Prawda

Piątek, 1 listopada 2024 - 00:17

« Poprzedni Następny »


Wyzwanie świeckości i praw człowieka dla Afryki


Leo Igwe 2016-03-29


Od czasu uzyskania niepodległości kraje afrykańskie stają przed różnymi wyzwaniami, a jednym z jej dylematów są relacje między polityką i religią. U progu niepodległości kraje afrykańskie odziedziczyły mozaikę wiar i politycznych religii, które dążyły do uzyskania kontroli nad procesem budowania państwa i struktury społecznej.

To wyzwanie ujawnia się w kontrowersjach wokół wprowadzenia i stosowania szariatu w krajach takich jak Nigeria czy Somalia, w krwawych konfliktach religijnych w Sudanie i Afryce Środkowej, w problemach z muzułmańskim ekstremizmem w Nigerii, Kenii, Mali, Kamerunie i w całej Północnej Afryce. Pełne emocji spory i gwałtowna opozycja wobec aktów legislacyjnych i polityki ochrony praw człowieka, w szczególności tych praw człowieka, które postrzegane są przez część religijnego establishmentu jako pogwałcenie dyktatów i dogmatów ich wiary.         


Bazując na moich doświadczeniach dorastania w Nigerii i wielu lat uważnego obserwowania praktyk wykorzystywania religii dla celów politycznych we wszystkich krajach naszego regionu, próbuję pokazać w tym artykule jak mieszanie religii z polityką podważa świeckość, możliwości respektowania wolności wyznania i przekonań oraz szeroko pojętych praw człowieka. Proponuję modele, nie jeden model sekularyzmu, ponieważ sytuacja w naszym regionie, jeśli idzie o religię i politykę nie jest homogenna i nazbyt się różni w poszczególnych krajach, aby zalecać jeden model sekularyzmu, który mógłby być wdrażany w 52 krajach Afryki.           


Uwagi o będącym tabu pojęciu “sekularyzm”:


Aczkolwiek konstytucje różnych krajów w naszym regionie mocniej lub słabiej przywołują to pojęcie, termin sekularyzm często wywołuje w politycznych debatach silny sprzeciw i wrogość, emocje, które często związane są z nieporozumieniami na temat znaczenia tego słowa. Przede wszystkim sekularyzm jest powszechnie kojarzony z zachodnią imperialistyczną ideologią, jako neokolonialistyczne narzędzie wykorzystywane do rozszerzenia socjokulturowych wpływów Zachodu na resztę świata. Dlatego byłe kolonie, w szczególności te, które z jakichś powodów uważają, że znajdują się w ideologicznej kulturowej lub religijnej opozycji do Zachodu, patrzą na ideę sekularyzmu z podejrzliwością.            


Widać to szczególnie wyraźnie w społecznościach zdominowanych przez islam, gdzie bardzo wielu uważa wszystko co zachodnie za grzeszne, zabronione czyli haram. Inną rozpowszechnioną i fałszywą koncepcją jest przekonanie, że sekularyzm to kładka do ateizmu i że kampania na rzecz świeckiego państwa zmierza do uczynienia ateizmu państwową ideologią. Ludzie wierzący są przekonani, że kampania na rzecz świeckiego państwa nie leży w interesie ich wiary. Te dominujące odczucia powstrzymują poszerzanie się sfery sekularyzmu i utrudniają działania na rzecz zaakceptowania i wdrażania modeli świeckiego państwa, które chroniłyby prawa człowieka w następujących przypadkach:


Prawa grup LGBT


Wykorzystywanie religii dla celów politycznych jest szczególnie widoczne i podkreślane w debatach na temat praw homoseksualistów. Na przykład w Nigerii  i Ugandzie religijni politycy i polityczne religie stanowczo przeciwstawiają się przyznaniu praw człowieka gejom, odwołując się do nauk zawartych w ich pismach świętych i do religijnej tradycji jako źródła argumentów przeciwko przyznaniu praw homoseksualistom. Zarówno chrześcijańscy, jak i muzułmańscy przywódcy religijni mobilizują społeczeństwo do poparcia prawnego zakazu małżeństw jednopłciowych, co udało się przeprowadzić w Nigerii i w Ugandzie, gdzie lokalne grupy protestanckie, z poparciem religijnych organizacji amerykańskich, wymusiły ustawę przeciw homoseksualizmowi, która została uchwalona, a następnie uchylona. 


W 2007 roku brałem udział w publicznym przesłuchaniu przez nigeryjską Izbę Ustawodawczą, która zażądała opinii na temat rozważanej wówczas ustawy zabraniającej małżeństw jednopłciowych. Przywódcy religijni, którzy również w tym przesłuchaniu uczestniczyli, opowiadali się za uchwaleniem tej ustawy i naciskali, by zatwierdzić ją bezzwłocznie. Dobrze pamiętam wystąpienie islamskiego „uczonego”, który brał udział w tym spotkaniu i stwierdzał kategorycznie, że prawo szariatu nie dopuszcza możliwości dyskutowania o homoseksualizmie, dodając, że w islamie karą dla homoseksualisty jest śmierć. Proponował, aby osoby homoseksualne, które stanowią niewielką mniejszość, wyłapać i zabić, aby ochronić “heteroseksualną większość”. Model sekularyzmu dla Nigerii musi chronić seksualne mniejszości przed prześladowaniami i mordowaniem zalecanym przez tego islamskiego “uczonego” i innych samozwańczych rzeczników Allaha oraz muzułmańskiej umma.                 


Taki model sekularyzmu musi chronić prawa muzułmanów, którzy wierzą, że geje zasługują na ludzkie traktowanie mimo wszystkich zapisów w Koranie, hadisach, w prawie szariatu i tych którzy są krytyczni wobec muzułmańskiej homofobii. Taki model sekularyzmu musi mieć zarówno pewne cechy lokalne, jak i ponadnarodowe, ponieważ lokalne grupy religijne domagające się, aby dogmaty ich wiary stały się podstawą polityki państwa, często mają bardzo silne wsparcie moralne i finansowe ze Stanów Zjednoczonych i Europy lub od swoich muzułmańskich sojuszników w Azji i na Bliskim Wschodzie. Musimy zrozumieć, że istnieje ponadnarodowy wymiar  religii politycznych, tak chrześcijaństwa, jak i islamu, który w Afryce wymaga krytycznego naświetlenia.              


Do tych międzynarodowych aspektów, o których należy pamiętać, czy to w Nigerii, czy w innym afrykańskim kraju, trzeba dodać presję i wsparcie dla antygejowskich postaw ze strony quasi religijnych organizacji międzynarodowych takich jak Organizacja Islamskiej Współpracy (OIC), które na forum ONZ systematycznie zwalczają próby wprowadzenia ochrony praw mniejszości seksualnych.      


Innym problemem, pokazującym jak mieszanie religii i polityki podważa ochronę praw człowieka, jest narzucanie praw o bluźnierstwie. Istnienie praw, które penalizują “obrażanie religii” jest nieetyczne z punktu widzenia demokratycznych wartości i ochrony praw człowieka. Prawa o bluźnierstwie są nie do pogodzenia z zasadą swobody wyznania i przekonań. Niedawny przypadek w Nigerii ukazuje sprzeczności ukrywające się w tych przepisach i fakt, że prawo o bluźnierstwie jest bronią zabójczą dla swobody wyznania.         


W czerwcu ubiegłego roku szariacki sąd w Kano, w Północnej Nigerii skazał na śmierć 9 członków sekty Tijjaniya, a w styczniu tego roku przywódca tej sekty, Abdulazeez Dauda, został również skazany na śmierć przez powieszenie. Podobno skazani na zgromadzeniu religijnym ku czci szejka Ibrahima Niasse’go, pochodzącego z Senegalu założyciela tej sekty, twierdzili, że „Niasse był większy niż prorok Mahomet”. Sędziowie szariackiego sądu uznali te stwierdzenia za obrazę proroka Mahometa, a więc za przestępstwo karane śmiercią!      


Nigeria potrzebuje modelu sekularyzmu, który mógłby chronić prawo do wolności słowa i do wolności wyznania, w tym różnych sekt muzułmańskich, włącznie z tymi, którzy twierdzą, że prorok Mahomet był większy niż przywódcy sekt, jak i tymi, którzy sądzą, że przywódcy ich sekt są więksi niż prorok Mahomet, a wreszcie tymi, którzy w oparciu o swoją wiarę lub fakty są przekonani, że prorok Mahomet nie był w żaden sposób ani wielkim prorokiem, ani nawet prorokiem. Ten model sekularyzmu powinien służyć jako zapora przeciw islamofobii i przeciw wszelkim próbom zakneblowania wolnego słowa lub odbierania prawa manifestowania swoich przekonań religijnych przez interpretowanie wiary innych jako obrazy proroka Mahometa, obrazy islamu, czy jakiejkolwiek innej religii.        


Wreszcie, sposób traktowania nadużyć związanych z oskarżeniami o czary, również pokazuje jak mieszanie religii i polityki utrudnia skuteczną ochronę praw kobiet i dzieci. Czary to część wierzeń religijnych, głoszących, że niektórzy ludzie mają moc szkodzenia innym za pośrednictwem czynności i środków magicznych. Wyrażanie takich przekonań jest zgodne z zasadą wolności wyznania i wolności słowa. Jednakże wierni nie tylko wyrażają swoje przekonania, ale podejmują działania odmawiając rzekomym czarownicom i czarownikom prawa do życia, do wolności od tortur, od nieludzkiego i poniżającego traktowania.              


Grupy religijne naciskają na uznanie czarów za przestępstwo. Oskarżenia o czary prowadziły do poważnych pogwałceń praw człowieka. Państwa afrykańskie wykazują bardzo ograniczoną wolę walki z jawnym naruszaniem praw osób podejrzanych o czary, mimo możliwości jakie dają istniejące przepisy prawa. Działa tu lęk przed urażeniem religijnych sentymentów oraz obawa przed utraceniem poparcia silnego religijnego establishmentu.            

Jeden z najnowszych przypadków to sprawa czteroletniej dziewczynki w Nigerii, która została oskarżona o czary i w konsekwencji porzucona przez rodzinę. Działo się to w stanie, w którym jest prawo o ochronie dzieci oskarżonych o czary, jednak państwo niechętnie podejmuje kroki prawne przeciw organizującym polowania na czarownice pastorom i kościołom, które podżegają do takich oskarżeń.        


W Malawi rząd nie zdołał egzekwować istniejącego prawa penalizującego oskarżenia o czary, które nierzadko jest używane przez lokalne władze do karania oskarżanych o czary, a nie oskarżających. W Ghanie rząd zamyka sanktuaria dla oskarżonych o czary, gdzie mogli szukać schronienia, zamiast podjąć stanowczą akcję przeciwko wysuwaniu takich oskarżeń, które prowadzą do tego, iż niewinni ludzie staja się uchodźcami we własnym kraju.             


Głównym problemem jest to, że instytucje państwowe obawiają się występowania przeciwko wierzeniom, które są postrzegane, jako afrykańskie wartości i afrykańska tradycja (cokolwiek by to miało oznaczać), jak również tego, że mogą być oskarżane o antyreligijną,  bezbożną czy wręcz ateistyczną działalność na rzecz sekularyzmu.        


Nigeria, Malawi i Ghana potrzebują modeli sekularyzmu, które skutecznie penalizowałyby oskarżenia o czary i chroniły dzieci i kobiety przed związanymi z tymi oskarżeniami nadużyciami. Kraje afrykańskie potrzebują modeli sekularyzmu, które promowałyby i chroniły swobodę wyznania, a równocześnie penalizowały naruszanie praw człowieka w imię religii, wiary w czary, czy to przez chrześcijan, czy muzułmanów, czy w imię jakiejkolwiek innej religii lub ideologii.       


The Challenge of Secularism and Human Rights in Africa

Modern Ghana, 23 marca 2016

Tłumaczenie: Andrzej Koraszewski



Leo Igwe

Sekretarz Nigeryjskiego Ruchu Humanistycznego, działacz Center for Inquiry w Nigerii, członek IHEU i Atheist Alliance International. Jest redaktorem "Humanist Inquirer" i autorem wielu artykułów wolnomyślicielskich. Większość swojego czasu poświęca ratowaniu dzieci oskarżanych o czary.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Notatki

Znalezionych 2732 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

UNRWA istnieje, aby pomóc w prowadzeniu wojny, której celem jest likwidacja Izraela   Tobin   2024-02-02
Islamscy terroryści tworzą klęski głodowe, żeby czerpać korzyści z pomocy zagranicznejWalka z terrorystami nie powoduje klęsk głodowych; pomoc humanitarna dla terrorystów powoduje klęski głodowe.   Greenfield   2024-02-01
Kto pierwszy mrugnie w wojnie w Gazie?   Fernandez   2024-02-01
Dokumentowanie działań umożliwiających zbrodnie wojenne Hamasu: agencje ONZ, programy pomocy rządowej i organizacje pozarządowe   Steinberg   2024-01-31
Prawdziwe ludobójstwa, które świat ignorujeZamiast przeciwstawić się prawdziwym zbrodniom przeciw ludzkości, społeczność międzynarodowa obrzuca Izrael krwawymi oszczerstwami.   Bryen   2024-01-29
Wysoki Przedstawiciel UE, Josep Borrell, przyznaje, że chce „dwóch państw”, a nie „pokoju”     2024-01-26
Błędna odpowiedź Bidena w sprawie TajwanuGłównym zagrożeniem dla pokoju w Azji nie jest niepodległość Tajwanu, ale chińska wojowniczość.   Jacoby   2024-01-26
Jak zakończyć cierpienia Palestyńczyków   Tawil   2024-01-24
Dla mediów terroryści Hamasu to duchy   Bard   2024-01-23
Złóżmy pozew przeciwko UNRWA w Hadze   Bedein   2024-01-23
Jak Princeton wybiela haniebną historię Kena Rotha   Steinberg   2024-01-22
Jedna wojna i dwie wizje   Taheri   2024-01-21
Pytasz, czy jesteś antysemitą?   Koraszewski   2024-01-21
“Koszmar zatajonych pieniędzy”: jak Katar kupił Ligę Bluszczową   Williams   2024-01-20
“Krwawe Boże Narodzenie”: chrześcijanie masakrowani w nigeryjskim ludobójstwie   Ibrahim   2024-01-17
Pracownicy pomocy humanitarnej wspierają Hamas   Bard   2024-01-13
Samobójcza głupota „rozwiązania w postaci dwóch państw”   Anderson   2024-01-12
Starzy orędownicy procesu pokojowego i wojna w Gazie   Flatow   2024-01-11
Dlaczego chrześcijańscy przywódcy ignorują ataki na swoją społeczność   Tawil   2024-01-10
Masha Gessen, lub, ври, да знай же меру   Fitzgerald   2024-01-09
Dla mediów terroryści Hamasu to duchy   Bard   2024-01-06
Izrael ma nie tylko armię najbardziej moralną, ale także najbardziej przejrzystą     2024-01-06
Krytycy Izraela po prostu nie chcą, aby Izrael zwyciężył   Tobin   2024-01-05
Kto popiera Hamas?   Dershowitz   2024-01-04
Nie ma „upokorzonej izraelskiej męskości”   Chesler   2024-01-02
Nie ma porównania pomiędzy przemocą palestyńską i żydowską na Zachodnim Brzegu     2024-01-02
Odzyskanie romantyzmu naszej sprawy   Greenfield   2023-12-28
Przyszła strategia ekonomiczna dla pokoju   Mahjar-Barducci   2023-12-25
“Przebudzenie” zagraża amerykańskim Żydom   Tobin   2023-12-23
Dziesięć podstawowych faktów na temat wojny z Hamasem, o których media nie mówią     2023-12-23
Zakazanie przez Bidena prawa wjazdu do USA dla „stosujących przemoc osadników” izraelskich zablokowałby tych, którzy po prostu nie zgadzają się z jego polityką   Kontorovich   2023-12-21
Wojna w Ukrainie i na Bliskim Wschodzie   Koraszewski   2023-12-20
Czy dysonans poznawczy Bidena może pozwolić Izraelowi wygrać wojnę?   Tobin   2023-12-19
Dlaczego islamiści roszczą sobie prawa do ziemi niemuzułmańskiej?   Bulut   2023-12-18
Polityka tożsamości i zaburzenia kognitywne   Koraszewski   2023-12-18
Symfoniczna wersja terroru   Taheri   2023-12-15
Wsparcie dla terroru: jak terroryści wykorzystują organizacje humanitarne   i Nathaniel Rabkin   2023-12-14
Zdumiewająca naiwność Izraelofobów. Zachodnie oburzenie wywołane wyłapywaniem przez IDF podejrzanych członków Hamasu jest absurdalnym kwiecistym moralizowaniem.   O'Neill   2023-12-13
Redaktor kuwejckiej gazety: Hamas powinien być ścigany sądownie za śmierć i zniszczenie, jakie ściągnął na Gazańczyków atakiem z 7 października     2023-12-11
Tak daleko, tak blisko   Koraszewski   2023-12-10
Za kulisami Human Rights Watch: nienawiść i korupcjaPamięci Roberta Bernsteina, założyciela Human Rights Watch   Steinberg   2023-12-09
Najnowszy hit Pallywoodu. Jak usłużne relacje mediów o „zbombardowaniu” szpitala Al-Ahli promowały propagandę Hamasu   Landes   2023-12-07
Nagroda Nobla za terror i inne absurdy   Fernandez   2023-12-06
Gaza – kto z kim walczy i w imię czego?   Koraszewski   2023-12-05
Unia Europejska jest wspólnikiem Iranu   Rafizadeh   2023-12-05
W  Betlejem Boże Narodzenie zostało odwołane , a winni są Żydzi.     2023-12-04
Porażka zachodniego feminizmu, kiedy jest najbardziej potrzebny   Chesler   2023-12-04
Huti: kim są i dlaczego atakują Izrael?   Flatow   2023-12-03
Krótka historia długiej odpowiedzialności zbiorowej   Koraszewski   2023-12-02
Dlaczego Arabowie “zdradzili” Palestyńczyków   Toameh   2023-12-01
Coleman Hughes atakuje porównania między Palestyńczykami a walką Czarnych o wolność w Afryce Południowej i w Ameryce   Coyne   2023-12-01
Prawdziwi eksperci prawa międzynarodowego są zgodni: Hamas jest winny zbrodni wojennych i niemal na pewno ludobójstwa. Ale media ignorują ten przekaz     2023-11-30
Czerwony Krzyż po raz kolejny zawodzi Żydów   Bard   2023-11-28
“Rozwiązanie w postaci dwóch państw” oznacza terroryzm   Greenfield   2023-11-27
Niebezpieczne fantazje Bidena o państwie palestyńskim   Tobin   2023-11-26
Nie, Joe. Powierzenie ONZ odpowiedzialności za Gazę byłoby kiepskim dowcipem   Kontorovich   2023-11-24
Nagroda administracji Bidena dla Iranu w wysokości 10 miliardów dolarów: tylko małe podziękowanie za zorganizowanie wojny, zranienie 56 żołnierzy amerykańskich i próbę wypędzenia USA z Bliskiego Wschodu.   Rafizadeh   2023-11-23
Gaza moja miłość   Koraszewski   2023-11-22
Oszczerstwa o popełnianiu „ludobójstwa przez Izrael mają na celu usprawiedliwienie ewentualnego prawdziwego ludobójstwa na Żydach     2023-11-21
Dlaczego Palestyńczycy nie chcą rządzić Gazą?   Abdul-Hussain   2023-11-18
Gaza, islam i Zachód   Smith   2023-11-17
Pora, żeby Biden publicznie przyznał, że jest to wojna irańskich mułłów przeciwko Izraelowi i Stanom Zjednoczonym   Rafizadeh   2023-11-15
Amerykański front   Rosenthal   2023-11-07
Antonio Guterres nie jest najgorszym sekretarzem generalnym w historii ONZ, ale jest w czołówce   Fitzgerald   2023-11-04
Normalizacja barbarzyństwa. Społeczeństwa, które rezygnują z wolności, wkrótce zobaczą, że zastąpiła ją przemoc.   O'Neill   2023-11-03
Zamknięcie granicy przez Egipt stanowi naruszenie prawa międzynarodowego   Kontorovich   2023-11-01
Po masakrze Żydów przeprowadzonej przez Hamas „GUARDIAN” nienawidzi Żydów jeszcze bardziej   Levick   2023-10-30
Egipt i Jordania odmawiają ratowania palestyńskiego życia     2023-10-28
Wielki Zderzacz Andronów   Koraszewski   2023-10-26
Lepsze pytanie: czego prawo międzynarodowe wymaga od reszty świata w sprawie Hamasu?   Amos   2023-10-25
Właśnie przeczytałem Idź i wróć człowiekiem   Kalwas   2023-10-24
Piekło wojen miejskich nie jest unikalne dla Gazy   Brincka   2023-10-23
Kto i jak współczuje Palestyńczykom?   Koraszewski   2023-10-21
Czy powinniśmy pomagać Palestyńczykom w Gazie?   Destexhe   2023-10-18
Przyzwoici liberałowie mogą wyrządzić więcej szkody niż demonstranci popierający Hamas   Tobin   2023-10-15
List otwarty do redaktora naczelnego „Gazety Wyborczej” Jarosława Kurskiego   Koraszewski   2023-10-15
Najważniejsza zmiana w świecie arabskim od końca kolonializmu     2023-10-06
ONZ musi zakończyć wykluczanie Tajwanu — zanim będzie za późno   Jacoby   2023-10-05
Zakrzykiwanie cywilizowanego dialogu   Chesler   2023-10-04
Lekcje z Karabachu dla ofiar i  prześladowców   Fernandez   2023-10-04
Afryka: dzielenie kury, która znosi złote jaja   Taheri   2023-09-30
Dlaczego Palestyńczycy uciekają ze Strefy Gazy?   Tawil   2023-09-28
Nieuniknione dysproporcje   Gal   2023-09-28
Problem imigracji   Lloyd   2023-09-27
Arabscy Izraelczycy przeprowadzają się do Strefy C i rozwalają kłamstwo o „apartheidzie”     2023-09-22
Jerycho NIE jest miejscem palestyńskiego dziedzictwa   Williams   2023-09-21
Donald Tusk, „człowiek Euroislamu” w Unii Europejskiej   Lindenberg   2023-09-21
Pierwszy Sekretarz Wszystkich Narodów Świata przemówił   Koraszewski   2023-09-18
Erdoğan: ochoczy zakładnik antyzachodniej doktryny Putina   Bekdil   2023-09-16
Abbas musi ponieść realne konsekwencje swoich antysemickich uwag   Flatow   2023-09-14
Dziennikarka BBC po raz kolejny zakłada pelerynę aktywistki   Sela   2023-09-11
Kłopot z filmami idealizującymi amerykańskich komunistów   Tobin   2023-09-11
Najnowszy antyizraelski dokument prawny ONZ opiera się na kłamstwach     2023-09-07
Niewolnictwo: ostentacyjna hipokryzja BRICS wobec Czarnych Afrykanów   Trewhela   2023-09-06
Oskarżenie o islamofobię   Dawkins   2023-09-05
Kiedy Stany Zjednoczone odmawiają powiedzenia słowa „palestyński”?   Flatow   2023-09-05
Kiedy Havel spotkał Bidena   Clarke   2023-09-04
Przepływy migracyjne i prawo niezamierzonych konsekwencji   Fernandez   2023-09-02
Do dziś UNRWA nie otrzymała od Stanów Zjednoczonych 75 milionów dolarów. Zobaczymy, czy złowieszcze przewidywania się spełnią.     2023-09-02
Świat staje się wielobiegunowy   Mahjar-Barducci   2023-08-28

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Demokracje powinny opuścić


Zarażenie i uzależnienie


Nic złego się nie dzieje


Chłopiec w kefiji


Czerwone skarby


Gdy­by nie Ży­dzi


Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk