Prawda

Piątek, 29 marca 2024 - 12:31

« Poprzedni Następny »


O guzkach w pępku i pewnej zakonnicy


Paulina Łopatniuk 2015-11-21

Guzek siostry Mary Joseph w pępku 37-letniej ciężarnej; CC-BY; http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2687068/
Guzek siostry Mary Joseph w pępku 37-letniej ciężarnej; CC-BY; http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2687068/

Coś ci rośnie w pępku? Nie, nie chodzi mi o brud, serio, żarty na bok, mówimy o poważnych sprawach.


W twoim pępku zatem coś rośnie. To może być coś zupełnie niegroźnego, jakaś banalna zmiana skórna, ot, zapalna na przykład, albo jakiś włókniak czy chociażby torbiel naskórkowa (kaszak). Jeśli jesteś płci żeńskiej, rzecz może okazać się bardziej nieprzyjemna, bo też i w pępku właśnie potrafi się umiejscowić ognisko endometriozy z całym wachlarzem z tym związanych dolegliwości, zwłaszcza bólowych – złuszczająca się regularnie śluzówka macicy w dowolnym poza tym fizjologicznym miejscu to zawsze problem. Z innych mniej atrakcyjnych możliwości – może to przepuklina pępkowa? Też w sumie nic zabawnego.


 

Również guzek siostry Mary Joseph; CC BY-NC-SA 3.0; http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3632038/
Również guzek siostry Mary Joseph; CC BY-NC-SA 3.0; http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3632038/

Ale naprawdę – podobnymi niedogodnościami nie powinniście i nie powinnyście się martwić. To drobiazgi. Guzek w pępku bywa niekiedy oznaką prawdziwych kłopotów. Zmiany łagodne, jak podaje literatura to ponad połowa (niektórzy piszą o 57%) guzków tej okolicy, reszta zatem…


Jak w każdym innym rejonie ciała, w okolicy pępka mogą rozwijać się pierwotne nowotwory złośliwe (17% złośliwych zmian pojawiających się w pępku), ale nawet nie o tym – choć to też, oczywiście, niebezpieczne (nie należy lekceważyć nowotworów skóry) – w tej chwili mowa. Tym co w przypadku zmian okolicy pępka, zwłaszcza (choć niekoniecznie) tych większych i wrzodziejących, powinno szczególnie niepokoić są przerzuty. Tak, dobrze rozumiecie – przerzuty do pępka. I nie, nie są częste. Zazwyczaj wywodzą się z nowotworów jamy brzusznej i miednicy małej, a nazywamy je guzkami siostry Mary Joseph.


Julia Dempsey – siostra Mary Joseph; CC BY 3.0; http://www.odermatol.com/issue-in-html/2013-3-1s-eponymsusa/
Julia Dempsey – siostra Mary Joseph; CC BY 3.0; http://www.odermatol.com/issue-in-html/2013-3-1s-eponymsusa/

Pamiętacie artykuł o kobietach ukrytych pośród eponimów medycznych? Do listy możecie dopisać kolejną. Julia Dempsey urodziła się 14 maja 1856 roku w USA jako córka irlandzkich imigrantów. W wieku lat 22 wstąpiła do zakonu, przybierając miano siostry Mary Joseph. W 1889 roku podjęła pracę pielęgniarki w nowo utworzonym Saint Mary’s Hospital w Rochester (później słynnym jako Mayo Clinic), a po niedługim czasie przypadła jej także (poza obowiązkami administracyjnymi) funkcja pierwszej asysty chirurgicznej u boku Williama Jamesa Mayo, jednego z założycieli placówki.


Kolejny guzek siostry Mary Joseph; CC-BY; http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19668947
Kolejny guzek siostry Mary Joseph; CC-BY; http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19668947

To właśnie przygotowując pacjentów do zabiegów i asystując chirurgowi, nasza bohaterka zaobserwowała pewną dość zaskakującą prawidłowość. Otóż notowane niekiedy podczas badania fizykalnego spoiste, czasem owrzodziałe, guzki pępka wydawały się wiązać z rozległym wewnątrzbrzusznym rozsiewem nowotworu złośliwego, najczęściej raka żołądka, jelita grubego, jajnika bądź trzustki. W późniejszych latach dr Mayo podkreślał, iż to właśnie zakonnica zwróciła jego uwagę na ten nietypowy objaw, chociaż swojej obecnej nazwy guz siostry Mary Joseph dorobił się dopiero w roku 1949, dziesięć lat po śmierci Julii Dempsey, kiedy to takiego właśnie terminu użył Hamilton Bailey w jedenastym wydaniu swojego podręcznika “Physical Signs in Clinical Surgery“.


Guzki siostry Mary Joseph; CC BY-NC-SA 3.0; http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20071793
Guzki siostry Mary Joseph; CC BY-NC-SA 3.0; http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20071793

Ktoś mógłby spytać – dlaczego właściwie pępek? Wiemy dobrze, że nowotwory złośliwe przerzutują nie tylko do narządów wewnętrznych, ale też niekiedy do skóry, co zatem szczególnego miałoby się kryć w przerzutach do skóry tego właśnie konkretnego rejonu? Cóż, można by rzecz zrzucić po prostu na lekarską pasję kategoryzowania pacjenckich przypadłości (nie jest to w końcu jedyna osobno wydzielona grupa przerzutów – na pewno jeszcze do różnych mniej czy bardziej typowych przerzutów, także skórnych, wrócimy), nie będzie to jednak pełne wyjaśnienie. Otóż wydaje się, że rozsiane po jamie brzusznej nowotwory mają drogę do skóry pępka szczególnie ułatwioną, stąd ta jakże charakterystyczna lokalizacja.




TK jamy brzusznej, strzałka wskazuje guz nowotworowy zlokalizowany w pępku (przerzut raka odbytnicy); CC BY 2.0; http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24708697

TK jamy brzusznej, strzałka wskazuje guz nowotworowy zlokalizowany w pępku (przerzut raka odbytnicy); CC BY 2.0; http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24708697



Najprostszą, oczywiście, ścieżką będzie bezpośrednie, przez ciągłość, “przegryzienie się” rozsianego po jamie otrzewnej guza przez skórę – tym łatwiejsze, że przecież pępek jest anatomicznie bardziej do takich zjawisk predystynowany niźli reszta ściany brzucha (podobnie zresztą jak – jako miejsce zmniejszonego oporu (łac. locus minoris resistentiae) – może stanowić wrota przepukliny pępkowej). Na przedniej ścianie brzucha, otóż, pomiędzy mięśniami prostymi znajduje się kresa biała – pasmo łącznotkankowe biegnące od wyrostka mieczykowatego mostka do spojenia łonowego (także zresztą zaliczane do miejsc zmniejszonego oporu i dające ujście tzw. przepuklinom kresy białej). Pępek obejmuje zazwyczaj u dorosłych zamknięty, zbliznowaciały pierścieniowaty otwór (pierścień pępkowy) powstały poprzez rozchodzenie się włókien tworzących kresę białą. Poniżej jest otrzewna (łącznotkankowy worek wypełniony narządami jamy brzusznej), powyżej – skóra z podskórną tkanką tłuszczową poprzetykaną włóknistymi pasmami, innymi słowy – blisko tu do wnętrza człowieka.

I kolejny przerzut, z wątroby tym razem; CC-BY; http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4247866/
I kolejny przerzut, z wątroby tym razem; CC-BY; http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4247866/

Dodatkową ścieżkę dla przerzutów nowotworowych zdążających do pępka stanowią prowadzące doń pozostałości z czasów życia płodowego – więzadło obłe wątroby (powstałe z zarośniętej żyły pępowinowej), biegnące do pęcherza moczowego więzadło pępkowe pośrodkowe (pozostałość moczownika), więzadła pępkowe przyśrodkowe (powstałe z zarośniętych tętnic pępowinowych), a jeśli przypomnimy dodatkowo, że okolica pępka jest doskonale ukrwiona i bogata w sieć naczyń limfatycznych (warto wspomnieć o takich smaczkach jak na przykład naczynia limfatyczne biegnące z wątroby wzdłuż wspomnianego więzadła obłego wraz z żyłą okołopępkową do samego pępka, by połączyć się z naczyniami tej okolicy), przerzuty w tym rejonie przestaną brzmieć aż tak ekscentrycznie. Aż dziwne by było, gdyby się nie zdarzały.


Współczesne dane statystyczne potwierdzają pierwotne obserwacje siostry Mary Joseph. Ponad połowa noszących jej imiona guzków pochodzi z nowotworów przewodu pokarmowego, najczęściej z żołądka lub jelita grubego, 7-9% guzków wywodzi się z trzustki. U kobiet na pierwszym miejscu lokują się raki jajnika. Znakomita większość to raki gruczołowe, dużo rzadsze są przerzuty raka płaskonabłonkowego (na przykład szyjki macicy). Nieliczne przypadki to nowotwory złośliwe inne niż raki. I choć summa summarum nie jest to częsty objaw (dotyczy 1-3% pacjentów z nowotworami złośliwymi jamy brzusznej i miednicy małej), warto o nim pamiętać.


Przerzut raka jelita grubego do skóry pępka; CC BY-NC 3.0; http://www.scielo.br/scielo.php?pid=S0365-05962013000800056&script=sci_arttext
Przerzut raka jelita grubego do skóry pępka; CC BY-NC 3.0; http://www.scielo.br/scielo.php?pid=S0365-05962013000800056&;script=sci_arttext

Co ciekawe – w nawet jednej trzeciej przypadków (w niektórych badaniach aż do 2/3) guzek siostry Mary Joseph okazywał się pierwszym objawem niewykrytego wcześniej nowotworu złośliwego, stając się bodźcem do poszukiwania nieznanej pierwotnej lokalizacji, co jednakowoż nie wiązało się z jakimiś szczególnie korzystnymi rokowaniami dla pacjentów – badacze podają mniej więcej 11 miesięcy jako średni czas przeżycia od momentu wykrycia guzka w pępku (w przypadku pacjentów agresywnie leczonych średnio do półtora roku).


Przerzut raka pęcherza moczowego do pępka, pacjentka zmarła pół roku później; http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4253218/
Przerzut raka pęcherza moczowego do pępka, pacjentka zmarła pół roku później; http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4253218/

Oczywiście – jak to w medycynie – zdarzają się też pojedyncze tchnące pewnym optymizmem przypadki, jakkolwiek generalnie pacjenci przeżywający dłużej niż dwa lata stanowią mniej niż 15% chorych z przerzutami w tej lokalizacji. Wszystko po prostu tak naprawdę zależy od typu nowotworu – te najczęściej dające “nasz” objaw na tym etapie rozsiewu najzwyczajniej w świecie rokują źle, podczas gdy niektóre dużo rzadziej do tej okolicy przerzutujące zmiany (na przykład chłoniaki właśnie, jak w linkowanym przypadku) mogą wiązać się z dużo korzystniejszym rokowaniem (ponad 50% pięcioletnich przeżyć dla chłoniaków nieziarniczych). Ot, nowotwór nowotworowi nierówny.


(Przypominam tylko, że patologów możecie śledzić też na fejsbuku – warto tam zaglądać)


Literatura:

A Man With an Umbilical Ulcer. DC Cohen; Medscape Journal of Medicine 2008;10(1):11

Powell’s pearls: eponyms in medical and surgical history. Sister Joseph’s Nodule; Sister Mary Joseph (1856-1939). JL Powell; Journal of Surgical Education 2011;68(5):442-3

A mini-review on eponyms in dermatology literature linked to United States of America (USA). K Al Aboud, A Al Aboud; Our Dermatology Online 2013;4(1):409-13

Sister Mary Joseph’s Nodule: What Lies Beneath? S Ahmed, S Rashid, P Kue-A-Pai, W Cheungpasitporn; North American Journal of Medical Sciences 2013;5(3):252

Sister Joseph’s Nodule. FL Urbano; Hospital Physician 2001;37(5):33-35

Sister Mary Joseph’s Nodule as a First Manifestation of Primary Peritoneal Cancer. C Iavazzo, K Madhuri, S Essapen, N Akrivos, A Tailor, S Butler-Manuel; Case Reports in Obstetrics and Gynecology 2012;(2012), Article ID 467240

Sister Mary Joseph nodule as a first and only sign of extraovarian carcinoma: a case report and review of the literature. E Kolwijck, RF Kruitwagen, LF Massuger; Archives of Pathology & Laboratory Medicine 2008;132(12):1943-5

Umbilical metastases: current viewpoint. R Gabriele, M Conte, F Egidi, M Borghese; Word Journal of Surgical Oncology 2005;3:13

Umbilical metastasis derived from early stage rectal cancer: a case report. Z Zhang, J Wang, J Huang, X Yu; Word Journal of Surgical Oncology 2014;12:82

Sister Mary Joseph’s nodule: a very useful indicator of significant internal pathology. JD Gilbert, RW Byard; Forensic Science, Medicine, and Pathology 2015;Oct 17. [Epub ahead of print]



Paulina Łopatniuk



Lekarka ze specjalizacją z patomorfologii, pasjonatka popularyzacji nauki, współtwórczyni strony poświęconej nowinkom naukowym Nauka głupcze, ateistka, feministka. Prowadzi blog naukowy Patolodzy na klatce.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1470 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Po raz kolejny twierdzenie, że płeć nie jest binarna, ale bez żadnych nowych argumentów   Coyne   2024-03-29
Jak małpy człekokształtne (włącznie z ludźmi) straciły swoje ogony   Coyne   2024-03-26
Ale najpierw kawa   Tonhasca Júnior   2024-03-21
Ideolodzy: dlaczego nauczanie genetyki musi mieć charakter społeczno-polityczny   Coyne   2024-03-19
Przepływ genów od neandertalczyków i denisowian do ludzi „współczesnych” i odwrotnie   Coyne   2024-03-14
Wejdź – skoro nalegasz   Tonhasca Júnior   2024-03-09
Czy “bezpłciowe” bakterie tworzą biologiczne gatunki?   Coyne   2024-03-06
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Kolejna błędna próba skorygowania ewolucji   Coyne   2024-02-22
Ryjący w ziemi przedsiębiorcy   Tonhasca Júnior   2024-02-15
Olbrzymie armie o niezliczonych umiejętnościach    Tonhasca Júnior   2024-02-08
Wejdź, powiedziała, dam ci schronienie przed burzą   Tonhasca Júnior   2024-01-15
Czy ludzie wyewoluowali w wodzie?   Coyne   2024-01-08
Jak upadają wielcy   Tonhasca Júnior   2024-01-04
Oczy reniferów zmieniają kolor, żeby łatwiej im było dostrzec jadalne porosty   Coyne   2023-12-30
Życzliwi przestępcy   Tonhasca Júnior   2023-12-28
Conor Friedesdorf (i Alexander Barvinok) o ideologicznym przymusie na amerykańskich uczelniach   Coyne   2023-12-26
Zdumiewający manipulatorzy   Tonhasca Júnior   2023-12-25
Nie gryzie się ręki, która cię zapyla   Tonhasca Júnior   2023-10-19
Rewolucja komunikacyjna   Hannam   2023-10-18
BBC szerzy propagandę rolnictwa organicznego, a biedni na świecie cierpią   i Kathleen Hefferon   2023-10-13
Niezwykły przypadek koewolucji i specyficzności zapylacz/storczyk   Coyne   2023-10-07
Płeć męska lub żeńska: nie ma nic pomiędzy   Elliot   2023-10-03
Myślenie intuicyjne i analityczne   Novella   2023-09-29
„Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja   Williams   2023-09-25
Jak (i dlaczego) ośmiornica edytuje swój RNA   Lewis   2023-09-23
„Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci?   Lewis   2023-09-15
Do jakiego stopnia pary mają wspólne cechy?   Novella   2023-09-14
Kenia daje zielone światło 58 projektom GMO – naukowcy na całym świecie kontynuują badania w dziedzinie biotechnologii, mimo procesów sądowych i dezinformacji   Ombogo   2023-09-08
Lancet atakuje anty-przebudzenie, a czytelnik odpowiada   Coyne   2023-08-24
Więcej wyrafinowanej teologii: uczony religijny zastanawia się, czy neandertalczycy mieli nieśmiertelne dusze   Coyne   2023-08-16
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Mało znana strona ryjkowców   Tonhasca Júnior   2023-08-11
Dlaczego nie można być osobą transrasową?   Coyne   2023-08-10
Walka z malarią za pomocą inżynierii genetycznej   Novella   2023-08-08
Jak restrykcje Unii Europejskiej podsycały głosy przeciwko GMO, jak również głód na globalnym Południu, a zwłaszcza w Afryce   Oria   2023-08-02
Nieznośni mali pomocnicy   Tonhasca Junior   2023-07-29
Macedońskie skarby   Tonhasca Júnior   2023-07-26
GMO i motyle   Novella   2023-07-25
Narzucanie ideologii naturze: Kew Garden celebruje „rośliny queer”   Coyne   2023-07-24
Smak miesiąca   Tonhasca Júnior   2023-07-20
Kłopoty na wylocie   Szczęsny   2023-07-18
Ideologiczne podważanie biologii   i Luana S. Maroja   2023-07-17
Role mężczyzn i kobiet w polowaniu, raz jeszcze   Coyne   2023-07-15
David Hillis o specjacji   Coyne   2023-07-13
Niechętni dawcy i pracowici biorcy   Tonhasca Júnior   2023-07-08
Grube problemy z jelitem   Szczęsny   2023-07-07
Badaczka z Leakey Foundation twierdzi, że kości orangutanów mówią nam, że biologiczna płeć jest spektrum, a nie binarna   Coyne   2023-06-30
Przez dziurkę od klucza   Szczęsny   2023-06-24
Nowa (nie podparta żadnymi dowodami) hipoteza, która eliminuje role płciowe w społecznościach łowców-zbieraczy   Coyne   2023-06-22
Błędne wyobrażenia o ewolucji   Coyne   2023-06-16
Influencerzy z podziemia   Tonhasca Júnior   2023-06-13
Jak wyewoluowało ubarwienie ostrzegawcze?   Coyne   2023-06-12
„San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci   Coyne   2023-06-09
Kolczasty problem   Tonhasca Júnior   2023-06-06
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.   King   2023-06-03
Błędna krytyka genetycznych testów na pochodzenie   Coyne   2023-06-02
Zdatny do lotu   Tonhasca Júnior   2023-06-01
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki    i Jerry Coyne   2023-05-29
Główny problem w filogenezie zwierząt wydaje się być rozwiązany   Coyne   2023-05-26
Americana   Tonhasca Júnior   2023-05-24
Czy uprawa jabłek odzwierciedla bigoterię?   Coyne   2023-05-18
Kenia: Musimy zająć się brakiem bezpieczeństwa żywnościowego, ale najpierw musimy położyć kres dezinformacji na temat upraw modyfikowanych genetycznie   Oria   2023-05-16
Czytanie myśli z fMRI i AI   Novella   2023-05-05
Jest lepiej niż myślisz   Lomborg   2023-05-03
Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce     2023-05-01
Niewygodna historia   Ferguson   2023-04-28
Biologia rezygnacji z działania: kiedy kontynuować, a kiedy spasować   Coyne   2023-04-26
Porywacze ciał   Tonhasca Júnior   2023-04-25
Porażka jest kluczowym składnikiem innowacji   Ridley   2023-04-22
Używanie roślin jako biofrabryk   Novella   2023-04-14
Dawno zmarli przemawiają do nas   Tonhasca Júnior   2023-04-12
Wątpliwi pomocnicy    Tonhasca Júnior   2023-04-08
Uganda: aktywiści przeciwni biotechnologii szerzą dezinformację   Wetaya   2023-04-05
Anglia pozwala na uprawy poddane edycji genów   Novella   2023-04-03
Recenzja z książki  Can “The Whole World” Be Wrong?   Rose   2023-04-01
Psychologia ewolucyjna dla początkujących   Coyne   2023-03-27
“Konwergentna” ewolucja mrówek grzybiarek Starego i Nowego świata   Coyne   2023-03-23
Gigantyczna armia małych zabójców   Tonhasca Júnior   2023-03-22
Colin Wright broni binarności płci u zwierząt   Coyne   2023-03-15
AI: gorąca randka z “Sydneyem ”   Gotefridi   2023-03-15
Zmienić język w ekologii i biologii ewolucyjnej! Przykład anemii sierpowatej   Coyne   2023-03-13
Wzrost liczby nieobecnych ojców i towarzyszące temu społeczne problemy   Geary   2023-03-11
No pasarán    Tonhasca Júnior   2023-03-04
Dezinformacja o GMO: Kenijczykom będzie trudno podejmować racjonalne decyzje i to może kosztować życie   Mykonyo   2023-02-24
Twardy kwiat do zgryzienia    Tonhasca Júnior   2023-02-22
ChatGPT niemal zdaje lekarski egzamin końcowy   Novella   2023-02-21
“Rogi” trylobitów mogły być używane jako broń w walkach między samcami   Coyne   2023-02-15
Postmodernizm obnażony   Dawkins   2023-02-14
Powody naszych wierzeń. Jak i dlaczego irracjonalność trzyma nas w swoich szponach i jak możemy z tym walczyć?   Pinker   2023-02-13
Kiedy zapada noc i ziemia jest ciemna   Tonhasca Júnior   2023-02-10
W nowej książce jest słuszna krytyka idei, że są lepsze i gorsze gatunki, ale jest także błędne twierdzenie, że gatunki nie są realne   Coyne   2023-02-06
Kolczatki wydmuchują bąbelki śluzu z nosa, żeby się ochłodzić   Coyne   2023-02-02
Mali i zręczni influencerzy   Tonhasca Júnior   2023-01-31
Dowody na ewolucję: Bezwłose zwierzęta mają martwe geny na sierść   Coyne   2023-01-23
Krew, znój, łzy i pot   Tonhasca Júnior   2023-01-19
Bąkojady czyszczą nosorożce   Coyne   2023-01-18
Mózg używa geometrii hiperbolicznej   Novella   2023-01-16
O wspaniały nowy świecie   Tonhasca Júnior   2023-01-12
Ciepło zabija. Zimno zabija wielu więcej   Jacoby   2023-01-09

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk