Prawda

Piątek, 29 marca 2024 - 03:38

« Poprzedni Następny »


Nieokrzesani goście


Athayde Tonhasca Júnior 2022-10-11


Jeśli wybralibyście się na zakupy owoców w krajach tropikalnych i na Florydzie (USA), moglibyście kupić owoce flaszowca łuskowatego (cukrowe jabłka - Annona squamosa). Ten pożywny, smaczny i aromatyczny owoc jest popularny w Indiach Zachodnich, a jego uprawa szybko rozwija się w wielu krajach. Być może zbyt szybko: flaszowiec łuskowaty stał się w niektórych miejscach rośliną inwazyjną.

Ceni się także pokrewne mu gatunki jako desery lub pokarm dla dzikich zwierząt, takie jak czerymoja (A. cherimola) – którą Mark Twain uważał za „najwyborniejszy owoc znany człowiekowi” – the aratikum (A. coricea) i atemoja, która jest hybrydą A. squamosa and A. cherimola.


Owoc Annona coricea © Etore.Santos, Wikimedia Commons.



Jedna cecha, która wyróżnia te rośliny, wraz z ponad 90% gatunków z ich rodziny (Annonaceae), spośród większości owoców uprawnych jest fakt, że są zapylane przez chrząszcze.


Jak głosi wieść, JBS Haldane (1892-1964), brytyjsko-indyjski genetyk, biolog ewolucyjny, matematyk i nie tylko, znalazł się w towarzystwie grupy teologów. Zapytany, czego można się dowiedzieć o Stwórcy, studiując jego dzieło, Haldane – ateista – podobno odpowiedział „nadmierne zamiłowanie do chrząszczy”. Rzeczywiście, Wielki Projektant musiałby być stronniczy w stosunku do rzędu Coleoptera, który jest jedną z najbardziej zróżnicowanych grup zwierząt na Ziemi. Przy ponad 400 tysiącach znanych gatunków, a z pewnością znacznie większej liczbie czekających na odkrycie, chrząszcze stanowią jeden z największych segmentów bioróżnorodności praktycznie każdego siedliska lądowego.


Uważa się, że różnorodność chrząszczy jest związana z wybuchową ekspansją roślin kwitnących w okresie kredy (145-65 milionów lat temu). Większa różnorodność roślin stworzyła więcej możliwości dla chrząszczy i innych owadów żywiących się tkanką roślinną. Wynikający z tego koewolucyjny wyścig zbrojeń – chemiczna i fizyczna obrona roślin kontra środki zaradcze ze strony chrząszczy żerujących na roślinach – pomógł zróżnicować rośliny i chrząszcze. Dziś około 50% wszystkich owadów roślinożernych to chrząszcze.


Wśród tych wczesnych roślinożerców, niektóre specjalizowały się w pyłkach – co nie jest łatwe, ponieważ pyłek jest ciężkostrawny. Uważa się, że te pionierskie melitofagi (zjadacze pyłków) były pierwszymi zapylaczami. Przemieszczając się z rośliny na roślinę, by żerować, przenosiły pyłek, umożliwiając w ten sposób zapładnianie roślin. Z czasem rolę głównych zapylaczy przejęły pszczoły, muchy i ćmy. Jednak niektóre rośliny, zwłaszcza bardzo starych linii, jak magnolie (Magnoliaceae), zachowały kantarofilię – od greckiego kántharos (chrząszcz) i philos (kochający), oznacza to zapylanie przez chrząszcze. W tej formie zapylania dobrze reprezentowane są również flaszowcowate (Annonaceae), obrazkowate (Araceae), palmy (Arecaceae) i storczykowate (Orchidaceae).


Chrząszcze Mordellistena cervicalis
 na kwiecie magnolii © Beatriz Moisset, Wikimedia Commons:



Chrząszcze nie mają elegancji ani powściągliwości ćmy popijającej nektar lub pszczoły zbierającej pyłek. Przedzierają się przez kwiat, pochłaniając pyłek (niektóre jedzą również nektar i płatki), często rozsypując więcej ziaren niż je zjadając, wypróżniając się po drodze. Dlatego nazywa się je zapylaczami „bałaganu i gleby”. I lubią ociągać się. Podczas gdy większość owadów zapylających pozostaje na kwiatach tylko na czas zebrania pyłku lub nektaru, chrząszcze zwykle nie spieszą się: mogą pozostać na swoim miejscu przez wiele godzin lub dni. Chrząszcz kwiatowy Carpophilus mutilatus, jeden z głównych zapylaczy atemoji, przebywa w kwiatach do 22 godzin.


Skarabeusz żeruje na Encelia californica © Marshal Hedin, Creative Commons.



Rośliny przystosowały się do tych nieokrzesanych i destrukcyjnych gości poprzez ewolucję grubych lub skórzastych części kwiatów i obfitych ilości pyłku, aby zrekompensować straty spowodowane konsumpcją i rozsypywaniem. Zachęcają chrząszcze do pozostania: ich kwiaty mają zwykle działki kielicha i płatki zakrzywione do wewnątrz, tworząc komorę do zapylania, która jest ciemną, bezpieczną i przytulną przestrzenią, gdzie chrząszcze mogą igrać do syta. Ale to nie wszystko: większość kwiatów kantarofilnych wytwarza mocne perfumy, które ludzie opisują jako pikantne, słodkie, piżmowe lub przypominające przejrzałe owoce – a więc nie do odparcia dla niektórych chrząszczy. Wiele z tych kwiatów jest również termogenicznych – wytwarzają ciepło – kiedy otwierają się i stają się funkcjonalne (okres kwitnienia). Ciepły kwiat z łatwością rozprasza zapachy i wita chrząszcze uciekające przed zimnem.


Kwiat flaszowca miękkociernistego (Annona muricata) © Ton Rulkens, Wikimedia Commons:



Większość roślin kantarofilnych nie zdobyłaby nagrody na pokazie kwiatów, ale mniejsza o nasze preferencje estetyczne; ich celem jest nagradzanie stworzeń, które pomagają im się rozmnażać. Chrząszcze łyszczynkowate (Nitidulidae), chrząszcze kózkowate (Cerambycidae), chrząszcze stonkowate (Chrysomelidae), chrząszcze kusakowate (Staphylinidae), chrząszcze poświętnikowate (Scarabeidae), chrząszcze schylikowate (Mordellidae), chrząszcze sprężykowate (Elateridae), chrząszcze oleicowate (Meloidae), chrząszcze ryjkowcowate (Curculionidae) są mile widziane, z miejscem do żerowania, kopulacji i schronienia przed pogodą i drapieżnikami. Wielu z tych gości jest owłosionych, więc przy odrobinie szczęścia niektóre drobiny pyłku przyczepiają się do ich ciał i są przenoszone na inny kwiat.


Kwiat Annona coriacea z usuniętym zewnętrznym płatkiem, aby odsłonić Cyclocephala ohausiana żerującego w komorze kwiatowej © Costa i in., 2017. PLOS ONE 12(2): e0171092.:



Rośliny, które do zapylania polegają na chrząszczach, są bardziej powszechne w regionach tropikalnych i śródziemnomorskich oraz na obszarach półpustynnych, takich jak Republika Południowej Afryki i południowa Kalifornia. Ale regiony umiarkowane mają swoją porcję gatunków kantarofilnych, takich jak nawłoć (Solidago spp.), lilie wodne (Nymphaeaceae) i jarzębina (Sorbus aucuparia).


Jarzębina ma głębokie korzenie w folklorze celtyckim, głównie dzięki jaskrawoczerwonym jagodom, które od dawna kojarzą się z duchami i wszystkimi rzeczami magicznymi. Jarzębina jest wszechobecnym elementem brytyjskiego krajobrazu i ma do odegrania znaczącą rolę ekologiczną.

 

Liście i jagody jarzębiny © Jonik, Wikimedia Commons:



Słodko pachnące kwiaty jarzębiny przyciągają wiele owadów, ale wydaje się, że są one zapładniane głównie przez chrząszcze. Powstałe jagody są zjadane przez różne ptaki; w rzeczywistości jarzębina jest jednym z najważniejszych źródeł pożywienia dla ptaków owocożernych w północnej Europie. W niektórych latach jarzębiny wytwarzają duże ilości nasion (ekolodzy roślin nazywają te epizody „masting”), a w innych bardzo mało lub prawie wcale. Nieregularna dostępność jagód jarzębiny ma daleko idące konsekwencje. Rozmieszczenie i liczebność gili zwyczajnych (Pyrrhula pyrrhula) w częściach regionu Skandynawii (Norwegia, Szwecja, Finlandia i Dania) są zsynchronizowane z obfitością owoców jarzębiny, a na przybywanie kwiczołów (Turdus pilaris) i droździków (T. iliacus) do Wielkiej Brytanii wpływa malejąca podaż jagód jarzębiny w Skandynawii i Europie kontynentalnej na początku zimy.


Kwiczoł żerujący na jarzębinie © Kim Hansen , Wikimedia Commons:



Biorąc pod uwagę liczbę gatunków chrząszczy i prawdopodobnie znacznie większą liczbę, która nie została jeszcze opisana, lista roślin kantarofilnych z pewnością będzie się powiększać, gdy dowiemy się więcej o tych niewyrafinowanych, nieokrzesanych gościach kwiatów.


Poczciwy, porośnięty kwiatami garbus, nazywany przez Anglosasów beetle (chrząszcz) odwiedzający Jardin Botanique de Montréal. © Ewok Slayer, Wikimedia Commons:



Biorąc pod uwagę liczbę gatunków chrząszczy i prawdopodobnie znacznie większą liczbę, która nie została jeszcze opisana, lista roślin kantarofilnych z pewnością będzie się powiększać, gdy dowiemy się więcej o tych niewyrafinowanych, nieokrzesanych gościach kwiatów.


Poczciwy, porośnięty kwiatami garbus, nazywany przez Anglosasów beetle (chrząszcz) odwiedzający Jardin Botanique de Montréal. © Ewok Slayer, Wikimedia Commons:

 

Readers’ wildlife photos

Why Evolution Is True, 3 października 2022

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska

* Athayde Tonhasca Júnior jest brytyjskim entomologiem.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1469 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

„Grubogłowi przedsiębiorcy pogrzebowi w noc żywych trupów”   Júnior   2022-05-31
„Gryzoń skunksowy”, który żuje trujące rośliny i wypluwa truciznę na swoje futro   Coyne   2020-12-02
„Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja   Williams   2023-09-25
„Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci?   Lewis   2023-09-15
„New Yorker” pisze o hoacynie, sugeruje, że koncepcja Darwina drzew ewolucyjnych może być urojeniem   Coyne   2022-07-25
„San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci   Coyne   2023-06-09
„Zapylisz mnie!”: nachalni bohaterowie świata roślin   Júnior   2022-06-11
“Czarne tygrysy” w małym indyjskim rezerwacie sugerują losowy dryf genetyczny   Coyne   2021-10-26
“Daily Beast” wypacza epigenetykę oszukańczymi twierdzeniami, że dzieci mogą “odziedziczyć wspomnienia Holocaustu”   Coyne   2017-10-05
“Konwergentna” ewolucja mrówek grzybiarek Starego i Nowego świata   Coyne   2023-03-23
“Odwrócenie specjacji” (fuzja gatunków) u kruków   Coyne   2018-03-16
“Partenogenetyczny” rak rozmnaża się bez seksu: czy to jest nowy gatunek?   Coyne   2018-02-17
“Rogi” trylobitów mogły być używane jako broń w walkach między samcami   Coyne   2023-02-15
“Scientific American” poświęca się polityce, a nie nauce; odmawia publikowania krytycznych analiz swoich fałszywych lub wprowadzających w błąd twierdzeń   Coyne   2022-09-01
“Współczesny” Homo sapiens mógł być w Eurazji aż 210 tysięcy lat temu   Coyne   2019-07-17
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki    i Jerry Coyne   2023-05-29
 Syntetyczna biologia oferuje obietnicę rozwiązania globalnego problemu z plastikiem   Agaba   2021-12-13
10 twierdzeń działaczy walczących w Afryce z GMO o tym, dlaczego postępy w biotechnologii upraw powinny zostać odrzucone – i dlaczego są one błędne   Maina   2022-11-17
100 milionów lat ozdabiania się śmieciami   Yong   2016-07-05
12 podstawowych punktów biologii ewolucyjnej   Cobb   2016-03-02
Pseudonauka Masaru Emoto   Novella   2017-12-18
Czy „toksyczna kobiecość” jest główną przyczyną bojów o społeczną sprawiedliwość?   Coyne   2021-02-08
Paradoksalne cechy genetyki inteligencji   Ridley   2013-12-18
“New Scientist”: Darwin jednak miał rację    Coyne   2020-10-01
Intelektualna pustka numeru “New Scientist” o ewolucji: 1. Genetyczna plastyczność    Coyne   2020-10-03
Intelektualna pustka numeru “New Scientist” o ewolucji: 2. Rzekome nieistnienie gatunków   Coyne   2020-10-05
Klasyczna historia skorygowana: porosty to grzyby + glony + drożdże (inne grzyby)   Coyne   2016-08-05
Homo floresiensis, hominin “hobbit”, w Internecie   Coyne   2016-11-25
No pasarán    Tonhasca Júnior   2023-03-04
Strzelby, zarazki, maszyny to zdecydowanie antyrasistowska książka. Dlaczego lewica jej nie kocha?   Barnett   2021-10-13
„ Całujące się” koralowce złapane in flagranti   Yong   2016-07-28
”Sygnalizowanie cnoty” może nas irytować. Cywilizacja byłaby jednak bez niego niemożliwa    Miller   2019-09-13
A jednak chorują na raka    Łopatniuk   2016-02-13
Czyste okrucieństwo cięć w pomocy żywnościowej   Lomborg   2017-08-07
Dalszy spadek zgonów z powodu raka   Novella   2019-02-04
Dlaczego mamy alergie?   Zimmer   2016-01-28
Dlaczego sądy nie powinny rozstrzygać o nauce     2018-12-13
Dlaczego większość zasobównie wyczerpuje się   Ridley   2014-05-04
Dlaczego zwierzęta są urocze?   Coyne   2014-12-30
Dziennik z Mozambiku: Demony w kurzu   Naskręcki   2018-03-30
Dziwaczne, wysysające krew czerwie jurajskie   Cobb   2014-06-28
Ewolucja, ptaki i kwiaty   Coyne   2014-06-02
Gigantyczne “paleonory” wykopane przez wymarłe ssaki   Coyne   2017-06-29
Grupy anty-GMO przegrywają sprawę sądową w Nigerii    i Nkechi Isaak   2022-07-30
Jak karakara wygrywa z osami   Cobb   2013-12-29
Kiedy zapada noc i ziemia jest ciemna   Tonhasca Júnior   2023-02-10
Kilka lekcji z rosyjskiej rewolucji. Jak kuszący radykalny nihilizm prowadzi do ekstremizmu   Geifman   2021-03-22
Komisja Europejska ukrywa naukę o pszczołach   Ridley   2017-05-03
Malaria pachnąca cytryną    Zimmer   2015-04-07
Małpo ty moja   Koraszewski   2015-04-17
Metamorfozy    Júnior   2022-04-09
Minęło 40 lat od wydania „Samolubnego genu” – śmiała książka Richarda Dawkinsa ostała się próbie czasu   Ridley   2016-02-17
Niezwykły pasikonik szklany   Naskręcki   2014-05-27
Nowe badanie wskazuje na jednego oszusta   Coyne   2016-08-18
Nowy i dziwaczny rodzaj mimikry: nasiona rośliny naśladują kształt i zapach odchodów zwierzęcych, by ułatwić roznoszenie ich przez żuki gnojowe   Coyne   2015-10-20
O porażkach wolności i lęku przed nauką   Dennett   2016-05-20
O rzeczywistości rasy i odrazie do rasizmu    i Brian Boutwell   2017-09-04
Obniżenie poprzeczki dla tradycyjnej medycyny chińskiej dla ideologii i zysku     2017-12-29
Olbrzymie armie o niezliczonych umiejętnościach    Tonhasca Júnior   2024-02-08
Osobisty mikrobiom w cyfrach   Zimmer   2014-08-14
Ostrogony nie są naprawdę “żywymi skamieniałościami”    Coyne   2015-07-29
Palestyńska intersekcjonalność z nazistami   Frantzman   2017-07-08
Pochwała ignorancji, czyli wiem, że nie wiem   Cullen   2017-01-11
Przykre niespodzianki, czyli czerniak i siwizna   Łopatniuk   2015-08-01
Przypuszczalnie złamana kość    Coyne   2015-06-04
Rozum i Wiara IICzyli takie sobie rozmowy o religijnych „prawdach” i problemach z nimi związanych.   Ferus   2015-11-22
Ryba z biodrami   Mayer   2016-03-30
Siedem narzędzi myślenia   Dennett   2014-11-19
Skrzydlaci oszuści i straż obywatelska   Young   2014-01-02
Tako rzecze antyszczepionkowa “wojowniczka mama”, Brittney Kara: jeśli szczepionki są tak wspaniałe, to dlaczego nie wspomina ich Biblia?     2018-04-26
Twardy kwiat do zgryzienia    Tonhasca Júnior   2023-02-22
Wielkoskrzydłe   Naskręcki   2014-04-02
Wierzący nagradzani za życia   Coyne   2014-12-21
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.   King   2023-06-03
Wątpliwi pomocnicy    Tonhasca Júnior   2023-04-08
Świetna ewolucyjna innowacjaktóra okazała się zgubna   Yong   2015-12-10
Dlaczego odmawiamy dostrzegania jaśniejszej strony, choć powinniśmy   Pinker   2018-04-17
Krew, znój, łzy i pot   Tonhasca Júnior   2023-01-19
Mądrość w pułapce autorytetu   Witkowski   2020-04-18
Po prostu nie mogę się doczekać, aby znów wyruszyć w trasę   Tonhasca Júnior   2022-10-27
Pochwała jednoznaczności   Witkowski   2019-10-29
Z perspektywy naszego kurnika   Witkowski   2020-01-16
A co to takie włochate?   Łopatniuk   2016-04-02
A genomy ciągle kurczą się…   Zimmer   2016-11-22
A teraz dobre wiadomości: Sprawy naprawdę idą w dobrym kierunku   Pinker   2015-11-24
A polać wielką wodą…   Cipiur   2019-05-18
A.N. Wilson znowu kopie Darwina, tym razem w “Times”   Coyne   2017-09-07
Adam i Ewa: dwoje, czy więcej niż dwoje przodków?   Coyne   2017-01-07
Afrykańscy naukowcy wzywają do polityki poparcia biologii syntetycznej i innych innowacji   Agaba   2021-12-02
Agroekologia zmienia biednych farmerów w biedniejszych   Muhumuza   2022-06-09
AI – asystent lekarza   Novella   2020-12-09
AI: gorąca randka z “Sydneyem ”   Gotefridi   2023-03-15
Akademicki skandal: troje badaczy umyślnie publikowało fałszywe artykuły o „badaniach żałości”, by pokazać fatalne standardy akademickie w naukach społecznych   Coyne   2018-10-12
Akcja afirmatywna w wieloetnicznym narodzie   Hyams   2020-07-17
Aktywacja telomerazy mogłaby prowadzić do leczenia samej starości   Ridley   2015-10-27
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Aktywność umysłowa nie zapobiega osłabieniu umysłowej sprawności   Novella   2018-12-15
Akupunktura jadu pszczelego: śmiercionośne znachorstwo, które może zabić     2018-04-23
Akupunktura kontra nauka, wersja lingwistyczna     2017-06-01
Akupunktura kwantowa   Novella   2019-04-23

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk