur en masse i do zakazu wstępu mieszkańców na sporny teren – bez żadnej właściwej procedury prawnej.
Związek Komitetów Pracy Rolnej – operacyjne ramię przedsięwzięcia zajmowania ziemi
Związek Komitetów Pracy Rolnej (UAWC) jest głównym operacyjnym ramieniem planu AP przechwycenia kontroli nad Obszarem C i stworzenia de facto palestyńskiego państwa na tym terytorium.
Związek, którego kwatera główna jest w Ramallah, składa się z ponad 65 oddziałów lokalnych rad rolniczych w całej Judei, Samarii i Gazie. Z ponad 100 zatrudnionymi jego roczny budżet przekracza 5 milionów euro (niemal 6 milionów dolarów). Ten budżet jest oparty głównie na bezpośrednich i pośrednich darach ze źródeł zagranicznych, włącznie z Unią Europejską i ONZ oraz rządami Francji, Norwegii i Holandii.
UAWC ma zarówno jawne, jak ukryte związki z organizacją terrorystyczną Ludowy Front Wyzwolenia Palestyny (PFLP) i działa w koordynacji z palestyńskim aparatem bezpieczeństwa oraz innymi prawnymi organami palestyńskimi.
Zarówno PFLP, jak UAWC próbowały ukryć swoje ścisłe związki w celu przedstawienia organizacji jako niezależnej organizacji pozarządowej nie nastawionej na zysk. Mimo ich starań istnieją wyraźne dowody ich wzajemnej, ideologicznej i finansowej zależności: wewnętrzny dokument przygotowany w 1993 r. dla amerykańskiej organizacji humanitarnej USAID stwierdzał, że „UAWC jest rolniczą organizacją PFLP" i "Rolniczych usług PFLP dostarcza Związek Komitetów Pracy Rolnej (UAWC)". Dominująca OWP frakcja Fatahu identyfikowała UAWC jako "oddział" PFLP.
Stowarzyszenie UAWC z PFLP trwa, mimo zaklasyfikowania PFLP jako organizacji terrorystycznej zarówno przez Stany Zjednoczone, jak przez Unię Europejską. Wysoko postawione postaci w hierarchii PFLP pracują na wysokich stanowiskach w UAWC, wśród nich Dżamil Muhamad Ismail Al Madżdalawi, były wiceprezes UAWC w Gazie, który jest dobrze znanym wysokim oficerem w PFLP. Był szefem wydziału politycznego PFLP w Gazie i w 2013 roku był przedstawicielem PFLP w organach Fatahu w Autonomii Palestyńskiej. Baszar Al Chiri był szefem wydziału politycznego PFLP na początku lat 2000. Został aresztowany i uwięziony przez państwo Izrael, a po uwolnieniu był prezesem Rady Doradczej UAWC w latach 2005-2010.
Jedną z europejskich organizacji, które dostarczają finansowego wsparcia dla UAWC jest Norwegian People's Aid (NPA), norweskie stowarzyszenie, które opisuje siebie jako "poświęcone budowaniu demokratycznego społeczeństwa i wzmocnieniu możliwości ludzi przejęcia panowania nad własnym życiem”. NPA określa się jako organizacja ”niepolityczna”, chociaż jej poglądy nie są neutralne. Tak więc "popiera organizacje, które reprezentują słabe i narażone populacje, szczególnie, jeśli stawiają one opór tym, którzy mają siłę”. NPA wylicza UAWC jako jedną ze swoich partnerskich organizacji w Palestynie.
NPA, którą od wielu lat wspiera humanitarny program pomocowy rządu amerykańskiego USAID, została w 2017 roku oskarżona o wspieranie terroryzmu przez Departament Sprawiedliwości USA. Podczas procesu, zakończonego w 2018 roku, NPA przyznała się do wspierania Iranu, Hamasu i licznych innych organizacji terrorystycznych.
Od 2016 do 2018 roku NPA otrzymała 32 miliony norweskich koron (niemal 4 miliony dolarów) od rządu Norwegii (z całej sumy 50 milionów koron) na wspólne projekty UAWC-NPA.
Terrorystyczne powiązania UAWC nie odstraszyły UE, która przeznaczyła 3,6 miliona euro na UAWC, by prowadzić „Projekt korzenie” w okolicach Betlejem w 2014 roku i sfinansowała 90% całego budżetu. Pod auspicjami „Projektu korzenie” przedstawiciel UE odwiedził ten teren w celu złożenia raportu o postępach inicjatywy i dostarczenia ogólnego przeglądu działalności UAWC.
W marcu 2015 roku w Betlejem odbyła się inauguracyjna ceremonia dla „Projektu korzenie”. Ambasador UE w Autonomii Palestyńskiej, John Gatt-Ruter, gość honorowy, wygłosił przemówienie na ceremonii:
"Projekty, jakie Unia Europejska zrealizuje dla mieszkańców Obszaru C, są niezbędne, szczególnie w sektorze rolnym, który jest ważną częścią gospodarki. Ten projekt przyczyni się do wsparcia palestyńskich farmerów… i ustanowienia palestyńskich faktów w terenie ... Związek Komitetów Prac Rolnych pokazał swoją zdolność do realizacji projektów rolnych na wielu palestyńskich obszarach i stosunki z Unią Europejską są wynikiem sukcesów osiąganych przez UAWC." [Podkreślenie dodane.]
Wnioski i rekomendacje
W minionym dziesięcioleciu Autonomia Palestyńska dokonała skoordynowanego wysiłku dla uzyskania kontroli nad tak dużymi terenami na Obszarze C, jak to możliwe. W ostatnich latach, a szczególnie od roku 2013, Palestyńczycy nasilili działalność rolną jako środek szybkiego i skutecznego przechwytywania dużych połaci ziemi pod pozorem pomocy humanitarnej dla farmerów. Ta działalność jest nielegalna i sprzeczna z międzynarodowymi traktatami, których sygnatariuszem jest AP. To jednak nie przeszkadza zagranicznym rządom i organizacjom, włącznie z Unią Europejską, która nadal finansuje tę nielegalną działalność – podczas gdy w tym samym czasie głośno krytykują państwo Izrael.
Ponieważ palestyński program zajmowania ziemi ma strategiczne konsekwencje na dużą skalę, tego problemu nie można traktować jako zlokalizowany problem i rozwiązywać od przypadku do przypadku. Trzeba wziąć pod uwagę większy obraz i Unia Europejska musi powstrzymać swoją niepohamowaną interwencję w wewnętrzne sprawy demokratycznego państwa (Izraela) oraz hurtowe łamanie międzynarodowego prawa i traktatów – czyli działań, które umacniają palestyńskie nieprzejednanie, paraliżują możliwości wynegocjowanego rozwiązania i zagrażają bezpieczeństwu Izraelczyków w bardzo realnym i bezpośrednim sensie.
The European Union: Nurturing Instability and Terrorism in the Middle East
Gatestone Institute, 24 kwietnia 2019
Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska
Naomi Linder Kahn
Dyrktorka Działu Międzynarodowego Regavim.
